Το Τμήμα Δημόσιας Διοίκησης, διατυπώνει γενικές προσεγγίσεις σχετικά με τον υπό συζήτηση προϋπολογισμό του 2012. Περισσότερο εξειδικευμένες θέσεις θα διατυπώσουν τα επί μέρους τμήματα της ΚΠΕ (παιδείας, υγείας κ.λ.π.)
Σε γενικές γραμμές λοιπόν θέλουμε να παρατηρήσουμε τα εξής :
1. Συνεχίζεται – με μεγαλύτερη μάλιστα ένταση ύστερα από τον σχηματισμό της τρικομματικής κυβέρνησης ΠΑΣΟΚ, ΝΔ και ΛΑΟΣ – σε εφαρμογή του Μνημονίου του 2010 και του Μεσοπρόθεσμου Προγράμματος μια πρωτοφανών διαστάσεων επιχείρηση κατεδάφισης και διάλυσης του κοινωνικού κράτους. Με συνεχώς εντεινόμενη την προπαγάνδα αποπροσανατολισμού της κοινής γνώμης, κατασυκοφάντησης των δημοσίων υπαλλήλων και του δημοσίου γενικότερα, η νέα κυβέρνηση επιχειρεί με τον προϋπολογισμό του 2012 να αποτελειώσει ό,τι είχε απομείνει από το κοινωνικό κράτος με βασικό στόχο την εκχώρηση σημαντικών αρμοδιοτήτων και λειτουργιών του δημοσίου (των «φιλέτων») στον ιδιωτικό τομέα και τη μεταφορά του κόστους βασικών κοινωνικών αγαθών (υγεία, παιδεία, ασφάλιση κλπ.) από το κράτος στον πολίτη.
Η πολιτική των ιδιωτικοποιήσεων υλοποιείται με ποικίλες μορφές όπως η άμεση εκποίηση περιουσίας του Δημοσίου με τους χειρότερους όρους, οι Συμπράξεις Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ), οι συμβάσεις παραχώρησης, η πώληση και ταυτόχρονη μίσθωση ακινήτων του Δημοσίου (saleandleaseback) κ.λ.π.
Μάλιστα με τον «Καλλικράτη» επιβάλλεται εκτεταμένη ιδιωτικοποίηση και ανταποδοτική λειτουργία στους Δήμους καθώς και απόλυτη υποταγή τους στις κατευθύνσεις κυβέρνησης – ΕΕ – ΔΝΤ, στις τράπεζες και τα ασύδοτα επιχειρηματικά συμφέροντα σε βάρος των δημοτών. Οι νέοι Δήμοι έχουν περιορίσει σε μεγάλο βαθμό τις κοινωνικές παροχές προς τους πολίτες και μετατρέπονται σταθερά σε φοροεισπράκτορες ή κινδυνεύουν να οδηγηθούν στη χρεοκοπία.
2. Στο όνομα του εξορθολογισμού των αμοιβών στο δημόσιο και στη βάση της πολιτικής του μικρότερου κράτους, αφού έχει προηγηθεί μια απίστευτων διαστάσεων προπαγάνδα με κεντρική εστίαση στο δήθεν τεράστιο και σπάταλο δημόσιο τομέα και τις δήθεν «υπέρογκες» αμοιβές των εργαζόμενων στο δημόσιο, συνοδευόμενη με την ενεργοποίηση του λεγόμενου κοινωνικού αυτοματισμού, επιχειρείται μια πρωτοφανής νέα επίθεση στο εισόδημα και τα δικαιώματα των εργαζόμενων στο δημόσιο, καθώς επίσης εξαπολύονται διαδοχικά τσουνάμι καταργήσεων φορέων του δημοσίου και απολύσεων δεκάδων χιλιάδων υπαλλήλων σε όλο το φάσμα του δημοσίου.
Με το πολυνομοσχέδιο που ψηφίστηκε πρόσφατα:
Η κυβέρνηση υπολογίζει να περικόψει περίπου 2 δις. ? (σε επίπεδο γενικής κυβέρνησης, σε ταμειακή βάση) από μισθούς, επιδόματα και συντάξεις μέσα στο 2012. Οι δημόσιοι υπάλληλοι με το ενιαίο μισθολόγιο θα χάσουν μέσα στο 2011 και το 2012 έως και το 25% του μισθού τους, με τη μείωση να ξεπερνά σε πολλές περιπτώσεις και το 50% έως το 2013. Ο υψηλότερος προβλεπόμενος μισθός (ΠΕ, 35 χρόνια υπηρεσία), είναι 2.096 ? μεικτά, πράγμα που σημαίνει ότι ο καθαρός μισθός (μετά από εισφορές και φόρους) διαμορφώνεται σε λιγότερο από 1.500 ευρώ καθαρά. Ο χαμηλότερος μισθός διαμορφώνεται στα 780 ευρώ μεικτά, δηλαδή 550-560 ευρώ καθαρά (μετά από εισφορές και φόρους).
Καταργούνται όλα τα επιδόματα και οι πρόσθετες αμοιβές (εκτός από ελάχιστες περιπτώσεις). Εισάγεται η σύνδεση μισθού με βαθμό, ώστε να μην υπάρχει ακώλυτη μισθολογική εξέλιξη. Θεσμοθετούνται πλέον διαδικασίες δήθεν «αξιοκρατικών» αξιολογήσεων για τις προαγωγές, καθώς και απαράδεκτες ποσοστώσεις για τη μετάβαση από τον ένα βαθμό στον επόμενο, κλιμακωτά μειούμενο, με αποκορύφωμα το συνωστισμό μεταξύ τρίτου και δεύτερου βαθμού, και αποτέλεσμα τη μισθολογική καθήλωση της μεγάλης πλειοψηφίας των εργαζομένων στο δημόσιο. Καταργείται το επίδομα γάμου και το κίνητρο απόδοσης, θεσμοθετώντας τη δυνατότητα χορήγησής του ανάλογα με την επίτευξη στόχων. Εισάγεται δηλ. η σύνδεση μισθού με την παραγωγικότητα, ανοίγοντας παράθυρα για μεροληπτικούς και ευνοιοκρατικούς διαχωρισμούς εργαζομένων και ενίσχυσης των μικροκομματικών συμφερόντων και των πελατειακών σχέσεων. Ταυτόχρονα με τη σύνδεση πλέον των αμοιβών με την παραγωγικότητα, εκτός από το ανέφικτο της όλης διαδικασίας, επιχειρείται η πλήρης και καθολική εμπορευματοποίηση του δημόσιου τομέα. Έτσι, το Δημόσιο θα λειτουργεί με αγοραίους όρους και κριτήρια, γεγονός που θα ισοπεδώσει οποιαδήποτε έννοια κοινωνικού κράτους.
Μέσα στη χρονιά αναμένεται «σφαγή» στις επικουρικές συντάξεις των Ταμείων, με την δικαιολογία των αναλογιστικών μελετών για τη βιωσιμότητα των Ταμείων.
Αυτή η επίμονη, άκρως νεοφιλελεύθερη, πολιτική της κυβέρνησης για μικρότερο κράτος, με το ξεπούλημα και την ιδιωτικοποίηση του δημόσιου τομέα και την εξολόθρευση μεγάλου μέρους του ανθρώπινου δυναμικού, σε καμία περίπτωση δεν στοχεύει στην αντιμετώπιση των παθογενειών ή δυσλειτουργιών της κρατικής μηχανής, ούτε στην εξυπηρέτηση του πολίτη, όπως ισχυρίζονται, αλλά εντάσσεται στη στρατηγική της κυβέρνησης, των δανειστών και των μεγάλων επιχειρηματικών συμφερόντων για κατάργηση του δημόσιου, δωρεάν και κοινωφελούς χαρακτήρα των υπηρεσιών που εξακολουθεί να παρέχει το κράτος. Το δημόσιο ξεπουλιέται, συρρικνώνεται, υποβαθμίζεται ακόμα περισσότερο, αφυδατώνεται από ουσιαστικές και παραγωγικές δραστηριότητες και πόρους με αποτέλεσμα να απομειώνονται δραματικά οι παροχές κοινωνικών αγαθών προς το κοινωνικό σύνολο ενώ εξελίσσεται σε ένα μικρό διεκπεραιωτικό μηχανισμό προώθησης μεγάλων επιχειρηματικών συμφερόντων.
3. Αναλυτικότερα ο προϋπολογισμός του 2012 προβλέπει τα εξής για μισθούς και συντάξεις :
Οι αποδοχές των υπαλλήλων της γενικής κυβέρνησης θα ανέλθουν το 2012 στα 17.943 εκ. ευρώ από 19.586 εκ. ευρώ το 2011 σε ταμειακή βάση. Δηλαδή η μείωση θα είναι της τάξης του 8,3%.
Σε ότι αφορά στις συντάξεις θα ανέλθουν το 2012 στο ποσό των 31.238 εκ. ευρώ από 31.581 το 2011 σε ταμειακή βάση. Η μικρή μείωση στο κονδύλι των συντάξεων δεν οφείλεται φυσικά στο ότι οι μειώσεις στις συντάξεις είναι μικρές αλλά στην εκτίναξη του συνολικού αριθμού των συνταξιούχων, εξαιτίας των απαράδεκτων μέτρων της κυβέρνησης (αναγκαστικές συνταξιοδοτήσεις κτλ).
Άρα άθροισμα μισθών-συντάξεων γενικής κυβέρνησης: 49.181 εκ. ευρώ το 2012 έναντι 51.167 το 2011. Μια διαφορά δηλαδή 2 δις ευρώ περίπου σε ταμειακή πάντα βάση.
Σε ότι αφορά τώρα στην κεντρική κυβέρνηση (τακτικός προϋπολογισμός) το κονδύλι μισθών και συντάξεων θα ανέλθει στα 21.507 εκ. ευρώ το 2011 και στα 20.297 το 2012. Δηλαδή θα έχουμε μια μείωση της τάξης του 5,6 % σε επίπεδο κεντρικής κυβέρνησης.
Τέλος σε ότι αφορά στις συνολικές πρωτογενείς δαπάνες του τακτικού προϋπολογισμού (που αποτελούν σημαντικό δείκτη του προϋπολογισμού) μειώνονται από 52.180 εκ. ευρώ το 2010 στα 51.830 εκ. ευρώ το 2011 και στα 49.085 το 2012, παρουσιάζοντας ποσοστιαία μείωση από το 2010 στο 2012 της τάξης του 6%, οδηγώντας την χώρα μας σε επίπεδα κρατικών δαπανών τριτοκοσμικά.
4. Σχετικά με το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) επισημαίνουμε ότι συνεχίζεται και φέτος η περιοριστική οικονομική πολιτική με την έγκριση ενός ισχνότατου ΠΔΕ το οποίο μάλιστα στην συνέχεια κατά την συνήθη πρακτική των τελευταίων ετών θα υποστεί σημαντική συρρίκνωση. Προβλέπονται λοιπόν για φέτος 7,7 δις ? που περιλαμβάνουν και τις επιδοτήσεις του ΕΣΠΑ. Μάλιστα φέτος σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά έχουμε την αύξηση κατά 43,% της συγχρηματοδότησης από την Ε.Ε λόγω της αύξησης του ποσοστού κοινοτικής συμμετοχής, καθώς και της αύξησης κατά 10% του ποσοστού της κάθε ενδιάμεσης πληρωμής, σε αντίθεση με την Εθνική συμμετοχή που περιορίζεται κατά 16,3%. Για τρίτη συνεχόμενη χρονιά οι δαπάνες για το ΠΔΕ είναι ως ποσοστό του ΑΕΠ οι χαμηλότερες τουλάχιστο για την τελευταία εικοσαετία (3,6% έναντι μέσου όρου της τάξεως του 4,5%). Βρίσκεται σε απόλυτους αριθμούς στο ύψος του ΠΔΕ του 2000.
Από το ΠΔΕ τα 6,0 δις ? προορίζονται για τα συγχρηματοδοτούμενα από την Ευρωπαϊκή Ένωση έργα, ενώ το 1,7 δις ? για τα έργα που θα γίνουν αποκλειστικά από Εθνικούς πόρους. Οι δαπάνες για έργα από Εθνικούς πόρους είναι σχεδόν οι μισές από όσες είχαν απορροφηθεί πριν από δέκα χρόνια το 2002.
Εδώ πρέπει να σημειώσουμε ότι σημαντικό τμήμα των πιστώσεων αυτών, αφορά την αποπληρωμή των ήδη εκτελεσμένων και πιστοποιημένων έργων. Μάλιστα οι εργοληπτικές εταιρείες υπολογίζουν ότι τα οφειλόμενα ξεπερνούν το 1,5 δις ?.
Είναι λοιπόν προφανές ότι μεγάλο τμήμα των πόρων αυτών θα απορροφηθεί αφʼ ενός για την αποπληρωμή παλαιότερων έργων και κυρίως για τα συγχρηματοδοτούμενα μεγάλα έργα που ήδη εκτελούνται με συμβάσεις παραχώρησης και όχι για τη χάραξη αυτόνομης πολιτικής επενδύσεων και υποδομών κοινής ωφέλειας. Η μερίδα του λέοντος εξ αυτών αφορά τα έργα των μεγάλων οδικών αξόνων όπου οι ανάδοχοι συνεχώς αυξάνουν ασύστολα τα διόδια τα οποία ήδη συνεχίζουν να προεισπράττουν τη στιγμή που οι εκτελούμενες εργασίες στα εργοτάξια έχουν σχεδόν πλήρως σταματήσει και μεγάλος αριθμός εργαζομένων σε αυτούς έχει απολυθεί. Επομένως το συρρικνωμένο και ήδη ουσιαστικά «υποθηκευμένο» ΠΔΕ, θα λειτουργήσει και πάλι ως τροχοπέδη σε οποιαδήποτε προοπτική αναπτυξιακής διαδικασίας, ενώ θα έπρεπε να αποτελεί ένας από τους κύριους μοχλούς ανάπτυξης για την αντιμετώπιση της κρίσης.
Για άλλη μια χρονιά με το ισχνότατο ΠΔΕ ο σχεδιασμός των αναγκαίων κυρίως στην περιφέρεια έργων, θα πληγούν σημαντικά. Συγκεκριμένα από το συνολικό ΠΔΕ (συγχρηματοδοτούμενα και με εθνικούς πόρους) μόνο ένα μικρό ποσοστό που δεν ξεπερνά το 15% δηλαδή συνολικά 1,15 δις ? αφορά έργα στις 13 Περιφερειακές Διοικήσεις συμπεριλαμβανομένης και αυτής της Αττικής.
Επισημαίνεται ακόμη πως η εισηγητική έκθεση αναφέρει ότι το ΠΔΕ θα είναι φέτος αυξημένο κατά 11,76%. Η εικόνα αυτή εμφανίζεται γιατί ο υπολογισμός του γίνεται σε σχέση με το αναθεωρημένο και άγρια πετσοκομμένο ΠΔΕ του 2011. Συγκεκριμένα στον προϋπολογισμό του 2011 προβλεπόταν 8,7 δις ? (ποσοστό 3,9% του ΑΕΠ) εκ των οποίων 6,2 δις ? για τα συγχρηματοδοτούμενα και 2,5 δις ? για τα έργα που θα προωθούντο με αποκλειστικά Εθνικούς πόρους. Ύστερα από τις μεγάλες περικοπές που έγιναν κατά τις σταδιακές αναθεωρήσεις καθώς και στα πλαίσια του μεσοπρόθεσμου, σύμφωνα με την εισηγητική έκθεση εκτιμάται ότι τελικά θα απορροφηθούν μόλις 6,89 δις ?, δηλαδή είχαμε μια συνολική συρρίκνωση του ΠΔΕ της τάξης του 21% και το ποσοστό σε σχέση με το ΑΕΠ έπεσε στο 3,2%. Ειδικότερα εκτιμάται ότι τελικώς θα απορροφηθούν 5,5 δις ? που σημαίνει περικοπή 11% στα συγχρηματοδοτούμενα και 1,39 δις ? δηλαδή η αντίστοιχη περικοπή για τα έργα από Εθνικούς πόρους θα είναι της τάξεως του 45%.
Η ίδια συρρίκνωση είχε γίνει και τον προηγούμενο χρόνο. Ο προϋπολογισμός του 2010 προέβλεπε ΠΔΕ ύψους 10,3 δις ? (δηλαδή ποσοστό 4,4% του ΑΕΠ) το οποίο τελικώς συρρικνώθηκε κατά 19% και ανήλθε στα 8,4 δις ? ενώ το αντίστοιχο ποσοστό σε σχέση με το ΑΕΠ έπεσε στο 3,7%. Ειδικότερα είχαμε περικοπή 11% στα συγχρηματοδοτούμενα ενώ η αντίστοιχη περικοπή για τα έργα από Εθνικούς πόρους ήταν της τάξεως του 35%.
Επισημαίνεται επίσης και η ανυπαρξία επιμέρους κατανομής των προβλεπόμενων κονδυλίων ανά δραστηριότητα. Η κατανομή γίνεται ανά Υπουργείο και Περιφερειακή Διοίκηση, το οποίο σημαίνει ότι δεν είναι γνωστό σε ποιες επί μέρους δραστηριότητες θα κατανεμηθούν τα προβλεπόμενα κονδύλια.
Η Κυβέρνηση εξακολουθεί να θεωρεί σημαντικά αναπτυξιακά εργαλεία την μέθοδο των συμβάσεων παραχώρησης και την μέθοδο των ΣΔΙΤ και να προωθεί συνεχώς μέτρα ενίσχυσης του ασύδοτου χρηματοπιστωτικού συστήματος με αρκετά δις με την προοπτική μάλιστα μεταξύ των άλλων να χρηματοδοτήσουν τους ιδιωτικούς φορείς που συμμετέχουν στην εκτέλεση δημοσίων έργων που εκτελούνται με Συμβάσεις Παραχώρησης και με ΣΔΙΤ. Όμως ήρθε η ώρα να απαντήσει γιατί παρόλα όσα διαθέτει προς τους τραπεζικούς ομίλους, αυτοί έχουν κυριολεκτικά παγώσει – παρά τις συμβατικές τους υποχρεώσεις προς το Δημόσιο – τις χρηματοδοτήσεις για τους οδικούς άξονες και έχουν οδηγήσει σε ουσιαστική παύση των εκτελούμενων εργασιών και στην απόλυση αρκετών εκατοντάδων εργαζόμενων στα έργα αυτά.
Για την κατανομή του ΠΔΕ ανά Υπουργείο αναφέρουμε επιγραμματικά ότι κάτι λιγότερο από το 50% αφορά έργα των Υπουργείων Υποδομών και Ανάπτυξης (28% και 21,2% αντίστοιχα) και περίπου 17% των Υπ. Εσωτερικών και Διοικητικής Μεταρρύθμισης, ενώ περιορίζονται στο 7,4% το Υπ. Παιδείας, ο τομέας της Γεωργίας στο 5%, το περιβάλλον στο 5,1% και ο πολιτισμός στο 1,5%. Ακόμη ένα 15% προβλέπεται για την αποκεντρωμένη διοίκηση αιρετή και κρατική.
5. Σχετικά με το ΕΣΠΑ και η κυβέρνηση παραδέχεται ότι μόλις δύο χρόνια πριν την ολοκλήρωσή του η απορροφητικότητά του μόλις και έχει ξεπεράσει το 27%. Αναλώνεται σε μια φλύαρη ανάπτυξη ενός ευχολόγιου μέτρων για την επιτάχυνση των διαδικασιών, την αναθεώρησή του ΕΣΠΑ, τις προτεραιότητες του κ.λ.π. Δεν παίρνει ουσιαστικά μέτρα επιτάχυνσης που όμως δεν θα παρακάμπτουν βασικές διαδικασίες που έχουν σχέση με την έγκριση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων, τα θέματα προστασίας των αρχαιολογικών χώρων κ.λ.π. Αντίθετα επεκτείνει τις διαδικασίες του περίφημου νόμου για το FAST TRACK μειώνοντας μάλιστα στο μισό τους χρόνους εγκριτικών απαντήσεων από τις αρμόδιες υπηρεσίες που προβλεπόταν από το νόμο. Προβλέπει μάλιστα πως οι σχετικοί πόροι του ΠΔΕ θα διατίθενται κατά προτεραιότητα στα έργα που εκτελούνται με την μέθοδο των ΣΔΙΤ και των συμβάσεων παραχώρησης. Για το 2012 προβλέπεται ως βασικός στόχος, η επίτευξη της απορροφητικότητας των πόρων του ΕΣΠΑ στο πλαίσιο των υποχρεώσεων που απορρέουν από την εφαρμογή του Μνημονίου.
6. Ένα ακόμη χαρακτηριστικό στοιχείο, τόσο του παρόντος όσο και των προηγούμενων προϋπολογισμών, είναι η ύπαρξη σημαντικών ασαφειών και κενών καθώς και η έλλειψη διαφάνειας και συγκεκριμένης πληροφόρησης σχετικά με ζωτικής σημασίας στοιχεία, όπως ποιες είναι οι υποχρεώσεις του κεντρικού κράτους, ποιες οι υποχρεώσεις προς την Τοπική Αυτοδιοίκηση κλπ.
7. Τα τελευταία χρόνια επίσης, αναδεικνύεται με δραματικό τρόπο η αδυναμία εκπλήρωσης των ταμειακών υποχρεώσεων του δημοσίου σε νευραλγικής σημασίας τομείς, όπως στα δημόσια νοσοκομεία, στα φαρμακεία κλπ και η επακόλουθη μετακύλιση βασικών υποχρεώσεων του κράτους στους πολίτες (νοσοκομειακά είδη πρώτης ανάγκης, φάρμακα κλπ). Επίσης παρατηρείται πέρα από τις γενικότερες κοινωνικές επιπτώσεις και οικονομική επιβάρυνση σε βάρος των πολιτών σε πολλές περιπτώσεις όπου η άσκηση υπηρεσιακού ή κοινωνικού έργου περιορίζεται ή και αναστέλλεται εξ αιτίας της έλλειψης των αντίστοιχων πόρων ή και προσωπικού μετά τις αθρόες απολύσεις των συμβασιούχων, την εφαρμογή της εφεδρείας κ.λ.π..
8. Το σημαντικό δεν είναι μόνο η διαπίστωση της μείωσης των δαπανών του Κρατικού Προϋπολογισμού και το ισχνό μέγεθος του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων, αλλά και ο τρόπος διαχείρισης αυτών. Πρέπει εδώ να τονισθεί η ανάγκη να χτυπηθεί η εκτεταμένη διαφθορά που ζει και βασιλεύει στο δημόσιο τομέα μια και είναι βασικό δημιούργημα του πελατειακού κράτους που για τόσα χρόνια δημιούργησαν, γιγάντωσαν αλλά και δεν δείχνουν καμιά ουσιαστική πρόθεση να χτυπήσουν τα κόμματα της μνημονιακής συγκυβέρνησης.
9. Είναι ιδιαίτερα επίκαιρη και σήμερα η πρόταση του ΣΥΝ για την άμεση ανάγκη του δημοκρατικού εκσυγχρονισμού της Δημόσιας Διοίκησης, με την αύξηση και την ορθολογική διαχείριση των πόρων που διατίθενται, για την αποτελεσματική λειτουργία της, την ανάδειξη του δημόσιου τομέα ως μοχλού ανάπτυξης της χώρας και την εξασφάλιση της συνταγματικής υποχρέωσης της Πολιτείας για παροχή υπηρεσιών και έργων υποδομής προς το κοινωνικό σύνολο (Παιδεία, Υγεία, ασφάλιση, προστασία περιβάλλοντος κλπ). Για την αναβάθμιση και ενίσχυση του δημόσιου και κοινωνικού χαρακτήρα των δημοσίων υπηρεσιών με παράλληλο και ουσιαστικό χτύπημα της διαφθοράς και του πελατειακού κράτους.
ΤΜΗΜΑ
ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ
28/11/2011
ΑΡΧΗ
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ
RSS