Skip to main content.
13/10/2011

Τι πυροδοτεί το κίνημα κατάληψης της Γουόλ Στριτ; - του Πάνου Τριγάζη*

Παναμερικανικές διαστάσεις παίρνει το κίνημα για την κατάληψη της Γουόλ Στριτ («Occupy Wall Street») στις ΗΠΑ. Ένα κίνημα με αντικαπιταλιστικά συνθήματα, που καταγγέλλει την απληστία των τραπεζών, ζητεί τη φορολόγηση των πλουσίων («tax the rich») και διεκδικεί στοιχειώδη δικαιώματα, όπως το δικαίωμα στη δουλειά, σε μια περίοδο ραγδαίας εξάπλωσης της μαζικής ανεργίας στην αμερικανική κοινωνία.

Δηλώνοντας αλληλέγγυος με το «θαρραλέο» αυτό κίνημα (όπως το χαρακτήρισε), ο Νόαμ Τσόμσκι τόνισε ότι «ο καθένας που έχει ανοιχτά μάτια ξέρει ότι ο γκαγκστερισμός της Γουόλ Στριτ και γενικότερα των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων έχει φέρει δεινά στον λαό των ΗΠΑ και του κόσμου, θέτοντας σε κίνηση έναν φαύλο κύκλο που οδήγησε στη συγκέντρωση τεράστιου πλούτου μαζί με πολιτική εξουσία σ' ένα μικρό τμήμα του πληθυσμού, ένα κλάσμα του 1%, ενώ το υπόλοιπο έγινε αυτό που μερικές φορές ονομάζεται 'πρεκαριάτο', το οποίο προσπαθεί να επιβιώσει μέσα στην επισφάλεια».

Η αμερικανική υπερδύναμη είναι μια χώρα σε βαθιά κρίση, η οποία θέτει σε έντονη αμφισβήτηση και την ηγεμονία της στον κόσμο.

Κύριες πληγές της αμερικάνικης οικονομίας είναι οι εισοδηματικές ανισότητες και οι υπερβολικές στρατιωτικές δαπάνες, υποστήριζε η καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ Λίντα Μπάιλμς με άρθρο της στην "International Herald Tribune" στις 28-4-2011. «Οι μειώσεις φόρων της περασμένης δεκαετίας -έλεγε- είχαν ως αποτέλεσμα την πιο άνιση κατανομή εισοδήματος από τη δεκαετία του 1920. Την ίδια ώρα -συνέχιζε- οι στρατιωτικές δαπάνες -μη συμπεριλαμβανομένου του κόστους των πολέμων στο Ιράκ και στο Αφγανιστάν- εκτοξεύτηκαν μέχρι 1 τρισεκατομμύριο δολάρια, φθάνοντας στο υψηλότερο επίπεδο μετά τον Β' Παγκόσμιο πόλεμο».

«Στη διάρκεια των τελευταίων 25 χρόνων -υποστηρίζει η καθηγήτρια του Χάρβαρντ- το πιο πλούσιο 1% των Αμερικανών έχει γίνει πολύ πλουσιότερο, ενώ η μεσαία τάξη είδε την πτώση του πραγματικού της εισοδήματος και οι φτωχοί έγιναν φτωχότεροι».

Παρόμοιες εκτιμήσεις περιέχονται σε άρθρο στην ίδια εφημερίδα (5-9-2011) με τον χαρακτηριστικό τίτλο «Όταν οι πλούσιοι αμερικανοί γίνονται υπερβολικά πλούσιοι», του πρώην υπουργού Εργασίας και καθηγητή στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας Robert Reich, ο οποίος διαπιστώνει ότι «η αμερικανική κοινωνία γίνεται όλο και πιο άνιση, στο 5% των Αμερικανών με τα υψηλότερα εισοδήματα αναλογεί το 37% των καταναλωτικών δαπανών, με την επισήμανση ότι «το ποσοστό φορολογίας για τα υψηλότερα εισοδήματα μειώθηκε στο 37% μετά τα 1970. Όταν τόσο πολύ εισόδημα -συνεχίζει- πηγαίνει στην κορυφή, η μεσαία τάξη δεν διαθέτει αρκετή αγοραστική δύναμη για να κρατήσει την οικονομία σε κίνηση, χωρίς να βυθιστεί πιο βαθιά στο χρέος». Κατά τον Robert Reich «Η αμερικανική οικονομία δεν θα ανακάμψει μέχρι να αντιστραφεί η ορμητική κίνηση της Αμερικής προς την ανισότητα».

Η σκληρή αυτή πραγματικότητα για τους κοινωνικά αδύνατους στις ΗΠΑ αφορά όλο τον κόσμο, αφού, σύμφωνα με την πρόσφατη Έκθεση του ΟΗΕ «Παγκόσμια Κοινωνική Κρίση» («Global Social Crisis 2011»), «η αυξανόμενη εισοδηματική ανισότητα στις ΗΠΑ και αλλού έχει συντελέσει σημαντικά στην παγκόσμια οικονομική και κοινωνική κρίση». «...Στις ΗΠΑ, σύμφωνα με την Έκθεση, στα μέσα της δεκαετίας του 1970, στο πλουσιότερο 1% του πληθυσμού αναλογούσε 8% του εθνικού εισοδήματος, ποσοστό το οποίο διπλασιάστηκε μέχρι το 2000». Αντίστοιχα, το ποσοστό εισοδήματος του εισοδηματικά κατώτερου 90% του πληθυσμού έπεσε από 65,4% το 1980 στα 51,8% το 2008. «Τέτοια συγκέντρωση πλούτου, υποστηρίζει η Έκθεση, στα χέρια τόσων λίγων δεν υπήρξε ούτε κατά το 1929, λίγο πριν την έναρξη του μεγάλου κραχ».

Από τα παραπάνω εύκολα μπορεί να αντιληφθεί κανείς γιατί το κίνημα «Occupy Wall Street» γίνεται σημείο αναφοράς για όλη την «άλλη Αμερική», προσελκύοντας την υποστήριξη ποικίλων δυνάμεων της αριστεράς, σημαντικών συνδικάτων και γνωστών ανθρώπων της τέχνης και της επιστήμης (Μάικλ Μουρ, Σούζαν Σάραντον, Νόαμ Τσόμσκι, Ναόμι Κλάιν, Τζότζεφ Στίγκλιτς κ.ά.).

* Ο Πάνος Τριγάζης είναι υπεύθυνος του Τμήματος Εξωτερικής Πολιτικής του ΣΥΝ.

http://www.avgi.gr/ArticleActionshow.action?articleID=644750