Skip to main content.
08/01/2011

Ευρω-ομόλογο Παπανδρέου: Παράκαμψη ή υποταγή στις αγορές; άρθρο του Νίκου Παππά* στην ΑΥΓΗ

Μια νομισματική ένωση δεν υπάρχει περίπτωση να σταθεί χωρίς προϋπολογισμό, χωρίς δυνατότητα δανεισμού τελευταίας καταφυγής, χωρίς δυνατότητα άσκησης δημοσιονομικής και νομισματικής πολιτικής που θα εξομαλύνει ενδεχόμενες ανισορροπίες και θα απορροφά εξωγενείς διαταραχές.

Αυτή η πρόταση έχει αποδειχτεί από τη διεθνή εμπειρία, έχει διατυπωθεί στα εγχειρίδια οικονομικών, ενώ έχει -εδώ και πάνω από μία δεκαετία- επισημανθεί από την αριστερά ως μια από τις θεμελιώδεις αδυναμίες της ΟΝΕ. Παρόλα αυτά δεν συγκροτεί από μόνη της αριστερή κριτική στο μοντέλο οικοδόμησης της Ε.Ε. Συνιστά βεβαίως μια αντικειμενική διαπίστωση.

Αριστερή κριτική συγκροτεί η θέση ότι το έλλειμμα δανειστή τελευταίας καταφυγής δεν πρέπει να το καλύπτουν οι κεφαλαιαγορές, και να αποκτούν δια αυτής της κάλυψης τη δυνατότητα να επιβάλλουν την ατζέντα τους στις κοινωνίες. Αριστερή θέση συγκροτεί ό,τι βγάζει τις χρηματαγορές από την εξίσωση και απελευθερώνει πόρους για κοινωνική πολιτική και στήριξη της απασχόλησης. Συνεπώς, η πρόταση για ευρωομόλογο δεν είναι από μόνη της αριστερή. Αριστερή γίνεται όταν εντάσσεται σε ένα πλέγμα προτάσεων υπεράσπισης των κοινωνικών κατακτήσεων και του κόσμου της εργασίας.

Ο ΣΥΡΙΖΑ διατύπωσε με σαφήνεια την πρόταση για ευρωομόλογο από τα τέλη του περασμένου Γενάρη, καταθέτοντας τεκμηριωμένη κριτική στις 100 πρώτες μέρες της διακυβέρνησης από το ΠΑΣΟΚ. Εκείνη την εποχή η κινδυνολογία επιτείνονταν και οποιαδήποτε πρόταση αμφισβητούσε τη λογική των μονόδρομων ήταν εξοβελιστέα από τη δημόσια συζήτηση. Κατατέθηκε δε, στον δημόσιο διάλογο ακριβώς για να μην γίνουν όλα όσα πρόλαβε να κάνει η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ. Δεν διατυπώθηκε ως πανάκεια, ή άνευ όρων. Διατυπώθηκε ως μέσο παράκαμψης των χρηματαγορών και των ληστρικών όρων και οικονομικών πολιτικών που αυτές επιβάλλουν. Με αυτόν τον χαρακτήρα συνεχίζουμε να την υπερασπιζόμαστε.

Η κυβέρνηση είναι εκτεθειμένη. Πρώτον, διότι αποδεικνύεται ότι αυτά που μας έλεγε ότι δεν γίνονται, κάλλιστα γίνονται, αλλά σε καμία περίπτωση δεν είναι διατεθειμένη να τα κάνει για να υπερασπιστεί την κοινωνία και να «ανησυχήσει» τις αγορές. Συνεπώς δεν υπάρχουν μονόδρομοι. Αν ήθελε ο κ. Παπανδρέου να παρακάμψει τις χρηματαγορές και να μην λειτουργεί ως εισπρακτική εταιρεία για λογαριασμό τους, θα έκανε δημόσια τράπεζα, η οποία προικοδοτούμενη με δημόσια περιουσία θα αποτελούσε ένα μέσο πίεσης προς τους κυρίαρχους κύκλους της Ε.Ε. και αποσυμπίεσης του ελληνικού προϋπολογισμού από τόκους για τα επόμενα χρόνια. Θα διεκδικούσε δηλαδή τον απευθείας δανεισμό από την ΕΚΤ, όπως έχει μαλλιάσει η γλώσσα μας να λέμε. Κυρίως όμως, δεν θα έβαζε ταφόπλακα σε οποιαδήποτε προοπτική φθηνού ευρωομολόγου υπογράφοντας ασκαρδαμυκτί την τελευταία απόφαση της Συνόδου Κορυφής για τον μόνιμο μηχανισμό «ελεγχόμενης χρεωκοπίας», η οποία αποκλείει ρητά τη χρήση του άρθρου της συνθήκης λειτουργίας της Ε.Ε. (122 παρ. 2) που επιτρέπει την ενίσχυση των χωρών που αντιμετωπίζουν έκτακτες καταστάσεις.

Αυτή η απόφαση ανοίγει τον δρόμο για έκδοση ομολόγου από το λεγόμενο «Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας», με επιτόκια που θα είναι προφανώς αυτά με τα οποία επιβαρύνεται το ελληνικό πειραματόζωο. Έτσι ώστε οι, ιδιώτες ή μη, συμβάλλοντες τον οβολό τους σε αυτό να «κερδίζουν» και να μην «διασώζουν». Ταυτόχρονα, αλλεπάλληλα μνημόνια κοινωνικής διάλυσης θα θεωρούνται τα απαραίτητα παρελκόμενα. Κλειδώνει δηλαδή την υποταγή στις χρηματαγορές και όχι την παράκαμψή τους.

Σε αυτή την προοπτική οφείλουμε να αντιπαρατεθούμε και να δουλέψουμε συντονισμένα με την Ευρωπαϊκή Αριστερά και τα συνδικάτα, για να ακυρωθούν τα σχέδια της μόνιμης λιτότητας στην οικονομία και μόνιμης κατάστασης έκτακτης ανάγκης στην κοινωνία. Όπως οφείλουμε να προστατεύουμε τον χώρο μας από απόλυτες αλήθειες οι οποίες μπορούν να μετατρέψουν τα αδιέξοδα των αντιπάλων μας σε δικά μας.

Σε τελική ανάλυση, ο μόνος μονόδρομος, ο οποίος υπάρχει για την ελληνική κοινωνία, είναι αυτός της ανατροπής της κυβέρνησης. Όσο το δυνατόν πιο γρήγορα.

http://www.avgi.gr/ArticleActionshow.action?articleID=591463

* Ο Ν. Παππάς είναι οικονομολόγος, μέλος της ΚΠΕ του ΣΥΝ.