Την απογοήτευση παλιών και νέων αγροτών στην Δʼ Περιοχή (Περιφέρειες Βορείου και Νοτίου Αιγαίου, Ιονίων Νήσων και Κρήτης) προκάλεσε η ανακοίνωση της προκήρυξης των (Μεγάλων) Σχεδίων Βελτίωσης του Μέτρου 121 «Εκσυγχρονισμός των Γεωργικών Εκμεταλλεύσεων» του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης 2007 – 2013», όπως αυτή περιγράφεται στην Υπουργική Απόφαση 146/12-01-2011 του Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων.
Αντίθετα με τις κυβερνητικές δεσμεύσεις για ισόρροπη ανάπτυξη της περιφέρειας, το περιεχόμενο της προκήρυξης αγνοεί και αποκλείει τις μικρές εκμεταλλεύσεις, δηλαδή την πλειοψηφία των αγροτών που ενδιαφέρονται να ενταχθούν στο Μέτρο, ενώ το σύστημα βαθμολόγησης των 52 κριτηρίων που θεσπίζεται για πρώτη φορά, ενισχύει αυτή τη διαπίστωση.
Τα σημεία στα οποία εστιάζουν την κριτική τους οι αγροτοκτηνοτρόφοι είναι τα κάτωθι:
Το συνολικό κονδύλι για τις 4 Περιφέρειες Βορείου και Νοτίου Αιγαίου, Ιονίων Νήσων και Κρήτης είναι 35.000.000 ευρώ. Όχι αναίτια, οι διαμαρτυρόμενοι το βρίσκουν ελάχιστο, αφού –ενδεικτικά- αντιστοιχεί στο μισό κονδύλι του προγράμματος του 2006, που αφορούσε τότε αποκλειστικά στο Β. Αιγαίο.
Το κονδύλι δεν εξειδικεύεται ανά Περιφέρεια: στην προκήρυξη κατανέμεται σε 25 εκατ. ευρώ για τους παλαιούς αγρότες και σε 10 εκατ. ευρώ στους νέους.
Αυτό που προκύπτει σύμφωνα με τις εκτιμήσεις είναι ότι από το ποσό των 25 εκατ. ευρώ, θα εγκριθούν περί τα 200-280 Σχέδια Βελτίωσης για όλη την ανωτέρων περιοχή, κι αντίστοιχα από τα 10 εκατ. ευρώ θα εγκριθούν κατʼ εκτίμηση 100 Σχέδια για Νέους Αγρότες, ενώ το ενδιαφέρον και στις δύο κατηγορίες δικαιούχων είναι σαφώς πολύ πιο αυξημένο.
Τέλος, το σύστημα της βαθμολόγησης με 52 κριτήρια, με κλίμακα βαθμολογίας μεταξύ 0-100 και ελάχιστη βάση το 40, περιλαμβάνει κριτήρια που στην πράξη αποκλείουν πολλούς υποψήφιους δικαιούχους των προαναφερθεισών Περιφερειών. Αυτό το δεδομένο εμπεριέχει τον κίνδυνο πολλοί από τους αγροτοκτηνοτρόφους που θα εκτιμήσουν ότι έχουν ελπίδες ένταξης, να κινδυνέψουν να δαπανήσουν μεγάλα ποσά για την προετοιμασία του φακέλου και τελικά να αποκλειστούν, ακόμη κι αν πιάσουν τη βάση του 40. Κάτι παρόμοιο με τα έξοδα φακέλου είχε συμβεί και στην
περίπτωση των φωτοβολταϊκών, που πληθώρα αγροτών είχαν βάλει βαθιά το χέρι στην τσέπη, για να απορριφθούν μετά, λόγω κορεσμένου δικτύου της ΔΕΗ, χωρίς όμως να τους επιστραφούν τα ποσά των φακέλων.
Από τα παραπάνω, το μόνο σίγουρο είναι ότι η προκήρυξη παρουσιάζει πολλά αρνητικά σημεία που καθιστούν αδύνατη τη συμμετοχή πολλών αγροτοκτηνοτρόφων, λόγω των υπερβολικά υψηλών απαιτήσεων του προγράμματος, ενώ παράλληλα πριμοδοτούνται μόνο οι μεγάλες και πολύ μεγάλες γεωργικές εκμεταλλεύσεις, όταν στο μεγαλύτερο μέρος της Ελλάδας -και κυρίως στα νησιά Αιγαίου και Ιονίου- δραστηριοποιούνται μικρομεσαίοι παραγωγοί με αντίστοιχες δυνατότητες. Οι ενστάσεις αυτές δεν αφορούν μόνο στην προαναφερθείσα Περιφέρεια, αλλά στις περισσότερες περιοχές όπου δραστηριοποιούνται αγροτοκτηνοτρόφοι, στην ελληνική επικράτεια.
Επειδή όσα προαναφέρθηκαν συνηγορούν στην αίσθηση ότι δεν πρόκειται για αστοχία του Υπουργείου και κακός προγραμματισμός αλλά για έντεχνη προσπάθεια απένταξης των αγροτών με στόχο την ένταξη των εταιριών (νομικά πρόσωπα) με επενδύσεις στην τυποποίηση – καθετοποίηση παραγωγής που μόνο αυτοί μπορούν να κάνουν.
Επειδή τα (Μεγάλα) Σχέδια Βελτίωσης φαίνονται να οδηγούν σε ακόμη ένα φιάσκο, σε μία εποχή που και ο αγροτικός κόσμος περνά δύσκολες μέρες (αύξηση τιμής αγροεφοδίων, αύξηση ΦΠΑ, μείωση του αγροτικού εισοδήματος και της παραγωγικής ικανότητας της χώρας, εγκατάλειψη καλλιεργειών, με σημαντικές επιπτώσεις στην οικονομία και το περιβάλλον),
ερωτώνται οι κκ. Υπουργοί:
1. Προτίθενται να τροποποιήσουν τις Υπουργικές Αποφάσεις έτσι ώστε να κατανέμονται επακριβώς τα κονδύλια ανά Περιφέρεια και στα κριτήρια να λαμβάνονται υπόψη οι διαφορετικές συνθήκες και φέρουσες ικανότητες της κάθε περιοχής;
2. Εφόσον δεν δίδεται η παραπάνω δυνατότητα, θα λάβουν ειδική μέριμνα στα επόμενα Μέτρα που αφορούν στον αγροτικό τομέα, για τους αγρότες των Περιφερειών που, επί της ουσίας, μένουν εκτός των Σχεδίων Βελτίωσης;
Οι ερωτώντες βουλευτές
Ηρώ Διώτη
Λάρισας
Θοδωρής Δρίτσας
Α΄ Πειραιά και Νησιών