Είναι γεγονός ότι η πολιτική που εφάρμοσαν οι κυβερνήσεις της Ν.Δ. την 5ετία 2004-2009, αντί να συμβάλει στη βελτίωση της δεινής κατάστασης των δημόσιων οικονομικών της χώρας που άφησαν οι κυβερνήσεις ΠΑΣΟΚ και Ν.Δ. τα 30 χρόνια της μεταπολίτευσης, τα επιδείνωσαν εξαιτίας των μεγάλων δημόσιων ελλειμμάτων τα οποία «φορτώθηκαν» στο δημόσιο χρέος. Τα ελλείμματα, όμως, αυτά, το 2009 ήταν ιδιαίτερα αυξημένα εξαιτίας όχι μόνο της πολιτικής που εφαρμόστηκε μέχρι και το 2008, αλλά και των έκτακτων μέτρων που έλαβε η τότε κυβέρνηση για να αντιμετωπίσει τις επιπτώσεις της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης στη χώρα μας. Παρόμοια μέτρα έλαβαν και τα άλλα κράτη-μέλη της Ευρωζώνης με αποτέλεσμα την αύξηση του δημόσιου χρέους.
Το δημόσιο χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ είναι σήμερα το μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζει η Ε.Ε. Η αύξηση ή η μείωση του, όπως είναι φυσικό, εξαρτάται τόσο από την αύξηση του δημόσιου χρέους όσο και του ΑΕΠ σε ευρώ σε τρέχουσες τιμές. Δεδομένου ότι το 2009 το ΑΕΠ σε τρέχουσες τιμές όλων των κρατών-μελών της Ευρωζώνης μειώθηκε, η αύξηση που σημειώθηκε στο δημόσιο χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ οφείλεται τόσο στην αύξηση του δημόσιου χρέους σε ευρώ όσο και στην ύφεση, δηλαδή τον αρνητικό ρυθμό μεταβολής του συνολικού ΑΕΠ σε ευρώ σε τρέχουσες τιμές το 2009 (ο οποίος κυμαινόταν από -11,3% στην Ιρλανδία μέχρι -1,1% στην Ελλάδα).
Προκειμένου να διερευνήσουμε το πόσο επηρέασε η ύφεση του 2009 την αύξηση του δημόσιου χρέους ως ποσοστού του ΑΕΠ, κάναμε μια εκτίμηση του ΑΕΠ το 2009 με ρυθμό αύξησης ίσο με το μέσο ετήσιο ρυθμό αύξησής του την προηγούμενη τετραετία 2004-2008 και στη συνέχεια υπολογίσαμε το δημόσιο χρέος ως ποσοστό αυτού του ΑΕΠ. Το αποτέλεσμα του υπολογισμού αυτού για τα 12 πρώτα κράτη-μέλη της Ευρωζώνης και το σύνολό τους δίνεται στην 3η στήλη του Πίνακα που ακολουθεί (σημειώνεται με ένα *) Στην 1η και 2η στήλη του Πίνακα δίνεται το δημόσιο χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ τα έτη 2008 και 2009 και στην 4η στήλη η συνολική αύξησή του σε ποσοστιαίες μονάδες. Στην 5η στήλη του Πίνακα δίνονται οι ποσοστιαίες μονάδες της αύξησης που οφείλονται στον αρνητικό ρυθμό αύξησης του ΑΕΠ (πρόκειται για τη διαφορά της 3ης από τη 2η στήλη) και στην 6η εκείνες που οφείλονται στην αύξηση του δημόσιου χρέους σε ευρώ (πρόκειται για το υπόλοιπο της συνολικής αύξησης). Στην 7η και 8η στήλη δίνονται τα ποσοστά συμμετοχής των δύο αυτών παραγόντων στη συνολική αύξηση του δημόσιου χρέους ως ποσοστού του ΑΕΠ.
Από τον Πίνακα αυτό φαίνεται ότι αν ο ρυθμός αύξησης του συνολικού ΑΕΠ σε ευρώ το 2009 ήταν ίσος με τον ετήσιο μέσο όρο αύξησής του την τετραετία 2004 το δημόσιο χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ:
Σε τρία κράτη (το Λουξεμβούργο, την Ολλανδία και την Αυστρία) θα ήταν χαμηλότερο από το ύψος στο οποίο πράγματι έφτασε εξαιτίας της ύφεσης.
Σε 5 κράτη πάνω από 50% της αύξησης του οφείλεται στην ύφεση (το σχετικό ποσοστό κυμαίνεται από 88,5% στο Βέλγιο μέχρι 50,9% στη χώρα μας, βλέπε 7η στήλη του Πίνακα). Στη χώρα μας, επομένως, η αύξηση οφείλεται εξίσου στην ύφεση και στην αύξηση του δημόσιου χρέους σε ευρώ.
Στα υπόλοιπα 4 κράτη πάνω από 50% οφείλεται στην αύξηση του δημόσιου χρέους σε ευρώ (το σχετικό ποσοστό κυμαίνεται από 61,1% στην Ισπανία μέχρι 51,8% στην Ιρλανδία).
Στο σύνολο των 12 κρατών η αύξηση του οφείλεται κατά 53,7% στην ύφεση και κατά 46,3% στην αύξηση του δημόσιου χρέους σε ευρώ.
Από την ανάλυση αυτή φαίνεται καθαρά πόσο κρίσιμος είναι ο ρόλος της ανάπτυξης στην εξέλιξη του δημόσιου χρέους ως ποσοστού του ΑΕΠ. Αυτό φαίνεται έντονα στη χώρα μας στην οποία ένα σημαντικό τμήμα της αύξησης του δημόσιου χρέους ως ποσοστού του ΑΕΠ το 2010 και το 2011 (στο 144,3% και το 152,5% σύμφωνα με την εισηγητική έκθεση του προϋπολογισμού του 2011) οφείλεται στο ότι η ύφεση (δηλαδή η μείωση του συνολικού ΑΕΠ σε τρέχουσες τιμές) συνεχίστηκε πέρυσι και θα συνεχιστεί και φέτος).
Το συμπέρασμα από τα όσα προαναφέρθηκαν είναι ότι για όσο διάστημα εφαρμόζεται μια πολιτική με την οποία μειώνονται επενδύσεις και τα εισοδήματα των εργαζομένων και αυξάνεται η ανεργία και, επομένως, δεν αυξάνεται, αλλά, αντίθετα (όπως συμβαίνει στη χώρα μας), μειώνεται το ΑΕΠ, είναι αδύνατο να μειωθεί το δημόσιο χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ. Είναι, επομένως, επιτακτική ανάγκη η Ε.Ε. ως σύνολο να εγκαταλείψει αμέσως την αδιέξοδη αυτή πολιτική και να λάβει μέτρα για την ανάπτυξη των μελών της (και ιδιαίτερα εκείνων που έχουν μεγαλύτερο πρόβλημα στο δημόσιο χρέος τους).
*Ο Μανόλης Γ. Δρεττάκης είναι τέως αντιπρόεδρος της Βουλής, υπουργός και καθηγητής της ΑΣΟΕΕ
http://www.avgi.gr/ArticleActionshow.action?articleID=599883
ΑΡΧΗ
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ
RSS