Η ψυχιατρική μεταρρύθμιση που υλοποιείται τα τελευταία 20 χρόνια στην Ελλάδα, όπως σχεδιάστηκε από τις κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ και τις ΝΔ, βασίστηκε κυρίως στην απορρόφηση κοινοτικών κονδυλίων, το βόλεμα «ημετέρων» και την αποκόμιση κέρδους από κλινικάρχες, ενώ σημαντικό μέρος των δομών ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης αναπτύχθηκαν από ιδιωτικούς μη κερδοσκοπικούς φορείς στηριγμένους σε συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα (κανονισμός 815/84, Ψυχαργώς) με αρκετά προβλήματα κατά καιρούς στην εύρυθμη λειτουργία τους λόγω ελλιπούς χρηματοδότησή τους καθώς το Υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης αδυνατεί να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις του.
Η κατάσταση αυτή έχει διαμορφώσει ένα περιβάλλον οπισθοδρόμησης στην ψυχιατρική μεταρρύθμιση, θέτοντας σε αμφισβήτηση το δικαίωμα των ασθενών σε ισότιμη αντιμετώπιση ενώ παράλληλα αναιρεί και την υποχρέωση του κοινωνικού κράτους για παροχή φροντίδας στους έχοντες την ανάγκη του.
Σε ερώτηση του ευρωβουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ Ν. Χουντή τον Φεβρουάριο του 2011, μετά τις επανειλημμένες δυσλειτουργίες και καθυστερήσεις στην υλοποίησης της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης στη χώρα μας, ο αρμόδιος Κοινοτικός Επίτροπος κ. Andor, αφού επισήμανε ότι έχουν ενταχθεί στο ΕΣΠΑ στα πλαίσια του Προγράμματος «Εδραίωση των μεταρρυθμίσεων στον τομέα της ψυχικής υγείας» 377,3 εκατομμύρια ευρώ, απάντησε ότι «οι ελληνικές αρχές διαβεβαίωσαν την Επιτροπή ότι δεν θα υπάρξουν άλλες καθυστερήσεις στη χρηματοδότηση των υπηρεσιών ψυχικής υγείας και ότι όλες οι μελλοντικές πληρωμές θα πραγματοποιηθούν εγκαίρως».
Σύμφωνα όμως με την 15000207/26-8-2011 απόφαση του Υπουργού Οικονομικών, ο ΚΑΕ 2544 που αφορά στην κάλυψη των δαπανών λειτουργίας των μονάδων αυτών, μειώνεται κατά 45% με αποτέλεσμα το ποσό που απομένει να έχει ήδη δαπανηθεί για τις ανάγκες του πρώτου εξαμήνου του 2011. Η περικοπή αυτή είναι καταστροφική, ακυρώνει πλήρως την ψυχιατρική μεταρρύθμιση και στέλνει στο δρόμο χιλιάδες άτομα με ψυχική διαταραχή, που φιλοξενούνται ή καλύπτονται θεραπευτικά από τις δομές αυτές καθώς και τους εργαζόμενους, αφού οδηγούνται άμεσα σε κλείσιμο.
Ερωτώνται οι αρμόδιοι Υπουργοί:
1. Με βάση ποια κριτήρια αξιολόγησης των αναγκών λειτουργίας των Μονάδων Ψυχικής Υγείας και Ψυχοκοινωνικής Αποκατάστασης, γίνεται αυτή η τεράστια περικοπή των κονδυλίων;
2. Γνωρίζουν ότι στις δομές αυτές εξυπηρετούνται χιλιάδες άτομα με προβλήματα ψυχικής υγείας, ενώ πληθαίνουν τα νέα αιτήματα λόγω και της όξυνσης των προβλημάτων ψυχικής υγείας ως συνέπεια της οικονομικής κρίσης;
3. Πώς θα καλύψει το υπουργείο τις ανάγκες που κάλυπταν οι δομές αυτές στο ενδεχόμενο κλείσιμο τους; Υπάρχει κάποιος σχεδιασμός; Τι θα γίνουν οι εκατοντάδες εργαζόμενοι;
4. Είναι ενήμερες οι αρμόδιες υπηρεσίες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τις επιπτώσεις που θα υπάρξουν στην πορεία υλοποίησης του προγράμματος «Ψυχαργώς» και τις δεσμεύσεις που έχουμε αναλάβει;
5. Πώς σκέφτεται το Υπουργείο να αντιμετωπίσει τη διεθνή κατακραυγή και τις κυρώσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης που θα απαιτήσει την επιστροφή των 1,4 δισεκατομμυρίων Ευρώ με τα οποία έχει χρηματοδοτήσει την Ψυχιατρική Μεταρρύθμιση στην Ελλάδα;
Ο ερωτών βουλευτής
Κριτσωτάκης Μιχάλης