Skip to main content.
Συνασπισμός της Αριστεράς των Κινημάτων και της Οικολογίας
01/09/2011

Ενημερωτικό Σημείωμα προς τις Νομαρχιακές Επιτροπές του ΣΥΝ και τα στελέχη του κόμματος που ασχολούνται με θέματα παιδείας/εκπαίδευσης

Θέμα: Η κατάσταση στην εκπαίδευση με την έναρξη των μαθημάτων – Ανάπτυξη αγώνων για μια καλύτερη παιδεία

Τμήμα Παιδείας ΣΥΝ

Ενημερωτικό Σημείωμα προς τις Νομαρχιακές Επιτροπές του ΣΥΝ και τα στελέχη του κόμματος που ασχολούνται με θέματα παιδείας/εκπαίδευσης

Θέμα: Η κατάσταση στην εκπαίδευση με την έναρξη των μαθημάτων – Ανάπτυξη αγώνων για μια καλύτερη παιδεία

Αθήνα, Σεπτέμβρης 2011

1. Η κατάσταση στην εκπαίδευση

Η ηγεσία του Υπ. Παιδείας, με μεγάλη ευκολία και άνεση, κάνει λόγο για «τεράστιες δυσκολίες» και για τη «δυσκολότερη μεταπολεμική σχολική χρονιά». Αρνείται, όμως, να αναγνωρίσει τις τεράστιες ευθύνες που έχει, όπως και συνολικά η κυβέρνηση, η οποία, ακολουθώντας με συνέπεια την κατεδαφιστική πολιτική των Μνημονίων, έχει οδηγήσει την εκπαίδευση στην τραγική κατάσταση που αντιμετωπίζει σήμερα. Επιβεβαιώνεται στην πράξη ότι πρόκειται για μια ακόμα κυβέρνηση ανίκανη να εξασφαλίσει τις πιο θεμελιώδεις προϋποθέσεις για την ομαλή λειτουργία των σχολείων, που θεωρούνται αυτονόητες για κάθε σύγχρονο εκπαιδευτικό σύστημα.

Και οι πιο δύσπιστοι συμφωνούν πλέον ότι η κυβέρνηση, και στο χώρο της παιδείας, ακολουθεί μια πολιτική εναρμονισμένη με τους στρατηγικούς στόχους της νεοφιλελεύθερης εκπαιδευτικής πολιτικής της ΕΕ- ΔΝΤ.  Οι πρόσφατες εξελίξεις, με την ψήφιση του νέου θεσμικού πλαισίου για τα ΑΕΙ και ΑΤΕΙ, αποτελούν αδιαμφισβήτητη απόδειξη. Στο πλαίσιο μιας ευρείας συντηρητικής συναίνεσης, η κυβέρνηση και η συντηρητική αντιπολίτευση ψήφισαν νόμο που υπονομεύει τη δημόσια τριτοβάθμια εκπαίδευση και την καθιστά υποχείριο της αγοράς.

Γενικότερα, η εμμονή στις νεοφιλελεύθερες πολιτικές, σε Ελλάδα και Ευρώπη, βαθαίνει την ύφεση και κλιμακώνει την κρίση ενάντια στους εργαζόμενους, συνταξιούχους και τη νέα γενιά, και αυτή η πολιτική έχει σοβαρές επιπτώσεις και στην εκπαίδευση.

Στη διάρκεια του νέου σχολικού έτους η εκπαίδευση θα αντιμετωπίσει:

•    τη συνέχιση της συντηρητικής πολιτικής στην εκπαίδευση τόσο στο περιεχόμενο της μόρφωσης όσο και στη δομή και λειτουργία του σχολείου, στο πλαίσιο του λεγόμενου «Νέου Σχολείου»,

•    την εξακολούθηση της πολιτικής των περικοπών, με συγχωνεύσεις και καταργήσεις σχολικών μονάδων, πληθωρικά σχολικά τμήματα, μείωση των λειτουργικών εξόδων των σχολείων και συνολικά μείωση των δαπανών για την εκπαίδευση,

•    την προσπάθεια εφαρμογής του νέου θεσμικού πλαισίου για την τριτοβάθμια εκπαίδευση με κάθε τρόπο και την καταστολή των αγώνων για την ακύρωσή του στην πράξη.

Το τοπίο της ελληνικής εκπαίδευσης προδιαγράφεται ακόμη πιο δυσοίωνο, καθώς μια σειρά από αρνητικά μέτρα επιβαρύνουν αφόρητα την ελληνική εκπαίδευση. Τα αποτελέσματα  της κυβερνητικής πολιτικής και του 2,75% για την εκπαίδευση και του 0,75% για την έρευνα  είναι ήδη ορατά.

Ειδικότερα:

•    Η πολιτική της μείωσης των διορισμών (στους 10 που αποχωρούν διορίζεται ένας) θα δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα στα σχολεία. Με το διορισμό 600 εκπαιδευτικών είναι αδύνατο να αντιμετωπιστούν τα κενά που έχουν δημιουργήσει οι 6.000 εφετινές συνταξιοδοτήσεις, όπως και οι περίπου 11.500 περσινές, που επίσης αντιμετωπίστηκαν με ελάχιστους διορισμούς.

•    Οι σοβαρές ελλείψεις σε σχολικά βιβλία με την έναρξη των μαθημάτων θα υποχρεώσει παιδιά, γονείς και εκπαιδευτικούς να αναζητήσουν λύση σε μεταχειρισμένα βιβλία ή φωτοτυπίες. Είναι αδιανόητο να ξεκινάει η εκτύπωση των σχολικών βιβλίων ελάχιστες μέρες πριν την έναρξη του σχολικού έτους και να δηλώνει το υπ. Παιδείας ότι με το άνοιγμα των σχολείων θα παραδοθούν τα βιβλία μόνο στα «βασικά (;) μαθήματα».

•    Οι σχολικές επιτροπές δεν έχουν χρήματα για τις πιο στοιχειώδεις ανάγκες τους. Η κυβέρνηση προσπαθεί να φορτώσει και τις λειτουργικές δαπάνες των σχολείων στις πλάτες των γονέων.

•    Εντείνεται η πολιτική της κατάργησης ή του περιορισμού σημαντικών εκπαιδευτικών υπηρεσιών και λειτουργιών (ενισχυτική διδασκαλία, πρόσθετη διδακτική στήριξη, μέτρα στήριξης παιδιών μεταναστών, με ειδικές ανάγκες κ.λπ.,  εκπαίδευση ελληνόπουλων στο εξωτερικό, κέντρα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης, μουσικά / καλλιτεχνικά / αθλητικά σχολεία, αθλητικές δραστηριότητες κ.λπ.).

•    Συνεχίζεται η πολιτική της συγχώνευσης/κατάργησης σχολικών μονάδων πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, με επίκεντρο αυτή τη φορά την τεχνική εκπαίδευση. Το κριτήριο που κυριαρχεί σε αυτή τη διαδικασία δεν είναι το παιδαγωγικό όφελος αλλά η εξοικονόμηση πόρων, έστω και αν η συγχώνευση αποβαίνει σε βάρος των παιδιών.

•    Σχετικό με το μέγεθος του σχολείου είναι και το ζήτημα των πληθωρικών σχολικών τμημάτων (ως 30 παιδιά), με στόχο την εξοικονόμηση θέσεων διδακτικού προσωπικού. Σε μια τέτοια τάξη, όπως είναι γνωστό, περιορίζονται οι δυνατότητες των εκπαιδευτικών να εφαρμόσουν παιδαγωγικές μεθόδους κατάλληλες να καλύπτουν και τις ειδικές ανάγκες και τα ενδιαφέροντα κάθε παιδιού, ή να προωθούν ενεργητικές, ομαδικές και ομαδοσυνεργατικές μεθόδους διδασκαλίας.

•    Συναφές με τα παραπάνω είναι το ζήτημα της καθημερινής μετακίνησης των μαθητών σε μικρές ή μεγάλες αποστάσεις συχνά κάτω από δύσκολες συνθήκες, προκειμένου να φοιτούν ανελλιπώς στο σχολείο. Γιʼ αυτό και οι έρευνες δείχνουν ότι κάτω από τέτοιες συνθήκες παρεμποδίζεται η τακτική φοίτηση, δημιουργούνται κενά στη μόρφωση και τελικά ενισχύονται φαινόμενα όπως ο λειτουργικός αναλφαβητισμός, η σχολική αποτυχία και η εγκατάλειψη του σχολείου (μαθητική διαρροή). Είναι αξιοσημείωτο ότι δεν έχουν εξασφαλιστεί οι απαιτούμενοι πόροι για την καθημερινή μετακίνηση των παιδιών. Το αποτέλεσμα θα είναι να επιβαρυνθούν οι γονείς με ένα επιπλέον έξοδο. 

•    Επιχειρούνται σοβαρές αλλαγές στο περιεχόμενο των μαθημάτων και τη διδακτική μεθοδολογία («νέα» σχολικά προγράμματα και βιβλία, καθιέρωση επιστημονικής εργασίας κ.λπ.) σε συντηρητική κατεύθυνση, χωρίς κατάλληλη προετοιμασία, χωρίς να έχουν εξασφαλιστεί οι στοιχειώδεις προϋποθέσεις εφαρμογής τους και χωρίς να έχει προηγηθεί διάλογος με την εκπαιδευτική κοινότητα και τους άλλους αρμόδιους φορείς.

Σημειώνουμε ότι όλα τα παραπάνω αρνητικά αποτελέσματα οξύνονται στην περίπτωση παιδιών που προέρχονται από πιο φτωχά οικονομικά περιβάλλοντα, όπου συνήθως παρατηρείται και μια πολιτισμική ασυνέχεια ανάμεσα στο σχολείο και στην οικογένεια (δηλαδή το περιβάλλον στο οποίο μεγαλώνει το παιδί παρέχει διαφορετικά ερεθίσματα και πρότυπα από εκείνα που ζητάει το σχολείο).

2. Η ανάγκη ανάπτυξης αγώνων με επίκεντρο την εκπαίδευση

 Την προηγούμενη χρονιά αναπτύχθηκε ένα ιδιαίτερα μαζικό και μαχητικό διαταξικό κίνημα (γονείς-μαθητές- εκπαιδευτικοί), στο οποίο οι δικές μας δυνάμεις συμμετείχαν αποφασιστικά και συχνά πρωταγωνίστησαν, ενάντια σε αυτές τις πολιτικές.

Αυτό το κίνημα πρέπει να ενισχύσουμε τη νέα σχολική χρονιά, συνδέοντας το ειδικό θέμα που προκύπτει κάθε φορά (π.χ. τις καταργήσεις/συγχωνεύσεις σχολείων, τις ελλείψεις σε βιβλία και προσωπικό, την εφαρμογή αντιδραστικών ρυθμίσεων στα ΑΕΙ και ΑΤΕΙ κ.λπ.) με το γενικό (αντίσταση στη νεοφιλελεύθερη εκπαιδευτική πολιτική της κυβέρνησης, της υποχρηματοδότησης, των περικοπών και των ιδιωτικοποιήσεων και  ταυτόχρονη προβολή του δικού μας οράματος για την εκπαίδευση σε όλες τις βαθμίδες).

Είναι αυτή την περίοδο, με το άνοιγμα των σχολείων, περισσότερο από ποτέ αναγκαίο να αναπτυχθούν διεκδικητικοί αγώνες στο χώρο της εκπαίδευσης με αιχμή τα οξυμένα προβλήματα της εκπαίδευσης και ταυτόχρονα ανοίγματα προς την ευρύτερη πολιτική ατζέντα της τρέχουσας συγκυρίας.

Η πολιτική της συναίνεσης, που με διθυραμβικούς τόνους πρόβαλαν τα περισσότερα μέσα επικοινωνίας όταν ψηφίστηκε ο νόμος για την τριτοβάθμια εκπαίδευση, πρέπει να απαξιωθεί στη συνείδηση των πολιτών, και μάλιστα πρώτα εκεί από όπου ξεκίνησε: στην εκπαίδευση.

Τα προβλήματα της εκπαίδευσης πρέπει να αποτελέσουν άμεσο αντικείμενο ενδιαφέροντος του ΣΥΝ/ΣΥΡΙΖΑ σε τοπική κλίμακα, στο πλαίσιο των ευρύτερων δυνατών συμμαχιών, σε συνάρτηση με τα γενικότερα πολιτικά ζητήματα (συναίνεση με άξονα την πολιτική των Μνημονίων κ.λπ.).

Συγκεκριμένα, προτείνουμε τους εξής άξονες δράσης:

•    Άμεση κινητοποίηση όλων των δυνάμεών μας με στόχο τη διαμόρφωση πανεκπαιδευτικού μετώπου ενάντια στο Νόμο της συντηρητικής συναίνεσης ενάντια στα δημόσια τριτοβάθμια ιδρύματα, που θέλει να τα μετατρέψει σε αυταρχικά εκπαιδευτήρια, που θα χειραγωγούνται από το ιδιωτικό κεφάλαιο. Χρειάζεται να αναδείξουμε τις επιπτώσεις της εφαρμογής του νέου Νόμου τόσο στη λειτουργία των ιδρυμάτων όσο και στη ζωή των φοιτητών και των οικογενειών τους. Οι σχετικές πρωτοβουλίες πρέπει να αναδεικνύουν τα αντίστοιχα προβλήματα σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης, με στόχο την ενεργοποίηση της τοπικής κοινωνίας, τη δημιουργία συμμαχιών και την ανάπτυξη ενωτικών διεκδικητικών πρωτοβουλιών

•    Ταυτόχρονα, πρέπει να εκδηλωθούν παράλληλες πρωτοβουλίες το συντομότερο δυνατό για την ανάδειξη των προβλημάτων λειτουργίας των σχολείων, με έμφαση στα κενά και τις ελλείψεις διδακτικού προσωπικού με την έναρξη των μαθημάτων, τις καταργήσεις/συγχωνεύσεις σχολείων, τα πληθωρικά σχολικά τμήματα, την έλλειψη σχολικών βιβλίων και βιβλιοθηκών, την καθιέρωση ελαστικών εργασιακών σχέσεων (αναπληρωτής, ωρομίσθιος), την κατάργηση βασικών μαθημάτων (κυρίως στο Λύκειο) κ.λπ. Τα προβλήματα αυτά πρέπει να συνδεθούν με τα ζητήματα ισότητας εκπαιδευτικών ευκαιριών (σχολική αποτυχία/διαρροή, διακρίσεις, μορφές αντισταθμιστικής εκπαίδευσης κ.τ.ό.). Πρέπει να επιδιωχθεί η δραστηριοποίηση των συλλόγων γονέων και κηδεμόνων, των συλλόγων εκπαιδευτικών, του κινήματος των «Πλατειών» -όπου υπάρχει-, και γενικότερα της τοπικής κοινωνίας για την ανάδειξη των προβλημάτων σε επίπεδο σχολικής μονάδας και ευρύτερα.

•    Υποστήριξη της κοινοβουλευτικής δράσης του ΣΥΡΙΖΑ σε θέματα παιδείας. Τα τοπικά εκπαιδευτικά ζητήματα πρέπει να φτάνουν ως τη Βουλή ακόμη και από περιοχές στις οποίες δεν έχουμε κοινοβουλευτική εκπροσώπηση. Επίσης, καλό είναι να ενημερώνεται και το Τμήμα Παιδείας του ΣΥΝ γιʼ αυτά τα ζητήματα.

•    Δραστηριοποίηση της Θεματικής Παιδείας του ΣΥΡΙΖΑ και σε τοπική κλίμακα τόσο σε επίπεδο επεξεργασιών σε θέματα παιδείας όσο και σε επίπεδο συντονισμού για την ανάπτυξη διεκδικητικών αγώνων («Νέο Σχολείο» - «Ολοήμερο» - «Νέο Λύκειο» και εξεταστικό, νέος νόμος για τα ΑΕΙ και ΑΤΕΙ κ.λπ.).

•    Ανάπτυξη συνεργασίας με ειδικούς σε θέματα εκπαίδευσης και εργαζομένους στην εκπαίδευση που προέρχονται από ένα ευρύτερο πολιτικό φάσμα (ανένταχτοι κ.λπ.), στη βάση της προάσπισης και προαγωγής της δημόσιας εκπαίδευσης.

Για περισσότερες πληροφορίες καθώς και για οποιαδήποτε βοήθεια στην οργάνωση εκδηλώσεων για τα εκπαιδευτικά ζητήματα, Μη διστάσετε να επικοινωνήσετε με το Τμήμα Παιδείας του ΣΥΝ,