Εδώ και μία εβδομάδα, η εκπαιδευτική κοινότητα στο σύνολό της και οι τοπικές κοινωνίες, απʼ άκρη σʼ άκρη της χώρας, «βράζουν» μετά την ανακοίνωση το βράδυ της Κυριακής 13/3/2011 του Υπουργείου Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων των πινάκων συγχωνεύσεων, υποβαθμίσεων αλλά και καταργήσεων σχολικών μονάδων τόσο της Πρωτοβάθμιας όσο και της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης.
Η εναρκτήρια φράση της επίσημης αναγγελίας του Υπουργείου «Ενώνουμε σχολεία, ενώνουμε δυνάμεις. Κάνουμε πράξη το “ισχύς εν τη ενώσει”, ενώνουμε υποδομές, ενώνουμε εκπαιδευτικό δυναμικό ώστε να έχουμε καλύτερα σχολεία παντού και για όλους» προκάλεσε κλαυσίγελο και στη Θεσσαλία, που είναι μία από τις Περιφέρειες που πλήττεται ιδιαίτερα από τις επικείμενες αλλαγές του εκπαιδευτικού χάρτη, με προεξάρχοντες τους ν. Καρδίτσας και Λάρισας.
Συγκεκριμένα, με βάση την ανακοίνωση του ΥπΠΔΒΜΘ, στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση στη Θεσσαλία:
Στο ν. Καρδίτσας στην Αʼθμια Εκπ/ση: συγχωνεύονται σε 30, 80 συνολικά Δημοτικά Σχολεία και σε 11, 22 Νηπιαγωγεία, υποβαθμίζονται 2 Δ.Σχ. και 3 Ν/Γ, καταργείται 1 Ν/Γ. Στη Βʼθμια Εκπ/ση καταργούνται 8 και συγχωνεύονται σε 6, 12 σχολικές μονάδες.
Στο ν. Λάρισας στην Αʼθμια Εκπ/ση: συγχωνεύονται σε 26, 63 Δ.Σχ. και σε 4, 8 Ν/Γ, υποβαθμίζονται 9 Δ.Σχ. και 2 Ν/Γ, καταργούνται 2 Δ.Σχ. Στη Βʼθμια Εκπ/ση καταργείται 1 και συγχωνεύονται σε 7, 15 σχολικές μονάδες.
Στο ν. Μαγνησίας στην Αʼθμια Εκπ/ση: συγχωνεύονται σε 9, 18 Δ.Σχ. και υποβαθμίζονται 9 Δ.Σχ. Στη Βʼθμια Εκπ/ση καταργείται 1 και συγχωνεύονται σε 2, 4 σχολικές μονάδες.
Στο ν. Τρικάλων, τέλος, στην Αʼθμια Εκπ/ση: συγχωνεύονται σε 19, 45 Δ.Σχ. και σε 3, 6 Ν/Γ και υποβαθμίζονται 16 Δ.Σχ. Στη Βʼθμια Εκπ/ση συγχωνεύονται σε 6, 12 σχολικές μονάδες.
Το πρώτο ενδιαφέρον στοιχείο που προκύπτει από την προσεκτική ανάγνωση των πινάκων συγχωνεύσεων των Δημοτικών Σχολείων κυρίως, είναι ότι συνενώνονται σχολεία την ίδια στιγμή που μειώνεται δραστικά ο προβλεπόμενος αριθμός οργανικών θέσεων εκπαιδευτικών. Στην Καρδίτσα για παράδειγμα, η συγχώνευση 5 δημοτικών σχολείων, 21 οργανικών θέσεων εκπαιδευτικών (ένα 1θέσιο, δύο 2θέσια, ένα 6θέσιο και 1 10θέσιο) έχει ως αποτέλεσμα τη δημιουργία ενός νέου 12θέσιου Δημοτικού Σχολείου! Αυτή σαφώς και δεν είναι παρά μία μόνο ενδεικτική περίπτωση, όμως καταδεικνύει ότι το επιχείρημα του Υπουργείου για βελτιστοποίηση της παρεχόμενης εκπαίδευσης είναι από έωλο έως παντελώς γελοίο και καταρρίπτεται.
Το δεύτερο στοιχείο είναι ότι επιστολές Συλλόγων Γονέων και Κηδεμόνων σχολείων από όλη τη Θεσσαλία που έχουν δει το φως της δημοσιότητας το τελευταίο διάστημα, επισημαίνουν ότι έχουν γίνει συνενώσεις με περίεργα κριτήρια. Παράδειγμα, η περίπτωση του 1/θέσιο Ν/Γ και το 2/θέσιου Δ.Σχ. Ολυμπιάδας που συγχωνεύονται με σχολείο του γειτονικού χωριού, της Καλλιθέας, όπου επισημαίνουν ότι το κτίριο, ηλικίας 60 ετών, έχει σε άθλια κατάσταση στέγη και κουφώματα, ενώ το κτίριο στην Ολυμπιάδα είναι καινούριας κατασκευής με αρκετές ευρύχωρες αίθουσες, με καινούρια κουφώματα και με μεγάλο προαύλιο χώρο σε απόσταση ασφαλείας από τον κεντρικό δρόμο του χωριού. Ένα ακόμη θέατρο του παραλόγου αποκαλύπτει οι επιστολές τόσο του Συλλόγου Γονέων Γ/σίου και Λυκειακών Τάξεων Μακρυχωρίου όσο και του δημάρχου Τεμπών για το ίδιο θέμα, που είναι συγχώνευση των σχολικών μονάδων σε Μακρυχώρι και Γόννους με τη δημιουργία ενός Γυμνασίου στους Γόννους και ενός Λυκείου Γόννων με έδρα το Μακρυχώρι (!).
Παρόμοιες επιστολές υπάρχουν αυτή τη στιγμή από ουκ ολίγους συλλόγους γονέων και κηδεμόνων και όταν τα σχολεία που συγχωνεύονται ή καταργούνται αφορούν περιοχές εκτός των αστικών τειχών (όπως στα χωριά Σαραντάπορο και Δολίχη στον ορεινό όγκο της Ελασσόνας), οι ίδιοι οι γονείς καταστούνε σαφές ότι ήταν προσωπική τους επιλογή να γυρίσουν στην πατρική τους γη και να ασχοληθούνε με αυτή, ώστε να μεγαλώσουν τα παιδιά τους σε ένα πιο ανθρώπινο περιβάλλον, χωρίς όμως να κάνουν εκπτώσεις στην εκπαίδευση των παιδιών τους. Αυτή η προϋπόθεση που βάζουν, έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τις βουλές του Υπουργείου, που κλείνει τα σχολεία του χωριού και υποχρεώνει κάποιες οικογένειες ακόμη και να μετακομίσουν. Επίσης, στην περίπτωση του υπό κατάργηση Λυκείου Τσαριτσάνης ν. Λάρισας, οι μαθητές προχώρησαν στο έσχατο μέσο πίεσης για τη διατήρηση του σχολείου τους, ξεκινώντας από τις 18/3 απεργία πείνας, την οποία ευτυχώς ανέστειλαν σήμερα 21/3, αναμένοντας τις εξελίξεις.
Ένα τρίτο στοιχείο το οποίο το ΥπΠΔΒΜΘ δείχνει να μην έχει λάβει καθόλου υπόψη του, ειδικά στις περιπτώσεις ορεινών και δυσπρόσιτων περιοχών, είναι η κατάσταση τόσο του γεωγραφικού αναγλύφου, όσο και του οδικού δικτύου.
Μία εβδομάδα μετά τα την ανακοίνωση του νέου σχολικού χάρτη και μετά από πολλές επίσημες διαμαρτυρίες γονέων, μαθητών και εκπαιδευτικών συνδικαλιστικών φορέων στις κατά τόπους Περιφερειακές Διευθύνσεις Εκπαίδευσης, κι ακόμη περισσότερες χαμένες διδακτικές ώρες λόγω των αποχών και καταλήψεων τις οποίες συναποφάσισαν οι γονείς, οι καθηγητές αλλά και οι ίδιοι οι μαθητές, το Υπουργείο έδειξε να αναθεωρεί κατά περιπτώσεις τις απόψεις του. Κάτι τέτοιο φάνηκε να συμβαίνει στο ν. Μαγνησίας, όπου στις 16/3/2011 ανακοινώθηκε η ανάκληση της απόφασης υποβιβασμού για 8 Δημοτικά Σχολεία, κίνηση που έγινε δεκτή με ικανοποίηση από τις τοπικές κοινωνίες.
Όμως το παράδειγμα της Μαγνησίας, δείχνει ότι σε πολλά σχολεία της ελληνικής περιφέρειας μπορούν και υπάρχουν αντίστοιχες δυνατότητες.
Επειδή οι συγχωνεύσεις, υποβιβασμοί και καταργήσεις σχολείων έχουν ως απότοκο αρνητικές κοινωνικές κι εκπαιδευτικές συνέπειες (αστυφιλία, μαρασμό των τοπικών κοινωνιών, ερήμωση της περιφέρειας, σχολική διαρροή κυρίως κατά τη διάρκεια της υποχρεωτικής εκπαίδευσης, ιδίως για τις οικογένειες χαμηλού εισοδήματος, “υδροκέφαλα” σχολεία, αύξηση του σχολικού εκφοβισμού και της ενδοσχολικής βίας, περιορισμός πρόσβασης στην Δημόσια Εκπαίδευση, μείωση των θέσεων απασχόλησης των εκπαιδευτικών, συνειδητή υποβάθμιση της δημόσιας Παιδείας).
Επειδή ο νέος σχολικός χάρτης σχεδιάστηκε με λογιστικής φύσεως γνώμονα, αποκλειστικά και μόνο για την «αμʼ έπος αμʼ έργον» εξοικονόμηση χρημάτων, τόσο στο πλαίσιο των κυβερνητικών επιλογών συρρίκνωσης του δημοσίου χαρακτήρα της Παιδείας όσο και των στόχων κι επιταγών του Μνημονίου,
ερωτάται η κ. Υπουργός:
1. Προτίθεται να ανακαλέσει την απόφασή της για τις αλλαγές στο σχολικό χάρτη της Θεσσαλίας;
2. Προτίθεται να επανεξετάσει τον γενικευμένο σχεδιασμό των εκτεταμένων συγχωνεύσεων και μετά από διάλογο με τους κατά τόπους συλλόγους γονέων και κηδεμόνων καθώς και την εκπαιδευτική κοινότητα της κάθε περιοχής, λαμβάνοντας υπόψη παιδαγωγικά κριτήρια και τις ιδιαίτερες τοπικές απόψεις;
Η ερωτώσα βουλευτής
Ηρώ Διώτη