02/12/2010

Η ΑΓΡΟΤΙΚΗ και οι άλλες τράπεζες

Νόμος 3723 (πακέτο των 28 δις.?

Οι εξελίξεις στον τραπεζικό τομέα την τελευταία διετία δεν ήταν καλές καθώς με την έναρξη της οικονομικής κρίσης βρέθηκαν στο μάτι του κυκλώνα.  Και ενώ σε κανονικές συνθήκες ήταν δυνατή η λειτουργία τους, ακόμα και σε εκείνες που είχαν προβλήματα κεφαλαιακής επάρκειας ή ρευστότητας, σε συνθήκες κρίσης τα ίδια προβλήματα δημιούργησαν συνθήκες ασφυξίας στις τράπεζες.

Ο νόμος 3723 και η κατανομή του πακέτου των 28 δις.?   δεν ήταν η λύση που θα προτιμούσαν οι τραπεζίτες του ιδιωτικού κεφαλαίου επειδή τους επέβαλε περιορισμούς και το κόστος δεν ήταν ευκαταφρόνητο. Υπενθυμίζουμε ότι ο Νόμος προβλέπει τον διορισμό επιτρόπου στις τράπεζες που θα χρησιμοποιούσαν την ενίσχυση των κεφαλαίων τους μέσω της έκδοσης των προνομιούχων μετοχών,  την καταβολή ετήσιας προμήθειας περίπου 10 % και κυρίως την μη κατανομή μερίσματος. Για το λόγο έμειναν αδιάθετα ποσά από το πακέτο των 28 δις.?. ενδεικτικά από τα δημοσιεύματα η κατανομή είναι ως εξής :

Συγχωνεύσεις τραπεζών και επόπτης (Τράπεζα της Ελλάδος)

Η λύση που προωθείται γενικά από πολλούς κεντρικούς τραπεζίτες της Ευρώπης και ειπώθηκε και από πολλά  επίσημα χείλη στο διάστημα αυτό ήταν οι συγχωνεύσεις τραπεζών και ειδικά στην Ελλάδα μία από τις απόψεις, που συζητήθηκε ήταν ότι ο χώρος «σηκώνει» μόνο 2,5 τράπεζες.

Την προεκλογική εξαγγελία του πρωθυπουργού για δημιουργία δημόσιου πυλώνα με κέντρο την ΕΘΝΙΚΗ την ΑΓΡΟΤΙΚΗ και το ΤΤ δεν ήχησε καλά στα αυτιά των τραπεζιτών, μάλλον ακούστηκε σαν απειλή για τα συμφέροντά τους. Από την άλλη πλευρά άρχισε να απελευθερώνεται η αδηφάγος επιθυμία τους για φάγωμα κάποιων «εύκολων» δηλαδή αδύναμων τραπεζών. Άλλωστε οι ανταγωνιστικές ενέργειες μεταξύ των τραπεζιτών δεν διακρίνονταν για τήρηση κάποιων στοιχειωδών κανόνων παιχνιδιού.

Η πλευρά του επόπτη πάντα στον ελληνικό τραπεζικό χώρο έπαιζε το ρόλο του απλού θεατή και πολλές φορές υπάκουε σε κατευθύνσεις του ιδιωτικού κεφαλαίου όπως π.χ. απελευθέρωση της καταναλωτικής πίστης από το 2003, χωρίς να έχουν εξασφαλισθεί οι προϋποθέσεις, που είχαν τεθεί (για την ίδρυση πρώτα του λευκού ΤΕΙΡΕΣΙΑ, που ακόμα δεν έχει πλήρη στοιχεία).  Οι έλεγχοι που διενεργούσε ο επόπτης στις ελληνικές τράπεζες, ακόμα και μετά την εφαρμογή του νέου πλαισίου της Βασιλείας ΙΙ (που ήταν ένα αρκετά περιοριστικό πλαίσιο για την κεφαλαιακή επάρκεια των τραπεζών), σταματούσε τις περισσότερες φορές στα γενικά και στα επιπόλαια με την καταβολή κάποιων προστίμων για παραβάσεις του κανονισμού καταθέσεων ή την είσπραξη επιτοκίων πάνω από τα συμβατικά κ.λ.π.  Σοβαρές παραβάσεις για έλεγχο της ποιότητας του χαρτοφυλακίου δανείων, η των διαδικασιών τοποθετήσεων σε δομημένα ομόλογα χωρίς την τήρηση ενός υποτυπώδους ορίου με βάση τα ίδια κεφάλαια των τραπεζών δεν έφταναν ποτέ σε αποφάσεις από τον κεντρικό επόπτη του ελληνικού τραπεζικού συστήματος, που περιορίζονταν σε απλές επιπλήξεις.  Έτσι φτάσαμε να αναρωτιόμαστε όλοι πώς έγιναν αυτές οι επενδύσεις, που ευτυχώς δεν έφτασαν σε τεράστια ποσά ξένων τραπεζών, αλλά δεν ήταν και αμελητέα όπως επανειλημμένα  ειπώθηκε από επίσημα χείλη υπουργών και τραπεζιτών.    Υπήρχαν στα επενδυτικά χαρτοφυλάκια των τραπεζών αλλά φρόντισαν να μη φαίνονται και βοήθησε σαυτό ο κεντρικός επόπτης  με την έγκριση να μην αποτιμώνται στην τρέχουσα τιμή μέχρι τη λήξη τους αλλά στην τιμή κτήσης.

Η αδηφάγος επιθυμία των τραπεζιτών για επικράτηση και εξαφάνιση των άλλων τραπεζών, είτε με συγχώνευση είτε με συρρίκνωση των δραστηριοτήτων τους, εκδηλώθηκε πρώτα στην ΑΓΡΟΤΙΚΗ  αφού φρόντισαν κάποιοι άλλοι να την κάνουν πιο ευάλωτη από ότι ήταν.

 Η ανάλυση και εξήγηση της προηγουμένης άποψης φαίνεται στην παρακάτω ιστορία σχετική με την εξέλιξη της ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ και με τις ενέργειες αποδυνάμωσής της έτσι ώστε να μην αποτελέσει το κέντρο κρατικού πυλώνα μαζί με το ΤΤ και το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων που έχει ήδη εξαγγελθεί.

Εξέλιξη της ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ

Η λειτουργία της πολύπαθης ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ από την είσοδό της στο Χρηματιστήριο Αθηνών μέχρι τέλος του 2009, αν και υπήρχαν οι προϋποθέσεις, δεν υπήρξε συνολικά επιτυχής, αλλά θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως μερική εξυγίανση.     

Μέχρι το τέλος του 2009 είχαν γίνει συνοπτικά τα εξής :

• Αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου της ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ το 2000 πριν την είσοδό της στο Χρηματιστήριο Αθηνών και το 2004 με σκοπό την ενίσχυση της κεφαλαιακής επάρκειας.
• Διαγραφές προβληματικών δανείων  (συμπεριλαμβανομένων του Νόμου των πανωτοκίων) περίπου 2,7 δις. ?.
• Βελτίωση των δεικτών των μη εξυπηρετούμενων δανείων από 19 %  σε 7,3 %.
• Λανθασμένες τοποθετήσεις σε δομημένα ομόλογα που είχαν συνέπεια σημαντικές ζημιές για την Τράπεζα. Τα πολυσυζητημένα δομημένα της Carlyle καθώς και μερικών άλλων, όπως της Lehman brothers κ.λ.π. είχαν κατάληξη με ζημιές για την Τράπεζα και το θέμα συζητήθηκε και στη Βουλή, χωρίς να ξεκαθαριστούν τα σκοτεινά σημεία των προμηθειών που εμφανίζονται να έχει εισπράξει μια εταιρία – φάντασμα (Ealy International).

Η πτωτική πορεία των οικονομικών μεγεθών και των αποτελεσμάτων λειτουργίας της Τράπεζας άρχισε από το τέλος του 2008, λόγω και της οικονομικής κρίσης. Όμως και στην δύσκολη αυτή περίοδο η ΑΓΡΟΤΙΚΗ είχε τα μικρότερα προβλήματα ρευστότητας από όλες τις τράπεζες και πολλές φορές στήριξε τις άλλες τράπεζες με χρηματοδοτήσεις μέσω διατραπεζικής

Αξιοσημείωτη, επίσης,  ήταν η σταθερή καταθετική της βάση λόγω της στήριξης των μικροκαταθετών πελατών της που οι περισσότεροι είναι αγρότες  και ιδιώτες μισθωτοί ή μικροεπαγγελματίες.

Η οικονομική κατάσταση της Αγροτικής στην περίοδο αυτή  χαρακτηρίζεται από διατήρηση του καταθετικού μεριδίου της αγοράς, σταθερά καλή επίδοση των καθαρών εσόδων τόκων, καλή συμπεριφορά του κόστους, διατήρηση του ρυθμού αύξησης των μη εξυπηρετούμενων δανείων στο μέσο όρο του ελληνικού τραπεζικού συστήματος και διατήρηση της ρευστότητας.

Από το τέλος του 2009 όμως, με την αλλαγή της Κυβέρνησης, που είχε σαν φυσική συνέπεια και την αλλαγή της Διοίκησης της Τράπεζας, η εξέλιξη δεν ήταν όπως την περιμέναμε και σύμφωνα με τις εξαγγελίες της νέας Κυβέρνησης.

Η σημαντικότερη κυβερνητική εξαγγελία, που αναμενόταν, ήταν η δημιουργία του δημόσιου πυλώνα στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα  στον τομέα των τραπεζών με κέντρο την ΕΘΝΙΚΗ το ΤΤ και την ΑΓΡΟΤΙΚΗ

Με αυτόν το στόχο αλλά και την ισχυροποίηση της ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ έναντι των νέων περιορισμών και μεταρρυθμίσεων που είχε ήδη αποφασισθεί από το ευρωπαϊκό εποπτικό σύστημα θα έπρεπε να προχωρήσουν άμεσα τα σχέδια για αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου και ενίσχυση της ρευστότητας της τράπεζας.

Οι σχετικές διαδικασίες για τα σχέδια αυτά δεν προχώρησαν ούτε έγιναν οποιεσδήποτε ενέργειες.

Αντί για ενίσχυση της θέσης της Τράπεζας ακολούθησε η πτωτική πορεία της με συντονισμένες ενέργειες.:

1.      Αυξήθηκαν οι προβλέψεις στον ισολογισμό του 2009  υπερβολικά (κατά 830 περίπου εκ.?), εμφανίστηκαν σημαντικές ζημιές και μειώθηκε ο δείκτης κεφαλαιακής επάρκειας.  Οι προβλέψεις ήταν υπερβολικές και σχεδόν διπλάσιες του ποσοστού προβλέψεων του ελληνικού τραπεζικού συστήματος. Ενδεικτικά οι δείκτες προβλέψεων προς το συνολικό χαρτοφυλάκιο των άλλων τραπεζών είναι μέχρι 3,6 % ενώ της ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ είναι 6,4 %.  Επίσης ο μέσος όρος του δείκτη κάλυψης των μη εξυπηρετούμενων δανείων των άλλων τραπεζών είναι 43,5 %  ενώ της ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ 60 %

2.      Το γεγονός της αύξησης πέραν του δέοντος των προβλέψεων και συνεπώς και των ζημιών της Αγροτικής κατά το τέταρτο τρίμηνο του 2009 είχε σαν αποτέλεσμα την υποβάθμιση της Τράπεζας και την μείωση της μετοχής της. 

Η απόδοση της τιμής της μετοχής της ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ήταν αρνητική και είναι ενδεικτικό ότι η πτώση της μετοχής της από Δεκέμβριο του 2009   έφτασε σε -65,63 %.

3.      Σημαντική αύξηση των επιτοκίων χορηγήσεων και με άμεση συνέπεια μείωση της πιστωτικής επέκτασης (αρνητική). 

4.      Μείωση του χαρτοφυλακίου δανείων της Τράπεζας και αύξηση των ζημιών λόγω συνέχισης της τακτικής εγγραφής υπερβολικών προβλέψεων.

5.      Η σημαντικότερη επίπτωση ήταν όμως κατά τη διενέργεια του stress test της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Εποπτείας που έφερε μόνο την ΑΓΡΟΤΙΚΗ από τις ελληνικές τράπεζες να μη ξεπερνάει το όριο. Δημοσίευμα σε εφημερίδα για τα διενεργούμενα stress tests της Ευρωπαϊκής Τραπεζικής Εποπτείας αναφέρει «Σχετικά με το «κόψιμο» της ΑΤΕ τραπεζικοί κύκλοι ομιλούν για μια ιδιόμορφη «συνωμοσία» κυβέρνησης και διοίκησης της Τράπεζας με στόχο η Τράπεζα να βρεθεί εκτός δοκιμασίας αντοχής και με σκοπό την ιδιωτικοποίηση της ή στην «καλύτερη» περίπτωση τον έλεγχο της από το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (βλ. «τρόικα»)! Με βάση τα κυβερνητικά σενάρια, η ΑΤΕ, μετά το «κόψιμο» από τα τεστ, ή θα γίνει θύμα εκποίησης και μάλιστα με τον πιο άγριο και ευτελιστικό τρόπο ή θα αναγκαστεί να προχωρήσει σε αύξηση μετοχικού κεφαλαίου από το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας.

Παράλληλα η πρόταση εξαγοράς της ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ από την ΠΕΙΡΑΙΩΣ, που αποδείχτηκε ένα επιπλέον τέχνασμα χωρίς να υπάρχει πραγματική πρόθεση  και επιδείνωσε τη πτωτική πορεία της τράπεζας.

Το πολυσυζητημένο σχέδιο αναδιάρθρωσης της τράπεζας, που εκπονήθηκε από ομάδα υπηρεσιακών στελεχών, διορθώθηκε πολλές φορές από τους εκπροσώπους της τροϊκας με τη σύμφωνη γνώμη της Διοίκησης και του Υπουργείου Οικονομικών. Το τελικό είναι ένα business Plan με πετσόκομμα των δραστηριοτήτων, του δικτύου της και του εργασιακού της κόστους (που πρέπει να σημειωθεί ότι είναι ίδιο με το μέσο όρο του κλάδου), με απώτερο στόχο την αποδυνάμωση της τράπεζας και την παράδοσή της στις ορέξεις των τραπεζιτών, που, είτε επιθυμούν την εξαγορά της  ή απλά  την εξαφάνισή της.  

Επιπρόσθετα η άποψη του εκπροσώπου της επιτροπής Ανταγωνισμού της τρόϊκας, ότι παράνομα κατανεμήθηκε στην τράπεζα το ποσό των 675 εκ. ? , έγινε αποδεκτή από τους εκπροσώπους της τράπεζας και του Υπουργείου των Οικονομικών, χωρίς να ληφθεί υπόψη ότι ο νόμος 3723 εγκρίθηκε από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Ίσως βρίσκεται και αυτό στη γενικότερη λογική ότι η προηγούμενη κυβέρνηση τα έκανε όλα λάθος και τώρα δεν διορθώνονται.  Μπορεί ακόμη να χρησιμοποιείται ως ένα ακόμη μέτρο πίεσης για να περάσουν τα σχέδια της τρόϊκας και των τραπεζιτών για συρρίκνωση και τελικά εξαφάνιση της τράπεζας.

Οι εργαζόμενοι στην ΑΓΡΟΤΙΚΗ υφίστανται πρώτοι την επίθεση στα εργασιακά τους δικαιώματα, αφού η Διοίκηση τους πρότεινε να δεχτούν μείωση των αποδοχών τους κατά 10 % για την εξυγίανση της τράπεζας, επειδή μπορεί ο υπουργός να  περάσει με  νόμο μείωση κατά 40 %.    Η λύση αυτή είναι κοντά στην ένταξη της τράπεζας στο Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας.

Έτσι λοιπόν σχεδιάζεται η ληστρική εκποίηση της ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ που δεν αποτελεί μόνο περιουσία του ελληνικού λαού αλλά θα αποτελέσει το εναρκτήριο της εκποίησης της δημόσιας περιουσίας.

Και τα ερωτήματα για την Κυβέρνηση παραμένουν :

1. Που είναι ο  Δημόσιος πυλώνας τραπεζών;
2. Με ποιο τρόπο περιμένουν να επιτύχει η αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου της Αγροτικής, όταν παράλληλα εξαγγέλλεται συρρίκνωση του ενεργητικού της κατά 35 % και δημιουργούν συνθήκες πτώσης της μετοχής της;
3. Γιατί επιχειρείται η ενοχοποίηση της ενέργειας έκδοσης των προνομιούχων μετοχών της ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ως παράνομη για παράβαση των όρων ανταγωνισμού αφού η εφαρμογή του νόμου 3723 εγκρίθηκε από την Ευρωπαϊκή Ένωση και επιπλέον υπήρχαν αδιάθετα ποσά;;

  ΤΜΗΜΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ/ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΧΡΗΜΑΤΟΠΙΣΤΩΤΙΚΟΥ