Με αφορμή τη μεσημεριανή δήλωση του Υπουργού Οικονομικών κ. Βενιζέλου στην Ελληνική Βουλή ότι προτίθεται να υπογράψει συμφωνία με τις Ελβετικές αρχές για καταθέσεις Ελλήνων στην Ελβετία, στα πρότυπα «αντίστοιχων συμφωνιών» που έχουν υπογράψει κάποιες χώρες της Ε.Ε, ο ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, Νίκος Χουντής, δίνει στη δημοσιότητα σχετική απάντηση του αρμόδιου Επιτρόπου κ. Semeta για το περιεχόμενο των διεθνών συμβάσεων που υπογράφει η Ελβετία με τρίτες χώρες και χώρες της ΕΕ, για ζητήματα φορολόγησης καταθέσεων και διαφάνειας στους προσωπικούς λογαριασμούς Ευρωπαίων πολιτών.
Πιο συγκεκριμένα, ο Νίκος Χουντής, με αφορμή τη συμφωνία ΗΠΑ-Ελβετίας για την αποκάλυψη χιλιάδων μυστικών λογαριασμών Αμερικανών πολιτών με καταθέσεις στις Ελβετικές τράπεζες, καλούσε την Κομισιόν να δώσει πληροφορίες και να προχωρήσει με τις ελβετικές αρχές στη σύναψη αντίστοιχης συμφωνίας με αυτή των ΗΠΑ, δηλαδή, να υπάρξει η δυνατότητα αποκάλυψης των στοιχείων των Ευρωπαίων πολιτών που έχουν καταθέσεις στην Ελβετία.
Στην απάντησή της η Κομισιόν: Πρώτον, δίνει έμφαση στο άρθρο 26 της Σύμβασης του ΟΟΣΑ «σχετικά με το εισόδημα και το κεφάλαιο» στο οποίο τονίζεται ότι «μια χώρα δεν δύναται να αρνηθεί να παρέχει πληροφορίες αποκλειστικά και μόνο επειδή κάτοχος των πληροφοριών αυτών είναι τράπεζα ή άλλο χρηματοπιστωτικό ίδρυμα». Δεύτερον, η Κομισιόν δίνει στην δημοσιότητα κατάλογο με ημερομηνία 15 Φεβρουαρίου 2011 του Υπουργείου Οικονομικών της Ελβετίας, όπου εμφανίζεται η κατάσταση του επιπέδου των διαπραγματεύσεων διαφόρων χωρών με τις ελβετικές αρχές. Η Ελλάδα εμφανίζεται στην κατηγορία των «Συμφωνιών που εκκρεμούν ενώπιον του Ελβετικού Κοινοβουλίου». Τρίτον, περιγράφει την εξέλιξη της συμφωνίας ΗΠΑ-Ελβετίας και διευκρινίζει ότι «μια συμφωνία συνεργασίας έχει τεθεί ήδη σε ισχύ μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης, των κρατών μελών της και της Ελβετικής Συνομοσπονδίας για την καταπολέμηση της απάτης και κάθε άλλης παράνομης δραστηριότητας εις βάρος των οικονομικών τους συμφερόντων».
Ακολουθεί η ερώτηση και η πλήρης απάντηση της Κομισιόν
Στις 31 Μαρτίου 2010, οι ΗΠΑ υπέγραψαν συμφωνία με την Ελβετική κυβέρνηση για «στενότερη» συνεργασία στον τομέα της φοροδιαφυγής, βάση της οποίας παραχωρούνται στοιχεία της ελβετικής τράπεζας UBS 4.450 μυστικών τραπεζικών λογαριασμών Αμερικανών φορολογουμένων.
Είναι γνωστό επίσης, ότι κράτη μέλη της ΕΕ έχουν υπογράψει ανάλογες συμφωνίες με την Ελβετική κυβέρνηση, με στόχο την παροχή τραπεζικών πληροφοριών για περιπτώσεις φοροδιαφυγής.
Με δεδομένο ότι, το φαινόμενο της φοροδιαφυγής είναι τεραστίων διαστάσεων σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση, καθώς επίσης, ότι μεγάλο μέρος κεφαλαίων που αποτελούν «ξέπλυμα» μαύρου χρήματος, διοχετεύεται σε Ελβετικές τράπεζες, ερωτάται η Επιτροπή:
1) Ποια είναι τα βασικά χαρακτηριστικά της συμφωνίας της Ελβετικής κυβέρνησης με τις ΗΠΑ; Μπορεί να μας πληροφορήσει ποια κράτη μέλη έχουν υπογράψει αντίστοιχες συμφωνίες; Έχουν τα ίδια χαρακτηριστικά με αυτές των ΗΠΑ;
2) Με δεδομένη την απόφαση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 6ης Μαΐου 2010 σχετικά με την καταπολέμηση της απάτης [P7_TA(2010)0155], που εκτιμά ότι θα ήταν αποτελεσματικότερη μια συμφωνία ΕΕ-Ελβετίας αντί των επιμέρους συμφωνιών των κρατών μελών με την Ελβετία, τι έχει πράξει η Κομισιόν μέχρι σήμερα;
1. Στις 13 Μαρτίου 2009 η Ελβετία δεσμεύτηκε να εφαρμόσει τους κανόνες του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) περί ανταλλαγής πληροφοριών σε φορολογικά θέματα όπως ορίζονται στο άρθρο 26 του υποδείγματος σύμβασης του ΟΟΣΑ σχετικά με το εισόδημα και το κεφάλαιο. Συγκεκριμένα, οι κανόνες αυτά ορίζουν ότι μια χώρα δεν δύναται να αρνηθεί να παρέχει πληροφορίες αποκλειστικά και μόνο επειδή κάτοχος των πληροφοριών αυτών είναι τράπεζα ή άλλο χρηματοπιστωτικό ίδρυμα. Η Ελβετία έχει ξεκινήσει διαπραγματεύσεις με ορισμένα από τα συμβεβλημένα μέρη των συμβάσεων φορολόγησης που έχει συνάψει, περιλαμβανομένων ορισμένων κρατών μελών της ΕΕ, προκειμένου να συμπεριλάβει τους κανόνες αυτούς στις υφιστάμενες διμερείς φορολογικές συμβάσεις της. Σύμφωνα με επισκόπηση που δημοσιεύτηκε από το Ομοσπονδιακό Υπουργείο Οικονομικών της Ελβετίας στις 15 Φεβρουαρίου 2011, οι διαπραγματεύσεις βρίσκονται στο ακόλουθο στάδιο:
Ισχύουσες συμφωνίες | Συμφωνίες που εκκρεμούν ενώπιον Κοινοβουλίου | Υπογραφείσες συμφωνίες | Μονογραφηθείσες συμφωνίες |
Δανία | Κάτω Χώρες | Χονγκ Κονγκ | Ιρλανδία |
Φινλανδία | Τουρκία | Νότιος Κορέα | Μάλτα |
Noρβηγία | Ιαπωνία | Σλοβακία | Ομάν |
Γαλλία | Πολωνία | Ρουμανία | |
Ηνωμένο Βασίλειο | Ινδία | Σουηδία | |
Κατάρ | Γερμανία | Σιγκαπούρη | |
Λουξεμβούργο | Καζακστάν | Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα | |
Μεξικό | Ουρουγουάη | ||
Αυστρία (από 1ης Μαρτίου 2011) | Ελλάδα | ||
Ισπανία (ρήτρα μάλλον ευνοούμενου κράτους) | Καναδάς | ||
Ηνωμένες Πολιτείες (εγκρίθηκε από το Κοινοβούλιο, αλλά δεν έχει τεθεί ακόμη σε ισχύ) |
Στις 23 Σεπτεμβρίου 2009 η Ελβετία και οι Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής υπόγραψαν τροποποιητικό πρωτόκολλο στην υφιστάμενη σύμβαση για το φόρο εισοδήματος της 2ας Οκτωβρίου 1996, με σκοπό την επέκταση της διοικητικής συνδρομής που παρέχεται σύμφωνα με τα πρότυπα του άρθρου 26 του υποδείγματος σύμβασης του ΟΟΣΑ. Το Ελβετικό Κοινοβούλιο έχει ήδη κυρώσει το εν λόγω πρωτόκολλο. Στις 26 Ιανουαρίου 2011 ο Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών διαβίβασε το τροποποιητικό πρωτόκολλο στη Γερουσία των ΗΠΑ για κύρωση.
Στις 19 Αυγούστου 2009 οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ελβετία συμφώνησαν για την υπόθεση της UBS. Οι Ηνωμένες Πολιτείες παραιτήθηκαν από την μονομερή προσέγγισή τους στην υπόθεση αυτή και δεσμεύτηκαν να υποβάλουν νέο αίτημα βάσει της σύμβασης στην Ελβετία και να ανακαλέσουν την κλήτευση με την οποία ζητούνταν η αποκάλυψη της ταυτότητας 52.000 κατόχων λογαριασμών της UBS. Ως αντάλλαγμα η Ελβετία δεσμεύτηκε να διεκπεραιώσει το νέο αίτημα βάσει της σύμβασης που αφορά περίπου 4.450 λογαριασμούς εντός ενός έτους. Σύμφωνα με την απόφαση του Ομοσπονδιακού Διοικητικού Δικαστηρίου της Ελβετίας της 21ης Ιανουαρίου 2010, οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ελβετία υπόγραψαν στις 31 Μαρτίου 2010 τροποποιητικό πρωτόκολλο της συμφωνία UBS. Το τροποποιητικό πρωτόκολλο ορίζει ρητά ότι η συμφωνία UBS δεν αποτελεί απλά ερμηνεία, αλλά διεθνή αυτόνομη συμφωνία της ιδίας ισχύος με τη διμερή σύμβαση περί αποφυγής της διπλής φορολογίας.
Σύμφωνα με τους γενικούς κανόνες ερμηνείας η συμφωνία UBS υπερισχύει τώρα έναντι της προηγούμενης και γενικότερης σύμβασης και επιτρέπει στην Ελβετία να παρέχει συνδρομή σε υποθέσεις που αφορούν την UBS όχι μόνο σε θέματα φοροδιαφυγής αλλά και σε θέματα συνεχούς και σοβαρής φοροαποφυγής.
Απʼ όσα γνωρίζει η Επιτροπή, η Ελβετία δεν έχει διαπραγματευτεί παρόμοιες ειδικές συμφωνίες με κράτη μέλη της ΕΕ.
2. Η Επιτροπή στηρίζει μια κοινή προσέγγιση των κρατών μελών της ΕΕ για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής.
Μια συμφωνία συνεργασίας έχει τεθεί ήδη σε ισχύ μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης, των κρατών μελών της και της Ελβετικής Συνομοσπονδίας για την καταπολέμηση της απάτης και κάθε άλλης παράνομης δραστηριότητας εις βάρος των οικονομικών τους συμφερόντων. Περιέχει διατάξεις σχετικά με τη διοικητική συνδρομή και την αμοιβαία νομική συνδρομή σε ποινικές υποθέσεις για την προστασία των οικονομικών συμφερόντων. Το πεδίο εφαρμογής της συμφωνίας καλύπτει τους έμμεσους φόρους (ΦΠΑ και ειδικούς φόρους κατανάλωσης) και τις τελωνειακές παραβάσεις (περιλαμβανομένου του λαθρεμπορίου), τη διαφθορά και το ξέπλυμα χρημάτων.
Λαμβανομένων υπόψη των διεθνών εξελίξεων σχετικά με την ανταλλαγή πληροφοριών σε φορολογικά θέματα και προκειμένου να περιληφθούν οι άμεσοι φόροι στο πεδίο εφαρμογής της υφιστάμενης συμφωνίας, η Επιτροπή εξέδωσε σύσταση προς το Συμβούλιο στις 30 Ιουνίου 2009 με την οποία ζητείται η εξουσιοδότηση για την έναρξη διαπραγματεύσεων για την σύναψη συμφωνιών μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των κρατών μελών της, αφενός, και της Ελβετικής Συνομοσπονδίας, του Πριγκιπάτου της Ανδόρας, του Πριγκιπάτου του Μονακό και της Δημοκρατίας του Αγίου Μαρίνου, αφετέρου, με στόχο την καταπολέμηση της απάτης και της φοροαποφυγής και την εξασφάλιση διοικητικής συνεργασίας μέσω της ανταλλαγής πληροφοριών σε φορολογικά θέματα.
Το Συμβούλιο δεν έχει δώσει ακόμη εντολή στην Επιτροπή να αρχίσει διαπραγματεύσεις με την Ελβετία και τις τρεις άλλες ενδιαφερόμενες χώρες. Η Επιτροπή ελπίζει να σημειωθεί πρόοδος στον τομέα αυτόν κατά τη διάρκεια της ουγγρικής προεδρίας.
«Ανησυχούμε πολύ γιατί σύμφωνα με δημοσιογραφικές πληροφορίες, που επικαλούνται “κύκλους” του Υπουργείου Οικονομικών της Ελλάδας και της Ελβετίας, η ελληνική κυβέρνηση σκοπεύει να υπογράψει διμερή συμφωνία με τις ελβετικές αρχές, σύμφωνα με την οποία ελβετικές τράπεζες θα αποδίδουν ορισμένο ποσό στις ελληνικές αρχές, αλλά με αντάλλαγμα τη διατήρηση της ανωνυμίας των ελλήνων καταθετών στην Ελβετία, καθώς και, του ύψους των συναλλαγών που έχουν κάνει.
Αν αυτά τα δημοσιεύματα ανταποκρίνονται στην αλήθεια πρόκειται μάλλον για ένα σχέδιο που αντί να αποκαλύπτει τα εκατοντάδες δίς ευρώ μαύρου χρήματος που έχουν μεταναστεύσει στην Ελβετία, προιόν φοροδιαφυγής και ξεπλύματος μαύρου χρήματος, προσφέρει νέες ευκαιρίες ασύλου για φοροφυγάδες και έναν ιδανικό τρόπο για ξέπλυμα μαύρου χρήματος. Ο Υπουργός οφείλει να διευκρινίσει άμεσα το πλήρες περιεχόμενο της συμφωνίας που προτίθεται να υπογράψει με τις Ελβετικές Αρχές»
To Γραφείο Τύπου