Η Ευρωπαϊκή Ένωση (Ε.Ε.) δεν έχει εξαπολύσει ποτέ μεγαλύτερη επίθεση ενάντια στα κοινωνικά δικαιώματα και τη λαϊκή κυριαρχία από αυτή που εξαπολύει με τη σειρά μέτρων που υιοθέτησε το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στις 24 και 25 Μαρτίου, στο πλαίσιο της "οικονομικής διακυβέρνησης" και ειδικότερα του "Συμφώνου για το Ευρώ".
Οι αποφάσεις που πάρθηκαν καλύπτουν τα δεκαεπτά κράτη-μέλη της Ευρωζώνης, αλλά ασκούν πιέσεις και στα υπόλοιπα κράτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ώστε να ακολουθήσουν ανάλογες πολιτικές. Έξι από αυτά έχουν ήδη αποφασίσει να το πράξουν.
Ο Πρόεδρος της Κομισιόν, Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο, περιέγραψε τα μέτρα ως "τη μεγαλύτερη αλλαγή που έχει επιτύχει η Ευρωπαϊκή Ένωση εδώ και πολλά χρόνια". Αυτό είναι αλήθεια: Αφού μετέτρεψαν την Ελλάδα σε πεδίο ακραίων νεοφιλελεύθερων πειραματισμών, αυτές οι δομικές αποφάσεις διαμορφώνουν ένα ευρωπαϊκό Μνημόνιο, που στόχο έχει την παγίδευση όλων των ευρωπαϊκών λαών σε ένα μέλλον κοινωνικής οπισθοδρόμησης, σε μια νέα φάση πρωτοφανούς αγριότητας. Το "Σύμφωνο για το Ευρώ" είναι ένα σύμφωνο ενάντια στην κοινωνική Ευρώπη, ένα "σιωπηλό πραξικόπημα" των αγορών ενάντια στη δημοκρατία.
Αρκεί κανείς να δει τους στόχους αυτού του Συμφώνου:
▪ "Ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας": Με άλλα λόγια, ακραία συμπίεση μισθών. Η αύξησή τους θα υπόκειται σε συγκριτικούς ελέγχους με άλλων ευρωπαϊκών χωρών και των "κύριων συγκρίσιμων εμπορικών εταίρων"! Κάθε χώρα θα πρέπει να ελέγχει και να "ενισχύει την παραγωγικότητα", να "ενισχύει την ανταγωνιστικότητα" και να "βελτιώνει το επιχειρησιακό περιβάλλον".
▪ "Προώθηση της απασχόλησης": Με άλλα λόγια, η ενίσχυση της επισφάλειας και της ευελιξίας, μέσω βίαιων "μεταρρυθμίσεων της αγοράς εργασίας, που θα στοχεύουν στην ενίσχυση της "flexicurity".
▪ "Βελτίωση της βιωσιμότητας των δημοσίων οικονομικών": Οι μεταρρυθμίσεις στον τομέα αυτό στοχεύουν, συγκεκριμένα, στην άνοδο των ηλικιακών ορίων συνταξιοδότησης και της "διασφάλισης της επάρκειας των κοινωνικών υπηρεσιών" και των συστημάτων υγείας. Κάθε κράτος-μέλος θα πρέπει να δεσμευτεί ότι θα συμπεριλάβει στο Σύνταγμά του ή σε ένα "επαρκώς περιοριστικό και διαρκές νομικό πλαίσιο", την "παρεμπόδιση της υπερχρέωσης" σε "εθνικό ή τοπικό επίπεδο".
▪ "Ενίσχυση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας": Όπως γνωρίζουμε, στο όνομα αυτής της "σταθερότητας", επιβάλλονται μέτρα λιτότητας πρωτοφανούς αγριότητας στις χώρες που έχουν προσφύγει στην Ευρωπαϊκή Ένωση, την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο.
Μετά από όλα αυτά, καταλαβαίνουμε γιατί ακόμη και ο Γενικός Γραμματέας της Συνομοσπονδίας Ευρωπαϊκών Συνδικάτων (ETUC) περιέγραψε αυτά τα μέτρα ως "ένα διεστραμμένο σύμφωνο για χειρότερες συνθήκες ζωής και μεγαλύτερη ανισότητα και εργασιακή ανασφάλεια", τονίζοντας ότι "υποβιβάζουν τα κράτη-μέλη σε οιωνεί αποικιακό επίπεδο", και ανακοίνωσε ότι "είναι αδύνατον για την ETUC να υποστηρίξει οποιαδήποτε νέα συνθήκη που θα τα συμπεριλάβει".
Γιατί, άραγε, τέτοια αδυσώπητη σκληρότητα εκ μέρους των ευρωπαϊκών δεξιών και σοσιαλδημοκρατικών κυβερνήσεων, και γιατί σήμερα; Μα, γιατί ο παγκόσμιος καπιταλισμός, που κατέρρευσε το 2008, έχει οδηγήσει στη χρεωκοπία το υπάρχον ευρωπαϊκό δομικό μοντέλο. Τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. ενίσχυσαν τις χρηματοπιστωτικές αγορές, δίνοντας τους μέχρι και αποφασιστικές εξουσίες, για να σώσουν ένα σύστημα βυθισμένο στην κρίση των τραπεζών και των χρηματοπιστωτικών οργανισμών. Η σημερινή τους κυριαρχία είναι τόσο μεγάλη, που δεν αφήνει καθόλου χώρου για τις κοινωνικές ανάγκες και την ελευθερία των λαών να καθορίζουν τη μοίρα τους.
Το Κόμμα Ευρωπαϊκής Αριστεράς (ΚΕΑ) εκφράζει την πλήρη εναντίωσή του σε αυτό το Σύμφωνο, που φέρει μια ακραία οπισθοδρομική αντίληψη για την οικοδόμηση της Ευρώπης. Το ΚΕΑ χαιρετίζει την απόφαση του Ισλανδικού λαού, που αρνήθηκε για δεύτερη φορά, μέσω δημοψηφίσματος, να του επιβληθούν θυσίες προκειμένου να πληρώσει τη χρηματοπιστωτική κρίση. Εκφράζουμε την πλήρη στήριξή μας στις πολλές και δυναμικές κοινωνικές κινητοποιήσεις που οργανώνονται, η μια μετά την άλλη, στην Ελλάδα, την Ισπανία, την Ιταλία, τη Γερμανία, τη Γαλλία, τη Μεγάλη Βρετανία, την Ουγγαρία, την Πορτογαλία και σε ολόκληρη την Ευρώπη.
Μέσα από αυτούς τους αγώνες, οι ευρωπαϊκοί λαοί επιδεικνύουν την ανυπακοή τους στα ακραία μέτρα λιτότητας. Ολοένα και περισσότεροι άνθρωποι, εργαζόμενοι, άνεργοι, νέοι, γυναίκες, μετανάστες, ακτιβιστές από τον χώρο του πολιτισμού, υπερασπίζονται σήμερα την αξία των κοινωνικών υπηρεσιών, των κοινών αγαθών, των ανθρώπινων συνθηκών εργασίας και μισθών. Ολοένα και περισσότεροι άνθρωποι απαιτούν ένα ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα, τη ριζοσπαστική μεταρρύθμιση των φορολογικών συστημάτων, καθώς και τη ριζική αναδιανομή του πλούτου "από πάνω προς τα κάτω". Ακόμη και οι μικρομεσαίοι επαγγελματίες βρίσκονται σήμερα υπό την πίεση του συστήματος.
Ανάμεσα σε αυτές τις κινητοποιήσεις, σε πολλές χώρες αναπτύσσονται και οι αγώνες ενάντια στην επισφάλεια. Η επισφάλεια είναι ένα εργαλείο που χρησιμοποιείται από το κεφάλαιο και τις νεοφιλελεύθερες δυνάμεις, για να επιβάλουν τις απαιτήσεις τους στις ευρωπαϊκές κοινωνίες. Στην πορεία του χρόνου η επισφάλεια έχει γίνει ο "συνήθης" τρόπος πρόσβασης της νεολαίας στην αγορά εργασίας, καθώς και όρος εξεύρεσης εργασίας για τις γυναίκες. Αυτή η τάση -η μετατροπή της επισφάλειας σε κοινωνική συνθήκη- οδηγεί σε μια επισφαλή ζωή σε κάθε της διάσταση, ενισχύει τη φτώχεια, τις κοινωνικές ανισότητες, τις διακρίσεις, την ατομική απομόνωση και τον ανταγωνισμό μεταξύ των εργαζόμενων και των λαών. Η κατάργηση της επισφάλειας αποτελεί σήμερα στόχο-κλειδί για τα κοινωνικά και προοδευτικά κινήματα. Με αυτό το πνεύμα, το ΚΕΑ εκφράζει την πλήρη στήριξή του στις μεγάλες κινητοποιήσεις ενάντια στην επισφάλεια, στην Πορτογαλία (12 Μαρτίου) και τη Γαλλία (30 Απριλίου).
Η Ευρωπαϊκή Αριστερά πιστεύει ότι είναι απαραίτητη μια κοινωνική και πολιτική αντεπίθεση της αριστεράς και των κοινωνικών κινημάτων, και είναι αποφασισμένη να προωθήσει αυτό το στόχο χωρίς καθυστέρηση.
Στην περίοδο που διανύουμε τίθεται το δίλημμα: Είτε θα επέλθει ρήξη με κάθε κοινωνική και δημοκρατική προσδοκία (σύμφωνα με το πλαίσιο που θέτει το "Σύμφωνο για το Ευρώ"), είτε θα γίνει η ρήξη με την κυριαρχία των χρηματοπιστωτικών αγορών. Η φύση των προβλημάτων που έχουν ανακύψει, απαιτεί μια αντεπίθεση με τρεις αιχμές-απαιτήσεις:
Αυτό το χαρακτήρα δίνουμε στην "πρωτοβουλία πολιτών" (τη συγκέντρωση, δηλαδή, ενός εκατομμυρίου υπογραφών από ολόκληρη την Ευρώπη), που θα αξιοποιήσουμε. Το αίτημα μας για τη δημιουργία ενός ταμείου κοινωνικής ανάπτυξης και αλληλεγγύης έρχεται σε ολομέτωπη σύγκρουση με το "Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας" και τα ακραία πλάνα λιτότητας. Η χρηματοδότησή του θα είναι απελευθερωμένη από τις απαιτήσεις των χρηματοπιστωτικών αγορών, αφού θα βασίζεται στη φορολόγηση όλων των κινήσεων κεφαλαίου, την αλλαγή του ρόλου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ώστε να επιτραπεί ο απευθείας, χαμηλότοκος δανεισμός των κρατών-μελών της Ε.Ε. για τη χρηματοδότηση δημοσίων επενδύσεων με στόχο τη δημιουργία θέσεων εργασίας, την προαγωγή της κοινωνικής ανάπτυξης, των δημοσίων υπηρεσιών και την υπεράσπιση του περιβάλλοντος), καθώς και την αύξηση του Ευρωπαϊκού Προϋπολογισμού. Μόλις τεθούν σε ισχύ οι νέες διατάξεις για τις "πρωτοβουλίες πολιτών", θα κάνουμε πιο συγκεκριμένο το περιεχόμενο της πρότασής μας, σε συνδυασμό με τις εξελίξεις που θα έχουν συμβεί στο μεταξύ. Στόχος μας είναι να εξασφαλίσουμε, μέσα από την κοινή δράση των Ευρωπαίων πολιτών, το επίσημο άνοιγμα του διαλόγου πάνω στις τρεις βασικές απαιτήσεις που συνθέτουν την αναγκαία αντεπίθεση των ευρωπαϊκών λαών.
Η οικοδόμηση αυτού του σχεδίου απαιτεί μεγάλες προσπάθειες διαλόγου, συγκλίσεων και, εφόσον αυτό είναι δυνατόν, κοινών πρωτοβουλιών με όλα τα συνδικάτα, με κοινωνικές οργανώσεις και πολιτικές δυνάμεις, με αιρετούς και προοδευτικές προσωπικότητες στην Ευρώπη. Είναι καθήκον της Αριστεράς να ανταποκριθεί σε αυτή την πρόκληση. Η Ευρωπαϊκή Αριστερά σκοπεύει να συνεισφέρει όλες τις δυνάμεις της σε αυτή την κατεύθυνση.
Κόμμα
Ευρωπαϊκής Αριστεράς
Βουδαπέστη, 16 Απριλίου 2011