Την ανάγκη υλοποίησης πολιτικής δημόσιας διαχείρισης των στέρεων αποβλήτων, «που σχεδιάζεται με κύρια συνιστώσα την προστασία του περιβάλλοντος και ειδικότερα την εξοικονόμηση φυσικών πόρων και την πρόληψη της ρύπανσης, άρα πρέπει να αποσκοπεί στην πρόληψη της δημιουργίας αποβλήτων, στην ελαχιστοποίηση της παραγωγής αποβλήτων και στην ελαχιστοποίηση της επικινδυνότητας αυτών, πάντα υπό κοινωνικό έλεγχο» εξήρε η βουλευτής Λάρισας του ΣΥΡΙΖΑ Ηρώ Διώτη, στο πλαίσιο της ημερίδας-πολιτικής εκδήλωσης με θέμα «Διαχείριση απορριμμάτων - Βιώσιμη και δίκαιη οικονομικά και οικολογικά λύση» που διοργάνωσαν τα Τμήματα Αυτοδιοίκησης και Οικολογίας-Περιβάλλοντος του ΣΥΝ, με ομιλητές τον πρόεδρο της ΚΟ του ΣΥΡΙΖΑ Αλ. Τσίπρα, και τους κκ. Ν. Βούτση (περ. συμβ. Αττικής), Θ. Πετράκο (περ. συμβ. Πελοποννήσου), Θ. Μπιζά (μέλος Γ.Σ. ΠΟΕ-ΟΤΑ) και συντονιστή τον υπεύθυνο του τμήματος Οικολογίας του ΣΥΝ Χ. Κωνσταντάτο.
«Το ζήτημα των σκουπιδιών είναι φιλοσοφικό, πολιτικό και πολιτισμικό ζήτημα. Οι κοινωνικοί αγώνες και τα κινήματα που έχουν κατά καιρούς αναπτυχθεί σε τοπικό επίπεδο γύρω από το ζήτημα της διαχείρισης των σκουπιδιών, με τελευταίο παράδειγμα τον αγώνα των κατοίκων της Κερατέας, αλλά και οι συλλογικότητες που συγκροτήθηκαν, υπογραμμίζουν τη σπουδαιότητα του και ταυτόχρονα δείχνουν και τη λύση, γιατί σε μεγάλο βαθμό αυτή είναι ο κοινωνικός έλεγχος και η συμμετοχή των ανθρώπων στα ζητήματα που τους αφορούν» επεσήμανε η βουλευτής, προσθέτοντας ότι «οφείλουμε, ως Αριστερά, να απαντήσουμε σε αυτά τα ζητήματα δείχνοντας τον δικό μας δρόμο και κάνοντας την δική μας πρόταση. Απορρίπτουμε τον Περιφερειακό Σχεδιασμό Διαχείρισης Αποβλήτων και προτείνουμε ένα μοντέλο διαχείρισης σύγχρονο και φιλικό στο περιβάλλον, με άξονες προτεραιότητας την αποκέντρωση των δραστηριοτήτων, τη μικρή κλίμακα, την ενθάρρυνση της κοινωνικής συμμετοχής και τη διατήρηση του δημόσιου χαρακτήρα στη διαχείριση των απορριμμάτων. Τι κάνουμε στα πλαίσια μιας τέτοιας πολιτικής διαχείρισης των στερεών αποβλήτων; Πρόληψη παραγωγής αποβλήτων, μείωση παραγωγής τους, ανακύκλωση –επαναχρησιμοποίηση και ασφαλή διάθεση των υπολειμμάτων. Αυτά βέβαια στα πλαίσια ενός σχεδιασμού με κεντρικό άξονα την ανακύκλωση επαναχρησιμοποίηση και την μείωση κατά πολύ των υπολειμμάτων».
Ασκώντας κριτική στις τρέχουσες πολιτικές και πρακτικές διαχείρισης απορριμμάτων, και στηλιτεύοντας την απουσία ελέγχων, ανέφερε ότι ο σχεδιασμός της αριστεράς λαμβάνει υπόψη πολλούς παράγοντες: «την οικονομία, τις κοινωνικές συνθήκες, την τοπογραφία των περιοχών, την μορφολογία των εδαφών, το μέγεθος της εγκατάστασης, τον αν μιλάμε για στεριά ή για νησιά με άλλα χαρακτηριστικά κ.α. Είναι πολύ σημαντικό, επίσης, να υπάρχει περιβαλλοντική παρακολούθηση και ενεργός μηχανισμός ελέγχου, δημόσια χρηματοδοτούμενος και υπό κοινωνικό έλεγχο. Όλες οι προτάσεις που προέρχονται από την πλευρά του κυβερνητικού στρατοπέδου, της αντιπολίτευσης, των επιχειρηματιών κ.λ.π, έχουν βασικό στόχο την ιδιωτικοποίηση της όλης αλυσίδας, από την συλλογή μέχρι την τελική διαχείριση. Σε αυτό έχουμε επανειλημμένως τοποθετηθεί αρνητικά» κατέληξε η βουλευτής, προσθέτοντας ότι η Αριστερά επεξεργάζεται και πρέπει να προβάλλει θέσεις «ικανές να βγάλουν τον κόσμο από το αδιέξοδο που τεχνηέντως του έχει επιβληθεί. Δεν υπάρχει κανένα αδιέξοδο. Για μας υπάρχει μόνο άλλος δρόμος. Της αντίστασης, της αξιοπρέπειας, της αλληλεγγύης και της άλλης προοπτικής για την κοινωνία μας, για την φύση, για τις επόμενες γενιές».
Η πλήρης εισήγηση της βουλευτή Λάρισας του ΣΥΡΙΖΑ Η. Διώτη, είναι η ακόλουθη:
Αγαπητοί φίλοι και φίλες το ζήτημα των σκουπιδιών είναι και φιλοσοφικό και πολιτικό και πολιτισμικό ζήτημα.
Η κουλτούρα που επιβλήθηκε στη Δύση όλα τα τελευταία πολλά χρόνια ήταν καθαρά κουλτούρα υπερκατανάλωσης και όχι επαναχρησιμοποίησης-ανακύκλωσης, ούτε καν μιας κάποιας οικονομίας στους όγκους σκουπιδιών που παράγουμε και που πετάμε. Φυσική εξέλιξη βεβαίως ενός συστήματος που κεντρική του φιλοσοφία είναι τα κέρδη που για να πολλαπλασιάζονται διαρκώς η κοινωνία γαλουχήθηκε να θεωρεί φυσικό το ότι δουλεύει για να αγοράζει και ζει για να ξαναγοράζει τα πιο καινούρια μοντέλα από αυτά που αγόρασε χτες. Έτσι δεν είναι καθόλου περίεργο γιατί αυξήθηκαν τόσο πολύ οι όγκοι των σκουπιδιών, ανεξάρτητα από το αν θα μειωθούν ή όχι λόγω κρίσης και φτώχειας.
Στην Ελλάδα μέχρι σήμερα η πρακτική ήταν ότι παράγουμε πάρα πολλά σκουπίδια και τα θάβουμε χωρίς καμιά επεξεργασία. Μέχρι που έφτασε μια κατάσταση πέρα και από το απροχώρητο και εξαναγκάστηκαν στην κυβέρνηση να κινήσουν ξανά το ζήτημα φοβούμενοι και τα απανωτά πρόστιμα της κοινότητας.
Οι κοινωνικοί αγώνες και τα κινήματα που έχουν κατά καιρούς αναπτυχθεί σε τοπικό επίπεδο γύρω από το ζήτημα της διαχείρισης των σκουπιδιών, με τελευταίο παράδειγμα τον αγώνα των κατοίκων της Κερατέας, αλλά και οι συλλογικότητες που συγκροτήθηκαν πάνω σε αυτό το θέμα, υπογραμμίζουν την σπουδαιότητα του για όλους και όλες και ταυτόχρονα δείχνουν και κατά κάποιον τρόπο τη λύση, γιατί σε μεγάλο βαθμό η λύση είναι ο κοινωνικός έλεγχος και η συμμετοχή των ανθρώπων στα ζητήματα που τους αφορούν.
Οφείλουμε λοιπόν στην αριστερά να απαντήσουμε σε αυτά τα ζητήματα δείχνοντας τον δικό μας δρόμο και κάνοντας την δική μας πρόταση. Πρόταση που στηρίχτηκε σε μεγάλο βαθμό στην δουλειά των πολλών εκείνων ανθρώπων που έχουν ασχοληθεί με τα ζητήματα της διαχείρισης των σκουπιδιών προς όφελος της κοινωνίας και του περιβάλλοντος. Διότι όταν ξέρεις ποιες είναι αυτές οι αρχές με βάση τις οποίες προσδιορίζεις και το στόχο που έχεις για τα σκουπίδια, τότε βρίσκεις σχετικά εύκολα τον τρόπο να υπηρετήσεις αυτό το στόχο. Το πρόβλημα της κυβέρνησης και των κυβερνήσεων γενικά, μέχρι σήμερα, ήταν, πως δεν υπήρχε κανένας σχεδιασμός, κανένας στόχος και πολύ περισσότερο κανένα ενδιαφέρον για τον κάτοικο και το περιβάλλον. Αντιθέτως όλοι οι σχεδιασμοί ήταν πρόχειροι και με στόχο να βολευτούν διάφορα συμφέροντα γύρω από τα σκουπίδια που ως γνωστόν είναι χρυσοφόρα επιχείρηση. Δεν είναι τυχαίο πως οι «φίλοι» μας που ενδιαφέρονται να επενδύσουν στην Ελλάδα, τώρα που πουλιέται σε τιμή ευκαιρίας, μιλάνε κυρίως για τους τομείς της ενέργειας και της διαχείρισης των απορριμμάτων.
Αντίθετα από τις πολιτικές των κυβερνήσεων του δικομματισμού, για μας η προστασία του περιβάλλοντος και των φυσικών πόρων ως δημόσιων αγαθών καθώς και η εξορθολογισμένη διαχείρισή τους είναι ο βασικότερος παράγοντας για την όποια ανάπτυξη (στον πρωτογενή τομέα, στον τουρισμό , στην μεταποίηση κ.λπ) και αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο μιας βιώσιμης ανάπτυξης. Όλα αυτά δηλαδή που σήμερα πωλούνται σε κάθε είδους δανειστή υποθηκεύοντας το μέλλον της κοινωνίας και των επόμενων γενεών.
Φίλοι και φίλες, συντρόφισσες και σύντροφοι χρειαζόμαστε πολιτική διαχείρισης των στερεών αποβλήτων που σχεδιάζεται με κύρια συνιστώσα την προστασία του περιβάλλοντος και ειδικότερα την εξοικονόμηση φυσικών πόρων και την πρόληψη της ρύπανσης, άρα πρέπει να αποσκοπεί στην πρόληψη της δημιουργίας αποβλήτων, στην ελαχιστοποίηση της παραγωγής αποβλήτων και στην ελαχιστοποίηση της επικινδυνότητας αυτών. Και βέβαια μιλάμε πάντα για δημόσια διαχείριση και κοινωνικό έλεγχο.
Απορρίπτουμε τον Περιφερειακό Σχεδιασμό Διαχείρισης Αποβλήτων και προτείνουμε ένα μοντέλο διαχείρισης σύγχρονο και φιλικό στο περιβάλλον, με άξονες προτεραιότητας την αποκέντρωση των δραστηριοτήτων, τη μικρή κλίμακα, την ενθάρρυνση της κοινωνικής συμμετοχής και τη διατήρηση του δημόσιου χαρακτήρα στη διαχείριση
των απορριμμάτων.
Τι κάνουμε στα πλαίσια μιας τέτοιας πολιτικής διαχείρισης των στερεών αποβλήτων;:
• πρόληψη παραγωγής αποβλήτων, που αποτελεί βασικό και κύριο στόχο
• μείωση παραγωγής τους
• ανακύκλωση -επαναχρησιμοποίηση
• και ασφαλή διάθεση των υπολειμμάτων
Αυτά βέβαια στα πλαίσια ενός σχεδιασμού με κεντρικό άξονα την ανακύκλωση επαναχρησιμοποίηση και την μείωση κατά πολύ των υπολειμμάτων, διότι, το τι σχεδιάζουμε έχει να κάνει με το που στοχεύουμε, όπως έλεγα πριν. Αν στοχεύουμε τελικά στην καύση των απορριμμάτων, όπως φαίνεται πως στοχεύει η κυβέρνηση πρέπει να παράγουμε πολλά σκουπίδια, για να κερδίζει ο επενδυτής και να τον συμφέρει τέτοιου είδους επένδυση. Εδώ να πω, αν και έχουμε πει πολλές φορές, ότι επειδή συστηματικά γίνονται σχεδιασμοί για την εγκατάσταση εργοστασίων καύσης και παραγωγής ενέργειας από σκουπίδια ανά την Ελλάδα, πρέπει συνεχώς να διατυμπανίζουμε ότι η Αριστερά, και τα κινήματα πολιτών, οφείλουν να αντιπαρατίθενται στην προοπτική των μονάδων καύσης απορριμμάτων για πολλούς λόγους.
Καταρχήν τους γνωστούς περιβαλλοντικούς. Με την καύση εκλύονται επικίνδυνοι ρύποι, με σωρευτική επίδραση στην υγεία. Επιπλέον, τα τοξικά υπολείμματά της απαιτούν ειδικούς χώρους για την «ασφαλή» διάθεσή τους. Και όπως σωστά είχε επισημάνει ο Χάρης Κωνσταντάτος σε ένα κείμενό του, υπάρχει μέρος στην Ελλάδα που θα δέχονταν μια αποθήκη τέτοιων αποβλήτων; Υπάρχει εμπιστοσύνη ότι η ελληνική Πολιτεία και διοίκηση μπορεί να παρακολουθήσει τη ρύπανση και να ελέγξει τα εργοστάσια καύσης; Μάλλον όχι.
Και φυσικά να μην προσπερνάμε, εκτός του ότι είναι πανάκριβη λύση και πανάκριβη τεχνολογία, το πολύ σημαντικό ζήτημα της εξάρτησης από μια τεχνολογία που βασίζεται σε πολύ εξειδικευμένες και εισαγόμενες πατέντες, και που, πρέπει να αποφεύγουμε, όχι μόνο για την καύση αν θέλετε, τέτοιες τεχνολογίες που τις έχει μόνο ένας κάποιος επιχειρηματίας που θα εξαρτώνται τα πάντα από αυτόν. Επιπλέον με αυτόν τον τρόπο πάντα θα είμαστε στο έλεος μιας τεχνολογίας αποκλειστικά εισαγώμενης που δεν θα βοηθά καθόλου την ανάπτυξη τεχνολογιών στη χώρα ή και άλλων παράπλευρων δραστηριοτήτων. Και φυσικά η επιλογή της καύσης των απορριμμάτων θα βάλει ταφόπλακα στην ανακύκλωση: Τα εργοστάσια αυτά, όπως είπαμε και πριν λειτουργούν στη βάση πολυετών συμβάσεων που δεσμεύουν την τοπική αυτοδιοίκηση η οποία, όχι μόνο δεν θα έχει κίνητρο για να εφαρμόσει την ανακύκλωση, αλλά αντίθετα θα φροντίζει για την απρόσκοπτη τροφοδοσία τους με πλαστικά, χαρτί και οργανικά.
Και φυσικά να πούμε σε όλους τους τόνους ότι δεν πληρώνουμε για τα εργοστάσια καύσης.
Για να επανέλθω στο σχεδιασμό που εμείς προτείνουμε θα πρέπει αυτός ο δικός μας σχεδιασμός, να λαμβάνει υπόψη του πολλούς παράγοντες. Την οικονομία, τις κοινωνικές συνθήκες, την τοπογραφία των περιοχών, την μορφολογία των εδαφών, το μέγεθος της εγκατάστασης, τον αν μιλάμε για στεριά ή για νησιά με άλλα χαρακτηριστικά, και πάει λέγοντας. Αυτό δεν έγινε ποτέ στην Ελλάδα.
Επίσης θα πρέπει να επισημαίνουμε τον κομβικό ρόλο των ελέγχων που επίσης δεν υπήρξαν ποτέ. Για το τι, για παράδειγμα είναι αυτό που μπαίνει σʼ ένα ΧΥΤΥ, που τελευταία έγινε της μόδας λόγω Κερατέας. Ουσιαστικά στα ΧΥΤΥ μπαίνουν και επικίνδυνα απόβλητα, λόγω έλλειψης ελέγχων, αλλά ούτως ή άλλως ΧΥΤΥ δεν σημαίνει ότι τα υπολείμματα που μπαίνουν είναι αδρανή, παρόλο που καλλιεργείται μια τέτοια ψευδαίσθηση για να αποσπάται ευκολότερα η συναίνεση. Θέλω να πω πως η πρότασή μας είναι για ενίσχυση των συστημάτων ανακύκλωσης και επαναχρησιμοποίησης, και ταυτόχρονα επειδή αυτά θα αποδώσουν μετά από κάποιο καιρό βλέπουμε και το τι γίνεται με τα απόβλητα που παράγονται ως τότε και πως τα διαχειριζόμαστε. Γιʼ αυτό είναι πολύ σημαντικό να υπάρχει περιβαλλοντική παρακολούθηση και μηχανισμός ελέγχου. Αυτό πάντα πρέπει να το υπολογίζουμε στις προτάσεις μας. Και φυσικά δεν χρειάζεται να πούμε ότι μηχανισμούς ελέγχου που να λειτουργούν, διασφαλίζει μόνο η δημόσια χρηματοδότηση και ο κοινωνικός έλεγχος.
Οι άξονες της πρότασής μας περιληπτικά είναι
απαίτηση για ένα ριζικά νέο σχεδιασμό διαχείρισης των απορριμμάτων με την φιλοσοφία που ήδη περιγράφηκε
προτεραιότητα στις δράσεις σε επίπεδο δήμου, γειτονιάς, χώρων εργασίας και κατοικίας, με σκοπό: την επαναχρησιμοποίηση και την ανάκτηση υλικών, μέσω της διαλογής στη πηγή, της ανακύκλωσης, της κομποστοποίησης μικρής κλίμακας και της ανάπτυξης δικτύου συλλογής ειδικών ρευμάτων αποβλήτων (π.χ. επικίνδυνα).
σύστημα αποκεντρωμένων εγκαταστάσεων διαχείρισης απορριμμάτων, σε επίπεδο μεγάλων δήμων ή ομάδων δήμων2.
εγκαταστάσεις διαχείρισης σε επίπεδο περιφέρειας ή μεγάλων ομάδων δήμων, με μονάδα ΧΥΤΥ – μη επικινδύνων αποβλήτων ή /και εγκατάσταση διαχωρισμού - επεξεργασίας σύμμεικτων απορριμμάτων
εγκαταστάσεις, διαπεριφερειακού επιπέδου, προσωρινής αποθήκευσης, επεξεργασίας και τελικής διάθεσης των επικινδύνων και νοσοκομειακών απορριμμάτων.
Τέλος θα ήθελα να επισημάνω ότι όλες οι προτάσεις που προέρχονται από την πλευρά του κυβερνητικού στρατοπέδου, της αντιπολίτευσης, των επιχειρηματιών κ.λ.π έχουν βασικό στόχο την ιδιωτικοποίηση της όλης αλυσίδας, από την συλλογή μέχρι την τελική διαχείριση. Σε αυτό έχουμε επανειλημμένως τοποθετηθεί, και στη βουλή σε όλα τα σχετικά νομοσχέδια, με προφανή θέση κατά της ιδιωτικοποίησης που το μόνο που εγγυάται είναι ζημιά στο περιβάλλον, μεγάλη οικονομική επιβάρυνση στους Δημότες και απολύσεις στους Δήμους.
Αγαπητοί φίλοι και φίλες στην εποχή της απολύτου φτώχειας και της απόπειρας διάλυσης κάθε πεδίου δικαιωμάτων που προσπαθεί να επιβάλλει η κυβέρνηση και οι σύμμαχοί της έλληνες και ευρωπαίοι, με τον πιο βίαιο και ανήθικο τρόπο, είναι πολύ σημαντικό να αναδείξουμε τις προτάσεις της αριστεράς σε τόσο καίρια ζητήματα. Προβάλλουμε θέσεις, όχι μόνο στο ζήτημα αυτό, που είναι ικανές να βγάλουν τον κόσμο από το αδιέξοδο που τεχνηέντως του έχει επιβληθεί. Δεν υπάρχει κανένα αδιέξοδο. Υπάρχει μόνο η επιθυμία του κεφαλαίου και των κυβερνήσεων του νεοφιλελευθερισμού να λεηλατήσουν κάθε τι που έχει απομείνει και να φτιάξουν τον νέο εργαζόμενο-δούλο χωρίς δικαιώματα και τον πολίτη χωρίς πόρους και χωρίς αξιοπρέπεια. Γιʼ αυτό για μας υπάρχει μόνο άλλος δρόμος. Της αντίστασης, της αξιοπρέπειας, της αλληλεγγύης και της άλλης προοπτικής για την κοινωνία μας, για την φύση, για τις επόμενες γενιές.
ΑΡΧΗ
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ
RSS