Θα ήθελα να πω ότι υπάρχει μια ιδιαίτερη υποδοχή των συντρόφων και αντιπροσωπειών της ευρωπαϊκής αριστεράς, σε όλους εμάς τους εκπροσώπους του ΣΥΡΙΖΑ διότι το διάστημα των δύο απανωτών αναμετρήσεων στην Ελλάδα, στηρίξατε όλοι σας ελπίδες και προσδοκίες.
Θέλω να σας ευχαριστήσω καταρχήν εκ μέρους όλων των συντρόφων και των συντροφισσών αλλά θέλω να σας πω ότι δεν κάναμε κάτι το οποίο ήταν υπερφυσικό ούτε ήμασταν σούπερμεν και σούπερ-γουμεν , ή ότι είμαστε ένα πεδίο διερεύνησης στο οποίο θα έπρεπε να σκύψετε με προσοχή και να αντιγράψετε κάποια πράγματα.
Δεν κάναμε τίποτε άλλο από το να επιμένουμε σε αυτά που λέμε τα προηγούμενα χρόνια. Τα προηγούμενα χρόνια ενδεχομένως δεν είχε ενδιαφερθεί κανένας τόσο επίμονα και σοβαρά με το φαινόμενο ΣΥΡΙΖΑ. Μέσα σε λίγους μήνες όμως καταφέραμε να αποτυπώσουμε στην σύγχρονη πολιτική ιστορία ένα μεγάλο κατόρθωμα. Ποια είναι η συνταγή ; Η συνταγή κατά την άποψή μου είναι η επιμονή στην σφυρηλάτηση μέσα στους κοινωνικούς αγώνες, η επιμονή σε μια πολιτική γραμμή που προέρχεται από την ανάλυση της οικονομικής, πολιτικής και κοινωνικής πραγματικότητας την οποία όλοι έχουμε, αλλά και η τόλμη να υπερβούμε κατεστημένες αντιλήψεις και νοοτροπίες που αφορούν και τους εαυτούς μας.
Ξέρετε ήταν εξαιρετικά δύσκολο και επίπονο για την ελληνική αριστερά που κακά τα ψέματα δεν είναι δα και το καλύτερο διεθνώς παράδειγμα. Μια ελληνική αριστερά που κάθε φορά που έχουμε Πρωτομαγιά οργανώνει δύο ή τρεις ή τέσσερις διαφορετικές συγκεντρώσεις εορτασμού της εργατικής Πρωτομαγιάς. Μια ελληνική αριστερά η οποία από το ʼ90 και μετά, μετά την πτώση δηλαδή του Τείχους και του υπαρκτού σοσιαλισμού, ασχολείται περισσότερο με το να τρώει τις σάρκες της παρά να βρει τα κοινά σημεία για να αντεπιτεθεί και να αντιπαρατεθεί στην ταξική επίθεση. Εμείς τι κάναμε, εμείς βρεθήκαμε από την πρώτη στιγμή αυτής της πρωτοφανούς επίθεσης μέσα στους αυθόρμητους αλλά και οργανωμένους κοινωνικούς αγώνες. Η ηγεμονία δεν κερδίζεται μια Κυριακή στην κάλπη. Η ηγεμονία κερδίζεται μέσα στους κοινωνικούς αγώνες.
Το αποτέλεσμα της κάλπης έχει προφανώς σχέση με όλες αυτές τις διεργασίες τις κοινωνικές και αν δεν καταφέρεις να ηγεμονεύσεις ιδεολογικά και πολιτικά μέσα στους κοινωνικούς χώρους δεν μπορείς να έχεις και αποτέλεσμα.
Θα ήθελα όμως να σταθώ ιδιαίτερα σε αυτό που είπα και πιο πριν, ότι προσπαθήσαμε να ξεπεράσουμε και τους εαυτούς μας. Το βασικό σημείο που θα ήθελα να κρατήσετε είναι το εξής:
Η Αριστερά έχει καταγραφεί ιστορικά από την πτώση του υπαρκτού σοσιαλισμού ως σήμερα ως μια δύναμη κριτικής του καπιταλισμού. Ορθής κατά τη γνώμη μου. Βρισκόμαστε σε μια φάση ιστορικής συγκυρίας που αυτό δεν αρκεί.
Από δύναμη κριτικής πρέπει να γίνει και δύναμη εναλλακτικής προοπτικής. Εμείς λοιπόν αυτό το οποίο οικοδομήσαμε με συνέπεια δύο χρόνια τώρα στην Ελλάδα είναι ότι διεκδικήσαμε να διατυπώσουμε μια εναλλακτική πρόταση για το πως και με το ποιους θα υπάρξει μια πολιτική μετάβαση. Πολιτική σε πρώτη φάση, μιλήσαμε δηλαδή για την ανάγκη ενός συνασπισμού εξουσίας που θα συγκροτηθεί πρωτίστως από τις δυνάμεις που βρίσκονται στο ευρύτερο φάσμα της προοδευτικής και ριζοσπαστικής αριστεράς, είπαμε από τα αριστερά της αριστεράς ως αριστερά σοσιαλδημοκρατίας, με στόχο να αποτρέψει την νεοφιλελεύθερη επίθεση. Όταν το πρωτοείπαμε αυτό μας κοιτάζανε με μισό μάτι. Διότι τα δημοκοπικά νούμερα έδειχναν ότι αυτό είναι μια απολύτως ουτοπική πρόταση. Επιμείναμε κόντρα στη λογική ότι αυτή είναι η μοναδική εναλλακτική προοπτική. Και όσο η επίθεση του κεφαλαίου γινότανε σκληρή και βάρβαρη ολοένα και περισσότερο αυτό που μέχρι χτες φάνταζε ουτοπικό, τρελό, αδιανόητο άρχισε να γίνεται ρεαλιστικό.
Και για πρώτη φορά μετά το 1974 τουλάχιστον μετά τη μεταπολίτευση, δεν έπρεπε εμείς να ετεροπροσδιορίζουμε τη στρατηγική μας, να ετεροκαθοριζόμαστε στη βάση της αντιπαράθεσης σοσιαλδημοκρατίας και παραδοσιακής δεξιάς, λαϊκής δεξιάς στην Ευρώπη έτσι είναι ο όρος, αλλά να ετεροπροσδιορίζουν οι άλλοι την τακτική τους στη βάση της δικής μας πρότασης.
Με δυο λόγια το κρίσιμο στοιχείο που έδωσε τη δυνατότητα να μπορέσουμε να εκπροσωπήσουμε τα κοινωνικά εκείνα στρώματα που έμειναν ανέστια δεν εκπροσωπούνται δηλαδή τα κοινωνικά τους συμφέροντα από τις πολιτικές των δύο κομμάτων εξουσίας, ήταν ότι σταματήσαμε να είμαστε μια δύναμη καταγγελίας αλλά γίναμε και δύναμη υπόσχεσης της αλλαγής.
Θέλω πολύ επιγραμματικά να μπω στα θέματα που αφορούν τον τίτλο του σημερινού μας σεμιναρίου «Συνεργασία κομμάτων, κινημάτων σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο» με δύο λόγια δηλαδή η στρατηγική της Αριστεράς σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο για την αντιμετώπιση της κρίσης και την υπέρβασή της και την αναχαίτιση της καπιταλιστικής επίθεσης.
Εγώ θα έλεγα ότι πριν μιλήσουμε για την δική μας στρατηγική πρέπει να ανιχνεύσουμε ποια είναι η στρατηγική του αντιπάλου.
Και εδώ θέλω να θέσω ένα ερώτημα: έχει ο αντίπαλος στρατηγική. Από τον πόλεμο και μετά ο αντίπαλος, αν ο αντίπαλος είναι το μεγάλο κεφάλαιο, οι δυνάμεις του καπιταλισμού, οι δυνάμεις εκείνες που θέλουν να διατηρήσουν τις βασικές αντιθέσεις στην παραγωγική βάση, από τον πόλεμο και μετά είχε ένα σχέδιο. Είχε το σχέδιο της ανοικοδόμησης στην Ευρώπη, επικράτησε η πολιτική της ρύθμισης, δημιουργήθηκαν δομές κοινωνικού κράτους, υπήρξε ανάπτυξη με βασική διατήρηση την κυρίαρχη αντίθεση ανάμεσα στο κεφάλαιο και την εργασία.
Την περίοδο του ʼ90 και μετά όπου επικράτησε ο ακραίος νεοφιλελευθερισμός πάλι βλέπαμε ένα σχέδιο. Το σχέδιο ήταν η παράδοση στην αγορά όλων των βασικών δομών παραγωγής πολιτικής. Σήμερα που η κρίση πια αλλάζει τα δεδομένα πιστεύω ότι δεν έχουμε πια ένα πλαίσιο νεοφιλελεύθερού καπιταλισμού όπου μεθοδευμένα και συστηματικά προσπαθούν να βάλουν την αγορά στην θέση κάθε κοινωνικής σχέσης και κοινωνικού δικαιώματος. Από την πλευρά του αντιπάλου έχω την αίσθηση ότι δεν έχουμε στρατηγικό σχέδιο. Έχουμε μια και μόνη στρατηγική, τη διάσωση των τραπεζών. Και ιδιαίτερα επειδή η δική μας οπτική δεν μπορεί να είναι προφανώς περιορισμένη στο εθνικό επίπεδο αλλά ούτε και μόνο στο ευρωπαϊκό, πρέπει να δούμε την παγκόσμια διάσταση, την πλανητική διάσταση. Θα έπρεπε να συνειδητοποιήσουμε ότι πλέον τα κέντρα απόφασης ξεπερνούν τις περιφερειακές ολοκληρώσεις αλλά και τα έθνη κράτη. Δεν ξέρω αν μπορούμε για μια ενιαία στρατηγική του κεφαλαίου η οποία προσδιορίζεται στις εξαγγελίες της κυρίας Μέρκελ ή του προέδρου των ΗΠΑ, όταν υπάρχουν χρηματοπιστωτικοί οίκοι, αυτό που ονομάζουμε χρηματοπιστωτικό κεφάλαιο που παίρνουν αποφάσεις και κρατούν εξουσία ακόμα μεγαλύτερη από αυτήν που έχουν τα έθνη κράτη. Όταν πριν ένα χρόνο για παράδειγμα μια από αυτούς τους οίκους αξιολόγησης, υποβάθμισε την πιστοληπτική ικανότητα των ΗΠΑ, αυτή ήταν μια κίνηση που ήθελε να υποδείξει ποιος έχει το πάνω χέρι.
Στρατηγική λοιπόν μπορεί να έχει το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό κεφάλαιο. Δεν βλέπω όμως εγώ αυτή τη στιγμή από την πλευρά των κρατών ή των περιφερειακών ολοκληρώσεων όπως η ΕΕ να υπάρχει μια σαφής στρατηγική του αντιπάλου αλλά μόνο πανικός. Η κρίση βαθαίνει, η ΕΕ πηγαίνει με μαθηματική ακρίβεια στη διάλυση και βρισκόμαστε μπροστά στο εξής οξύμωρο και αντιφατικό.
Εμείς, δηλαδή, η Ευρωπαϊκή Αριστερά που άσκησε δομική κριτική στις ευρωπαϊκές συνθήκες στην ΕΕ, στο Μααστριχτ, στην λογική του ευρώ, στην αρχιτεκτονική της νομισματικής ένωσης να είμαστε η δύναμη που θέλουμε να κρατήσουμε ζωντανή την Ευρώπη όταν ο αντίπαλος έχει σχέδιο διάλυσής της.
Δώστε μου δύο λεπτά σε αυτό το σημείο γιατί θέλω να αναφερθώ. Το βασικό επιχείρημα της επικοινωνιακής επίθεσης στον ΣΥΡΙΖΑ εντός και εκτός της χώρας κατά τη διάρκεια κυρίως της δεύτερης εκλογικής αναμέτρησης της πιο κρίσιμης ήταν ότι η άνοδος του ΣΥΡΙΖΑ στην εξουσία θα βγάλει την Ελλάδα από το ευρώ και θα διαλύσει ενδεχομένως και την ευρωζώνη.
Προσέξτε, αν υπήρχε μια σημαντική ελπίδα όχι για την Ελλάδα αλλά για την ευρωζώνη και την Ευρώπη ήταν η άνοδος του ΣΥΡΙΖΑ στην εξουσία, στην διακυβέρνηση. Αν υπήρχε μια δυνατότητα τώρα πριν βαθύνει η κρίση σε σημείο που ενδεχομένως δεν θα υπάρχει επιστροφή, να υπάρξει ένα δημιουργικό σοκ στην Ευρώπη, να συνειδητοποιήσουν ότι κάποιος πρέπει να πιέσει να παρθούν αποφάσεις τώρα. Αυτό θα ήταν αν εμείς πηγαίναμε σε μια σύνοδο κορυφής και τους λέγαμε κατεβάστε τα μολύβια, δεν υιοθετούμε τη στρατηγική της λιτότητας, ενδεχομένως να αποφασίσετε σήμερα ότι διαλύεται η Ευρώπη ή να κάτσουμε τις τρεις τέσσερις μέρες κλεισμένοι στη Σύνοδο μέχρι να παρθεί μια απόφαση διεξόδου. Αυτό θα ήταν κάτι το οποίο δεν θα ήταν απλά ένα δημιουργικό σοκ αλλά μια υπέρβαση, που θα αφορούσε όχι μόνο την Ελλάδα αλλά όλους τους λαούς της Ευρώπης.
Απετράπη μέσα από μια λυσσαλέα επίθεση η δυνατότητα του ΣΥΡΙΖΑ να αναδείξει το πραγματικό πρόβλημα της Ευρώπης όταν ήρθε ο Ζίζεκ στην Ελλάδα για να μας βοηθήσει στην εκλογική μας καμπάνια μας έδωσε ένα ωραίο παράδειγμα : αναφέρθηκε στο Τομ και Τζέρυ και είπε ο ΣΥΡΙΖΑ είναι σαν το ποντίκι που διαρκώς ενοχλεί τη γάτα. Θα έχετε δει αυτές τις ωραίες σκηνές που η γάτα περπατάει στον αέρα, αλλά όσο δεν συνειδητοποιεί ότι περπατάει στον αέρα συνεχίζει και κάποια στιγμή πάει το ποντίκι τη σκουντάει και της λέει κάτω και μόλις το δει η γάτα, πέφτει, αυτό συμβαίνει με την Ευρώπη,. Η Ευρώπη περπατάει στον αέρα κάνουν πως δεν συνειδητοποιούν ότι τα βήματα θα είναι στον αέρα και εμείς θα ήμασταν αυτό το μικρό ποντικάκι που θα έδινε τη δυνατότητα στον άγριο γάτο του ευρωπαϊκού καπιταλισμού να συνειδητοποιήσει ότι τα βήματα είναι στον αέρα.
Πολύ φοβάμαι λοιπόν ότι όσο δεν υπάρχει κανείς να συνειδητοποιήσει ότι τα βήματα είναι στον αέρα, η Ευρώπη θα συνεχίσει να περπατάει στον αέρα αλλά η πτώση θα είναι πάρα πολύ άγρια.
Εάν λοιπόν ο αντίπαλος δεν έχει στρατηγική εμείς πως μπορούμε να κερδίσουμε τον αντίπαλο; Αν τον ακολουθήσουμε; Όχι, αν τον αντιγράψουμε όχι, η Αριστερά στην Ευρώπη δεν αρκεί να ασκεί δίκαιη κριτική πρέπει να αποκτήσει εναλλακτική στρατηγική και σχέδιο. Χρειάζεται να βάλουμε εμείς την ατζέντα δεν χρειάζεται αυτό που εμείς επιδιώκουμε να είναι η επιστροφή στο 2007 πριν το ξέσπασμα της κρίσης με τα στεγαστικά στις ΗΠΑ διότι αυτό είναι το μοντέλο παραγωγής και κατανάλωσης που μας οδήγησε στην κρίση άρα εμείς πρέπει να το υπερβούμε πρέπει να δώσουμε όραμα πρέπει να μιλήσουμε για την κοινωνία των αναγκών, πρέπει να μιλήσουμε για σοσιαλισμό χωρίς να το φοβηθούμε, απενοχοποιημένοι από όλα όσα συνέβησαν στα καθεστώτα του υπαρκτού σοσιαλισμού και δεν μας αφορούν, για τον σοσιαλισμό στον 21ο αιώνα Δηλαδή τον σύγχρονο σοσιαλισμό, την παραγωγική ανασυγκρότηση, την παραγωγή και δίκαιη αναδιανομή του πλούτου σε εθνικό και υπερεθνικό επίπεδο.
Θα ήθελα τέλος να πω ότι βρισκόμαστε σε μια εποχή ασύμμετρου πολέμου πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι οι λαοί δεν έχουν τίποτε να χωρίσουν ο πόλεμος είναι κοινωνικός, δεν είναι εθνικός, χαρακτηριστικό παράδειγμα που επιβεβαιώνει αυτήν την αντίληψη και είναι οι 8000 απολύσεις στο εργοστάσιο της Peugeot στη Γαλλία για να συνειδητοποιήσουμε ότι η καμπάνα δεν αφορά μόνο τους εργαζόμενους στις χώρες του Νότου. Οι χώρες του Νότου έγιναν απλά το πειραματόζωο σε μια διεθνή, πανευρωπαϊκή κρίση το πειραματόζωο για να εφαρμοστεί ένα πείραμα που θα εξάγει πολιτική αντιμετώπιση σε όλη την Ευρώπη. Πολύ σύντομα η κρίση θα αγγίξει την καρδιά της Ευρώπης και πρέπει να συνειδητοποιήσουμε από την εμπειρία της Ελλάδας ότι η σύγκρουση θα είναι σκληρή.
Πρέπει πολύ γρήγορα να άρουμε αυτές τις κυρίαρχες προκαταλήψεις που προσπαθούν να δημιουργήσουν, διότι πλέον ο λαϊκισμός έχει γίνει ο μεγαλύτερος σύμμαχος του νεοφιλελευθερισμού, για να προχωρήσει η κοινωνική κατεδάφιση. Τι μας λένε 4 χρόνια τώρα: ότι για την κρίση φταίνε οι τεμπέληδες του Νότου δεν υπάρχει μεγαλύτερο ψέμα απ΄ αυτό. Πρέπει εμείς πρώτοι αυτό να το αποδομήσουμε, να συνειδητοποιήσουμε ότι η καμπάνα χτυπάει για όλους μας, ότι η αντιπαράθεση θα είναι σκληρή.
Να σας δώσω ένα παράδειγμα, στην Ελλάδα είχαμε για εννιά μήνες μια μεγάλη σφοδρή σύγκρουση με την απεργία των εργαζομένων στην Χαλυβουργία. Δεν θέλω να κάνω κάποιες επισημάνσεις για την τακτική την συνδικαλιστική αν ήταν επωφελής ή όχι. Δεν είμαστε εμείς που θα το κρίνουμε όμως ήταν ένας σκληρός αγώνας που βρήκε την αλληλεγγύη και την υποστήριξη των ευρύτερων δυνάμεων της κοινωνίας όχι μόνο στενά του κλάδου των εργατών στην Χαλυβουργία. Μετά από εννιά μήνες ξαφνικά και ενώ υπήρξε μια προσπάθεια συνεννόησης ώστε να σταματήσει ο αγώνας χωρίς να γυρίσουν ηττημένοι οι εργαζόμενοι στα σπίτια τους, ξαφνικά για λόγους που κάθε άλλο έχουν να κάνουν με την πρακτική αλλά για λόγους συμβολικούς κάποιοι αποφάσισαν ότι πρέπει να τσακιστεί αυτός ο αγώνας. Και τι συνέβη, μια μεγάλης κυκλοφορίας εφημερίδα έβγαλε την Πέμπτη το πρωί ένα κεντρικό άρθρο το οποίο έλεγε ότι αδιανόητο να στερούν κάποιοι το δικαίωμα στη δουλειά. Το ίδιο βράδυ ο πρωθυπουργός έδωσε εντολή στον υπουργό Δημόσιας Τάξης να παρέμβει και την άλλη μέρα το πρωί η Εισαγγελία έδωσε εντολή να επέμβουν τα ΜΑΤ. Κοιτάξτε ένα φοβερό συγχρονισμό τριών εξουσιών της μιντιακής της εκτελεστικής εξουσίας και της δικαστικής εξουσίας. Δεν ξέρω αν πρόκειται για μια συγκυρία και αν όλοι αυτοί μέσα σε 36 ώρες συνειδητοποίησαν ότι κάτι πρέπει να γίνει που δεν είχε γίνει εδώ και εννιά μήνες. Επειδή όμως δεν πιστεύω τόσο στις συμπτώσεις ή στις συγκυρίες εδώ πρόκειται για ένα γεγονός που αποδεικνύει ότι πρέπει να ξεχάσουμε το νομικό πολιτισμό που είχε δημιουργηθεί τα προηγούμενα χρόνια. Τον αστικό νομικό πολιτισμό. Η Εισαγγελία πλέον λειτουργεί κατ εντολή της εκτελεστικής εξουσίας, η δικαστική δηλαδή λειτουργεί κατ εντολή της Εκτελεστικής εξουσίας ή οποία φυσικά λειτουργεί κατ εντολή των μιντιοκρατών και όλων αυτών των κρατικοδίαιτων επιχειρηματιών που αγωνίζονται στο όνομα της προστασίας της υγιούς επιχειρηματικότητας ενώ όλα τα προηγούμενα χρόνια έπαιρναν διαρκώς επιχορηγήσεις για να μεταφέρουν τις εταιρείες τους έξω από τη χώρα και να βγάλουν τα λεφτά τους στο εξωτερικό.
Αυτό που είδαμε στην Ελλάδα θα είναι μόνο ένα μικρό αντίγραφο του τι θα επικρατήσει το επόμενο διάστημα σε όλη την Ευρώπη.
Για αυτό λοιπόν χρειάζεται να συνειδητοποιήσουμε ότι πρέπει να πάμε με εναλλακτικό στρατηγικό σχέδιο πρώτον, δεύτερον να συνειδητοποιήσουμε ότι οι παραδοσιακές μορφές τα παραδοσιακά εργαλεία δεν αρκούν, υπάρχει κρίση αντιπροσώπευσης άρα πρέπει τα νέα κοινωνικά κινήματα να είναι μπροστά στην ατζέντα μας όχι για να τα καθοδηγήσουμε εμείς αλλά για να συνειδητοποιήσουμε ότι είναι βασικό εργαλείο για την πολιτική μας και καμιά φορά για να μας καθοδηγήσουν κιόλας.
Και τέλος να συνειδητοποιήσουμε ότι χωρίς συντονισμένη δράση σε ευρωπαϊκό επίπεδο δεν μπορούμε να πάμε μπροστά. Η δική μας επιτυχία θα είναι ένα πυροτέχνημα το οποίο θα σβήσει αν στον επόμενο χρόνο δεν υπάρξουν μικροί ή μεγαλύτεροι ΣΥΡΙΖΑ σε όλη την Ευρώπη. Αν τον επόμενο χρόνο δεν έχουμε μεγάλες κοινωνικές κατακτήσεις αλλά και εκλογικές νίκες στην Ολλανδία, την Ισπανία την Ιταλία, την Γαλλία σε όλη την Ευρώπη. Θα μείνουμε εμείς ως ένα γαλατικό χωριό που όσο κι αν έχουμε το μαγικό φίλτρο δεν θα αντέξουμε διότι δεν το έχουμε βρει ακόμη το μαγικό φίλτρο. Χρειάζεται συντονισμός, επικοινωνία και κοινή στόχευση και νομίζω ότι το επόμενο διάστημα θα αποδείξουμε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ δεν θα είναι ένα πυροτέχνημα όπως εμείς στην Ελλάδα λέμε ΣΥΡΙΖΑ παντού , έτσι μπορούμε να δούμε τον ΣΥΡΙΖΑ, όχι ως οργανωτικό σχήμα αλλά ως μοντέλο συνεργασίας πλουραλιστικής σύνθεσης διαφορετικών απόψεων και στόχευσης σε μια εναλλακτική προοπτική, θα δούμε λοιπόν αυτό το μοντέλο σε όλη την Ευρώπη να αναδεικνύει ότι η Αριστερά μπορεί να είναι η πρωταγωνιστική δύναμη στην Ευρώπη τον 21ο αιώνα.
Σας ευχαριστώ.
ΑΡΧΗ
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ
RSS