Ήταν η τελευταία έκθεση φωτογραφίας του Κώστα Μπαλάφα, με θέμα «Το αντάρτικο στην Ήπειρο 1941-1944», η αφορμή για να γράψω όσα ακολουθούν. Ήταν η συγκίνηση που με συνεπήρε, τα δάκρυα που κύλησαν, καθώς θωρούσα αυτούς τους σταυραετούς των ηπειρώτικων βουνών. Τους ένιωσα «δικούς μου», «δικούς μας» και κάποιες σκέψεις ξεπήδησαν, φθάνοντας μέχρι το σήμερα.
Τι είναι, αλήθεια, αυτό που μας «δένει» με το κίνημα, την αριστερά, τους ανθρώπους και τα κόμματά της; Πώς καλλιεργείται αυτή η ειδικού τύπου «πίστη», πόσο συμβάλλει σ' αυτό η λογική, πόσο επηρεάζει το συναίσθημα; Και, ακόμη, γιατί αυτή η πίστη μειώνεται στις μέρες μας; Από τη μία πλευρά, έχουμε, αναμφίβολα, μια λογική διεργασία. Αν γυρίσουμε μερικές δεκαετίες πίσω, για τη μεγάλη πλειοψηφία αυτή η λογική διεργασία ταυτιζόταν με την αποδοχή των ακλόνητων βεβαιοτήτων για το αναπόφευκτο της επανάστασης και της σοσιαλιστικής έλευσης. Ήταν η πίστη στον «επιστημονικό» σοσιαλισμό.
Σήμερα, στη θέση αυτής της «πίστης», που κατέρρευσε, για τη μεγάλη πλειοψηφία, υπάρχει ένα κενό. Καλώς ή κακώς, η απόρριψη δεν οδήγησε αυτόματα σε μια σύγχρονη ανάλυση και μια ανανεωμένη έμπνευση. Είναι η αμηχανία από την κατάρρευση των «νομοτελειών» και το πέρασμα στην ενδεχομενικότητα; Είναι η αδυναμία να πάμε πέρα από τα στερεότυπα και τα χιλιοειπωμένα, όταν ανακαλύπτουμε τη ρηχότητα των παραδοσιακών αναλύσεων; Ως αποτέλεσμα, η πίστη δεν συγκροτείται· μένει μετέωρη και βαθμιαία εξαερώνεται. Ακόμη μεγαλύτερη, όμως, είναι η υποχώρηση της πίστης και της έμπνευσης που προκύπτει από την έλλειψη συγκινησιακής φόρτισης. Συγκίνηση, έμπνευση, πίστη, συναίσθημα, όσον αφορά πολιτική και αριστερά, είναι καταστάσεις που έχουν πολύ ξεθωριάσει στις μέρες μας - ιδιαίτερα στις μικρότερες ηλικίες.
Η ιστορία της αριστεράς, οι ηρωισμοί και οι ήρωές μας, τα σύμβολα, η βουή του πλήθους της διαδήλωσης, όλο και λιγότερο κινητοποιούν, συγκινούν, εμπνέουν. Η απογοήτευση από τα οράματα που δεν επαληθεύτηκαν, αλλά και από τις αναμφισβήτητα αρνητικές σελίδες της ιστορίας της αριστεράς, έχουν παίξει τον ρόλο τους. Έτσι, κυριαρχεί ο φόβος να ξαναστήσουμε στα πόδια της την πίστη για ιδανικά και οράματα, όταν αυτή η πίστη μας μάτωσε.
Αν η κατάσταση αυτή δεν μας εκφράζει, αν πιστεύουμε ότι αριστερά σημαίνει και συναισθηματικό δέσιμο και πίστη, οφείλουμε να καλύψουμε δύο προϋποθέσεις: Η πρώτη, είναι μια σύγχρονη, ρεαλιστική και οραματική ανάλυση της σύγχρονης πραγματικότητας και των δρόμων υπέρβασής της. Να σκεφτούμε ατομικά και συλλογικά για όλα! Να επιβεβαιώσουμε και να απορρίψουμε. Πάνω απ' όλα να κρατήσουμε τις αξίες με διαχρονική αυθεντικότητα, δηλαδή την ελευθερία και την ισότητα, οι οποίες, μαζί με την οικολογική εγρήγορση, μπορούν να συγκροτήσουν ένα συνεκτικό σύνολο ιδεών, αξιών και πολιτικών προτάσεων. Και αυτή είναι η στρατηγική μας, το όραμά μας για τον 21ο αιώνα, για έναν σοσιαλισμό με δημοκρατία και ελευθερία. Και αυτό το όραμα, αυτή η γειωμένη ουτοπία, μπορεί και πάλι να εμπνεύσει, να παρακινήσει, να συγκινήσει και να στρατεύσει. Η δεύτερη προϋπόθεση, αλληλένδετη με την πρώτη, είναι η βιωματική συνείδηση του γεγονότος ότι είμαστε και παραμένουμε αριστεροί κουβαλώντας όλο το παρελθόν. Η ιστορία, οι ήρωες, οι μαύρες σελίδες, τα σύμβολα, οι νίκες και οι ήττες, όλα, μα όλα, είναι δικά μας, είμαστε εμείς. Δεν συμφωνούμε με όλα, πολλά μπορεί να τα απορρίπτουμε, όμως όλα μας έχουν διαμορφώσει.
Μια μεγάλη πορεία, από τις ιδέες του Διαφωτισμού και της Γαλλικής Επανάστασης μέχρι τα πρώτα σοσιαλιστικά σκιρτήματα και το κοινωνικό κράτος. Από την κομμουνιστική έφοδο στον ουρανό του 20ού αιώνα, μέχρι τη Γένοβα και το Κόμμα Ευρωπαϊκής Αριστεράς. Σε όλη αυτή την πορεία, επιτρέψτε μου να περιλάβω και τα 20 χρόνια ζωής του Συνασπισμού. Η νέα περιπέτεια που πολλοί και πολλές ξεκινήσαμε στα 1991-92.
Αυτό το εγχείρημα, ως πολιτική έκφραση του διαχρονικού ρεύματος της ανανεωτικής-αντιδογματικής αριστεράς, που μπολιάζεται στις μέρες μας με σύγχρονα ριζοσπαστικά χαρακτηριστικά, είναι ένα εγχείρημα δύσκολο και πρωτότυπο. Που αμφισβητεί και τολμά. Που μπορεί, ξεπερνώντας παιδικές του ασθένειες, να εμπνέει και να κάνει περήφανους όσους στρατεύονται σ' αυτό, το στηρίζουν και το ακολουθούν.
* Ο Γ. Μπαλάφας είναι μέλος της Π.Γ. του ΣΥΝ
http://www.avgi.gr/ArticleActionshow.action?articleID=600513
ΑΡΧΗ
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ
RSS