09/04/2011

ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ - Σπύρος Τζόκας, π.Δήμαρχος Καισαριανής

Πανελλαδική συνάντηση των στελεχών της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, 9/4/2011

Η  κοινωνική  πολιτική    αποτελεί  προτεραιότητα  για την αριστερά και έχει  ως  επίκεντρο  τον  άνθρωπο,   τα  προβλήματα  του  και  τις  ανάγκες  του.  Ιδιαίτερα  απευθύνεται  στις  ευπαθείς  ομάδες  της τοπικής κοινωνίας,  με  στόχο  να  τις  ανακουφίσει.  Η  αλληλεγγύη,  η  ανθρωπιά  και  η  αξιοπρέπεια  πρέπει  να  παραμείνουν  γνωρίσματα  του λαού μας.  Ούτε  ένας  δημότης  μας  πρέπει  να  αισθάνεται  ή  να  είναι  περιθωριακός  και  εγκαταλελειμμένος.   Η Τ.Α, συνεπώς, στοχεύει  στη  συνέχιση  και  τη  δημιουργία  εκείνων  των  θεσμών  και  των  προϋποθέσεων  που  θα  συμβάλουν  στην  προσέγγιση  και  αντιμετώπιση  των  άμεσων  καθημερινών  προβλημάτων  των  δημοτών  μας.

     Στις μέρες μας ολοένα και περισσότερο  κατατείνουμε  σε έναν άκρατο οικονομισμό, ο οποίος αποδίδει μεγαλύτερη σημασία στο σύστημα των συναλλαγών  και ελάχιστη στις θεμελιώδεις ανάγκες των ανθρώπων. Αυτό ακριβώς είναι ο καπιταλισμός. Τώρα, όμως, το κακό παράγινε.  Τώρα επιχειρείται η μετατροπή της κοινωνίας σε ανθρώπινη χωματερή. Η κατεδάφιση των εργασιακών, κοινωνικών, μισθολογικών και ασφαλιστικών δικαιωμάτων των εργαζομένων, η καταδίκη τους στην ανεργία, την ανέχεια και τη φτώχεια δεν είναι ένας εφιάλτης είναι η πραγματικότητα. Οι αγώνες, οι θυσίες και το αίμα γενιών και γενιών της εργατικής τάξης πετάγονται στα σκουπίδια και βαδίζουμε ολοταχώς προς το παρελθόν.

    Πρέπει, συνεπώς, να αναζητήσουμε τους τρόπους εκείνους, με τους οποίους θα  στηρίξουμε  εκείνο  το  σημαντικό  τμήμα  της  κοινωνίας  που  υποβαθμίζει  και  περιθωριοποιεί  η  εποχή  της  μαζικής  ανεργίας,  της  νέας  φτώχειας,  της  οικονομικής  και  πολιτικής  προσφυγιάς,  των  ηττημένων  του  άτεγκτου  ανταγωνισμού. 

    Στο πλαίσιο αυτό εμείς οι ενασχολούμενοι με τα κοινά έχουμε και ένα άλλο καθήκον: στο βαθμό των αρμοδιοτήτων και των ευθυνών που ο καθείς έχει, να συμβάλλουμε στην αντιμετώπιση αυτής της δυσμενούς πραγματικότητας και στην ανακούφιση του εργαζόμενου λαού. Οι δυνατότητες μας είναι δυστυχώς μικρές αλλά πιστεύουμε ότι  οι ενέργειες μας και τα μέτρα που θα λάβουμε,  πέραν της πρακτικής αξίας τους, έχουν και συμβολική αξία έμπρακτης παρέμβασης μιας λαϊκής εξουσίας, όπως εμείς αντιλαμβανόμαστε την Τ.Α, στα προβλήματα του δοκιμαζόμενου λαού. Κυρίως, όμως, στοχεύουν στην τόνωση του ηθικού και της αγωνιστικότητας μας.  Αναδεικνύουν την έννοια της αλληλεγγύης και της κοινωνικής συντροφικότητας.  Στην κατεύθυνση αυτή είναι και τα μέτρα οικονομικής ανακούφισης που ελήφθησαν από κάποιους δήμους.          

    Οι όποιες, όμως, απόπειρες κοινωνικής πολιτικής δεν στηρίζονται, καθώς  το θεσμικό πλαίσιο κρίνεται ακατάλληλο και απαγορευτικό, με ελάχιστα ανοίγματα. Ταυτόχρονα  η ανεπάρκεια υλικών και ανθρώπινων πόρων, σε μία κατάσταση εντεινόμενων προβλημάτων και αναγκών δυσχεραίνει ακόμα περισσότερο το κοινωνικό έργο των ΟΤΑ.   Η δε σχέση με τους δημόσιους φορείς και τα αρμόδια υπουργεία δεν είναι ιδιαίτερα στενή και υποστηρικτική, ενώ φθάνει να γίνεται και αρνητική. Στο ασφυκτικό αυτό θεσμικό και οικονομικό πλαίσιο λειτουργούν τα Κοινωνικά προγράμματα των Δήμων, όπως:

• Προγράμματα πρόληψης, κυρίως στο χώρο της υγείας, ψυχικής υγείας και εξάρτησης από τα ναρκωτικά.

• Προγράμματα ανοικτής προστασίας ηλικιωμένων, μέσα από τα γνωστά ΚΑΠΗ, στα πλαίσια των οποίων παρέχονται υπηρεσίες σε ηλικιωμένα άτομα, κυρίως ιατρική περίθαλψη, φυσιοθεραπεία, βοήθεια στο σπίτι

• Πολιτιστικά προγράμματα και προγράμματα άθλησης για παιδιά και γυναίκες, τα οποία οργανώνονται από τα πνευματικά κέντρα και σε συνεργασία των Δήμων με την Γ.Γ. Αθλητισμού, την ΝΕΛΕ και το Υπουργείο Πολιτισμού.

• Προνοιακά προγράμματα τα οποία απευθύνονται σε άτομα με ειδικές ανάγκες, κυρίως παιδιά, με στόχο τη δημιουργική τους απασχόληση, σε άπορους, με στόχο τη στήριξη τους σε χρήμα ή σε είδος (π.χ. συσσίτια). Όσον αφορά ομάδες πληθυσμού με ιδιάζοντα προβλήματα, όπως οι τσιγγάνοι, έχουν σαν στόχο και την κοινωνική τους ένταξη. Δεν αναφέρονται ειδικά προγράμματα για παλιννοστούντες και πρόσφυγες.

• Προγράμματα επαγγελματικής κατάρτισης με στόχο την ένταξη στην αγορά εργασίας νέων ανέργων και γυναικών, όπου υπεύθυνοι φορείς είναι οι Δήμοι, με χρηματοδότηση από το Κοινωνικό Ταμείο της ΕΟΚ.

• Λιγότερο οργανωμένα αλλά με ιδιαίτερη σημασία είναι οι κοινωνικές πολιτικές, όπως οι καλοκαιρινές κατασκηνώσεις για τα παιδιά, τα ΚΔΑΠ (Κέντρα Δημιουργικής Απασχόλησης), τα δωρεάν Θαλάσσια μπάνια, οι δωρεάν προληπτικές εξετάσεις στα νοσοκομεία, το πρόγραμμα πληροφόρησης και στήριξης ατόμων και οικογενειών, το  πρόγραμμα ενίσχυσης απόρων και οικονομικά αδυνάτων δημοτών, το  πρόγραμμα Εθελοντικής Αιμοδοσίας

• Η κοινωνική μέριμνα, η βοήθεια στο σπίτι, τα υποστηρικτικά κέντρα ατόμων με ειδικές ανάγκες, τα κέντρα Υγείας και τα δημοτικά ιατρεία συμπληρώνουν τις μορφές κοινωνικής πολιτικής της αυτοδιοίκησης.

• Τέλος, κοινωνικά παντοπωλεία ή φαρμακεία, χώροι παροχής ειδών και μεταχειρισμένων παιχνιδιών εφαρμόζονται ή πρόκειται να εφαρμοστούν από Δήμους με στόχο την ανακούφιση των πολιτών. 

    Η κοινωνική πολιτική δεν αποτελεί προτεραιότητα για τις νεοφιλελεύθερες κυβερνήσεις, με αποτέλεσμα την εμφανή απουσία του Κράτους και την άρνηση του να στηρίξει τις προσπάθειες κοινωνικής πολιτικής, θεσμικά και οικονομικά. Η νεοφιλελεύθερη πολιτική της παρούσας κυβέρνησης δεν εναρμονίζεται με τη μακρά παράδοση των αυτοδιοικητικών θεσμών με κοινωνική λειτουργία και δράση. Σε αυτήν τη φάση του ακραίου νεοφιλελευθερισμού αυτό που έχει πρόσθετη και ιδιαίτερη σημασία είναι η υπεράσπιση του κοινωνικού χαρακτήρα και των κοινωνικών δράσεων της Αυτοδιοίκησης. Το ζήτημα του κοινωνικού χαρακτήρα και των κοινωνικών δράσεων της Αυτοδιοίκησης μπορεί να είναι μια απάντηση στις πολιτικές εμπορευματοποίησης όλων των κοινωνικών σχέσεων, αγοραιοποίησης των κοινωνικών θεσμών. Είναι όμως επίσης αφετηρία εναλλακτικής απάντησης, γραμμή άμυνας της τοπικής κοινωνίας μέσα από τους θεσμούς στην πλημμύρα της αγοράς και της εμπορευματοποίησης. Στόχοι μας είναι η προώθηση κοινωνικής πολιτικής ενάντια σε κάθε μορφή αποκλεισμών, η υποστήριξη ευπαθών κοινωνικών ομάδων, οι ανοιχτές θεραπευτικές κοινότητες, η ένταξη των μεταναστών. Διεκδικούμε  περισσότερες  και  ουσιαστικές  αρμοδιότητες  με  οικονομικά  μέσα  που  να    επιτρέψουν στην Τ.Α να  ασκήσει ουσιαστική  πολιτική  Υγείας  και  Πρόνοιας. Οφείλουμε να  ενισχύουμε  με  όλα  τα  μέσα,  ηθικά  και  υλικά,  τη  λειτουργία  των  φορέων  που  σχετίζονται  με  την  εφαρμογή  της  κοινωνικής  μας  πολιτικής.

    Τέλος, στην παραπάνω  κατεύθυνση, ιδιαίτερα στις δύσκολες αυτές μέρες, θεωρούμε αναγκαία τη συγκρότηση Κοινωνικής Υπηρεσίας σε κάθε Ο.Τ.Α. με την αναγκαία και απαραίτητη στελέχωση εξειδικευμένου επιστημονικού προσωπικού και με αποκλειστικές αρμοδιότητες, όπως:   

• Πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας

• Προγράμματα για την αγωγή υγείας και την προαγωγή της υγείας

•    Πρόληψη της χρήσης των ναρκωτικών

•    Προστασία και φροντίδα παιδιών, ηλικιωμένων, ευάλωτων κοινωνικά ομάδων

•    Δράσεις για την καταπολέμηση του Κοινωνικού αποκλεισμού και της φτώχειας

•    Προγράμματα κοινωνικής εργασίας για τους πρώην φυλακισμένους

•    Προγράμμματα για τους αστέγους

•    Αποκατάσταση και κοινωνική ένταξη ΑμεΑ

•    Κοινωνική ένταξη των πρώην εξαρτημένων και άλλων ευάλωτων κοινωνικά ομάδων

•    Υποστήριξη κοινωνικής ένταξης μεταναστών

•    Ψυχοκοινωνική στήριξη της οικογένειας

•    Ενίσχυση της απασχόλησης και της επιχειρηματικότητας

•    Ειδική μέριμνα στο ΕΣΠΑ για ένταξη και επιτάχυνση έργων που σχετίζονται με κοινωνικές δομές: παιδικοί σταθμοί, ιδρύματα ηλικιωμένων, «Βοήθεια στο Σπίτι», «Μονάδες Κοινωνικής Μέριμνας», «ΚΗΦΗ» και προβλέπουν Τοπικά Σχέδια Δράσης για την Απασχόληση καθώς και δράσεις προώθησης της κοινωνικής ένταξης ευπαθών κοινωνικά ομάδων.