Το έγγραφο που διαβίβασε προ ημερών στη Βουλή, στο πλαίσιο του Κοινοβουλευτικού Ελέγχου, ο Υφυπουργός Πολιτισμού και Τουρισμού, σχετικά με τις προσπάθειες του Υπουργείου να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις ώστε κάθε επισκέψιμος χώρος (μνημεία, αρχαιολογικοί χώροι, μουσεία) να παρέχει στους επισκέπτες τις βασικές υπηρεσίες, προκάλεσε την δικαιολογημένη οργή της Εθνικής Συνομοσπονδίας Ατόμων με Αναπηρία, καθώς υποβάθμισε σε εξειδικευμένη υπηρεσία την προσβασιμότητα.
Πρόκειται για το Πρόγραμμα «για την αναβάθμιση των υπηρεσιών των επισκεπτών στους αρχαιολογικούς χώρους και τα μουσεία», που είχε παρουσιάσει στα τέλη Νοεμβρίου ο Υπουργός, μετά από τη σχετική καταγραφή, από τις κατά τόπους Εφορείες Αρχαιοτήτων, των παρεχόμενων υπηρεσιών σε αρχαιολογικούς χώρους και μουσεία. Όπως είχε επισημάνει τότε ο Υπουργός, μετά την καταγραφή, οι προσφερόμενες υπηρεσίες χωρίστηκαν σε βασικές, επιθυμητές και εξειδικευμένες, όπου η κάθε κατηγορία περιλαμβάνει τις εξής προϋποθέσεις, σύμφωνα με την εξαγγελία του Προγράμματος: «Οι βασικές υπηρεσίες αφορούν στις υπηρεσίες που θέλουμε να παρέχουμε σε κάθε επισκέπτη που αγοράζει εισιτήριο. Ενημερωτικό φυλλάδιο, κυλικείο ή -όπου δεν είναι εφικτό- αυτόματο πωλητή νερού και αναψυκτικών, τουαλέτες, χώρο στάθμευσης. Οι επιθυμητές είναι αυτές που παρέχουν στον επισκέπτη ενημέρωση και προσβασιμότητα όπως πρόσβαση και τουαλέτες για ΑΜΕΑ, δίγλωσσες πινακίδες/λεζάντες, επίσημος οδηγός ή κατάλογος και πωλητήριο ή πωλητές οδηγών στην είσοδο. Στις εξειδικευμένες υπηρεσίες ανήκουν τα συστήματα αυτόματης ξενάγησης, τα εκπαιδευτικά προγράμματα, τα μηχανογραφημένα σύστημα έκδοσης εισιτηρίων, οι απτικές διαδρομές ή οι χώροι αφής».
Από το διαχωρισμό αυτό και μόνο, φαίνεται πώς αντιλαμβάνεται το Υπουργείο τις προτεραιότητές του και πώς εξοβελίζει στις επιθυμητές ή και στις εξειδικευμένες υπηρεσίες, την προσβασιμότητα των ΑμεΑ στους μουσειακούς και αρχαιολογικούς χώρους.
Από τα παραπάνω προκύπτει ότι όλος ο σχετικός σχεδιασμός του Προγράμματος ήταν από λάθος βάση, αφού σύμφωνα με το ΥπΠΟΤ, μετά τη σύνταξη της πλήρους λίστας των μνημείων, έγινε καταγραφή των προτεραιοτήτων του, με πρώτη την παροχή βασικών υπηρεσιών σε όλους τους χώρους. Όπως προαναφέρθηκε, στις βασικές υπηρεσίες δεν υπάρχει ούτε μία πρόβλεψη προσπελασιμότητας.
Βάσει του Συντάγματος και της κείμενης νομοθεσίας, η προσβασιμότητα και προσπελασιμότητα σε δημόσιους χώρους θεωρείται βασική υποχρέωση της συντεταγμένης Πολιτείας και όχι μία επιθυμητή, πόσο δε μάλλον εξειδικευμένη υπηρεσία που είναι στη διακριτική ευχέρεια του κράτους να την παρέχει.
Ομοίως, η Διεθνής Σύμβαση για τα δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία του ΟΗΕ και συγκεκριμένα η παρ. 1 του άρθρου 30 προβλέπει σαφέστατα ότι «τα συμβαλλόμενα κράτη αναγνωρίζουν το δικαίωμα των ατόμων με αναπηρίες να συμμετέχουν, σε ίση βάση με τους άλλους, στην πολιτιστική ζωή και λαμβάνουν όλα τα κατάλληλα μέτρα» προκειμένου να εξασφαλιστεί η πρόσβασή τους στα πολιτιστικά αγαθά.
Επειδή όλος ο σχεδιασμός του Προγράμματος του Υπουργείου Πολιτισμού και Τουρισμού «για την αναβάθμιση των υπηρεσιών των επισκεπτών στους αρχαιολογικούς χώρους και τα μουσεία» καταχωρεί εξʼ ορισμού τους πολίτες με αναπηρία σε πολίτες γʼ κατηγορίας.
Ερωτάται ο κ. Υπουργός:
1. Θα ανακαλέσει το τρέχον Πρόγραμμα «για την αναβάθμιση των υπηρεσιών των επισκεπτών στους αρχαιολογικούς χώρους και τα μουσεία», προκειμένου να αναδιαμορφωθεί η δομή του, ώστε όλες οι υπηρεσίες που εντάσσονται στο πλαίσιο της δημιουργίας προσβάσιμων δομών σε ΑμεΑ να θεωρούνται βασικές κι υποχρεωτικές, όπως οι συνταγματικές επιταγές, η εθνική, ευρωπαϊκή και διεθνής νομοθεσία ορίζουν;
Οι ερωτώντες βουλευτές
Ηρώ Διώτη
Αναστάσιος Κουράκης
Μιχάλης Κριτσωτάκης