03/09/2010

Δημόσιες Επιχειρήσεις(Δ.Ε.): Οι θεσμικές αλλαγές που προωθεί η κυβέρνηση στην ίδια αδιέξοδη πορεία. - άρθρο του Νίκου Γεωργακάκη*

Οι προϋπολογισμοί της τελευταίας δεκαπενταετίας –από το 1995 ως σήμερα- ανέφεραν ανελλιπώς ότι στόχος για τις Δ.Ε. ήταν η διαρκής βελτίωση της αποτελεσματικότητας τους,  του οικονομικού αποτελέσματος, ο διοικητικός και γενικότερος εκσυγχρονισμός τους για την ουσιαστική συμβολή στην οικονομική ανάπτυξη της χώρας, η εξυγίανση ζημιογόνων και γενικά όλων των δημόσιων επιχειρήσεων, εντάσσοντας και τις  μετοχοποιήσεις στον στόχο αυτό.

Όλες οι κυβερνήσεις δήλωναν ότι είχαν στόχο και έγνοια την εξυγίανση και εκσυγχρονισμό των Δ.Ε.

Τι έγινε  στην πράξη; Οι επιδόσεις των κυβερνήσεων  με την αμείλικτη γλώσσα των αριθμών.

Για όσους  παρακολουθούμε  από κοντά τις εξελίξεις στις Δ.Ε., ουσιαστική εξυγίανση τους δεν είχαμε. Είχαμε συνοπτικά δύο ειδών εξελίξεις στις δύο ομάδες των  Δ.Ε. Στην πρώτη ομάδα που ενδιέφερε τους ιδιώτες προχώρησε στον ένα ή άλλο βαθμό, με τη μία ή άλλη μορφή  η ιδιωτικοποίησή τους. Στην άλλη ομάδα που περιλαμβάνει Δ.Ε. που έχουν  περισσότερο ρόλο κοινωνικό, αναπτυξιακό ή υποδομής (ΕΟΜΜΕΧ, ΟΣΚ, ΔΕΠΟΣ,  ΙΓΜΕ και γενικά ερευνητικοί φορείς) που όμως δεν είχαν ειδικό  ενδιαφέρον για τους ιδιώτες, είδαμε την εγκατάλειψη τους.

Η εξέλιξη αυτή, ερμηνεύει απόλυτα και το οικονομικό αποτέλεσμα τους όπως καταγράφεται στον πίνακα που ακολουθεί και που διαμορφώθηκε με βάση τα επίσημα  δεδομένα των προϋπολογισμών. Ο  πίνακας αυτός αποδεικνύει ότι  όχι μόνο δεν υπήρξε ολοκληρωμένη εξυγίανση, όπως προαναφέραμε, αλλά ούτε  καν οικονομική. Η ιδιωτικοποίηση των δυναμικών Δ.Ε. είχε συνέπεια το συνολικό οικονομικό αποτέλεσμα των Δ.Ε. να επιδεινώνεται, με ορισμένες μόνο παροδικές αυξήσεις.

 Πηγή: Εισηγητικές εκθέσεις Προϋπολογισμών.

Σημερινοί στόχοι κυβέρνησης.

Με  βάση τα  αναφερόμενα  στο μνημόνιο για τις Δ.Ε. και όσα διαρρέουν στον τύπο, η κυβέρνηση (χωρίς να διαφωνεί και η ΝΔ) προκρίνει την ίδια νεοφιλελεύθερη, καταστροφική για τον δημόσιο τομέα  πολιτική. Έχει αποφασίσει να ακολουθήσει τον ίδιο αδιέξοδο δρόμο με παρεμβάσεις και ιδιωτικοποιήσεις –χωρίς αιδώ μιλά για μεταρρυθμίσεις- σε ΔΕ του ενεργειακού τομέα, του τομέα μεταφορών (ο ΟΣΕ φαίνεται να είναι πρώτος στο στόχαστρο), του αμυντικού τομέα κλπ. Κυβέρνηση και ΝΔ δεν θέλουν την πραγματική εξυγίανση και ανάπτυξη τους.  Είναι ειλημμένες ήδη οι αποφάσεις της κυβέρνησης για μείωση προσωπικού, προώθηση ιδιωτικοποιήσεων,  αύξηση -που η κυβέρνηση αναφέρει εύηχα εξορθολογισμό των τιμολογίων και κομίστρων- μείωση κοινωνικού έργου(πχ περικοπή δρομολογίων), διακοπή των εγγυήσεων δανεισμού κλπ. Ιδιωτικοποιήσεις λοιπόν και εισπρακτική πολιτική αλλά όχι ουσιαστική μεταρρύθμιση είναι η επιλογή της κυβέρνησης.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ

Μακροχρόνια και  παρά τις εξαγγελίες ούτε ΝΔ ούτε  ΠΑΣΟΚ, προώθησαν ουσιαστική εξυγίανση και εκσυγχρονισμό των ΔΕ και γιʼαυτό  παρατηρούμε την αρνητική πορεία τους που σχετίζεται τόσο  με την ιδιωτικοποίηση των πιο δυναμικών ΔΕ όσο και την εγκατάλειψη των υπολοίπων, όσων δεν ενδιέφεραν άμεσα τους ιδιώτες. Αποτέλεσμα η αύξηση του συνολικού ελλείμματός τους. Τα δεδομένα του παραπάνω  πίνακα  αποτυπώνουν αυτό που αναμενόταν. Παρά τις  παροδικές βελτιώσεις η πορεία ήταν η αναμενόμενη και από θετικά αποτελέσματα περάσαμε σταδιακά  σε αρνητικά που με το χρόνο γίνονται ακόμη  πιο αρνητικά

Βεβαίως οι κυβερνήσεις κοροϊδεύουν τον ελληνικό λαό ότι βελτιώνουν τις δημόσιες επιχειρήσεις αλλά η πραγματικότητα δεν κρύβεται.

Πρέπει λοιπόν με βάση τα ιστορικά δεδομένα κανείς να μην πιστεύει τις κυβερνήσεις όταν ισχυρίζονται  πως με ίδιες πολιτικές θα αλλάξει κάτι προς το θετικό; Η πορεία τόσο για τις Δ.Ε. όσο και για την  οικονομία συνολικά θα είναι κατηφορική όσο συνεχίζεται η ίδια πολιτική

Όταν η κυβέρνηση θα ξεπουλά τις πιο δυναμικές και κερδοφόρες επιχειρήσεις είναι ευνόητο ότι το συνολικό οικονομικό αποτέλεσμα όσων απομένουν  θα μεταβάλλεται αρνητικά. Παράδειγμα ο ΟΣΕ. Όταν ο ΟΣΕ εμφανίζει σήμερα μεγάλο έλλειμμα και η κυβέρνηση κινείται στη λογική να ιδιωτικοποιήσει τα κερδοφόρα κομμάτια του, ασφαλώς το αποτέλεσμα για ΟΣΕ αλλά και το συνολικό αποτέλεσμα για τις ΔΕ θα είναι ακόμη πιο αρνητικό.

Οι κυβερνήσεις ΝΔ και ΠΑΣΟΚ προβάλλουν τη θέση ότι το κράτος είναι κακός επιχειρηματίας και στην κατεύθυνση αυτή κάνουν ότι μπορούν για να το αποδείξουν. Είναι ανεύθυνες  και θα πρέπει να μέμφονται τον ίδιο τον  εαυτό τους αφού αυτές διοικούν τις Δ.Ε. Τουλάχιστον ας μην κοροϊδεύουν τον κόσμο.

Ο  ελληνικός λαός από την άλλη, οφείλει να καταλάβει ότι πρέπει να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για μια νέα πορεία. Οι δυνάμεις της ΝΔ και ΠΑΣΟΚ δεν μπορούν  να προσφέρουν κάτι καλύτερο στις  Δ.Ε. και την οικονομία αφού είναι προσκολλημένες στην  αδιέξοδη νεοφιλελεύθερη πολιτική. Οι δυνάμεις της Αριστεράς και του μαζικού κινήματος πρέπει να παλέψουν προς μια άλλη κατεύθυνση. Να αναπτυχθεί ένα ισχυρό μέτωπο ώστε να μπουν οι ΔΕ στην υπηρεσία της κοινωνίας και της ανάπτυξης. Αρνούμαστε τη λογική ότι υπάρχουν μόνο αδυναμίες στις Δ.Ε. Υπάρχουν αδυναμίες αλλά και τεράστιες δυνατότητες που όμως προϋποθέτουν αριστερή πολιτική και διακυβέρνηση.

 *Ο Ν. Γεωργακάκης είναι υπεύθυνος του Τμημ. Οικονομικής Πολιτικής ΣΥΝ