Στην συζήτηση που ξεκίνησε την Τετάρτη 13 Ιουλίου στην αρμόδια επιτροπή της βουλής για το σχέδιο νόμου «για τη λειτουργία Ενεργειακών Αγορών Ηλεκτρισμού και Φυσικού Αερίου, για Έρευνα, Παραγωγή και δίκτυα Μεταφοράς Υδρογονανθράκων και άλλες ρυθμίσεις », η βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Ηρώ Διώτη αφού δήλωσε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ καταψηφίζει το νομοσχέδιο, σχολίασε ότι « μετά την ψήφιση του Μεσοπρόθεσμου προγράμματος ήταν αναμενόμενο με συνοπτικές διαδικασίες η Κυβέρνηση αυτή να προσπαθήσει να εξυπηρετήσει τους συμμάχους της με κάποιο τρόπο και στην προκειμένη περίπτωση να φέρνει τέσσερα ουσιαστικά νομοσχέδια σε ένα». Στη συνέχεια μίλησε για το Βρετανικό μοντέλο στην αγορά ενέργειας, το οποίο χρησιμοποιείται ως μοντέλο και από τις Ευρωπαϊκές οδηγίες και σημείωσε ότι «ως γνωστό το βρετανικό μοντέλο διαμορφώθηκε πριν από είκοσι χρόνια και στηρίζεται σε δύο βασικά σκέλη. Το πρώτο σκέλος είναι η ιδιωτικοποίηση των δημόσιων επιχειρήσεων στον τομέα της ενέργειας και το δεύτερο σκέλος είναι η αντικατάσταση από ανταγωνιστικές αγορές των περιφερειακών μονοπωλίων. Συνεπώς, οι οδηγίες της Ε.Ε. απαιτούν από τα κράτη μέλη να προβούν σε μεταρρυθμίσεις αντίστοιχες με αυτές του Ενωμένου Βασιλείου. Η Ε.Ε. βέβαια δεν έχει με βάση το άρθρο 295 της συνθήκης της Ευρωπαϊκής Κοινότητας αρμοδιότητα στο να επεμβαίνει ως προς το ιδιοκτησιακό καθεστώς των επιχειρήσεων. Με το μνημόνιο ωστόσο παρατηρούμε δυστυχώς ότι η αρχή της ουδετερότητας ως προς το ιδιοκτησιακό καθεστώς καταστρατηγείται εφόσον αποφασίζεται η εκποίηση όλων των επιχειρήσεων κοινής ωφέλειας στη χώρα».
Μιλώντας στη συνέχεια για τα ζητήματα της Έρευνας Παραγωγής και δικτύων μεταφοράς Υδρογονανθράκων σχολίασε την δημιουργία της Ανώνυμης Εταιρείας Ελληνική Διαχειριστική Εταιρεία Υδρογονανθράκων λέγοντας ότι «ένας δημόσιος φορέας που να ελέγχει, να εποπτεύει, να χαράσσει προς όφελος των πολιτών γενικά, είναι θετική εξέλιξη. Όμως, θα ήθελα να κάνω την παρατήρηση ότι η ΕΔΕΥ είναι μία ανώνυμος εταιρεία που θα λειτουργεί με ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια» και κατέθεσε στην συνέχεια ορισμένους προβληματισμούς για το θέμα «είναι σημαντικός για εμάς ο τουρισμός, το περιβάλλον, οι φυσικοί πόροι; …Σας υπενθυμίζω ότι το πετρέλαιο θα το εκμεταλλεύεται μια ιδιωτική εταιρεία και σίγουρα με μια αποικιακού τύπου σύμβαση - δώρο ουσιαστικά - όπως κάνετε και με όλα τα άλλα, από λιμάνια μέχρι το δημόσιο τομέα»
Η βουλευτής τοποθετήθηκε επίσης κατά της δημιουργίας του αγωγού Μπουργκάς Αλεξανδρούπολη που συμπεριλαμβάνεται στο ίδιο νομοσχέδιο, για λόγους περιβαλλοντικούς, κοινωνικούς και οικονομικούς, θυμίζοντας ότι όλη η συζήτηση εμπλέκεται με «το πλέον σημαντικό ζήτημα του ανύπαρκτου ενεργειακού σχεδιασμού και του ενεργειακού μείγματος που δεν έχει ορισθεί, όπως επίσης και τη σταδιακή απεξάρτηση και από τον λιγνίτη και το πετρέλαιο». Τέλος τάχθηκε και κατά των παραχωρήσεων του νομοσχεδίου σε λατομεία και μεταλλεία που ουσιαστικά τους δωρίζονται δημόσιες εκτάσεις για τις δραστηριότητές τους και όπως χαρακτηριστικά είπε στην ομιλία της «στην υπόθεση αυτή άνετα θα βάζαμε τον τίτλο του γνωστού βιβλίου, «Ω ΤΙ ΩΡΑΙΟ ΠΛΙΑΤΣΙΚΟ».
Ακολουθεί ολόκληρη η ομιλία.
ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ(Πρόεδρος της Επιτροπής):Τον λόγο έχει η κ. Διώτη.
ΗΡΩ ΔΙΩΤΗ: Ευχαριστώ κύριε Πρόεδρε, κύριοι συνάδελφοι και κύριοι Υπουργοί, ένα μικρό σχόλιο πριν μπω στο νομοσχέδιο, νομίζουμε ότι μετά την ψήφιση του Μεσοπρόθεσμου προγράμματος ήταν αναμενόμενο με συνοπτικές διαδικασίες η Κυβέρνηση αυτή να προσπαθήσει να εξυπηρετήσει τους συμμάχους της με κάποιο τρόπο και στην προκειμένη περίπτωση να φέρνει τέσσερα ουσιαστικά νομοσχέδια σε ένα, όπου με μια τέτοια εσπευσμένη διαδικασία ζητείται ψήφιση χωρίς να υπάρχει ουσιαστικά ο χρόνος για να μπορέσει να γίνει η απαραίτητη αντιπαράθεση και χωρίς ουσιαστικά να παίζει κάποιο ρόλο αυτή η συζήτηση περάν της τυπικής υποχρέωσης. Τέσσερα σημαντικά νομοσχέδια λοιπόν που αφορούν την ενέργεια και συναφή πεδία που δημιουργούν ευνοϊκό πλαίσιο για τις επιχειρήσεις και αρνητικό για τους πολίτες. Και όλη η φιλοσοφία του νομοσχεδίου είναι η κυνική παραδοχή ότι οι πόροι αυτής της χώρας, τα δημόσια αγαθά ιδιοκτησίας του ελληνικού λαού θα πρέπει να δοθούν σε επενδυτές όπως εξάλλου δινόταν λίγο-λίγο συστηματικά τα τελευταία χρόνια από όλες τις κυβερνήσεις. Απλά τώρα γίνεται απροκάλυπτα, μαζικά και ολοκληρωτικά. Εισέρχομαι λοιπόν στο πρώτο κεφάλαιο για τη λειτουργία των ενεργειακών αγορών Για την αξιολόγηση του εν λόγω νομοσχέδιου είναι απαραίτητη κατά τη γνώμη μας η διερεύνηση των παραγόντων και των κινήτρων που επέφεραν τη διαμόρφωση του εν λόγω μοντέλου αλλά κυρίως η εξέταση των αποτελεσμάτων του, τα οποία εσείς επικαλείστε ως θετικά, όπου έχουν πλέον καταγραφεί από τη διεθνή εμπειρία.
Όλες αυτές λοιπόν οι Ευρωπαϊκές Οδηγίες για τους κλάδους ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου πηγάζουν ιστορικά από το μοντέλο της αγοράς ενέργειας στη μεγάλη Βρετανία. Ως γνωστό το βρετανικό μοντέλο διαμορφώθηκε πριν από είκοσι χρόνια και στηρίζεται σε δύο βασικά σκέλη. Το πρώτο σκέλος είναι η ιδιωτικοποίηση των δημόσιων επιχειρήσεων στον τομέα της ενέργειας και το δεύτερο σκέλος είναι η αντικατάσταση από ανταγωνιστικές αγορές των περιφερειακών μονοπωλίων. Συνεπώς, οι οδηγίες της Ε.Ε. απαιτούν από τα κράτη μέλη να προβούν σε μεταρρυθμίσεις αντίστοιχες με αυτές του Ενωμένου Βασιλείου. Η Ε.Ε. βέβαια δεν έχει με βάση το άρθρο 295 της συνθήκης της Ευρωπαϊκής Κοινότητας αρμοδιότητα στο να επεμβαίνει ως προς το ιδιοκτησιακό καθεστώς των επιχειρήσεων. Με το μνημόνιο ωστόσο παρατηρούμε δυστυχώς ότι η αρχή της ουδετερότητας ως προς το ιδιοκτησιακό καθεστώς καταστρατηγείται εφόσον αποφασίζεται η εκποίηση όλων των επιχειρήσεων κοινής ωφέλειας στη χώρα. Το μοντέλο λοιπόν αυτής της απελευθερωμένης αγοράς της ηλεκτρικής ενέργειας προϋποθέτει το κατακερματισμό της καθετοποιημένης δομής των δημοσίων επιχειρήσεων ηλεκτρισμού και η λογική του είναι απλή και έχει ως εξής. Η παραγωγή, καταρχήν η παραγωγή ενέργειας υπόκειται σε μεταξύ τους ανταγωνισμό, μόνο η παράγωγη με τις χαμηλότερες τιμές θα μπορέσουν να επιβιώσουν. Οι τιμές των παραγώγων τελούν υπό διαρκή σύγκληση στο χρηματιστήριο της ενέργειας.
Δεύτερον, στη λιανική αγορά οι καταναλωτές διαθέτουν τη δυνατότητα να αλλάζουν προμηθευτή ώστε να «τιμωρούν» τις εταιρείες που δεν πρόσφεραν τις φθηνότερες υπηρεσίας. Και τρίτον, για να διασφαλιστεί ο ανταγωνισμός το κόστος χρήσης των δικτύων διανομής και μεταφοράς θα είναι το ίδιο για όλες τις επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην αγορά. Σήμερα ωστόσο έχουμε στη διάθεσή μας εκτενή εμπειρική βιβλιογραφία για την αποτελεσματικότητα αυτού του βρετανικού μοντέλου. Πέραν το ότι προκύπτουν σοβαρές ανησυχίες ως προς τη διασφάλιση της μακροπρόθεσμης ενεργειακής επάρκειας και την ισχυρή συγκέντρωση κεφαλαίου, τα καρτέλ, το μοντέλο οδηγεί σε μεγάλες ανισότητες, αφενός μεταξύ των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών, και αφετέρου μεταξύ των εύπορων και των φτωχών νοικοκυριών. Με λίγα λόγια, το μοντέλο δεν λειτουργεί όπως ιδανικά το παρουσιάζει η οικονομική θεωρία, γεγονός που δημιουργεί στρεβλώσεις υπέρ των επιχειρήσεων, είτε αυτοί είναι πάροχοι, είτε είναι καταναλωτές ενέργειας. Η διαπίστωση αυτή είναι εξαιρετικά κρίσιμη κατά τη γνώμη μας, δεδομένου, ότι η ενέργεια αποτελεί δημόσιο αγαθό ύψιστης σημασίας για την ποιότητα διαβίωσης συμπολιτών μας, την υγεία τους και συνολικότερα την ικανότητά τους να συμμετέχουν με ισότιμο τρόπο στα σύγχρονα οικονομικά, κοινωνικά και δημοκρατικά δρώμενα. Στόχος λοιπόν του εν λόγω μοντέλου που παρουσιάζεται και εσείς σε αυτό το νομοσχέδιο είναι η ανάπτυξη του ανταγωνισμού που υποθετικά θα ωφελήσει τους καταναλωτές. Η δυνατότητα αλλαγής παρόχου για τον καταναλωτή δυνητικά δεν αποφέρει παρά μια μικρή επίπτωση στις τιμές του ηλεκτρικού ρεύματος. Αυτό οφείλεται ότι το κόστος της λιανικής είναι μικρότερο του 10%. Έτσι, ακόμα και αν μια επιχείρηση είναι θεαματικά φθηνότερη σε σύγκριση με τους ανταγωνιστές της τα οφέλη θα ήταν εξαιρετικά μικρά για τους δικούς της πελάτες. Θεωρητικά λοιπόν τα οφέλη από τον ανταγωνισμό προκύπτουν κυρίως στην παραγωγή ενέργειας που αντιπροσωπεύει πάνω από το 50% των λογαριασμών ηλεκτρικού ρεύματος. Το δυνητικό αυτό όφελος ωστόσο δεν επιτυγχάνεται σε καμία περίπτωση λόγω διαμόρφωσης ισχυρών ολιγοπωλιακών συνθηκών όπως αποδεικνύει η διεθνής εμπειρία. Επιπλέον από τη Μεγάλη Βρετανία προκύπτει και μια άλλη θεμελιώδης διαπίστωση, ότι στην αγορά λιανικής οι εταιρίες συναγωνίζονται μόνο για τις μεγάλες επιχειρήσεις ελαχιστοποιώντας τα περιθώρια κέρδους τους στο συγκεκριμένο τμήμα της αγοράς και ένα μεγιστοποιώντας τα έσοδά τους από τα νοικοκυριά.
(Συνέχεια ομιλίας κ. ΗΡΟΥΣ ΔΙΩΤΗ)
Η λειτουργία λοιπόν ανταγωνιστικών αγορών και ας αποκρύπτεται από εσάς, κύριε Υφυπουργέ, προκαλεί και μια σειρά από κόστη που δεν είναι εμφανή, αλλά που επιβαρύνουν εν τέλει τους καταναλωτές. Συγκεκριμένα, αναφερόμαστε στο πρόσθετο κόστος που προκύπτει από το επενδυτικό και το επιχειρηματικό ρίσκο, το οποίο μεταφράζεται σε υψηλότερα επιτόκια ή αποδόσεις κεφαλαίου για τους μετόχους. Άρα, το εν λόγω κόστος μεταφέρεται αυτόματα και στους καταναλωτές και αυτό ισχύει για όλες τις επιχειρήσεις. Δεδομένου ότι οι δομές του τομέα ενέργειας είναι συνάρτηση των επενδύσεών τους, προκαλείται ένα υψηλό τίμημα για τους καταναλωτές. Υπάρχει λοιπόν μια πλούσια επιχειρηματολογία, όπως και μια πλούσια διεθνής εμπειρία στην οποία θα επιμείνουμε περισσότερο και θα αναφερθούμε εκτενέστερα και στην Ολομέλεια, που μας οδηγεί σε κάποια συμπεράσματα. Επιγραμματικά, θα λέγαμε ότι οι επιχειρούμενες αλλαγές είναι κοινωνικά άδικες, είναι οικονομικά αναποτελεσματικές, σηματοδοτούν την περαιτέρω εξασθένηση της πολιτικής εξουσίας έναντι της χρηματιστικής σφαίρας και τέλος, θέτουν σε κίνδυνο την ευημερία των επόμενων γενεών λόγω της απροθυμίας του ιδιωτικού κεφαλαίου να επενδύσει σε οτιδήποτε αποτελεί εμπόδιο στη μεγιστοποίηση της βραχυπρόθεσμης κερδοφορίας. Η προπαγάνδα λοιπόν, ότι δήθεν αφορά το καλό των καταναλωτών, δεν μπορεί να πάει πολύ μακριά, κύριε Υπουργέ, διότι είναι μύθος και αντίληψη ότι όλα είναι εμπόρευμα και εσείς, έμποροι και μάλιστα κακοί - όπως αποδεικνύεται - «λάμπει» διά της παρουσίας της σε αυτό το νομοσχέδιο που στόχο έχει να δώσει το εμπόρευμα σε άλλους πραγματικούς εμπόρους, προκειμένου να κερδοφορήσουν, υπέρ της τσέπης τους και εις βάρος της ελληνικής κοινωνίας.
Όσον αφορά την ενότητα των υδρογονανθράκων, θέλω να επισημάνω ότι διάφορες πλευρές, όπως και άνθρωποι, αλλά και επιστήμονες, θεωρούν θετικό βήμα τη δημιουργία ενός δημόσιου φορέα τομέα πού να έχει υπό την εποπτεία του όλη την υπόθεση. Πράγματι, ένας δημόσιος φορέας που να ελέγχει, να εποπτεύει, να χαράσσει προς όφελος των πολιτών γενικά, είναι θετική εξέλιξη. Όμως, θα ήθελα να κάνω την παρατήρηση ότι η ΕΔΕΥ είναι μία ανώνυμος εταιρεία που θα λειτουργεί με ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια, άρα δεν νοείται ως δημόσιος φορέας. Αυτή η εταιρεία θα αποφασίζει για το πού θα γίνουν οι εξορύξεις και οι δοκιμές, αλλά χωρίς διαφάνεια και διαβούλευση. Επίσης, θα διαπραγματεύεται τα πάντα με τον ανάδοχο και ο εκάστοτε Υπουργός θα υπογραφεί τις σχετικές συμβάσεις, συνεπώς θα έχει τρομερές υπερεξουσίες σε ένα πολύ σημαντικό ζήτημα για τη χώρα. Εννοείται ότι η Βουλή, οι πολίτες, οι τοπικές κοινωνίες δεν έχουν λόγο. Επίσης, θα δεσμεύονται σε πρώτη φάση κατά τις έρευνες 4.000 χερσαία τετραγωνικά χιλιόμετρα και 20.000 θαλάσσια τετραγωνικά χιλιόμετρα, με απόφαση μιας ανωνύμου εταιρίας και ενός Υπουργού. Δηλαδή, το μέγεθος των προς παραχώρηση περιοχών, πενταπλασιάζεται στη στεριά - 4.000 από 750 τετραγωνικά χιλιόμετρα - και δεκατριπλασιάζεται - 20.000 από 1.500 τετραγωνικά χιλιόμετρα -. Στο σημείο αυτό θα ήθελα να σας κάνω μια ρητορική ερώτηση. Είστε ιδιοκτήτες αυτών των εκτάσεων; Πιστεύετε ότι έχετε τη νομιμοποίηση να προχωρήσετε σε όλα αυτά; Οι συμβάσεις με τρίτους και εννοώ τις πετρελαϊκές εταιρείες, δεν γίνονται μόνο με βάση τις διακηρύξεις και τις περιοχές που αποφασίζει η ΕΔΕΥ, αλλά μπορεί ο ενδιαφερόμενος επενδυτής να διεκδικήσει περιοχή που δεν περιλαμβάνεται στη διακήρυξη και να την πάρει. Καταλαβαίνετε λοιπόν τι σημαίνει αυτό και τι καθεστώς θα απολαύουν οι πετρελαϊκές εταιρείες που θα εμπλακούν σε αυτή την ιστορία. Εσείς, κύριε Υφυπουργέ, είχατε δηλώσει τον Φεβρουάριο ότι σε πρώτη φάση θα ξεκινήσετε από περιοχές που έχουν ώριμα και αρκετά συμπληρωμένα ερευνητικά δεδομένα, όπως τμήματα της Αδριατικής και του Ιονίου Πελάγους μέχρι περίπου τις ακτές της βόρειας Αφρικής, δηλαδή την Ήπειρο, την βορειοδυτική Πελοπόννησο και τον Πατραϊκό Κόλπο. Με άλλα λόγια, περιοχές που παρουσιάζουν σημαντικό ενδιαφέρον, το οποίο τεκμηριώνεται τόσο από πρόσφατες όσο και από παλαιότερες μελέτες που έχουν γίνει στην ευρύτερη περιοχή της Αδριατικής και του Ιονίου Πελάγους τόσο στη θάλασσα όσο και στην ξηρά. Η δεύτερη περιοχή, όπως είπατε, αφορά στο Λιβυκό Πέλαγος και στην ευρύτερη περιοχή του νότιου Αιγαίου, την λεγόμενη «Λεκάνη του Ηροδότου» μεταξύ Κύπρου, Κρήτης και Αιγύπτου. Θα ήθελα να σας παρακαλέσω να μας επιβεβαιώσετε αν καταρχήν μιλάτε και συνεχίζουμε να μιλάμε για αυτές τις περιοχές, τις οποίες είχατε εξαγγείλει και αν υπάρχουν στοιχεία και μελέτες που τις υποδεικνύουν.
Στο σημείο αυτό θα ήθελα να θέσω και ένα προβληματισμό για όλα αυτά. Πρέπει να γίνουν αυτές οι δοκιμές και οι εξορύξεις; Για να απαντηθεί αυτό, θα πρέπει να απαντήσουμε πρώτα σε ζητήματα που μπορεί να μην αφορούν αυτή τη συζήτηση, σχετικά με το είδος της ανάπτυξης που θέλουμε. Για παράδειγμα, είναι σημαντικός για εμάς ο τουρισμός, το περιβάλλον, οι φυσικοί πόροι; Είναι ουσιαστικά η βαριά της βιομηχανία;. Διότι, από αυτό εξαρτάται κατά πολύ η επιβίωση του πληθυσμού και της οικονομίας, γιατί αν είναι έτσι, το ερώτημα είναι εύλογο. Πώς θα ρισκάρουμε την πιθανότητα ενός ατυχήματος στη Μεσόγειο, είτε από τα καταρχήν έργα για τις δοκιμές είτε από ένα ενδεχόμενο να υπάρξει πετρέλαιο; Σας υπενθυμίζω ότι το πετρέλαιο θα το εκμεταλλεύεται μια ιδιωτική εταιρεία και σίγουρα με μια αποικιακού τύπου σύμβαση - δώρο ουσιαστικά - όπως κάνετε και με όλα τα άλλα, από λιμάνια μέχρι το δημόσιο τομέα. Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, δεν είμαστε οι πρώτοι ιθαγενείς που αγαπάμε τον τόπο μας και αναρωτιόμαστε ότι, μήπως η εκμετάλλευση τυχόν κοιτασμάτων υδρογονανθράκων και με τον τρόπο που γίνεται, δεν αποτελεί λύση για την οικονομική ανάκαμψη της χώρας, μιας και ελλοχεύει τεράστιους κινδύνους για το φυσικό περιβάλλον και τις ανθρώπινες κοινωνίες; Οι «χάντρες και τα καθρεφτάκια» δεν αρκούν ως δώρα των εταιριών για να πειστούμε για την μεγάλη ευκαιρία της ανάπτυξης και αν γίνει ένα ατύχημα στη Μεσόγειο, θα είναι αρκετό για μια πλήρη καταστροφή, διότι είναι μια κλειστή θάλασσα. Επίσης, δεν μπορούμε να δεχθούμε κάποια επιχειρήματα περί ασφάλειας και προδιαγραφών που αναφέρονται στο νομοσχέδιο, γιατί θα σας υπενθυμίσω τον Κόλπο του Μεξικού, όπως επίσης και το πόσο ασφαλείς ήταν οι νέες τεχνολογίες στα πυρηνικά, σύμφωνα με τις κυβερνήσεις και τους επιστήμονες τους, μέχρι να γίνει το ατύχημα στη Φουκουσίμα. Επίσης, θα ήθελα να κάνω και μια αναφορά σε αυτό που αναφέρουν διάφορες οργανώσεις, για τις υπάρχουσες οικονομικές δραστηριότητες, όπως είναι η αλιεία και ο τουρισμός και υποστηρίζουν ότι θα πληγούν ανεπανόρθωτα, καταδικάζοντας έτσι την ευημερία όλων τοπικών κοινωνιών αλλά και τη δημόσια υγεία. Ακόμα και αν τελικά ευσταθούν όντως οι ισχυρισμοί ότι έχουμε ένα πολύ μεγάλο κοίτασμα πετρελαίου, αξίας περίπου 100 δισεκατομμυρίων ευρώ, τότε τα συνολικά έσοδα που θα μπορούσαν να αποφέρουν στο ελληνικό δημόσιο θα είναι αξίας περίπου 50 δισεκατομμυρίων ευρώ σε ένα χρονικό διάστημα 30 ετών. Συνεπώς, μια άλλη άποψη υποστηρίζει ότι ο εσωτερικός και εξωτερικός τουρισμός στη χώρα μας και έμμεσες επιπτώσεις και η αλιεία, αντιστοιχούν περίπου στα 15 - 17% του Α.Ε.Π., δηλαδή, συνολικά περίπου δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως. Οι δύο συγκεκριμένοι τομείς απασχολούν εκατοντάδες χιλιάδες εργαζομένους, συμβάλλοντας περίπου κατά 20% στην απασχόληση. Ένα ατύχημα λοιπόν σε γεώτρηση μεγάλου βάθους θα έχει καταστροφικές επιπτώσεις που θα διαρκέσουν πολλές δεκαετίες και το οικονομικό πλήγμα στη χώρα μας θα μπορούσε να αγγίξει δυνητικά το ένα τρισεκατομμύριο ευρώ. Αν αναλογιστούμε όλα αυτά, περιμένουμε και εμείς κάποιες τεκμηριωμένες απαντήσεις στην τοποθέτησή σας, προκειμένου να καταλάβουμε και κατά πόσο αντιλαμβάνεστε αυτά τα ζητήματα.
Στο σημείο αυτό, θα ήθελα να αναφερθώ στο θέμα του πλέον «πράσινου» αγωγού στην Ευρώπη, του πλέον ασφαλή, του πλέον προχωρημένου και φθηνού, όπως υποστηρίξατε, κύριε Υφυπουργέ, τον Μπουργκάς - Αλεξανδρούπολη. Βεβαίως, είναι σίγουρα φθηνότερος για τις εταιρείες, διότι τους παραχωρούνται αιγιαλοί, παραλίες, δάση και λιμάνια. Παρόλα αυτά που έχετε υποστηρίξει, κύριε Υφυπουργέ, θα ήθελα να υπενθυμίσω ότι δεν φανερώνετε ούτε τη διαδρομή του αγωγού, ούτε τις μελέτες, ούτε πού στηρίζετε όλα αυτά που δηλώνεται, γιατί υποτίθεται ότι με δική σας απόφαση θα γίνει η χάραξη του, ότι το έργο έχει λάβει αρνητική εισήγηση από την πλευρά της Βουλγαρίας, η οποία επικαλείται περιβαλλοντικούς λόγους. Εμείς, όμως, που δεν έχουμε τα ίδια προβλήματα ως χώρα, νομοθετούμε για αυτό το έργο εθνικής σημασίας, δημόσιας ωφέλειας και δημοσίου συμφέροντος - όπως αναφέρει και το άρθρο 165 -. Βεβαίως, αν δεν κάνω λάθος, το έργο είναι ιδιωτικό και απλά η διαφήμιση του είναι κρατική και νομίζω ότι σε μερικά πράγματα θα μπορούσαμε να είμαστε και πιο μετριοπαθείς, αφού πρόκειται για ένα ιδιωτικό έργο. Έχουμε ξανά αναφέρει ότι οι διαστάσεις που μας αφορούν είναι εκείνες που έχουν να κάνουν με τις περιβαλλοντικές, οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις αυτού του έργου στον Έβρο και ευρύτερα στον τόπο μας. Η φιλολογία περί εθνικού έργου δεν έχει καμία πραγματική βάση, διότι πρόκειται για ιδιωτικές εταιρείες. Εκτός αυτού, ο αγωγός δεν έχει να κάνει ούτε με την ελληνική οικονομία, αφού είναι μικρό το αντισταθμιστικό ποσό, όπως μικρά είναι και τα οφέλη για τις τοπικές κοινωνίες.
(Συνέχεια ομιλίας κυρίας ΗΡΩΣ ΔΙΩΤΗ, Ειδικής Αγορήτριας του ΣΥ.ΡΙΖ.Α.)
Να θυμίσουμε ξανά για το εθνικό - όπως λέτε - έργο, τις τοποθετήσεις και άλλων φορέων. Όπως για παράδειγμα, τις διαπιστώσεις του ΚΕΠΕ - Κέντρου Ενεργειακής Πολιτικής και Ανάπτυξης του Πανεπιστημίου Αθηνών - που τόνιζε, μεταξύ άλλων, ότι πρώτον, από τη συμφωνία δεν προκύπτει εμφανές - αξιόλογο πολιτικό και οικονομικό όφελος για την ελληνική οικονομία, καθώς ο έλεγχος της ανάθεσης των έργων και της διακίνησης των φορτίων βρίσκεται τελικά υπό αποκλειστικό έλεγχο των ρωσικών εταιριών και δεύτερον, ότι αυτό το περιεχόμενο της σύμβασης προσομοιάζει στο πρότυπο αποικιακών συμβάσεων μεταξύ εμπορικών εταιρειών χωρών της Ευρώπης με κυβερνήσεις χωρών της Ασίας και της Αφρικής στη διάρκεια παρελθόντων ετών.
Ο σημαντικότερος κίνδυνος περιβαλλοντικά και κοινωνικά - και αυτό το έχουμε υποστηρίξει πολλές φορές και στη συζήτηση που έγινε, κύριε Υπουργέ, στην Ολομέλεια – ίσως να είναι ο διάπλους δεξαμενοπλοίων κατηγορίας σούπερ τάνκερ από την περιοχή του ανατολικού Αιγαίου, κάτι πρωτοφανές για τα ελληνικά δεδομένα. Επίσης, αυτό θα έχει επίδραση στο δάσος της Δαδιάς, ανάλογα με την εγγύτητα αλλά και τη ρύπανση από τα έρμα των πλοίων και τυχόν μικροατυχήματα στους σταθμούς φόρτωσης, τα οποία θα επηρεάσουν σε βάθος χρόνου το δέλτα του Έβρου, διότι τα ρεύματα στην περιοχή οδεύουν προς σε αυτό. Και φυσικά, τα 800.000 βαρέλια, που ήταν η προβλεπόμενη δυναμικότητα, θα φορτώνονται σε τάνκερ τα οποία θα διασχίζουν το Αιγαίο, τις Σποράδες και τις Κυκλάδες. Νομίζω ότι καταλαβαίνετε όλοι σας τις επιπτώσεις από το τελευταίο τόσο στο θαλάσσιο περιβάλλον του Αιγαίου, που χαρακτηρίζεται σαν μια από τις πιο βιοποίκιλες θάλασσες, όσο και στον τουρισμό και ως εκ τούτου και στην οικονομία.
Κύριε Υπουργέ, αλλάζει, επίσης, διά παντός ο μέχρι τώρα προσανατολισμός της περιοχής, ερήμην των κατοίκων και των φορέων, οι οποίοι τον Δεκέμβριο 2009 κατέθεσαν κείμενο διαμαρτυρίας ενάντια στον αγωγό, επισημαίνοντας ότι το έργο θα έχει ανεπανόρθωτες συνέπειες και μηδενικά οφέλη για την περιοχή, ενώ καταστρέφει ένα σημαντικά παραγωγικό κλάδο, όπως είναι αυτός της αλιείας, χωρίς να αντικαθίστανται οι θέσεις εργασίας που χάνονται. Εδώ, να σημειωθεί ότι πρόκειται και για το σημαντικότερο φυσικό ιχθυογενετικό σταθμό της χώρας και επιπλέον, σημειώνουν στο κείμενό τους και στη διαμαρτυρία τους ότι ανοίγει η κερκόπορτα για εγκατάσταση ρυπογόνων χημικών μονάδων, όπως διυλιστήριο, πετροχημικό εργοστάσιο και αλλάζει τελείως - αφού μιλάμε για ανάπτυξη - ο αναπτυξιακός προσανατολισμός της περιοχής που κυρίως χαρακτηρίζεται από την αλιεία, τον τουρισμό και την γεωργία.
Αντίστοιχη νομίζουμε κριτική - είναι και μπορεί να γίνει - και γίνεται και εκεί και από τους τοπικούς φορείς και από τις τοπικές κοινωνίες και για την χάραξη του αγωγού Ποσειδών, που θα περνάει από την Ήπειρο.
Τέλος, θέλω να κάνω μία αναφορά ότι σε ό,τι αφορά το κομμάτι των υδρογονανθράκων αλλά και το κομμάτι των αγωγών, εμπλέκεται το πλέον σημαντικό ζήτημα του ανύπαρκτου ενεργειακού σχεδιασμού και του ενεργειακού μείγματος που δεν έχει ορισθεί, όπως επίσης και η σταδιακή απεξάρτηση και από τον λιγνίτη, το πετρέλαιο και ούτω καθεξής.
Κλείνω, κύριε Πρόεδρε, με το εξής: Με το κεφάλαιο 5, που θεωρούμε ότι είναι εξαιρετικά σημαντικό και αναφέρεται στα λατομεία και τα μεταλλεία και όπου θα μπορούσαμε να βάλουμε έναν πολύ ωραίο τίτλο ενός πολύ γνωστού βιβλίου το «ω τι ωραίο πλιάτσικο», για τον απλό λόγο ότι παραχωρούνται χωρίς αυστηρά κριτήρια και χωρίς χρήματα, δημόσιες εκτάσεις και μάλιστα δάση.
Ο κ. Υπουργός, στις προγραμματικές του δηλώσεις φρόντισε να μας ενημερώσει ότι «δεν τον ενδιαφέρει το σύνταγμα ουσιαστικά, που ορίζει ότι είναι δάσος», αλλά, όπως είπε θέλει να συζητήσουμε «τι θέλουμε να είναι δάσος». Τώρα με μία υπογραφή, θα αποφασίζει πιθανά ενάντια σε κάθε αρμόδια γνωμοδότηση, να παραχωρεί τα δάση στα μεταλλεία. Διότι η παράγραφος που προσθέτει στο νομό 998/1979, αυτό λέει, «να παραχωρείται το δάσος για δραστηριότητες που σαφώς, απαγορεύονται». Παράδειγμα, η απόθεση καταλοίπων τοξικών ή άλλων, δεν ενδιαφέρει τον νόμο. Και λέω ενάντια σε κάθε αρμόδια γνωμοδότηση, διότι αυτό συνέβη για παράδειγμα στην ιστορία με τα μεταλλεία χρυσού στην Χαλκιδική, όπου οι επιθεωρητές της ειδικής υπηρεσίας επιθεωρητών περιβάλλοντος του Υ.Π.Ε.Κ.Α είχαν διαπιστώσει ότι η εταιρία παραβίαζε εγκεκριμένους περιβαντολλογικούς όρους. Επίσης, η μελέτη περιβαντολλογικών επιπτώσεων αναγνώριζε ότι τα προτεινόμενα έργα θα επιφέρουν μη αντιστρεπτές περιβαλλοντικές επιπτώσεις, ότι η λεγόμενη μηδενική λύση δεν περιλαμβάνει καν αποκατάσταση των τεράστιων καταστροφών που έχουν ήδη επιτελεστεί στην περιοχή και φυσικά, και το δασαρχείο Αρναίας και το ΤΕΕ και το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο αλλά και ο κόσμος της Χαλκιδικής - τουλάχιστον σε ό,τι αφορά οι φορείς - γνωμοδότησαν αρνητικά για την εξόρυξη μιλώντας για ανεπανόρθωτη καταστροφή στην περιοχή, σε φάση, εδάφη και νερά.
Παρόλα αυτά, ο κ. Υπουργός, υπέγραψε την έγκριση των περιβαλλοντικών όρων και τα έργα με τις μεταλλευτικές και μεταλλουργικές εγκαταστάσεις των μεταλλίων Κασσάνδρας, όπως επίσης και την απομάκρυνση, τον καθαρισμό και την αποκατάσταση του χώρου απόθεσης παλιών τελμάτων Ολυμπιάδας, στην εταιρία Ελληνικός Χρυσός Α.Ε. Μεταλλίων και Βιομηχανίας Χρυσού.
Για εμάς, κύριοι συνάδελφοι, είναι σαφής ο προσανατολισμός του νομοσχεδίου. Διαφωνούμε, οριζόντια και κάθετα, με αυτόν τον προσανατολισμό και από την δική μας πλευρά, θα κάνουμε κάθε προσπάθεια για να εμποδίσουμε αυτά τα σχέδια.
Φυσικά, καταψηφίζουμε όλο το νομοσχέδιο.
Σας ευχαριστώ πολύ.
ΑΡΧΗ
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ
RSS