1. Πώς αποτιμάτε τη συμφωνία της 26ης Οκτωβρίου; Δικαιούται να πανηγυρίζει η κυβέρνηση ότι “απάλλαξε τη χώρα από 100 δισ. χρέους”;
Η δεύτερη αυτή δανειακή συμφωνία καταδικάζει την κοινωνία σε διαρκή λιτότητα, διάλυση του κοινωνικού κράτους, ρευστοποίηση της δημόσιας περιουσίας και μια «εποπτεία» άγνωστης έκτασης και διάρκειας. Και μετά από όλα αυτά, το Δημόσιο Χρέος υπολογίζεται, στην καλύτερη των περιπτώσεων, να είναι το 2020 στο 120% του ΑΕΠ, δηλαδή σε μη βιώσιμα επίπεδα. Έτσι θα αναπαράγονται οι πιέσεις για νέους κύκλους λιτότητας και πέραν του 2020.
Όποιος λοιπόν πανηγυρίζει με αυτή την προοπτική προσβάλλει τη νοημοσύνη των πολιτών και παίζει με τον πόνο της κοινωνίας.
2. Μετά τις εξαγγελίες Παπανδρέου για δημοψήφισμα, η συμφωνία φαίνεται να είναι στον αέρα. Πώς ερμηνεύετε την κίνηση του πρωθυπουργού; Βάζει την επιβίωσή του στην εξουσία πάνω από τη χώρα ή είναι κάτι άλλο;
Η ιδέα για ένα εκβιαστικό δίλημμα του τύπου: “ευρώ ή δραχμή” δεν ήταν μόνο του κ. Παπανδρέου. Προ μηνών είχε τεθεί και στη συνέλευση του ΣΕΒ.
Οι πολιτικοί τακτικισμοί που ζούμε εντάσσονται συνεπώς σε μια βαθύτερη δυναμική. Η οικονομική κρίση, μέσω των τραγικών επιπτώσεων που είχε η μνημονιακή πολιτική, έχει μετατραπεί σε κρίση κοινωνική. Και η κοινωνική κρίση, μέσω των αναπόφευκτων αντιδράσεων της κοινωνίας, μετατρέπεται σε κρίση πολιτική. Σʼ αυτό συντείνει και το γεγονός ότι η κρίση έχει διεισδύσει και πλήττει θανάσιμα τον πυρήνα του ελληνικού καπιταλιστικού συστήματος, δηλαδή το χρηματοπιστωτικό σύστημα και τις τράπεζες. Ο έλεγχος των τραπεζών, και μέσω αυτών της οικονομίας και των ΜΜΕ, πυροδοτεί αντιθέσεις και ανταγωνισμούς. Μπαίνουμε λοιπόν σε μια φάση με κυρίαρχα στοιχεία την πολιτική διαχείριση της κρίσης, τα παιχνίδια εξουσίας και του ανταγωνισμού συμφερόντων για τον έλεγχο των διαδικασιών, των κρατικών μηχανισμών και των κερδοσκοπικών ευκαιριών που θα αναδειχθούν μέσα από τους καπνούς των κοινωνικών ερειπίων. Σʼ αυτό το παιχνίδι έπαιξε και, απʼ ό,τι φαίνεται, έχασε ο κ. Παπανδρέου.
3. Αν υποτεθεί ότι όλα θα κυλήσουν ομαλά και θα εφαρμοστεί η συμφωνία, θα είναι “μια κάποια λύσις” για τη χώρα;
Όχι. Κανένα στοιχείο δεν μας επιτρέπει να το πούμε αυτό. Διότι δεν είναι μόνο οι θυσίες. Είναι η απουσία ορατότητας, προοπτικής. Η συμφωνία καταδικάζει τη χώρα μας σε μια οικονομική καταστροφή τεράστιων διαστάσεων, μια κοινωνική οπισθοδρόμηση, πρωτοφανή σε καιρό ειρήνης, και σε ένα αδιέξοδο κυλιόμενο. Η μαζική ανεργία θα τροφοδοτεί τη μετανάστευση. Η ανασφάλεια θα επιτείνει τη φυγή των κεφαλαίων και της αποταμίευσης στο εξωτερικό. Η παρατεταμένη ύφεση και λιτότητα θα οδηγεί σε φθορά και απαξίωση του εργατικού και του επιστημονικού δυναμικού, και των υποδομών.
4 Με δεδομένο ότι ο ΣΥΝ και ο ΣΥΡΙΖΑ υποστηρίζουν την εξεύρεση λύσης εντός του ευρώ, αναρωτιέμαι αν μπορείτε να πείτε “όχι” στο δημοψήφισμα, σε περίπτωση που τεθεί ένα σκληρά εκβιαστικό ερώτημα, τύπου “ευρώ ή δραχμή”...
Αν τεθεί ένα τέτοιο εκβιαστικό δίλημμα πιστεύω ότι η απάντηση πρέπει να είναι ένα καθολικό όχι στον εκβιασμό. Γιατί δεν έθεσαν σε δημοψήφισμα την πρώτη δανειακή σύμβαση; Γιατί δεν την έφεραν καν στη βουλή; Αν ήθελαν πράγματι τη γνώμη του λαού, θα μπορούσαν να τον είχαν ρωτήσει πριν τη συμμετοχή στο ευρώ. Τότε όμως κερδοσκοπούσαν πολιτικά με τη ένταξη στο ευρώ αντί να σχεδιάσουν και να προετοιμάζουν την οικονομία και την κοινωνία να ανταπεξέλθει στις απαιτήσεις που δημιουργούσε μια τέτοια συμμετοχή.
5 Εκτιμάτε ότι με το ΠΑΣΟΚ να φυλλορροεί και την κυβέρνηση να
αλληλοσπαράσσεται, ο Γιώργος Παπανδρέου έχει άλλα περιθώρια κινήσεων,
πλην της προκήρυξης εκλογών, όπως ζητεί σύσσωμη η αντιπολίτευση;
Ελπίζω όταν θα έχει δημοσιευθεί αυτή η συνέντευξη να έχουν ήδη δρομολογηθεί εξελίξεις για εκλογές. Παρόλο που δεν τις θεωρώ πανάκεια, είναι η μόνη δημοκρατική λύση.
6 Πολλοί καταλογίζουν στον πρωθυπουργό ακόμη και “εθνική προδοσία”.
Συμμερίζεστε τέτοιου είδους κατηγορίες;
Σημασία, κατά τη γνώμη μου, έχει η πολιτική καταδίκη και η ανατροπή της χρεοκοπημένης πολιτικής του κ. Παπανδρέου, και όχι η ποινικοποίησή της για να συνεχίζεται, επί της ουσίας, η ίδια πολιτική χωρίς αυτόν, με άλλο προσωπικό.
7 Ο πρόεδρος της ΝΔ προβάλλει μια άλλη πολιτική πρόταση, υποστηρίζοντας ότι δεν βγαίνει η χώρα από την κρίση χωρίς ανάκαμψη και ανάπτυξη. Για ποιους λόγους δε σας πείθει η πρόταση Σαμαρά;
Η δανειακή σύμβαση, την οποία τώρα υιοθετεί ο κ. Σαμαράς, δεν αφήνει περιθώρια ούτε για άλλη πολιτική ούτε για ανάπτυξη. Τα όποια δημοσιονομικά πλεονάσματα υπάρξουν -αν υπάρξουν- στο μέλλον και οι όποιοι πόροι από τη ρευστοποίηση δημόσιας περιουσίας, είναι με τη δανειακή σύμβαση δεσμευμένα στα σύνολό τους για την εξυπηρέτηση του χρέους. Για ποια ανάπτυξη λοιπόν μιλούν όσοι αποδέχονται τη δανειακή σύμβαση;
Πέραν αυτού, η ανάκαμψη είναι αναγκαία, αλλά δεν αρκεί. Το 2000 ως το 2008 είχαμε και ανάκαμψη και ανάπτυξη. Και όμως είχαμε πρωτογενή ελλείμματα και αύξηση του δανεισμού. Άρα, η ανάκαμψη είναι αναγκαία, αλλά αν δεν συνοδεύεται από ανακατανομή των φορολογικών βαρών και αναδιανομή, αν δεν εντάσσεται σε ένα σχέδιο ριζικών μετασχηματισμών στο κράτος, το παραγωγικό σύστημα και την κοινωνία, αν δεν υποστηρίζεται από μια συνολική αναδιαπραγμάτευση και δραστική μείωση του συνολικού χρέους, δεν συνιστά από μόνη της απάντηση στην κρίση.
8 Γιατί η Αριστερά δεν προβάλλει, παρά τις εναλλακτικές της προτάσεις, ως άλλη λύση για τη χώρα; Γιατί ακόμη και τώρα δεν μπορεί να αναδειχθεί σε “ώριμο τέκνο της οργής και της ανάγκης”;
Η Αριστερά παίζει ένα σημαντικό ρόλο ως δύναμη αντίστασης και υπεράσπισης της Δημοκρατίας και των κοινωνικών δικαιωμάτων. Αν δεν υπήρχε η Αριστερά ίσως δεν θα υπήρχε καν η συνειδητοποίηση που σήμερα υπάρχει για τους κινδύνους που απειλούν την κοινωνία με τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές και με τη διαιώνιση του χρεοκοπημένου και κρατικοδίαιτου δικομματισμού.
Συμφωνώ όμως μαζί σας ότι η Αριστερά πρέπει και, κατά τη γνώμη μου, μπορεί να θέσει και να διεκδικήσει υψηλότερους, πιο φιλόδοξους στόχους, ως δύναμη ελπίδας, εναλλακτικής προοπτικής και ριζικού μετασχηματισμού της κοινωνίας.