Skip to main content.
Συνασπισμός της Αριστεράς και της Προόδου
08/02/2001

Η κρίση του ελληνικού ποδοσφαίρου και οι προτάσεις του Συνασπισμού της Αριστεράς και της Προόδου

Εισαγωγή

Το ποδόσφαιρο είναι παγκοσμίως το δημοφιλέστερο και μαζικότερο άθλημα. Είναι εκείνο το άθλημα που με τον πιο άμεσο τρόπο αναπαριστά όλους τους ρόλους της ανθρώπινης δραστηριότητας στην κοινωνία. Στο ποδόσφαιρο ο κάθε πολίτης "ξαναζεί" πλευρές της καθημερινής του ζωής. Τον συναγωνισμό και την ένταση, την ικανοποίηση από την νίκη και την απογοήτευση από την ήττα, την ενότητα και την αλληλεγγύη με τον διπλανό του αλλά και την διαφορετικότητα. Γι αυτό είναι ίσως και το λαϊκότερο άθλημα. Ένα άθλημα μέσα από το οποίο βγαίνουν μηνύματα για όλη την κοινωνία και ιδιαίτερα για τους νέους ανθρώπους.

Δεν είναι τυχαίο ότι συχνά το ποδόσφαιρο αποτελεί πεδίο έκφρασης πατριωτικών αισθημάτων αλλά και εθνικιστικών ή τοπικιστικών φανατισμών, φαινομένων βίας και εκτόνωσης γενικότερων κοινωνικών εντάσεων, ή ακόμα και ρατσισμού. Είναι γνωστό πόσες φορές και σε ποιες περιπτώσεις το άθλημα του ποδοσφαίρου έγινε αντικείμενο πολιτικής και ιδεολογικής εκμετάλλευσης από κυβερνήσεις και κυρίαρχες τάξεις.

Το σύγχρονο ποδόσφαιρο ως κοινωνικός θεσμός ενδιαφέρει τον Συνασπισμό της Αριστεράς και της Προόδου, γιατί θέλουμε μέσα από αυτό να διαποτίζεται η ελληνική κοινωνία με θετικές αξίες και στάση ζωής, όχι σαν αυτές που επικρατούν σήμερα, να διαφαίνονται διέξοδοι που οδηγούν πιο κοντά στην κοινωνική πρόοδο, πιο κοντά στην αρμονικότερη φυσική ανάπτυξη των νέων, σε μια πολύπλευρη ανάπτυξη της προσωπικότητας του κάθε πολίτη.

Η κατάσταση σήμερα

Σήμερα που οι διεργασίες εμπορευματικού χαρακτήρα συντελούνται σ' ολόκληρο το αθλητικό γίγνεσθαι, που η ελληνική κοινωνία βιώνει έκθαμβη την διαπλοκή του επαγγελματικού ποδοσφαίρου με τα συγκροτήματα των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης, με μεγάλους επιχειρηματικούς και πολιτικούς κύκλους της χώρας, η πολιτεία προσπαθεί να διαχειρισθεί τις σχέσεις των αλληλοσυγκρουόμενων συμφερόντων, συνυπεύθυνη κι αυτή για την εξέλιξη των πραγμάτων, αδυνατώντας να επανατοποθετήσει τις σχέσεις αφενός μεν του ερασιτεχνικού αθλητισμού με τους φορείς του επαγγελματικού αθλητισμού, αφετέρου δε του αθλητισμού ως δραστηριότητα των πολιτών σε αντίθεση με τον αθλητισμό ως τηλεοπτικό θέαμα.

Οι σχέσεις της πολιτείας με το ποδόσφαιρο

Η τωρινή κατάσταση δεν είναι άσχετη, ούτε με την βίαιη επαγγελματοποίηση του ποδοσφαίρου από την Ν. Δημοκρατία ( Ν. 879/79), ούτε με το μοντέλο κρατικού παρεμβατισμού που γνωρίσαμε από τις κυβερνήσεις και της Ν. Δημοκρατίας αλλά πολύ περισσότερο του ΠΑΣΟΚ. Αυτό το μοντέλο, μέσα από τους αδιαφανείς μηχανισμούς των έκτακτων επιχορηγήσεων, εξυπηρέτησε όχι την ανάπτυξη του ποδοσφαίρου αλλά τον κομματικό έλεγχο των ομοσπονδιών, μέσω των συλλόγων και των ενώσεων. Δεν υπάρχει τίποτα χειρότερο για τους ανιδιοτελείς ανθρώπους - εργάτες του ελληνικού ποδοσφαίρου από το να αναγκάζονται να βάφουν τα παράθυρα των συλλόγων τους πράσινα ή μπλε, ανάλογα με την περίπτωση, προκειμένου να εξασφαλίσουν μια οικονομική ανάσα για την συντήρηση των ομάδων τους !

Την ίδια στιγμή που οι επιχορηγήσεις από τον κρατικό προϋπολογισμό μοιράζονται χωρίς κανένα αξιοκρατικό κριτήριο, την ίδια στιγμή που σπαταλούνται δισεκατομμύρια για την Ολυμπιάδα του 2004 και το κράτος οφείλει σημαντικά ποσά στις περισσότερες αθλητικές ομοσπονδίες, το ποδόσφαιρο, που δεν αποτελείται μόνο από την ΕΠΑΕ, την εθνική, την Α' και την Β' κατηγορία, αλλά από χιλιάδες συλλόγους, ποδοσφαιριστές και προπονητές, το ποδόσφαιρο στο σύνολό του πάσχει:

* Από έλλειψη υποφερτά ανθρώπινων αγωνιστικών χώρων και υποδομών

* Από έλλειψη οικονομικών πόρων στην βάση, ένδειξη και αποτέλεσμα της κατασπατάλησης των χρημάτων του ελληνικού λαού

* Από ανύπαρκτη επιστημονική βοήθεια στους συλλόγους, ιατροφαρμακευτική περίθαλψη και ασφάλιση των ασχολουμένων με το άθλημα

* Από συνολικό πρόβλημα αξιοπιστίας, δημοκρατικής λειτουργίας των φορέων του και των θεσμών του (ομοσπονδία, διαιτησία, αθλητική δικαιοσύνη κλπ)

* Από έλλειψη σχεδιασμού της ανάπτυξής του, παρά τις κατά καιρούς θετικές προσπάθειες ορισμένων ενώσεων

* Από έλλειψη κατάλληλα ειδικευμένου ανθρώπινου δυναμικού

* Από έλλειψη επιστημονικής έρευνας

Ποια αξιοπιστία; Το ποδόσφαιρο χάνει την ηθική του...

Ιδιαίτερη συζήτηση γίνεται τελευταία για την αξιοπιστία του αθλήματος.

Το πρόβλημα είναι συνολικό και διαπερνά όλο το ποδόσφαιρο όχι μόνο ως προς το επαγγελματικό, αλλά και ως προς το ερασιτεχνικό μέρος του. Αφορά ομάδες, παίκτες, παράγοντες, διαιτητές. Καλή διοίκηση θεωρείται αυτή που μπορεί να "προστατέψει" την ομάδα, αυτή που μπορεί να "φροντίσει" να χάσει η αντίπαλος. Υπάρχουν άνθρωποι που "υπηρετούν" αποκλειστικά αυτό το στόχο στο χώρο του ποδοσφαίρου, υπάρχουν ακόμη και περιπτώσεις προπονητών που προσλαμβάνονται επικαλούμενοι ακριβώς αυτά τα "προσόντα". Το μεγαλύτερο ίσως πρόβλημα είναι το ότι όλες αυτές οι συμπεριφορές για τον μικρόκοσμο των συλλόγων όλων των κατηγοριών (και μιλάμε για χιλιάδες ασχολούμενους) είναι όχι μόνο ανεκτές, αλλά θεμιτές και ευκταίες.

Να επισημανθεί πόσο η συχνά νίκη θεωρείται κυρίαρχο γεγονός ανεξάρτητα από τα μέσα που χρησιμοποιήθηκαν για την επίτευξή της. Είτε πρόκειται για "στήσιμο" αγώνα, είτε για χρήση απαγορευμένων ουσιών, είτε για τρομοκράτηση αντιπάλων ποδοσφαιριστών. Όλα αυτά τα φαινόμενα δεν γεννούν πρόβλημα ηθικής για το σημερινό ποδόσφαιρο;

Η πρόταση του Συνασπισμού

Η πρόταση μας φιλοδοξεί να ταράξει τα λιμνάζοντα ύδατα του ελληνικού ποδοσφαίρου. Δεν έχουμε αυταπάτες, ότι ορισμένες πλευρές της, οι οποίες θίγουν κατεστημένα θα γίνουν αποδεκτές από όσους βολεύονται με την σημερινή κατάσταση. Είμαστε όμως πεπεισμένοι, ότι θα γίνουν αντικείμενο ευρύτερης αποδοχής από την κοινωνία των φιλάθλων και όσων, χωρίς παρωπίδες και συμφέροντα, αγαπούν το ποδόσφαιρο.

Ο Συνασπισμός της Αριστεράς και της Προόδου πιστεύει, ότι για να λειτουργήσει το οικοδόμημα του ποδοσφαίρου πρέπει να γίνουν βαθιές τομές για όλα τα φλέγοντα ζητήματα. Οι κυβερνητικές ευθύνες για την σημερινή κατάσταση είναι βαρύτατες.

Πιστεύουμε ότι η παρέμβαση της πολιτείας, των κομμάτων και των φορέων του ποδοσφαίρου πρέπει να στοχεύει

* Στη θέσπιση κανόνων διαφανούς λειτουργίας των φορέων του ποδοσφαίρου ώστε να μην σπρώχνεται το άθλημα στα δίχτυα της διαπλοκής των συμφερόντων

* Στον πλήρη διαχωρισμό του επαγγελματικού από το ερασιτεχνικό ποδόσφαιρο, με κύρια κατεύθυνση την ανάπτυξη του ερασιτεχνικού, δίνοντας προνομιακή βαρύτητα στο έργο, την ανάπτυξη και την υποδομή του σωματείου.

Ταυτόχρονα, επειδή το ερασιτεχνικό ποδόσφαιρο είναι αιμοδότης, πηγή ταλέντων και αφετηρία του επαγγελματικού ποδοσφαίρου, η πολιτεία πρέπει θεσμοθετημένα να εξασφαλίσει και με την συνδρομή του επαγγελματικού ποδοσφαίρου την χωρίς εξαρτήσεις βιωσιμότητα των ερασιτεχνικών συλλόγων.

Σχετικά με τη διοικητική διάρθρωση του ελληνικού ποδοσφαίρου

Η Ελληνική Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία είναι το θεσμικό όργανο που έχει σαν σκοπό την ανάπτυξη του ερασιτεχνικού ποδοσφαίρου. Πρέπει να εξασφαλίζονται όλοι οι απαραίτητοι οικονομικοί πόροι από τον κρατικό προϋπολογισμό ώστε η Ε.Π.Ο. να επιτελέσει το επιτελικό έργο της.

Η ΕΠΟ διατηρεί όλα τα θεσμοθετημένα έσοδα που προέρχονται από το επαγγελματικό ποδόσφαιρο. Ταυτόχρονα, αποτελεί τον εκφραστή της θέλησης των ενώσεων και των σωματείων, διατηρώντας την αυτοτέλεια της απέναντι στην ΕΠΑΕ.

Για το λόγο αυτό, διαφωνούμε με την συμμετοχή 5 αντιπροσώπων της ΕΠΑΕ στο Δ.Σ. της ΕΠΟ, αριθμός που αλλοιώνει την σύνθεση, την αντιπροσωπευτικότητα και αποπροσανατολίζει την φιλοσοφία της ομοσπονδίας.

Αντιθέτως προτείνουμε, εκτός της συμμετοχής ενός αντιπροσώπου της επαγγελματικής ένωσης, την εκπροσώπηση στο Δ.Σ. της Ε.Π.Ο. και των φορέων των ποδοσφαιριστών (ΠΣΑΠ) των προπονητών (ΟΠΠΕ) και των διαιτητών (ΟΔΠΕ).

Πολλή συζήτηση έγινε τελευταία για "βαλίτσες με χρήματα" και για εξαγορά αντιπροσώπων στην Γ.Σ. της ομοσπονδίας. Η πλήρης αντιπροσώπευση των σωματείων είναι καθοριστικό ζήτημα. Όπως συμβαίνει με όλες τις αθλητικές ομοσπονδίες στη χώρα μας, το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΠΟ πρέπει να εκλέγεται απευθείας από τα σωματεία. Έχουμε την πεποίθηση πως όποιος πραγματικά θέλει μια ΕΠΟ ανεξάρτητη τόσο από τη θέληση οικονομικών παραγόντων, όσο και από τον εναγκαλισμό του εκάστοτε κυβερνώντος κόμματος, θα κάνει δεκτή την πρότασή μας, η οποία αν και είναι σε αντίθεση με το υπάρχον καταστατικό της ομοσπονδίας, ενισχύει την αυτονομία της.

Για την ανάπτυξη του ερασιτεχνικού ποδοσφαίρου ο Συνασπισμός προτείνει:

* Μετά την ιδιωτικοποίηση του ΟΠΑΠ με την οποία διαφωνήσαμε έντονα, πρέπει να εξασφαλισθούν μέσα από το κρατικό προϋπολογισμό, κονδύλια για την ανάπτυξη του ερασιτεχνικού ποδοσφαίρου, όπως και κάθε άλλου αθλήματος, με συγκεκριμένο ποσοστό.

* Να θεσμοθετηθεί συγκεκριμένο ποσοστό από τα έσοδα του ποδοσφαιρικού στοιχήματος για το ερασιτεχνικό ποδόσφαιρο

* Να θεσπισθούν αντικειμενικά αξιοκρατικά κριτήρια τακτικών επιχορηγήσεων στα ποδοσφαιρικά σωματεία της χώρας, οι οποίες διανέμονται μέσα από τους κωδικούς της ομοσπονδίας, ώστε εξασφαλισμένα να φτάνουν στους αποδέκτες τους.

* Να θεσπισθούν τακτικές, αξιοκρατικές, έμμεσες επιχορηγήσεις στα σωματεία, με τη μορφή αθλητικού και υγειονομικού υλικού, ομαδικής ασφάλισης των ποδοσφαιριστών κλπ.

* Να θεσπισθούν ειδικά κριτήρια επιβράβευσης των σωματείων που αποδεδειγμένα αναπτύσσουν το ποδόσφαιρο (ακαδημίες κλπ)

* Να ενεργοποιηθούν άμεσα οι υπηρεσίες της Γ.Γ.Α. για καταγραφή των αναγκών, βελτίωσης των γηπεδικών εγκαταστάσεων σ' όλη την χώρα και ένταξή τους στα κονδύλια των δημοσίων έργων

Διαιτησία

Όλοι κατανοούν πόσο σημαντικό είναι το πρόβλημα της διαιτησίας και πόσο συνδεδεμένο είναι με την αξιοπιστία του ελληνικού ποδοσφαίρου.

Είναι πρόβλημα που αφορά και το ερασιτεχνικό και το επαγγελματικό ποδόσφαιρο.

Έχει να κάνει με την οργανική θέση που έχει σήμερα η διαιτησία μέσα στο ποδοσφαιρικό γίγνεσθαι, με την θεσμική της λειτουργία, με τις συνθήκες και τους μηχανισμούς που ενισχύουν ή ελαττώνουν την αυτοτέλειά της απέναντι σε θεσμικούς και μη θεσμικούς ποδοσφαιρικούς παράγοντες.

Όσοι επιθυμούν την πραγματική εξυγίανση της ελληνικής διαιτησία οφείλουν να δουν τα προβλήματά της στο σύνολό τους.

Ο Συνασπισμός στην προσπάθειά του αυτή, για την αναβάθμιση του ρόλου της ελληνικής διαιτησίας προτείνει:

1. Δημιουργία εθνικής σχολής διαιτησίας ομαδικών και ατομικών αθλημάτων ως ανεξάρτητου φορέα, υπό την διοικητική καθοδήγηση της Γ.Γ.Α., την επιστημονική και παιδαγωγική καθοδήγηση του ΕΚΑΕΤ και των ΤΕΦΑΑ, διετούς φοιτήσεως και με σαφή κριτήρια επιλογής. Οι απόφοιτοι του Α' έτους θα κάνουν πρακτική άσκηση στις μικρές ερασιτεχνικές κατηγορίες. Όσοι δεν θέλουν να συνεχίσουν μετά το Α' έτος θα μένουν στον ερασιτεχνικό χώρο. Πλήρη αυτοτέλεια της σχολής από τα όργανα που σήμερα ασκούν εξουσία ή διοργανώνουν σεμινάρια, ειδικά στα επαγγελματικά αθλήματα (ποδόσφαιρο, μπάσκετ, βόλεϊ).

2. Ορισμός των διαιτητών του επαγγελματικού ποδοσφαίρου και μπάσκετ με κλήρωση, έπειτα από αξιολόγηση, από ειδική επιτροπή μέσα στα πλαίσια της σχολής.

3. Δημιουργία σώματος αξιολογητών, παρατηρητών και κομισάριων αγώνων ποδοσφαίρου και μπάσκετ, ως ειδική κατεύθυνση της σχολής όπου θα ορίζονται με κλήρωση και θα αξιολογούν το διαιτητή με βάση προκαθορισμένο έντυπο.

4. Σύνταξη πίνακα διαιτητών με βάση τη βαθμολογία όπου θα υπάρχει ανώτερο και κατώτερο όριο βάσει του οποίου θα επιβραβεύονται οι καλύτεροι και θα απομακρύνονται οι κάτωθεν του ορίου διαιτητές.

5. Η τελική βαθμολόγηση από 3μελή επιτροπή την επομένη, αφού γίνει ανάλυση και του video.

6. Σ' αυτή τη διαδικασία, οι ομάδες θα παρεμβαίνουν μόνο με κάποιο υπόμνημα ή μια παράσταση. Γενικά, υπό την προϋπόθεση της ύπαρξης ενός διαφανούς συστήματος διαιτησίας, οι ΠΑΕ και ΚΑΕ δεν πρέπει να έχουν άλλες δυνατότητες παρέμβασης (π.χ. αστικά δικαστήρια και αγωγές στους διαιτητές).

7. Τέλος, καλό θα είναι σταδιακά η διαιτησία να γίνει επαγγελματική με την προϋπόθεση ότι θα θωρακιστεί θεσμικά το επάγγελμα και θα είναι πλήρως ανεξάρτητη από τους ήδη υπάρχοντες φορείς.

Το επαγγελματικό ποδόσφαιρο μπορεί να λειτουργήσει σε υγιείς βάσεις και σε όφελος του ερασιτεχνικού

Το επαγγελματικό ποδόσφαιρο δεν χρειάζεται κρατικές επιδοτήσεις. Αντιθέτως, είναι υποχρεωμένο να πληρώσει για τις υπηρεσίες που του προσφέρει το κράτος (γηπεδικές εγκαταστάσεις κλπ) από τα χρήματα του ελληνικού λαού. Η Πολιτεία, η κάθε κυβέρνηση, δεν είναι υποχρεωμένη να συντηρεί πανάκριβες αθλητικές εγκαταστάσεις για να τις παραχωρεί στις ΠΑΕ και τις ΚΑΕ "έναντι πινακίου φακής". Οφείλει να κάνει τα πάντα για την στήριξη του ερασιτεχνικού αθλητισμού.

Θεωρούμε επιβεβλημένη την αναδιανομή πόρων από το επαγγελματικό ποδόσφαιρο (ποσοστά υπέρ της ΕΠΟ από μεταγραφές και τηλεοπτικά δικαιώματα) προς το ερασιτεχνικό. Πιστεύουμε μάλιστα, ότι πρέπει να αντιμετωπιστεί το ζήτημα και με τα άλλα αθλήματα (π.χ. μπάσκετ) που οι διατάξεις του νόμου δεν έχουν ακόμη εφαρμοστεί.

Παρ' όλα αυτά ο Συνασπισμός πιστεύει, ότι το επαγγελματικό ποδόσφαιρο όχι μόνο μπορεί να λειτουργήσει σε υγιείς βάσεις αλλά να αποτελέσει παράγοντα ενίσχυσης του ερασιτεχνικού και σε γενικότερο κοινωνικό επίπεδο να καταστεί επωφελές.

Για να γίνει αυτό, δεν βλέπουμε άλλο τρόπο, παρά μόνο την ισχύ και λειτουργία αξιόπιστων και διαφανών κανόνων επιχειρηματικής δραστηριότητας, και των κανόνων που αφορούν κάθε ανώνυμη εταιρεία κάθε κλάδου υπηρεσιών ή παραγωγής θεάματος στην χώρα μας.

Υπαγωγή κι έλεγχος των ΠΑΕ με βάση τις διατάξεις του Υπουργείου Εμπορίου και την σχετική με τις Α.Ε. νομοθεσία.

Η σημερινή κατάσταση, με την πλειονότητα των ΠΑΕ να είναι ζημιογόνες και να οφείλουν την ύπαρξή τους μόνο στα τηλεοπτικά δικαιώματα είναι απαράδεκτη. Μάλιστα συχνά, αυτό συνδυάζεται με την καταστρατήγηση του δικαιώματος του ελληνικού λαού στην πληροφόρηση και τους όρους της ισότιμης μεταχείρισης των ΜΜΕ με την ελεύθερη αναμετάδοση των αθλητικών γεγονότων όπως αυτή απορρέει από τις διεθνείς συμβάσεις.

Η κυβέρνηση οφείλει να εφαρμόσει τους νόμους, τόσο σε αποδεδειγμένες περιπτώσεις παρανομιών, πολυιδιοκτησίας κλπ, ακόμη και σε περιπτώσεις που συντρέχουν λόγοι εφαρμογής του νόμου περί διάλυσης ανώνυμης εταιρείας.

* Ο Συνασπισμός ζητά την κατάργηση της διαδικασίας αποτίμησης αξίας αθλητών που είναι θεσμοθετημένη με το άρθρο 76 του ν. 2725/99. Οι ζημιές των ΠΑΕ πρέπει να καλύπτονται όπως σ' όλες τις υγιείς επιχειρήσεις με κατάθεση κεφαλαίου. Ο ποδοσφαιριστής, όπως και κάθε εργαζόμενος δεν μπορεί να αποτιμάται σε χρήμα.

* Εφαρμογή των διατάξεων του νόμου για "Ονομαστικοποίηση" των συνόλου μετοχών των ΠΑΕ (και των ΚΑΕ) σε φυσικά πρόσωπα.

* Αντιμετώπιση της πολυιδιοκτησίας (θέσπιση αυστηρών προστίμων, εκπτώσεων κ.λ.π.) που πηγάζει από την μη εφαρμογή του νόμου περί ονομαστικοποίησης

Με βάση τα παραπάνω, είμαστε αντίθετοι σε οποιαδήποτε ευνοϊκότερη ρύθμιση χρεών ή οφειλών ΠΑΕ και αθλητικών σωματείων, από αυτές που τυγχάνουν όλοι οι έλληνες πολίτες ή επιχειρήσεις. Επίσης εκτιμούμε ότι δεν συντρέχουν ευνοϊκές συνθήκες για την είσοδο των ΠΑΕ στο χρηματιστήριο. Είμαστε κατηγορηματικά αντίθετοι με την θέσπιση "ειδικών" κριτηρίων για το σκοπό αυτό.

Τέλος, εκτιμούμε ότι:

* η ένταξη αγώνων του ελληνικού ποδοσφαιρικού πρωταθλήματος στο στοίχημα υπό τις παρούσες συνθήκες είναι εντελώς ανώριμη υπόθεση.

* Η πολιτεία και οι θεσμικοί φορείς του ποδοσφαίρου πρέπει με πιο αποτελεσματικό τρόπο να ρυθμίσουν τις αρχές και τα όρια λειτουργίας των manager

Βία

Το πρόβλημα της βίας στους αγωνιστικούς χώρους, εκτός από τις γενικότερες κοινωνικές του καταβολές, συνδέεται:

* με το πρόβλημα της αξιοπιστίας,

* με την εμπιστοσύνη των φιλάθλων στα θεσμικά όργανα του ποδοσφαίρου,

* με το επίπεδο των διοικητικών παραγόντων

* με τον τρόπο λειτουργίας των συνδέσμων φιλάθλων

* και με τον αθλητικό τύπο.

Τα τελευταία χρόνια σημαντικά λιγότερη ευθύνη για φαινόμενα βίας έχουν οι ποδοσφαιριστές.

Πρέπει να επισημάνουμε ότι ως τώρα δεν υπήρχε απουσία νομοθετικού πλαισίου για την αντιμετώπιση της βίας. Υπήρχε θετικό νομοθετικό πλαίσιο (Υπ. Αποφ. 24031/21.9.89) το οποίο δεν εφαρμόστηκε.

Τα μέτρα που πάρθηκαν ή προτάθηκαν ως σήμερα, ήταν μέτρα καταστολής. Είναι γνωστές οι απαγορεύσεις μετακινήσεων φιλάθλων, πώλησης εισιτηρίων, παρουσίας ατόμων στο αστυνομικό τμήμα κλπ.

Τονίζουμε, ότι καμία κυβέρνηση ως σήμερα, εκτός από μέτρα καταστολής, δεν πήρε μέτρα πρόληψης.

Για το τεράστιο θέμα της πρόληψης προτείνουμε:

1. Την αξιοποίηση της φυσικής αγωγής στο σχολείο με διδασκαλία:

* Κανονισμών των αθλημάτων.

* Ευ αγωνίζεσθε και φίλαθλου πνεύματος.

* Ιστορίας του αθλητισμού.

* Ανάδειξη κοινωνικών λειτουργιών του αθλητισμού.

2. Αξιοποίηση Ολυμπιονικών,

3. Δέσμευση - υποχρέωση των ΠΑΕ για συναντήσεις παιδαγωγικού χαρακτήρα των ποδοσφαιριστών με μαθητές και φορείς των νέων.

Η ταύτιση των νέων με την ομάδα και η ψευδαίσθηση της συμμετοχής στον αγώνα λειτουργεί αρνητικά, όταν υπάρχει αντικειμενικά διάχυτη η προκατάληψη, λόγω αναξιοπιστίας κ.λ.π. Βασική προϋπόθεση για να εκλείψει αυτός ο παράγοντας γέννησης φαινομένων βίας είναι να αναπτυχθεί η ενεργητική συμμετοχή των νέων στις αθλητικές δραστηριότητες εις βάρος της σχέσης των νέων με τον αθλητισμό ως παθητικών θεατών.

Απαραίτητη προϋπόθεση είναι και η βελτίωση των γηπεδικών εγκαταστάσεων, για αξιοπρεπείς, ανθρώπινες συνθήκες παρακολούθησης ποδοσφαιρικών αγώνων.

Ανεξαρτήτως της βαρύτητας κάθε παράγοντα που ευθύνεται για τα φαινόμενα βίας στα γήπεδα, (αξιοπιστία, διαιτησία, αθλητική δικαιοσύνη, υποκίνηση από παράγοντες ή τον τύπο, κοινωνικά αίτια ή και όλα μαζί στον ένα ή τον άλλο βαθμό), δεν είναι δυνατόν, η πολιτεία να αντιμετωπίζει τα θύματα αυτής της κατάστασης μ΄ένα ανάλγητο ποινικό καθεστώς και ένα ανύπαρκτο σωφρονιστικό σύστημα. Ως εκ τούτου, θεωρούμε απαράδεκτες τις προτάσεις να αντιμετωπίζονται ως "ιδιώνυμο" τα αδικήματα των φιλάθλων, δεκαεξάχρονων παιδιών, την ίδια στιγμή, που για τα ίδια αδικήματα οι παράγοντες έχουν μόνο πειθαρχικές κυρώσεις. Αντιθέτως, η αντιμετώπιση των αδικημάτων των παραγόντων θα πρέπει να είναι αυστηρότερη, με βάση το ότι συχνά ενεργούν ως αυτουργοί αλλά και ως ηθικοί αυτουργοί των γεγονότων.

Ντόπινγκ

Ως προς το θέμα του ντόπινγκ, ο Συνασπισμός είναι έτοιμος να διατυπώσει ολοκληρωμένη πρόταση, η οποία να αγγίζει όλο το οικοδόμημα του ελληνικού αθλητισμού.

Σήμερα διαπιστώνουμε:

Έλλειψη στρατηγικής και προγράμματος ενόψει Ολυμπιάδας 2004, για την καταπολέμηση και την ανεξέλεγκτη διάδοση των ουσιών φαρμακο-διέγερσης τόσο σε δημόσιες αθλητικές εγκαταστάσεις, όσο και σε ιδιωτικά γυμναστήρια.

Προτείνουμε:

1. Εναρμόνιση των άρθρων του ποινικού κώδικα με το δίκαιο που αφορά τον αθλητισμό, τη δημόσια υγεία, τον ιατρικό κώδικα, την εισαγωγή, το εμπόριο και τη διακίνηση φαρμακευτικών ουσιών.

2. Νομοθετική κατοχύρωση αξιοποίησης σύγχρονων μεθόδων ελέγχου και αιματολογικών εξετάσεων όσων συμμετέχουν στην διαδικασία του επαγγελματικού αθλητισμού και του πρωταθλητισμού, αποδεχόμενοι εκ των προτέρων τις αρχές που διέπει αυτή η συμμετοχή τους.

3. Θέσπιση ελέγχου αντιντόπινγκ για όλα τα πρωταθλήματα αρχής γενομένης από τις μικρότερες ηλικίες των παίδων και κορασίδων.

4. Οικονομική ενίσχυση των εθνικών ομοσπονδιών για αιφνίδιους ελέγχους.

5. Νομοθετική κατοχύρωση ασυμβίβαστου ταυτόχρονης εξάσκησης του επαγγέλματος του γυμναστή ή προπονητή με οποιαδήποτε δραστηριότητα σχετίζεται με εισαγωγή, διαφήμιση, εμπόριο και διακίνηση φαρμακευτικών σκευασμάτων, συμπληρωμάτων διατροφής, βιταμινών κ.λ.π. Ασυμβίβαστο της παραπάνω μορφής εμπορικής δραστηριότητας με ταυτόχρονη κατοχής θέσης εθνικού - ομοσπονδιακού προπονητή, manager αθλητών εθνικής αθλητικής ομοσπονδίας.

6. Δημιουργία ιατρικής επιστημονικής ομάδας - ανεξάρτητης θεσμικά αρχής από τις ομοσπονδίες - για τον έλεγχο των σκευασμάτων που χορηγούνται στους αθλητές, με δικαίωμα αιφνιδιαστικών ελέγχων τόσο πριν και μετά τους αγώνες, όσο και κατά τη διάρκεια προπονήσεων σε κάθε περίοδο

7. Συστηματική ενημέρωση και καθοδήγηση των αθλητών.

8. Αναβάθμιση του ΕΚΑΕ.

9. Ειδική επιτροπή της Γ.Γ.Α. για τον έλεγχο των προμηθειών φαρμακευτικών σκευασμάτων από τις αθλητικές ομοσπονδίες.

Αθλητικός νόμος

Έχουν περάσει περίπου δυο χρόνια από την ψήφιση του Ν. 2725/99. Είναι αναγκαίο να γίνει μια αναφορά για την εμπειρία από την εφαρμογή του. Η κυβέρνηση οφείλει να κάνει την αυτοκριτική της, για το γεγονός ότι ακόμη δεν έχουν εφαρμοσθεί μια σειρά θετικές διατάξεις του νόμου, είτε επειδή δεν εκδόθηκαν ακόμα τα απαραίτητα προεδρικά διατάγματα και υπουργικές αποφάσεις, είτε επειδή με κυβερνητικές παλινωδίες πάγωσε η εφαρμογή τους. (χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα του οργανισμού μαζικής άθλησης).

Επίσης μια σειρά ρητών διατάξεων του νόμου δεν εφαρμόζονται.

Θέλουμε ιδιαίτερα να επισημάνουμε:

Η ανάγκη ενός συνολικού εκδημοκρατισμού του αθλητικού οικοδομήματος δεν αντιμετωπίσθηκε από τον ν. 2725/99. Ένας νέος νόμος, εφόσον υπάρχει η πολιτική βούληση από την κυβέρνηση δίνει αυτή την δυνατότητα.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διεξάγει μια σημαντική συζήτηση με τις ποδοσφαιρικές ομοσπονδίες (FIFA, UEFA), για τα θέματα του ποδοσφαίρου. Ο νέος νόμος πρέπει να ενσωματώσει τα συμπεράσματα αυτής της συζήτησης.


Το παραπάνω κείμενο θέσεων παρουσιάστηκε στην εκδήλωση-συζήτηση που διοργάνωσε το Τμήμα Αθλητισμού της Κ.Π.Ε. του Συνασπισμού στις 08/02/2001 με θέμα: "Η κρίση του ελληνικού ποδοσφαίρου και οι προτάσεις του ΣΥΝ".

Εκδήλωση - συζήτηση με θέμα: "Η κρίση του Ελληνικού ποδοσφαίρου και οι θέσεις του ΣΥΝ" διοργάνωσε σήμερα ο Συνασπισμός της Αριστεράς και της Προόδου στο Ζάππειο.

Στην εκδήλωση συμμετείχαν ο κ. Ν.Εξαρχος, Γενικός Γραμματέας Αθλητισμού, ο κ. Γ.Λιάνης, βουλευτής του ΠΑΣΟΚ, πρώην Υφυπουργός Αθλητισμού, ο κ. Κολυμπάδης Μανόλης, αναπληρωτής γραμματέας του τομέα Αθλητισμού του ΠΑΣΟΚ, ο κ. Ορφανός, βουλευτής της Ν.Δ., ο κ. Γ.Δημαράς, τ.βουλευτής εκπρόσωπος του ΔΗΚΚΙ και ο κ. Π.Λάμπρου, εκπρόσωπος της ΑΚΟΑ.

Ο Πρόεδρος της ΕΠΟ κ.Αλεξανδρίδης, ο Γενικός Γραμματέας της ΕΠΑΕ κ.Παυλόπουλος, ο Πρόεδρος του ΠΣΑΠ, κ.Αντωνιάδης, ο κ.Παπαγεωργίου και ο Ν.Μάλλιαρης, πρώην Γενικός Γραμματεάς του ΠΣΑΠ, από την ΟΠΠΕ ο Πρόεδρος κ.Παπαφωτίου, ο Θ.Λουκανίδης, Γενικός Γραμματέας και ο Π.Καραβίτης, μέλος του Δ.Σ. καθώς και προσωπικότητες του χώρου του ποδοσφαίρου, όπως οι κ.κ. Γ.Διακογιάννης, δημοσιογράφος, Μουρίκης Δημ. και Χ.Στούκας της 'Ενωσης Ποδοσφαιρικών Σωματείων Πειραιά, Ν.Λαγογιάννης, καθηγητής διαιτησίας, τ.διαιτητής FIFA, Ν.Κατσαρός, δημοσιογράφος, Κώστας Μανταίος, Πρόεδρος του Οργανισμού Νεολαίας; και Αθλησης του δήμου Αθηναίων, ο Δ.Καραγκούνης, της ΠΑΕ "Αθηναϊκός", Δέσποινα Χρυσαφίδου του Πανελληνίου Συνδέσμου Αθλητικών Οικονομολόγων και Στελεχών και Γ.Μυστακόπουλος, δήμαρχος Αιγάλεω.

Ο Πρόεδρος του ΣΥΝ, Νίκος Κωνσταντόπουλος τόνισε κατά τη διάρκεια της ομιλίας του:

"Είναι μια πρωτοβουλία του ΣΥΝ που έχει χαρακτήρα, έχει περιεχόμενο, έχει ουσία, έχει στόχο. Για την αντιμετώπιση ενός σοβαρού προβλήματος που απασχολεί το δημόσιο βίο της χώρας, για την αντιμετώπιση ενός προβλήματος δημοσίου ενδιαφέροντος. Γιατί ο αθλητισμός γενικά είναι τομέας δημοσίου ενδιαφέροντος και η πολιτεία, το κράτος, η κυβέρνηση, οι κοινωνικοί φορείς οφείλουν να ρυθμίσουν τον τρόπο λειτουργίας του. Γιατί δεν είναι μόνο τα ζητήματα της τρέχουσας διεκπεραίωσης που κάθε φορά πρέπει να μπαίνουν προς αντιμετώπιση, είναι το ουσιαστικό περιεχόμενο μιας αθλητικής παιδείας, η πολιτική για τον αθλητισμό που πρέπει να υπάρχει στη σύγχρονη κοινωνία μας. Οι κοινωνικές λειτουργίες του αθλητισμού για τον ΣΥΝ δεν επιτρέπουν την εμπορευματοποίησή του. Και δυστυχώς σήμερα αυτή είναι η κυρίαρχη τάση, η εμπορευματοποίηση του αθλητισμού που ολοένα και περισσότερο βάζει σε υποδεέστερη μοίρα τις κοινωνικές, τις διαπλαστικές λειτουργίες του αθλητισμού.

Το ελληνικό ποδόσφαιρο ειδικότερα δεν μπορεί να χρησιμοποιείται ως αέρας στον επιχειρηματικό ανταγωνισμό. Δεν είναι ούτε εφαλτήριο ούτε μοχλός πίεσης για την εξασφάλιση ή την προνομιακή ικανοποίηση επιχειρηματικών συμφερόντων. Και το ελληνικό ποδόσφαιρο ως μέρος του γενικότερου αθλητισμού είναι δημοσίου ενδιαφέροντος. Είναι λαϊκό άθλημα το ποδόσφαιρο, δεν πρέπει να μετατρέπεται σε επιχειρηματικό παίγνιο. Πρωταγωνιστές είναι οι αθλητές, οι προπονητές και οι τεχνικοί σύμβουλοί τους, δεν είναι οι παράγοντες, δεν είναι οι παρατρεχάμενοι. Το ποδόσφαιρο παίζεται ανοιχτά στο γήπεδο με αγωνιστικό σύστημα, με άμιλλα και όχι στα παρασκήνια με δοσοληψίες, με πιέσεις, με παραγοντισμούς. Το ποδόσφαιρο δεν είναι στοίχημα. Δεν παίζεται με ζάρια. Δεν είναι Χρηματιστήριο το ποδόσφαιρο. Είναι λαϊκό άθλημα. Είναι ένα άθλημα που έχει κοινωνικές λειτουργίες και σαν τέτοιο πρέπει να αντιμετωπίζεται. Το ποδόσφαιρο το νομιμοποιεί η συμμετοχή του κόσμου, η αποδοχή των φιλάθλων. Δεν το νομιμοποιεί η δράση κυκλωμάτων, η δράση μισθοδοτούμενων παραγοντισμών, μισθοδοτούμενων συνδέσμων, δεν το νομιμοποιεί η δράση διαφημιστικών μηχανισμών. Ρυθμιστική αρχή σ' αυτόν τον τομέα είναι η πολιτεία, το κράτος, η κυβέρνηση, οι συγκεκριμένοι φορείς και οι δομές, μέσα από τις οποίες οργανώνεται. Πρόεδροι των ΠΑΕ, διοικήσεις των Ομοσπονδιών ή των επαγγελματικών ενώσεων, όλοι οφείλουν, σε αυτή την πολιτική για το ποδόσφαιρο να υπηρετήσουν τις ρυθμίσεις που η πολιτεία κάθε φορά καθορίζει, στα πλαίσια της λειτουργίας του κράτους, στα πλαίσια των νόμων και του Συντάγματος.

Το ποδόσφαιρο δεν είναι πεδίο για να αναπτύσσονται διάφορες ιδιωτικές εξουσίες. Ιδιωτικές εξουσίες που δημιουργεί η αγορά. Ούτε μπορούν αυτές οι ιδιωτικές εξουσίες της αγοράς να επιβάλλουν την εξωθεσμική τους ισχύ και να κάνουν επίδειξη δύναμης για να έχουν τον έλεγχο των πραγμάτων σε βάρος της πολιτείας ή σε βάρος αυτού του ίδιου του ποδοσφαίρου ως λαϊκού αθλήματος, ως τομέα δημοσίου ενδιαφέροντος. Η νομοθετική εξουσία, η ρυθμιστική εξουσία για το ποδόσφαιρο και τον αθλητισμό είναι υπόθεση της Βουλής και όχι της διαπλοκής.

Δυστυχώς έχουν διαμορφωθεί παραστάσεις, εικόνες, συναισθήματα τα οποία δεν μπορεί κανείς να παραβλέψει στην ελληνική κοινή γνώμη. Και το πρόβλημα πια γίνεται κατ' εξοχήν πολιτικό πρόβλημα. Ξέρουν ότι στον χώρο του ποδοσφαίρου υπάρχουν σοβαρά θεσμικά λειτουργικά προβλήματα απ' όλες τις πλευρές. Γι αυτό και για μας, ως πολιτικό κόμμα μπαίνει ένα πολιτικό πρόβλημα. Θα προχωρήσουμε σε μια διαδικασία εξυγίανσης και αντιμετώπισης αυτών των στρεβλώσεων και των αρνητικών καταστάσεων ή η αναγκαία διαδικασία εξυγίανσης θα εγκλωβιστεί μέσα από διαδικαστικές τριβές ή άλλες εμπλοκές; Δεν διατυπώνω ερώτημα χωρίς θέση. Ξέρετε την θέση του ΣΥΝ. Είναι διατυπωμένη και στη Βουλή και εκτός Βουλής. Είχαμε κατ' επανάληψη τη δυνατότητα να κουβεντιάσουμε ζητήματα που αφορούν τον χώρο με φορείς και με εκπροσώπους και με ειδήμονες, γνώστες, μελετητές του προβλήματος, που έχουν βιωματική σχέση με το πρόβλημα. Και αυτή η βιωματική σχέση με το πρόβλημα είναι η αφετηρία της όποιας τεκμηρίωσης της γνώμης τους.

Εμείς, λοιπόν, πιστεύουμε ότι πρέπει να προχωρήσουμε στην εξυγίανση του χώρου, του τομέα του ποδοσφαίρου με συμπληρωματικά, διορθωτικά, πρόσθετα και επείγοντα μέτρα. Δεν μπορεί να παραμένουν η πολιτεία και η κοινωνία αδρανείς όταν σ' έναν τόσο κρίσιμο τομέα υπάρχουν αυτά τα συσσωρευμένα εκρηκτικά προβλήματα. Χρειάζεται λοιπόν αναμόρφωση το υπάρχον πλαίσιο.

Τα προβλήματα έχουν επισημανθεί απ' όλους κατά τη διάρκεια της συζήτησης και εκ μέρους του ΣΥΝ θα διατυπωθούν οι απόψεις μας. Δεν θα ήταν σωστό να σας προκαταλάβουμε βάζοντας μια εισήγηση από τη δική μας θέση. Θέλουμε να γίνει ανταλλαγή απόψεων, προβληματισμός. Εχουμε κι εμείς λοιπόν να συνεισφέρουμε μια πλήρη πρόταση για την αντιμετώπιση όλων αυτών των προβλημάτων. Ένα είναι βέβαιο. Ότι η υπάρχουσα κατάσταση οδηγεί ολοένα και περισσότερο στη μείωση της αξιοπιστίας, στην αποστροφή των φιλάθλων και την μη συμμετοχή τους στα γήπεδα, στην αρνητική κατάσταση ότι "όλα τελικά να είναι διαβλητά στο ποδόσφαιρο". Κι αυτό είναι κάτι το οποίο μας ανησυχεί, ακριβώς γιατί πιστεύουμε ότι το ποδόσφαιρο είναι λαϊκό άθλημα, είναι τομέας κοινωνικού ενδιαφέροντος.

Επιτρέψτε μου να τελειώσω με μία παρατήρηση: Για μας είναι αυτοτελής, αυτόνομη, δημοκρατική, ηθική, κοινωνική και πολιτική αξία η παραγωγή ενός υγιούς δημοσίου βίου. Όταν ο δημόσιος βίος της χώρας νοσεί, τότε έχουμε και δημοκρατικό έλλειμμα, έχουμε και έλλειμμα κοινωνικής νομιμοποίησης και ηθικής νομιμοποίησης όλων όσων διαδραματίζονται στην πολιτική πραγματικότητα του τόπου.

Θα ήθελα να σας ευχαριστήσω για την παρουσία σας. Να επαναλάβω κι εγώ αυτό που είπε ο Σπ.Λυκούδης, ότι περιμένουμε από την ανταλλαγή των απόψεων, τεκμηρίωση συγκεκριμένων θέσεων. Δεν υπάρχει άλλο περιθώριο να συζητάμε τα ίδια και τα ίδια προβλήματα διαπιστώνοντας τα ίδια και τα ίδια συμπεράσματα ή κατανέμοντας τις ίδιες και τις ίδιες ελλείψεις. Εμάς μας απασχολεί να συμβάλουμε με την οποιαδήποτε παρέμβασή μας, προκειμένου να ενισχυθεί, να τεκμηριωθεί, να προωθηθεί αυτή η διαδικασία εξυγίανσης του δημόσιου χώρου που λέγεται αθλητισμός, του δημόσιου τομέα κοινωνικού ενδιαφέροντος που λέγεται ποδόσφαιρο."