Ο Λυκούργος Καλλέργης γεννήθηκε στο Ρέθυμνο το 1914. Ήταν γιος του πρωτοπόρου σοσιαλιστή ηγέτη και οργανωτή της Α΄ εργατικής Πρωτομαγιάς το 1893, Σταύρου Καλλέργη.
Οι Καλλέργηδες είναι ένα ιστορικό γένος. Προέρχονται από το Βυζάντιο και η ρίζα τους ξεκινά περίπου το 1600. Αργότερα μεταφέρθηκαν στην Κρήτη και έζησαν στην περιοχή Μυλοποτάμου.
Την Κρήτη των αγωνιστικών και των πνευματικών παραδόσεων τιμούσε ο Λυκούργος Καλλέργης μέσα από το «ΙΔΡΥΜΑ ΙΣΤΟΡΙΚΩΝ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ ΣΤΑΥΡΟΣ ΚΑΛΛΕΡΓΗΣ» που συμβάλλει ενεργά στον ΠΟΛΙΤΙΣΜΟ και στην προαγωγή των ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ.
Ο Λυκούργος Καλλέργης λόγιος, κορυφαίος ηθοποιός, σημαντικός μεταφραστής των έργων του Α. ΤΣΕΧΩΦ και άλλων κορυφαίων δραματουργών του παγκόσμιου θεάτρου, σκηνοθέτης, επίτιμος διδάκτωρ θεατρικών σπουδών του Παν/μίου Αθηνών, προικισμένος με τη σφραγίδα της προσωπικότητας, άφησε ανεξίτηλο το αποτύπωμά του στο εργατικό κίνημα (διετέλεσε για πολλά χρόνια Γ.Γ. του ΣΕΗ).
Η αγάπη του για τους συναδέλφους του στο θέατρο-κιν/φο τον διέκρινε και ιδιαίτερα για τους νέους ηθοποιούς. Τον Νοέμβρη του 1977 εξελέγη βουλευτής με το ΚΚΕ στην Αʼ Περιφέρεια Αθηνών και με την ίδρυση του ΕΝΙΑΙΟΥ ΣΥΝΑΣΠΙΣΜΟΥ ακολούθησε το εγχείρημα της ανανεωτικής ριζοσπαστικής αριστεράς μέχρι το τέλος. Ήταν πάντα με την κοινή δράση και το διάλογο στην Αριστερά και μου ανέφερε το διάλογο που είχαν στα έδρανα της Βουλής με τον Λεωνίδα Κύρκο, όταν το κλίμα λόγω διάσπασης ήταν φορτισμένο.
Η ζωή και το έργο του είναι γνωστά από τα εξαιρετικά σημαντικά βιβλία του που αποτελούν μια αρμονική σύνθεση ΑΥΤΟΒΙΟΓΡΑΦΙΑΣ-ΙΣΤΟΡΙΑΣ-ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ, από το πέρασμά του στον κιν/φο, θέατρο, τηλεόραση, τις εκδηλώσεις που συμμετείχε σε όλη την Ελλάδα και που τον τίμησαν οι κοινωνικοί φορείς. Ήταν πολύτιμη η συμβολή του στο Κοινοβούλιο ιδίως στα θέματα πολιτισμού (όπως τα ανέφερε σε εκδήλωση προς τιμήν του στον «ΠΑΡΝΑΣΟ» η Άννα Συνοδινού) και στο εργατικό και φιλειρηνικό κίνημα.
Ο Λυκούργος Καλλέργης αγαπούσε, πίστευε και εμπιστευόταν τους ανθρώπους και αυτοί του το ανταπέδιδαν.
«Σπούδασε θέατρο δίπλα στον Κάρολο Κουν. Πρωτοεμφανίστηκε ως Πανάρετος στην «ΕΡΩΦΙΛΗ» που σκηνοθέτησε ο Κ.Κουν στη Λαϊκή Σκηνή τα 1934. Με τον ίδιο θίασο (1934-1936) παίζει τον κορυφαίο στην «ΑΛΚΗΣΤΗ» και τον «ΠΛΟΥΤΟ» στο ομώνυμο έργο του ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΗ. Εν συνεχεία εμφανίζεται στους θιάσους ΚΑΤΕΡΙΝΑΣ και ΚΟΤΟΠΟΥΛΗ, όπου παίζει ΣΑΙΞΠΗΡ, ΙΨΕΝ, ΦΛΩΜΠΕΡ. Το 1942 με την ίδρυση από τον ΚΟΥΝ του «ΘΕΑΤΡΟΥ ΤΕΧΝΗΣ», εμφανίζεται στα έργα «ΑΓΡΙΟΠΑΠΙΑ», «ΡΟΣΜΕΡΣΧΟΛΜ» και «ΒΡΙΚΟΛΑΚΕΣ» του ΙΨΕΝ, «ΣΤΕΛΛΑ ΒΙΟΛΑΝΤΗ»(Ξενόπουλου), «ΒΥΣΣΙΝΟΚΗΠΟΣ» (Τσέχωφ), «ΠΑΝΤΡΟΛΟΓΗΜΑΤΑ» (Γκόγκολ).
Το 1945 παίζει στο έργο «ΘΑΨΤΕ ΤΟΥΣ ΝΕΚΡΟΥΣ» με τους «Ενωμένους Καλλιτέχνες». Από το 1946 ως το 1950 στο «Θέατρο Τέχνης» πρωταγωνιστεί στον «Γυάλινο Κόσμο» του Τ. Γουϊλιαμς, στην «Αντιγόνη» του Ανουϊγ, στον «Ματωμένο γάμο» του Λόρκα, στον «Γιάννη Γαβριήλ Μπόργκμαν» του ΄Ιψεν, στον «Θάνατο του εμποράκου» του Α. Μίλερ.
Στη συνέχεια συνεργάζεται με τους θιάσους: ΜΑΝΩΛΙΔΟΥ-ΠΑΠΠΑ (1950-51), ΕΘΝΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ (1951-52), ΛΑΜΠΕΤΗ-ΠΑΠΠΑ-ΧΟΡΝ (1952-54), ΚΑΤΕΡΙΝΑΣ (1954-55). Από το 1956 με μικρές διακοπές ως το 1985 πρωταγωνιστεί στο ΕΘΝΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ σε δεκάδες έργα του αρχαίου ελληνικού, του κλασικού και του νεοκλασικού ρεπερτορίου. Για παράδειγμα να αναφέρω τους ρόλους του στην «ΑΛΚΗΣΤΗ» του Ευριπίδη, στον «ΟΙΔΙΠΟΔΑ ΕΠΙ ΚΟΛΩΝΩ, στην «ΕΠΙΣΚΕΨΗ ΤΗΣ ΓΗΡΑΙΑΣ ΚΥΡΙΑΣ» (Ντύρενματ), στον «ΒΥΘΟ» του Γκόρκι, στον «ΒΑΣΙΛΙΚΟ» του Μάτεσι. Η θεατρική αυλαία έπεσε στο Ηρώδειο το 2000 όπου έπαιξε το ρόλο του ΣΩΚΡΑΤΗ, ήταν ένας θρίαμβος.
Επίσης, ο Λυκούργος Καλλέργης είναι ο πρώτος Έλληνας που ασχολήθηκε με το θεατρικό μακιγιάζ και έγραψε ειδικές μελέτες».
Καθώς ανατρέχω στην εικοσαετή περίπου γνωριμία και συνεργασία μας στο ΙΔΡΥΜΑ ΣΤΑΥΡΟΣ ΚΑΛΛΕΡΓΗΣ και στα κοινά, οι αναμνήσεις μου για τον Λυκούργο, περιβάλλονται με το φως: ΕΥΓΕΝΕΙΑ – ΑΠΕΡΑΝΤΗ ΑΝΙΔΙΟΤΕΛΕΙΑ-ΣΕΒΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΑΥΤΑΠΑΡΝΗΣΗ ΓΙΑ ΤΙΣ ΙΔΕΕΣ ΚΑΙ ΤΑ ΟΡΑΜΑΤΑ ΤΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ ΚΑΛΛΕΡΓΗ – ΔΙΕΙΣΔΥΣΗ ΣΕ ΒΑΘΟΣ ΣΤΙΣ ΙΔΕΕΣ ΚΑΙ ΣΤΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ-ΠΟΛΙΤΙΚΟ-ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΤΟΠΙΟ ΤΟΥ 20ου ΑΙΩΝΑ – ΕΡΓΑΤΙΚΟΤΗΤΑ-ΟΛΟΚΛΗΡΩΤΙΚΗ ΣΤΡΑΤΕΥΣΗ ΣΤΟ ΘΕΑΤΡΟ (οι εγκυρότεροι διανοούμενοι έχουν μιλήσει για τον Λυκούργο Καλλέργη, τον ηθοποιό με το λιτό κώδικα, την άριστη τεχνική και την απλότητα στην έκφραση).
Οι απαγγελίες ποιημάτων από τον Λυκούργο και τη σύντροφό του Τζένη Κολλάρου-Καλλέργη, ήταν μία θεατρική ποιητική λειτουργία, ένα πνευματικό αντίδωρο, μέσα στις κατάμεστες αίθουσες, όπου συντελούνταν η μυσταγωγία.
Αγαπημένε μας Λυκούργο, ως φίλος, ως μέλος του Δ.Σ. του ΙΔΡΥΜΑΤΟΣ ΙΣΤΟΡΙΚΩΝ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ ΣΤΑΥΡΟΣ ΚΑΛΛΕΡΓΗΣ», ως υπεύθυνος του Τμήματος Πολιτισμού του ΣΥΝ (δεν ξεχνώ την εκδήλωση προς τιμήν σου στο θέατρο ΓΚΛΟΡΙΑ) σε αποχαιρετώ με τα λόγια του ΓΙΑΝΝΗ ΡΙΤΣΟΥ: «Είσαι η ομορφιά, είσαι η λεβεντιά και είσαι η Ελλάδα».
Σωτήρης Γ. Σιώκος
Μέλος Δ.Σ. «ΙΔΡΥΜΑΤΟΣ ΙΣΤΟΡΙΚΩΝ
ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ, ΣΤΑΥΡΟΣ ΚΑΛΛΕΡΓΗΣ».
Υπεύθυνος τμήματος Πολιτισμού του ΣΥΝ