Skip to main content.
Συνασπισμός Ριζοσπαστικής Αριστεράς
17/02/2011

Ερώτηση του Προέδρου της Κ.Ο. του ΣΥΡΙΖΑ, Αλέξη Τσίπρα: Διαχείριση απορριμμάτων: Το χρονικό ενός διαρκούς εγκλήματος

Προς τους Υπουργούς Εσωτερικών, Αποκέντρωσης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης - Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής

Το έγκλημα ξεκινά τη δεκαετία του '90 με τον Περιφερειακό Σχεδιασμό της Αττικής (ΠΕΣΔΑ Αττικής), που έγινε τελικά νόμος μόλις το 2003. Ο ΠΕΣΔΑ Αττικής, που σχεδιάσθηκε με μηδενική προνοητικότητα για το μέλλον, κινείται στη λογική των μέσων του περασμένου αιώνα: απλώς χωροθετεί νέους χώρους ταφής και δρομολογεί «φαραωνικές» μονάδες διαχείρισης, χωρίς να λαμβάνει καθόλου υπόψη τα νέα τεχνολογικά και κοινωνικά δεδομένα της εποχής μας. Συγκεκριμένα:

1.    Δεν προωθεί, ούτε καν αναφέρεται, σε δράσεις και πολιτικές πρόληψης, όπως έχει υποχρέωση από την ευρωπαϊκή και εθνική νομοθεσία.

2.    Δεν προωθεί τη Διαλογή στην Πηγή των βασικών υλικών (χαρτί, ανακυκλώσιμα, οργανικά, υπόλοιπα), ώστε στη συνέχεια να μειωθεί και το κόστος διαχείρισης.

3.    Δεν ενισχύει, ούτε λαμβάνει υπόψη τη θέληση της κοινωνίας και τη δυναμική της ανακύκλωσης & εναλλακτικής διαχείρισης, γεγονός που εξηγεί το γιατί είμαστε από τις τελευταίες χώρες της ΕΕ στην ανακύκλωση, παρά τα όποια βήματα έχουν γίνει.

4.    Δεν ασχολείται καθόλου με νέες οικονομικότατες μεθόδους και τεχνολογίες στα σημεία παραγωγής των υλικών, όπως η οικιακή κομποστοποίηση, η κομποστοποίηση κλαδεμάτων σε μικρούς χώρους, η χρήση μηχανικών κομποστοποιητών σε μεγάλους παραγωγούς οργανικών (π.χ. στρατόπεδα, νοσοκομεία, ξενοδοχεία).

5.    Δεν προτείνει Κέντρα Ανακύκλωσης, όπως σε όλη την Ευρώπη, ώστε να μπορούν και μόνοι τους οι πολίτες να μεταφέρουν διαχωρισμένα όλα σχεδόν τα υλικά τους.

6.    Δεν επιτρέπει στους δήμους να κάνουν κάποια δική τους μικρή μονάδα διαχείρισης, με το σαθρό επιχείρημα, ότι δεν εντάσσεται στον ΠΕΣΔΑ Αττικής.

Το έγκλημα συνεχίζεται επί υπουργίας Σουφλιά, όταν η ηγεσία του ΕΣΔΚΝΑ από κοινού με μεγάλα μελετητικά γραφεία, εξετάζουν 5 πανάκριβες τεχνολογικές δυνατότητες και επιλέγουν σαν κύρια τεχνολογία διαχείρισης για την Αττική (αυτό γίνεται και σε όλη την Ελλάδα) την ακριβότερη επιλογή διεθνώς, δηλαδή τη βιοξήρανση και την ενεργειακή αξιοποίηση (δηλαδή καύση ή αεριοποίηση ή πυρόλυση), που αναγκαστικά τη συνοδεύει.

Το κόστος τελικής διαχείρισης, που θα κληθούν στο άμεσο μέλλον να πληρώσουν οι δημότες, με την υπάρχουσα πρόταση του ΠΕΣΔΑ Αττικής εκτιμάται σε περ. 180 ΕΥΡΩ /τόνο, ενώ σύμφωνα με την πρόταση που έχουν επεξεργαστεί τέσσερις ΜΚΟ [O.E.A., Μεσόγειος SOS, Greenpeace και WWF] εκτιμάται σε περ. 70 ΕΥΡΩ /τόνο.

Φυσικά η κυβέρνηση δεν εξέτασε την οικονομικότερη επιλογή, που είναι η Διαλογή στην Πηγή και εν συνεχεία επεξεργασία των οργανικών σε μονάδες κομποστοποίησης, ανακύκλωση των ανακυκλώσιμων υλικών και μηχανική επεξεργασία των υπολειμμάτων. Παρόμοια μοντέλα έχουν κατατεθεί εδώ και χρόνια και προτείνονται από Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις, αυτοδιοικητικούς, συνδικαλιστικούς και άλλους φορείς.

Το έγκλημα συνεχίζεται και μετά τις εκλογές του 2009 και εντείνεται στο πλαίσιο του Μνημονίου. Σύμφωνα με τη φωνή της λογικής, η σημερινή κυβέρνηση έπρεπε να συμπληρώσει τις ελλείψεις, να επανεξετάσει τις τεχνολογίες, να ξαναδεί όλες τις εναλλακτικές επιλογές και να επικαιροποιήσει τον ΠΕΣΔΑ, σύμφωνα με τις σύγχρονες ανάγκες. Αντί αυτού, η κυβέρνηση αναθέτει σε διυπουργική επιτροπή (με τον αντιπρόεδρο της κυβέρνησης, τον Υπουργό Εσωτερικών και την Υπουργό ΥΠΕΚΑ) την ευθύνη να συνεχίσει την απόλυτη εφαρμογή του ΠΕΣΔΑ. Έτσι, παρά τις αντιδράσεις της κοινωνίας, επιβάλλονται λαθεμένες επιλογές και βλέπουμε ακραία προβλήματα που αφορούν την εγκατάσταση νέων και την επέκταση υπαρχόντων χώρων ταφής απορριμμάτων, την διαδεδομένη λειτουργία «δεματοποιητών» ως ενδιάμεσης λύσης για το κλείσιμο των ανεξέλεγκτων χωματερών κ.ά.

Παράλληλα, ο ΕΣΔΚΝΑ προσπαθεί τις τελευταίες ημέρες του 2010 να αναθέσει με διαδικασίες-εξπρές την προκήρυξη όλων των έργων μαζί στην υπάρχουσα διορισμένη περιφερειακή διοίκηση, βεβαίως με την ανοχή του νεοεκλεγμένου περιφερειάρχη Αττικής. Και το παζλ συμπληρώνεται με την πλήρη κατάρρευση των ισχυρισμών του ΥΠΕΚΑ για ανοικτό στις τεχνολογίες διαγωνισμό, αφού σε χρόνο ρεκόρ για το ΥΠΕΚΑ, στις 5 Ιανουαρίου 2011, έσπευσαν να δημοσιεύσουν τους περιβαλλοντικούς όρους για την μονάδα που θα προκηρύξουν και η οποία αφορά ξεκάθαρα την γνωστή πανάκριβη τεχνολογία της βιοξήρανσης, χωρίς να λέει που θα πάει το παραγόμενο καύσιμο υλικό και χωρίς να δίνεται μια υπεύθυνη εκτίμηση του κόστους που θα πληρώνουν στο διηνεκές οι δημότες μέσα από αυξημένα τέλη καθαριότητας.

Συμπερασματικά, με αυτόν τον ΠΕΣΔΑ αντί της μείωσης των απορριμμάτων, επιδιώκεται πρακτικά, τα σκουπίδια να είναι όσο πιο σύμμεικτα και περισσότερα γίνεται, για να οδηγούνται αναγκαστικά σε πολύ μεγάλες μονάδες σύμμεικτων απορριμμάτων.

Το μόνο που διασφαλίζεται με αυτό τον τρόπο είναι η κερδοφορία για τους μεγαλοεργολάβους, που θα υλοποιήσουν τα έργα, και οι οποίοι θα είναι οι μεγάλοι κερδισμένοι (για τουλάχιστον 25 χρόνια), εφόσον βέβαια υλοποιηθεί αυτός ο σχεδιασμός.

Θεωρούμε ότι οι λαϊκές αντιδράσεις προς όλες εκείνες τις πλευρές της κυβερνητικής πολιτικής που δείχνουν ότι αναπαράγεται και επιδεινώνεται η πάγια αντίληψη της διαχείρισης των απορριμμάτων (αντιπεριβαλλοντική, χωρίς έλεγχο από τους πολίτες και με την επικυριαρχία μεγάλων συμφερόντων) είναι δίκαιες και δεν μπορεί να αντιμετωπίζονται με καταστολή.

Ερωτώνται οι κ.κ. Υπουργοί:

1.    Γιατί εμμένετε στην πολιτική των ΧΥΤΑ και των τεράστιων ακριβών μονάδων διαχείρισης;

2.    Γιατί επιλέγετε τεχνολογίες, που παράγουν καύσιμα υλικά (RDF-SRF) και άρα θα οδηγηθούμε και στην προβληματική, αντικοινωνική και πανάκριβη καύση, όταν υπάρχουν άλλες πολύ προσφορότερες λύσεις;

3.    Γιατί παραδίνετε την διαχείριση των απορριμμάτων στους μεγαλοεργολάβους για τουλάχιστον 25-30 χρόνια, επιλέγοντας την ακριβότερη διεθνώς επιλογή, ώστε να μην επαρκούν οι δημόσιοι, εθνικοί και ευρωπαϊκοί, πόροι για την λύση του προβλήματος και να επιβληθεί η συμμετοχή ιδιωτών στην τελική διαχείριση.

4.    Γιατί δεν αναθεωρείτε τα σημεία εκείνα του ΠΕΣΔΑ Αττικής ώστε να συμπεριληφθούν οι προτάσεις των κοινωνικών και οικολογικών φορέων, που δίνουν έμφαση στην πρόληψη - ανακύκλωση;

5.    Γιατί αγνοείτε πιο οικονομικά ολοκληρωμένα μοντέλα πράσινης διαχείρισης των αστικών στερεών αποβλήτων που επιπλέον, δημιουργούν πολύ περισσότερες θέσεις απασχόλησης, έχουν κοινωνική αποδοχή και πολύ μικρότερο κόστος;

6.    Γιατί τα εγκλήματα αυτά της Αττικής τα επαναλαμβάνετε σε όλη την Ελλάδα, προκηρύσσοντας αντίστοιχης λογικής έργα;

Ο ΕΡΩΤΩΝ ΒΟΥΛΕΥΤΗΣ

ΑΛΕΞΗΣ ΤΣΙΠΡΑΣ