Την Παρασκευή (30/3) έληξε η πρώτη φάση του διαγωνισμού για την ιδιωτικοποίηση των ΔΕΠΑ και ΔΕΣΦΑ φανερώνοντας ότι η αντίστροφη μέτρηση για την αποκρατικοποίηση σημαντικών δημόσιων επιχειρήσεων όπως οι προαναφερόμενες, και στη συνέχεια της ΔΕΗ και των ΕΛΠΕ έχει δρομολογηθεί. Η ιδιωτικοποίηση της ΔΕΠΑ υλοποιείται μέσω του νέου «Ταμείου Αξιοποίησης Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου», και όπως έγινε γνωστό από το Ταμείο αυτό στη φάση της προ-επιλογής υποψηφίων εκδήλωσαν ενδιαφέρον 17 επενδυτές[3] από 12 χώρες, οι επτά εκτός της Ευρωζώνης. Η πλειονότητα των επιχειρήσεων ενδιαφέρεται μαζί με τη ΔΕΠΑ και τον ΔΕΣΦΑ.
Από την τροϊκανή κυβέρνηση, η ιδιωτικοποίηση ΔΕΠΑ, ΔΕΣΦΑ έμπαινε σε πρώτη προτεραιότητα και αυτό έχει αποτυπωθεί και στο νέο μνημόνιο. Με βάση τα ήδη γνωστά, προβλέπεται ιδιωτικοποίηση της ΔΕΠΑ (55% από το 65% του ποσοστού που κατέχει το Δημόσιο) και του ΔΕΣΦΑ (31% από το 65% που ελέγχει το Δημόσιο).
Όπως είναι γνωστό, ο ΣΥΝ επανειλημμένα έχει τοποθετηθεί ενάντια στην εφαρμοζόμενη πολιτική των ιδιωτικοποιήσεων από την δεκαετία του ʼ90, λόγω της άμεσης και μακροπρόθεσμης ζημιάς που προκαλεί στην κοινωνία και την οικονομία. Αυτή η θέση μας, είναι απόλυτη, ειδικότερα όταν πρόκειται για στρατηγικούς τομείς όπως η ενέργεια. Οι ιδιωτικοποιήσεις δημόσιων φορέων στον τομέα αυτό, αποτελούν εγκληματική ενέργεια και μάλιστα στις σημερινές συνθήκες συνιστούν προδοσία αν συνυπολογιστούν όλες οι ζημιές που προκαλούνται στην κοινωνία και τον τόπο.
Από άποψη ουσίας. αυτό που πάει να γίνει σήμερα σε ΔΕΠΑ και ΔΕΣΦΑ, αποτελεί επανάληψη όσων έγιναν ήδη στο ένα ή άλλο βαθμό σε ΔΕΗ, ΟΤΕ, ΕΥΔΑΠ κλπ. Δημόσιες επιχειρήσεις που έχουν δημιουργηθεί με φόρους των ελλήνων πολιτών και την επίπονη εργασία των εργαζομένων σε αυτές, ακόμη και με τις πιο δυσχερείς συνθήκες, που περιλαμβάνουν τεράστιες εγκαταστάσεις με τεράστια αξία (ΔΕΗ, ΟΤΕ, ΕΛΠΕ, ΕΥΔΑΠ) έχουν παραδοθεί έτοιμες για κερδοφόρα εκμετάλλευση στους ιδιώτες και αυτό προωθείται ην αμέσως επόμενη περίοδο για ΔΕΠΑ και ΔΕΣΦΑ..
Η έννοια των κρατικοδίαιτων επιχειρηματιών περιλαμβάνει και αυτή την πρακτική, της παράδοσης δηλαδή έτοιμων δημόσιων επιχειρήσεων μεγίστης αξίας.
Αν και η πολιτική αυτή λίγο πριν μας έρθει η τρόϊκα και τα μνημόνια είχε σχετικά περιοριστεί, με την Τρόϊκα και τα μνημόνια αναβαθμίζεται και επιταχύνεται.
Σήμερα οι ιδιωτικοποιήσεις προσλαμβάνουν χαρακτήρα προδοσίας.
Ίσως φανεί υπερβολικό, όμως για τις συγκεκριμένες ενεργειακές επιχειρήσεις, στις σημερινές συνθήκες και με τους όρους που προωθείται, οπότε αναμένεται τεράστια ζημιά για το δημόσιο συμφέρον δεν μπορούμε να προσεγγίσουμε διαφορετικά την ιδιωτικοποίηση αυτή. Όπως φαίνεται από τα στοιχεία που παραθέτουμε, τόσο τα σημερινά οικονομικά δεδομένα όσο και τα μελλοντικά, με βάση τις προοπτικές για το φυσικό αέριο και τους φορείς ΔΕΠΑ ΔΕΣΦΑ είναι πολύ αισιόδοξα και δεν υπάρχει καμία εξήγηση για την απώλεια του ελέγχου τους από το δημόσιο.
Το 2012 αναμένεται αύξηση της κατανάλωσης φυσικού αερίου, ενώ παραπέρα ώθηση αναμένεται μετά το 2013 μετά την ίδρυση και ενεργοποίηση τριών[4] νέων εταιρειών Παροχής φυσικού αερίου σε Στερεά Ελλάδα-Εύβοια σε Κεντρική Μακεδονία και σε Ανατολική Μακεδονία και Θράκη αντίστοιχα.
Με βάση δημοσιεύμτα το Ταμείο αποκρατικοποιήσεων προσδοκά από την πώληση και των δύο εταιρειών δηλαδή ΔΕΠΑ και ΔΕΣΦΑ περίπου 1,5 ως 2 δις. Από την άλλη έχουμε τα εξής: Το 2011 τα κέρδη προ φόρων της ΔΕΠΑ ανήλθαν περίπου σε 245 εκ ? έναντι 152 εκ ? το 2010 και της ΔΕΣΦΑ σε περίπου 90 εκ ? διπλάσια από το 2010. Αρα από ΔΕΠΑ και ΔΕΣΦΑ το 2011 τα κέρδη ανήλθαν σε ~ 350 εκ . Αυτό σημαίνει ότι σε διάστημα 5 ή 6 ετών το δημόσιο από μια παρόμοια κερδοφορία των ΔΕΠΑ & ΔΕΣΦΑ εξασφαλίζει ε τα έσοδα που προσδοκά χωρίς να απεμπολεί την σημαντική αυτή περιουσία των δημόσιων επιχειρήσεων. Ο τζίρος του ομίλου, όπως αναφέρουν δημοσιεύματα για το 2011 ανέρχεται σε 1,76 δις ?.
Η κυβέρνηση λοιπόν δεν έχει καμιά ηθική δικαιολογία να πωλήσει αυτούς τους φορείς όταν μάλιστα:
-μόνο οι εγκαταστάσεις της Ρεβυθούσας της ΔΕΣΦΑ αποτιμώνται σε πάνω από 1,5 δις ?;
-όταν ο ΔΕΣΦΑ ενισχύει την αξία του, με την προωθούμενη
κατασκευή της τρίτης δεξαμενής υγροποιημένου φυσικού αερίου στη Ρεβυθούσα, καθώς και την αναβάθμιση των λιμενικών εγκαταστάσεων,
Δεν έχουν το ηθικό δικαίωμα οι υπεύθυνοι του Ταμείου, με βάση τα παραπάνω να τολμήσουν μια τέτοια αντεθνική ιδιωτικοποίηση.
Ας μην επαναπαύονται επειδή έχει ψηφιστεί η ασυλία όσων εμπλέκονται με τις αποκρατικοποιήσεις ότι θα ξεφύγουν. Δεν είναι δυνατό να μείνει ατιμώρητο ένα τέτοιο έγκλημα.
Πέρα από τα παραπάνω δεν μπορεί να μην συνυπολογιστεί η αναβάθμιση της αξίας της ΔΕΠΑ αν τελικά τελεσφορήσει η ολοκλήρωση κάποιου αγωγού από αυτούς που ενδιαφέρουν την Ελλάδα και συμμετάσχει η Ελλάδα μέσω ΔΕΠΑ. (πχ ITGI που έχουμε υποστηρίξει με την Ιταλία ή ο TAP αν συμμετάσχει η Ελλάδα στο project αυτό ή τέλος αν προχωρήσει αγωγός που θα μεταφέρει φυσικό αέριο Ισραήλ- Κύπρου μέσω Ελλάδας προς Ευρώπη.
Τότε θα υπάρξει αναβάθμιση της ΔΕΠΑ καθώς βέβαια και της γεωπολιτικής θέσης της Ελλάδας. Όμως αν προχωρήσει σήμερα η ιδιωτικοποίηση αυτή, δεν θα υπάρξει δημόσιο όφελος, αλλά όφελος των ιδιωτών που θα εμπλακούν υποβαθμίζοντας την ελληνική γεωστρατηγική θέση.
Μαζί ή χώρια
Σύμφωνα με απόλυτα διασταυρωμένες πληροφορίες, η τρόικα και η Ε.Ε. επιμένουν για την πώληση της ΔΕΠΑ να γίνει όπως προβλέπεται στο Μνημόνιο, δηλαδή ξεχωριστά ΔΕΠΑ και ΔΕΣΦΑ. Αντίθετα, η διοίκηση του Ταμείου Αποκρατικοποιήσεων προκρίνει σαν πιο συμφέρουσα λύση για το ελληνικό δημόσιο, την πώληση «πακέτο» ΔΕΠΑ – ΔΕΣΦΑ.
Η διαδικασία όμως της πώλησης σε πακέτο, δεν «αρέσει» στην τρόικα και στην Ε.Ε., που θέλουν να γίνει η διαδικασία της ξεχωριστής πώλησης. Δεν μπορεί κανείς που δεν γνωρίζει τις συντελούμενες διεργασίες να προβλέψει την τελική επιλογή όμως είναι δεδομένη η μόνιμη υποχωρητική στάσης της χώρας μας.
Όπως είναι κατανοητό πίσω από αυτές τις διαφορές κρύβονται διαφορετικά συμφέροντα που ασφαλώς η κυβέρνηση θα επιδιώξει να συνταιριάξει, όχι δυστυχώς με βασικό κριτήριο τα συμφέροντα της χώρας.
Όπως έχει αναφερθεί στον τύπο και αναφέρεται στην παραπομπή για την ιδιωτικοποίηση ΔΕΠΑ και ΔΕΣΦΑ έχει εκδηλωθεί ενδιαφέρον από αρκετές και σημαντικές εταιρείες και χώρες ενώ δυνατά φαίνεται να παίζει από ελληνική πλευρά μεικτό σχήμα Μυτιληναίου- Βαρδινογιάννη.
Επιπτώσεις
Οι επιπτώσεις από την ιδιωτικοποίηση αυτή αφορούν τους εργαζόμενους, αφορούν τους καταναλωτές, την ανάπτυξη αλλά και συνολικότερα την οικονομία του τόπου.
-Όσον αφορά τους εργαζόμενους πέρα των σημαντικών μειώσεων που είχαν στους μισθούς τους αναμένεται και αλλαγή στις εργασιακές σχέσεις και πιθανές απολύσεις, Το επιστημονικό δυναμικό που υλοποιεί ως σήμερα διάφορα έργα σαν διευθυντής (project manager) με μόνιμη εργασιακή σχέση, με πιθανή αλλαγή προς outsourcuing (αξιοποίηση στελεχών από την αγορά) σε κάποιο βαθμό τουλάχιστον, σίγουρα θα απομακρυνθεί.
-Για τους καταναλωτές, είναι σχεδόν σίγουρο πως θα προκληθούν ανατιμήσεις με βάση τις πιέσεις των ιδιωτών. Άλλωστε, έχουμε ήδη την εμπειρία των ΕΠΑ όπου αν και μειοψηφία οι ιδιώτες, παίζουν τον καθοριστικό ρόλο στα τιμολόγια.. Καταλαβαίνουμε πως όταν και η μητρική ιδιωτικοποιηθεί, μαύρες μέρες αναμένει την κατανάλωση, Όπως γνωρίζουμε, ως σήμερα που είναι ισχυρός ο κρατικός έλεγχος δεν υπήρχαν πιέσεις της ΔΕΠΑ για μεγάλες ανατιμήσεις. Αυτό όμως το καθεστώς θα αλλάξει με την ιδιωτικοποίηση. Μπορεί κανεις να εκτιμήσει, πως ιδιαίτερα όπως φαίνεται να διαμορφώνεται το τοπίο στην τελική κατανάλωση θα υπάρξει σημαντική επιβάρυνση στον καταναλωτή, ακριβώς εξ αιτίας του συνδυασμού ιδιωτικοποιημένης μάνας(ΔΕΠΑ) και ιδιωτικών –ουσιαστικά-ΕΠΑ που θα λειτουργούν άλλωστε σε μη ανταγωνιστικό, μονοπωλιακό περιβάλλον.
-Ανάπτυξη. Οί ΔΕΠΑ και ΔΕΣΦΑ σαν ενεργειακοί φορείς θα μπορούσαν να συμβάλλουν στον ενεργειακό σχεδιασμό και αναπτυξιακό μέτωπο. Ο ενεργειακός σχεδιασμός που και σήμερα είναι ζητούμενο αύριο θα είναι ανύπαρκτος όταν δεν θα αποτελούν εργαλεία του κράτους.
-Όσον αφορά την οικονομία συνολικά, το αποτέλεσμα της ενίσχυσης των ιδιωτών και μείωσης των κερδών και εσόδων του δημοσίου θα στενεύει τα περιθώρια κοινωνικής και γενικότερης παρέμβασης.
Το ζητούμενο για την Αριστερά.
Αυτό που αποδεικνύουν όλα τα δεδομένα και μπορεί να θεωρηθεί σαν βέβαιο, είναι η αναβάθμιση του ρόλου του ΦΑ στην Ευρώπη και στην Ελλάδα, Με την έννοια αυτή και ο ρόλος της ΔΕΠΑ θα αναβαθμιστεί. Έτσι δεν είναι τυχαίο που εμφανίστηκε τέτοιο παγκόσμιο ενδιαφέρον στο σχετικό διαγωνισμό, ούτε τυχαίο που στον τύπο η αναφορά σε ΔΕΠΑ, ΔΕΣΦΑ γίνεται με τον χαρακτηρισμό «θησαυρός».
Με βάση τα ως σήμερα δεδομένα, εκτιμάται ότι ζήτηση Φ.Α. στη χώρα μας που το 2011 έφτασε τα 4,5 δις. κυβικά μέτρα, το 2020 θα φτάσει τα 7 δις. κ.μ
Αν και δεν μπορεί κάποιος να θεωρήσει τις εκτιμήσεις αυτές ως απόλυτες, το βέβαιο είναι πως ο ρόλος του φυσικού αερίου και των ΔΕΠΑ ΔΕΣΦΑ θα αναβαθμίζεται. Αυτό βεβαίως που δεν είναι βέβαιο, είναι μια ανάλογη ανάπτυξη των ΔΕΠΑ ΔΕΣΦΑ και ακόμη περισσότερο αν η αναβάθμιση του ρόλου του φυσικού αερίου θα αποβαίνει σε όφελος της χώρας μας και ιδιαίτερα για το δημόσιο συμφέρον.
Αντίθετα έχουμε κάθε λόγο να ανησυχούμε και για τον ρόλο της ΔΕΠΑ και παραπέρα για τα οφέλη της χώρας μας. Τα συμφέροντα που εμπλέκονται δεν μας δίνουν δικαίωμα να αισιοδοξούμε. Επίσης θα είναι πολύ ανησυχητική η ανάδειξη από τις εκλογές μιας κυβέρνησης που θα συνεχίζει τον απαράδεκτο αρνητικό ρόλο των κυβερνήσεων της Τρόϊκας των δύο τελευταίων χρόνων.
Αναγκαία συνθήκη για θετικές αλλαγές, είναι να προκύψει νέο τοπίο στη διακυβέρνηση της χώρας. Συνθήκη απολύτως αναγκαία αλλά όχι ικανή. Ιδιαίτερα σε τέτοια ζητήματα όπου διαπλέκονται πολλά, τόσο κρατικά όσο και επιχειρηματικά συμφέροντα. Προϋπόθεση για ουσιαστικές αλλαγές είναι η ευρυτερη ανακατάταξη στην Ευρώπη και γενικότερα. Η Ελλάδα θα μπορέσει να βάλει το δικό της λιθαράκι αν ανατραπεί το σημερινό πολιτικό τοπίο και προκύψει αριστερή διακυβέρνηση που θα τολμήσει να ασκήσει μια πολυδιάστατη και όχι «ευρωλάγνα» πολιτική.
= =
[1]Δημόσια Επιχείρηση Αερίου
[2]Διαχειριστής Εθνικού Συστήματος Φυσικού Αερίου(100% θυγατρική ως σήμερα της ΔΕΠΑ).
[3]Σύμφωνα με πληροφορίες ενδιαφέρον φέρεται να εκδήλωσαν οι εταιρίες: Gazprom (Ρωσία), Sintez (Ρωσία), Fund Energy (Ρωσία), Edison (Ιταλία), ENI (Ιταλία), AEM (Ιταλία), Socar (Αζερμπαϊτζάν), Sonatrach (Αλγερία), Gaz Natural (Ισπανία), Enagas (Ισπανία), Israel Corp. (Ισραήλ), Mitsui (Ιαπωνία), Vopak (Ολλανδία), ENN (Κίνα), CEZ (Τσεχία), Negusneft (Ουκρανία) και οι ελληνικοί όμιλοι M&M (Μυτηλιναίος - Βαρδινογιάννης).
[4]Ως γνωστό ως σήμερα λειτουργούν άλλες τρεις εταιρείες παροχής σε Ατιική, Θεσσαλία και Θεσσαλονίκη.