22/11/2001

Οικονομία: Εκτιμήσεις, προτάσεις και πρωτοβουλίες του ΣΥΝ

Η Πολιτική Γραμματεία του Συνασπισμού μετά από εισήγηση του Δημήτρη Παπαδημούλη, συζήτησε την πορεία των εξελίξεων στην Οικονομία και την Κοινωνική Πολιτική και ενέκρινε ομόφωνα την ακόλουθη απόφαση:

ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ: ΕΚΤΙΜΗΣΕΙΣ-ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΕΣ ΤΟΥ ΣΥΝ

Εισαγωγικά

Το ευρύτερο κλίμα στην οικονομία, κινείται στον αστερισμό της αβεβαιότητας για την πορεία της πραγματικής οικονομίας και το αίτημα της κοινωνικής σύγκλισης.
Στην καθημερινότητα, αλλά και στις δημοσκοπήσεις, καταγράφεται έντονα η ανασφάλεια και η δυσφορία, ιδίως των ασθενέστερων που επιτείνεται και από την ένταση της διεθνούς επιβράδυνσης. Η πλειοψηφία των πολιτών θέτει ως πρώτο θέμα της βελτίωση της θέσης των ασθενέστερων. Αυτό πρέπει να αναδειχθεί σε κεντρική προτεραιότητα του ΣΥΝ: ανάπτυξη, αναδιανομή.
Η είσοδος στη ζώνη του ΕΥΡΩ αναδεικνύει πιο ανάγλυφα, τη μεγάλη απόσταση που χωρίζει την Ελλάδα από το στόχο της πραγματικής σύγκλισης, με κοινωνική συνοχή.
Η διατήρηση του δομικού πληθωρισμού σε επίπεδα υψηλότερα του μέσου όρου της Ε.Ε., ροκανίζει το λαϊκό εισόδημα, εντείνει το έλλειμμα ανταγωνιστικότητας που αποτυπώνεται στο εμπορικό ισοζύγιο και υπογραμμίζει τις καθυστερήσεις στους τομείς των ανθρωπίνων πόρων και της σύγχρονης τεχνολογίας και, σε συνδυασμό με την επιβράδυνση της ανάπτυξης, τροφοδοτεί την ανησυχητική δυναμική της ανεργίας.

Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και τους 30 περίπου διαρθρωτικούς δείκτες για βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη, η Ελλάδα παρουσιάζει την δεύτερη θέση στην ανεργία και στο χάσμα πλούσίων και φτωχών Ελλήνων, τη δεύτερη υψηλότερη εμμονή στην φτώχεια, μια από τις υψηλότερες φορολογικές επιβαρύνσεις στους χαμηλόμισθους εργαζομένους. την υψηλότερη ένταση ενέργειας στην Ε.Ε, χαμηλή παραγωγικότητα εργασίας, σχεδόν ανύπαρκτη διαρκή κατάρτιση, τις χαμηλότερες δαπάνες για τη εκπαίδευση, την έρευνα και τις νέες τεχνολογίες, το μικρότερο αριθμό συνδέσεων για το διαδίκτυο, πολύ υψηλές τιμές τηλεπικοινωνιών. Η πραγματική σύγκλιση αργεί ακόμη πολύ δεν θα έλθει τόσο εύκολα και τόσο γρήγορα, όσο υποσχόταν προεκλογικά η κυβέρνηση.
Η εξασφάλιση της πραγματικής σύγκλισης με περισσότερες και καλύτερες θέσεις εργασίας και μεγαλύτερη κοινωνική συνοχή, απαιτεί αποτελεσματικές επενδύσεις σε ανθρώπινο και υλικό κεφάλαιο. Περνά υποχρεωτικά μέσα από την βελτίωση της εκπαίδευσης, της επαγγελματικής κατάρτισης και των υπηρεσιών απασχόλησης, την αύξηση της διάδοσης των καινοτομιών και των τεχνολογιών της πληροφορίας, την αναβάθμιση της βασικής υποδομής μεταφορών και την προώθηση υγιούς και ελεγχόμενου πλαισίου ανταγωνισμού των επιχειρήσεων, δημόσιων και ιδιωτικών.

Οι αναγκαίες διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις είναι λάθος να συρρικνώνονται στην επιτάχυνση της απελευθέρωσης αγορών και στην ένταση των όπως-όπως και όσο-όσο ιδιωτικοποιήσεων που αποτελούν και το βασικό στοιχείο του νέου φιλελεύθερου μίγματος πολιτικής που προωθεί η ηγεσία Χριστοδουλάκη. Σημαίνουν μεταρρυθμίσεις σε επείγοντες τομείς όπως, η διοικητική μεταρρύθμιση, η περιφερειακή συγκρότηση, η φορολογική μεταρρύθμιση, η εξυγίανση των αγροτικών συνεταιρισμών, η βελτίωση της διαχείρισης και του νομοθετικού πλαισίου των δημόσιων έργων, η αναβάθμιση της επαγγελματικής κατάρτισης και εκπαίδευσης. Και για αυτές τις διαρθρωτικές αλλαγές, το έλλειμμα της κυβερνητικής πολιτικής είναι κραυγαλέο.

Δίπλα σε αυτά, με μια ανεργία επικίνδυνα υψηλή και τον δείκτη των ανισοτήτων να επιδεινώνεται διαρκώς, το πρόβλημα της κοινωνικής συνοχής αποκτά ξεχωριστή οξύτητα. Η δε αντιμετώπισή του αναδεικνύεται σε προϋπόθεση όχι μόνο δικαιοσύνης αλλά και ανάπτυξης.
Η συμβολή της κοινωνικής δαπάνης στην Ελλάδα στην καταπολέμηση της φτώχειας, είναι πολύ μικρή (Στοιχεία της Eurostat). Ο κύριος λόγος για αυτή την αποτυχία είναι ότι το κοινωνικό κράτος στην χώρα μας είναι αναποτελεσματικό και διάτρητο: η Ελλάδα είναι και δυστυχώς παραμένει η μόνη χώρα της Ε.Ε από την οποία λείπει ο θεσμός του εγγυημένου κοινωνικού εισοδήματος, χωρίς τον οποίο δεν νοείται ένα συνεκτικό δίκτυο κοινωνικής προστασίας . Ως αποτέλεσμα, εκατοντάδες χιλιάδες άτομα ζούν σε συνθήκες ακραίας φτώχειας.

Αφετηρία

Η γενική πολιτική εκτίμηση και το πλαίσιο προτάσεων του ΣΥΝ για την πορεία της οικονομίας και την κυβερνητική πολιτική (Αποφάσεις Συνεδρίου και Κ.Π.Ε )

Πρόκειται για τα θέματα που κυριαρχούν στη κοινή γνώμη, με πρώτα την ανεργία και την βελτίωση της θέσης των κοινωνικά ασθενέστερων.

Η επιλογή μας να θέσουμε σε προτεραιότητα τα θέματα της οικονομικής και κοινωνικής πολιτικής και ιδιαίτερα το δίπτυχο: Ανάπτυξη, Αναδιανομή.

Επιδίωξη

α) Να επιλέξουμε και προωθήσουμε μαζικές πρωτοβουλίες σε θέματα αιχμής που τεκμηριώνουν και αναδεικνύουν την σύγκλιση της δεξιόστροφης κυβερνητικής πολιτικής του ΠΑΣΟΚ με το πρόγραμμά της Ν.Δ και δίνουν στίγμα στον ΣΥΝ κάνοντας πιο αποτελεσματική την προγραμματική μας αντιπολίτευση.

β) Να γίνει ο πολιτικός και προγραμματικός λόγος του ΣΥΝ πιο συγκεκριμένος, πειστικός και κοινωνικά "γειωμένος" και να ενισχυθεί η κινηματική λογική στην συνολική μας παρέμβαση. Να συνδέσουμε τον ΣΥΝ με μεγάλα αιτήματα και μεταρρυθμίσεις που δίνουν ώθηση στην ανάπτυξη και την δίκαιη αναδιανομή των εισοδημάτων.

γ) Να οργανώσουμε θεματικές συζητήσεις και εκδηλώσεις στην πορεία προς το Προγραμματικό Συνέδριο για την καλύτερη τεκμηρίωση, συγκρότηση και προβολή των προγραμματικών μας προτάσεων.

Κεντρική Ιδέα

Με την ένταξη στην ΟΝΕ η χώρα μας έχει ανάγκη από ένα νέο σχεδιασμό της οικονομικής και κοινωνικής της ανάπτυξης στην βάση των νέων προτεραιοτήτων και ιεραρχήσεων. Η κυβερνητική πολιτική οξύνει επικίνδυνα τις κοινωνικές ανισότητες. Το πρόβλημα έχει πάρει τις διαστάσεις μιας κρίσης προτεραιοτήτων και επιλογών. Το πρόβλημα της ανεργίας, η ανακατανομή εισοδημάτων και εξουσιών και η ανασυγκρότηση και ενίσχυση του παραγωγικού ιστού στην χώρα και στις περιφέρειες πρέπει να γίνουν οι πρώτες και κεντρικές προτεραιότητες.

Να θέσουμε την κυβερνητική πολιτική, αντιμέτωπη με τις εξαγγελίες της και τις προσδοκίες για "τετραετία απασχόλησης, αναδιανομής και ενίσχυσης του κοινωνικού κράτους" και για "πραγματική σύγκλιση με κοινωνική συνοχή"

Να προβάλλουμε μαζί με την κριτική μας στην κυβερνητική πολιτική και τις δικές μας εναλλακτικές προτάσεις για την οικονομία.

Προτεραιότητες-Προτάσεις

1. Συνέντευξη Τύπου για την Οικονομία

εφ' όλης της ύλης και πρόγραμμα συναντήσεων, με την συμμετοχή του Προέδρου. Ολοκλήρωση του κύκλου εώς τα μέσα Δεκεμβρίου.

2. Ανεργία

• Να ξαναζωντανέψουμε με νέο σχεδιασμό την Καμπάνια για το 35ωρο.
• Στήριξη ανέργων: Η Ελλάδα ουραγός στην Ε.Ε. σε ύψος και διάρκεια. Διαθέτει το μικρότερο ποσοστό του ΑΕΠ. Προβολή της Πρότασης Νόμου που έχει διατυπώσει ο ΣΥΝ.
• Αποτυχία Α' και Β' Κ.Π.Σ για την στήριξη της απασχόλησης καθώς και των Εθνικών Σχεδίων Δράσης. Αυτήν την φορά να αξιοποιηθούν σωστά οι πόροι του Γ' Κ.Π.Σ. Αξιοποίηση της κριτικής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ακόμη και της Ελληνίδας Επιτρόπου.

3. Φορολογικό

• Αντί για συνεχή και αποσπασματικά φορολογικά μπαλώματα που διαιωνίζουν την αδικία και τον αναχρονισμό, η χώρα χρειάζεται επιτέλους μια ριζική και δίκαιη φορολογική μεταρρύθμιση που:

(α) Θα υπάγει όλα τα εισοδήματα από μισθούς, επαγγελματικές αμοιβές, επιχειρηματικές δραστηριότητες, ενοίκια, μερίσματα ή χρηματιστηριακά κέρδη σε μια ενιαία, προοδευτική φορολογική κλίμακα. Με τον τρόπο αυτό, τα συνολικά φορολογικά έσοδα μπορούν να αυξηθούν και ταυτόχρονα να υπάρξει ουσιαστική ελάφρυνση των ασθενέστερων και των εισοδημάτων από εργασία.

(β) Θα καθιερώνει την θέσπιση αφορολόγητου ορίου για μισθωτούς και συνταξιούχους στα 4 εκατομμύρια δραχμές καθώς την τιμαριθμοποίηση της φορολογικής κλίμακας.

(γ) Θα εισάγει νέα κριτήρια στο φορολογικό σύστημα με στόχο την δημιουργία ισχυρών κινήτρων υπέρ της απασχόλησης και της προστασίας του περιβάλλοντος, με την μορφή τόσο φορολογικών εκπτώσεων όσο και πρόσθετων φόρων.

(δ) Θα απλουστεύσει δραστικά το φορολογικό σύστημα, έτσι ώστε ο φορολογικός μηχανισμός να γίνει κυρίως ελεγκτικός και να απαλλαγεί ο φορολογούμενος από άσκοπα γραφειοκρατικά βάρη.

Ο ΣΥΝ διεκδικεί μια μεταρρύθμιση η οποία θα αποσυμπιέζει τα μεσαία και χαμηλά εισοδήματα από το δυσανάλογο φορολογικό βάρος αποκαθιστώντας τα στοιχεία της κοινωνικής δικαιοσύνης και της οικονομικής αποτελεσματικότητας στο φορολογικό σύστημα. Η φορολογική μεταρρύθμιση πρέπει να προωθηθεί αμέσως. Είναι αδιανόητο η κυβέρνηση να παραπέμπει την αναγκαία και επείγουσα μεταρρύθμιση στο προεκλογικό έτος 2003.

• Οργάνωση ημερίδας και προετοιμασία-προβολή της εναλλακτικής μας πρότασης.

4. Εισοδηματική Πολιτική

Όχι στην κυβερνητική εισοδηματική πολιτική.
Οι εργαζόμενοι διεκδικούν την συμμετοχή τους στην αύξηση του ΑΕΠ και της παραγωγικότητας καθώς και τα διορθωτικά ποσά που προκύπτουν από την απόκλιση μεταξύ προβλεφθέντος και πραγματοποιηθέντος πληθωρισμού.
Ο ΣΥΝ διεκδικεί απόδοση "μερίσματος ανάπτυξης" στους εργαζομένους.
Να συνδεθεί, δηλαδή, η εισοδηματική πολιτική με την ετήσια αύξηση του ΑΕΠ και έτσι να αποδοθεί στους εργαζομένους η συμβολή τους στην ανάπτυξη-μέσω της παραγωγικότητας.
Αντί για αυτό η κυβέρνηση εμμένει στην αποκλειστική εξάρτηση της εισοδηματικής πολιτικής της από τον προσδοκώμενο πληθωρισμό, δηλαδή σε μια αδικαιολόγητη και στείρα μονόπλευρη εισοδηματική λιτότητα.
Ιδιαίτερη έμφαση στα κατώτατα όπου βρίσκονται ακόμη σε εξαιρετικά χαμηλά επίπεδα και απαιτούν γενναιότερες αυξήσεις.

• Κεντρικό θέμα στον πολιτικό μας λόγο, σε αντιπαράθεση με τους ρυθμούς αύξησης των κερδών και με επίκληση του χάσματος από τα επίπεδα στις άλλες χώρες της Ε.Ε.
• Πρωτοβουλίες στο μαζικό κίνημα.

5. Ασφαλιστικό

To Πολιτικό Πλαίσιο για τα θέματα της ουσίας αλλά και της τακτικής καλύπτεται από:
α) Η σχετική απόφαση της Π.Γ (7/3/2001).
β) Η ομιλία του Προέδρου στην Εθνική Συνδιάσκεψη της ΓΣΕΕ (26/9/2001).

Αιχμές:
1. Η θέσπιση της τριμερούς χρηματοδότησης για όλους τους ασφαλισμένους. Τα 3/9 από το κράτος τα 2/9 από τους εργαζόμενους, τα 4/9 από τους εργοδότες. Είναι κεντρική προϋπόθεση για την μεταρρύθμιση.
2. Η κυβέρνηση να εμφανίσει το δικό της νέο πλαίσιο προτάσεων. Όλοι οι άλλοι, κόμματα, κοινωνικές οργανώσεις το έχουν ήδη κάνει. Στο "καθαρό τραπέζι", να καταθέσει και η κυβέρνηση "καθαρές προτάσεις".

Ενέργειες:
-Συνέντευξη Τύπου με θέσεις του ΣΥΝ
-Πανελλαδική Καμπάνια

6. Νομοθετική καθιέρωση εγγυημένου κοινωνικού εισοδήματος σε χρήμα και είδος

Η Ελλάδα είναι η μόνη χώρα στην Ευρωπαϊκή Ένωση που δεν το έχει ακόμη καθιερώσει, και ας το επικαλείται συχνά ο κ.Σημίτης.
Αντί για αυτό, η κυβέρνηση αυτοπεριορίζεται στην πολιτική των επιλεκτικών και ισχνών επιδομάτων, μια πολιτική η οποία συντηρεί τη φτώχεια, την περιθωριοποίηση και τους πολύμορφους αποκλεισμούς.

-Προετοιμασία-Κατάθεση Πρότασης Νόμου.
-Ειδική εκδήλωση στις αρχές του 2002.

7. Γ' Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης

Για να υπάρξει πραγματική σύγκλιση, απαιτούνται για την ελληνική οικονομία τα επόμενα είκοσι περίπου χρόνια ρυθμοί ανάπτυξης 2% του ΑΕΠ πάνω από το μέσο όρο της ζώνης του ΕΥΡΩ.
Αρνητική η εμπειρία από το Α' και Β' Κ.Π.Σ
Τεράστια καθυστέρηση.
Οι νέοι αυστηρότεροι κανόνες από πλευράς Ε.Ε σε συνδυασμό με τις καθυστερήσεις και την διαχειριστική ανεπάρκεια του κρατικού μηχανισμού, δημιουργούν κινδύνους να χαθούν κονδύλια ή αν απορροφηθούν όπως -όπως όχι με βάσει ιεράρχηση αναπτυξιακών αναγκών αλλά πιέσεις και απαιτήσεις συμφερόντων.
Η επιλογή μας ο ΣΥΝ να έχει γνώση και γνώμη για την ποιότητα και τις επιλογές που θα εμπεριέχει το Γ'Κ.Π.Σ δικαιώνεται.

Ο ΣΥΝ στην χρονιά που κλείνει με τη βοήθεια της ειδικής επιτροπής που συγκροτήσαμε έχει προωθήσει σημαντικές και πετυχημένες παρεμβάσεις, τόσο κεντρικά, όσο και σε ορισμένες περιφέρειες. Αυτή η σημαντική πρωτοβουλία πρέπει να συνεχιστεί και να ενταθεί. Να διερευνήσουμε την δυνατότητα συγκρότησης Παρατηρητηρίου για την πορεία του Γ' Κ.Π.Σ με την συμμετοχή ευρύτερων επιστημονικών και κοινωνικών δυνάμεων.

8. Εξορθολογισμός και Διαφάνεια στις Εξοπλιστικές Δαπάνες για ενίσχυση των κοινωνικών δαπανών και ανακούφιση του δημόσιου χρέους

Ο ΣΥΝ πρέπει να πρωτοστατήσει στο αίτημα για επαναξιολόγηση και ριζική μείωση των σχετικών δαπανών καθώς και για διαφάνεια.
Την ίδια ώρα το αφανές χρέος για εξοπλισμούς που δεν περιλαμβάνεται στον προϋπολογισμό αυξάνεται με ραγδαίους ρυθμούς.
Να αναλάβουμε πρωτοβουλία με εισήγηση του αρμόδιου Τμήματος.

9. Έλεγχος και Φρένο στα Οικονομικά του 2004 - Αξιοποίηση, κεφαλαιοποίηση της θέσης του ΣΥΝ

Η "μαύρη τρύπα" της Ολυμπιακής Προετοιμασίας που διαρκώς μεγαλώνει εξ αιτίας και των καθυστερήσεων, απειλεί τα δημόσια οικονομικά και την τσέπη των φορολογουμένων.
Δημιουργεί μεγάλα περιθώρια παρέμβασης στον ΣΥΝ που οφείλει να υπενθυμίζει και να κεφαλαιοποιεί την θέση του.
Σχεδιασμός με ευθύνη της αρμόδιας επιτροπής

10. Απελευθέρωση αγορών-μαζική εκποίηση του δημόσιου τομέα - συγχωνεύσεις

Οι εξελίξεις θέτουν επί τάπητος την ανάγκη ενός νέου ρυθμιστικού ρόλου του κράτους καθώς και μιας σύγχρονης και αποτελεσματικής αντιτράστ πολιτικής.

• Η προωθούμενη απελευθέρωση μεγάλων αγορών, (ενέργεια, τηλεπικοινωνίες, μεταφορές ) προωθείται χωρίς την θέσπιση ισχυρών, ανεξάρτητων και αποτελεσματικών αρχών εποπτείας και ελέγχου ικανών να εγγυηθούν συνθήκες υγιούς ανταγωνισμού.
• Το νέο τοπίο καθόλου δεν επιβάλλει την αυτόματη εκποίηση των πάντων. Αντιθέτως απαιτεί σύγχρονες, ισχυρές ανταγωνιστικές δημόσιες επιχειρήσεις, ικανές να παίξουν ουσιαστικό ρόλο στο νέο πλαίσιο και όχι μια πολιτική ισοπεδωτικής εκποίησης των πάντων και όπως-όπως και μάλιστα σε μια δυσμενή χρηματιστηριακή συγκυρία.

Δημόσιες επιχειρήσεις.
Ρυθμιστικές αρχές- Συγχωνεύσεις. Αξιοποίηση της αντίστοιχης διεθνούς εμπειρίας
Πρόγραμμα συναντήσεων με τις αρχές Ενέργειας και τηλεπικοινωνιών.
Οργάνωση ημερίδας στις αρχές του 2002 για τις συγχωνεύσεις με αφορμή την συγχώνευση Alpha-Εθνικής και με ευθύνη της Ειδικής Επιτροπής του Τμήματος Οικονομικής Πολιτικής

11. Κρατικός Προϋπολογισμός για το 2002

Συμπυκνώνει την συνολική κυβερνητική πολιτική.

• Να τον καταψηφίσουμε στο σύνολό του και να προβάλλουμε τις δικές μας εναλλακτικές προτάσεις.
• Συνέχιση της προετοιμασίας με ευθύνη του Τμήματος Οικονομικής Πολιτικής, διατμηματική σύνθεση και συμμετοχή της Κοινοβουλευτικής Ομάδας.
• Πρόταση του Οικονομικού Τμήματος για εκδήλωση στα τέλη Νοεμβρίου

12. Ο ορίζοντας και οι προκλήσεις της Ευρωπαϊκής Ενοποίησης

Οι εξελίξεις στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης αναδεικνύουν τα σοβαρά πολιτικά και κοινωνικά ελλείμματα και τις καθυστερήσεις στην πορεία της ενοποίησης σε πολιτικό και οικονομικό πεδίο. Θέτουν νέες προκλήσεις για τις δυνάμεις της σύγχρονης αριστεράς για εναρμόνιση και κοινές πολιτικές υπέρ της ταχύτερης πολιτικής ενοποίησης, της πραγματικής σύγκλισης και της κοινωνικής συνοχής που πρέπει με την συνδρομή και του αντίστοιχου Τμήματος να τεθούν στην πορεία προς το Προγραμματικό Συνέδριο.

13. Προγραμματικό Συνέδριο

Το σύνολο των παραπάνω προτάσεων και πρωτοβουλιών εντάσσεται εκ των πραγμάτων στην πορεία προς το προγραμματικό Συνέδριο.

• Το Οικονομικό Τμήμα της Κ.Π.Ε. θα συμβάλλει στην προετοιμασία του Θεματικού Προσυνεδρίου με τίτλο "Αριστερά-Ανάπτυξη αναδιανομή" που έχει εγκρίνει η Πολιτική Γραμματεία.
• Θα προχωρήσει σε οργάνωση διημερίδας καθώς και θεματικών μικρότερων εκδηλώσεων σύμφωνα με τον Προγραμματισμό του και σχετικές εισηγήσεις που επισυνάπτονται.

Στην πορεία αυτή, με την επιδίωξη συνδρομής και ευρύτερων επιστημονικών και κοινωνικών δυνάμεων, φιλοδοξούμε με βάση το συνολικό σχεδιασμό της Κ.Π.Ε να διαμορφώσουμε, μέσα από ένα ευρύ διάλογο, τους άξονες μιας συνεκτικής και πειστικής εναλλακτικής οικονομικής πρότασης, από την σκοπιά της σύγχρονης αριστεράς, στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής ενοποίησης.

Πολιτική Γραμματεία του Συνασπισμού