Σήμερα, η διαχείριση των απορριμμάτων είναι ένα θέμα που εξακολουθεί να ταλανίζει τη χώρα μας. Οι παράνομοι ΧΑΔΑ και η ανεξέλεγκτη απόρριψη ακόμη και σε δασικές εκτάσεις στερεών αποβλήτων πνίγουν την Πελοπόννησο στο σκουπίδι, ενώ δεν διαφαίνεται λύση από το τεχνητό αδιέξοδο που έχουν δημιουργήσει οι διαχρονικές πολιτικές του ΠΑΣΟΚ και της Νέας Δημοκρατίας, για να εξυπηρετήσουν τις ΣΔΙΤ.
Ο Νομός Ηλείας, ένας πολύπαθος Νομός, επιβαρύνεται καθημερινά, με τεράστιες συνέπειες στο φυσικό περιβάλλον αλλά και στον αστικό ιστό, από την προβληματική διαχείριση των απορριμμάτων. Η διάθεση στερεών αστικών αποβλήτων στον Νομό γίνεται σε χώρους ανεξέλεγκτης διάθεσης απορριμμάτων (ΧΑΔΑ), των οποίων η λειτουργία έπρεπε να έχει ήδη διακοπεί και να έχουν προχωρήσει τα έργα αποκατάστασης αυτών. Από τους 18 ενεργούς ΧΑΔΑ, που υπάρχουν στον Νομό, ακόμα και οι 2 που αναφέρεται στην επίσημη έκθεση του ΥΠΕΚΑ πως έχουν κλείσει και αποκατασταθεί, στην πραγματικότητα λειτουργούν κανονικά, σύμφωνα με καταγγελίες. Επιπλέον, η εγκατάσταση δεματοποιητών, που έχει προκριθεί ως προσωρινή λύση ενέχει τους γνωστούς κινδύνους (πυρκαγιές, ρύπανση του υδροφόρου ορίζοντα κ.λπ.), που έχουν προκύψει, όπου αυτοί έχουν εγκατασταθεί ανά την Ελλάδα.
Ένας από τους ΧΑΔΑ που λειτουργεί παράνομα στον Νομό από το 1972 είναι και αυτός στη θέση Κονιδέικα του Δημοτικού Διαμερίσματος Αμαλιάδας του Δήμου Ήλιδας.
Εκθέσεις αυτοψίας του 2012 και του 2011 ύστερα από καταγγελίες των περιοίκων προς τη Διεύθυνση Περιβάλλοντος και Χωρικού Σχεδιασμού της Περιφερειακής Ενότητας Ηλείας διαπίστωσαν την έλλειψη κάθε συμμόρφωσης του διαχειριστή του ΧΑΔΑ στις υποχρεώσεις του, επιβάλλοντας συνολικό πρόστιμο 224.740 ευρώ, ενώ εισηγούνται επίσης την παύση λειτουργίας του εν λόγω ΧΑΔΑ.
Επιπρόσθετα, με την υπʼ αριθμ. Πρωτ. 1045/23-10-2012 απόφαση του Αντιπεριφερειάρχη Περιβάλλοντος και Υποδομών της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας αποφασίστηκε η παύση λειτουργίας του ΧΑΔΑ, η οποία ουδέποτε εφαρμόστηκε. Ίδια απόφαση είχε ληφθεί από το Δημοτικό Συμβούλιο Ήλιδας με την υπʼ αριθμ. 336/2011 της 29-7-2011 για την παύση λειτουργίας του ΧΑΔΑ και την αποκατάσταση του χώρου, η οποία επίσης μέχρι σήμερα δεν έχει εφαρμοστεί.
Ερωτηματικά προκαλεί, στη συνέχεια, η απόφαση του Δήμου Ήλιδας για την δημιουργία στο χώρο του ΧΑΔΑ στα Κονιδέικα νέων μόνιμων υποδομών για την εγκατάσταση και λειτουργία δεματοποιητή απορριμμάτων, χωρίς να τεκμηριώνεται η καταλληλότητα της θέσης, ούτε και η κυκλοφοριακή φόρτιση από και προς το χώρο. Εύλογα οι πολίτες διερωτώνται τι από όλα αυτά προβλέπεται στη τεχνική μελέτη αποκατάστασης του ΧΑΔΑ στα Κονιδέικα, που εκπονήθηκε για λογαριασμό του Δήμου Ήλιδας με συγχρηματοδότηση από το Ταμείο Συνοχής, το ΕΣΠΑ και το ΕΠΠΕΡΑΑ (σύμβαση ΑΔΑ: ΒΕΑΥΩΡΘ). Επιπλέον ερωτηματικά ανακύπτουν για το κόστος αποκατάστασης του εν λόγω ΧΑΔΑ και την εγκατάσταση δεματοποιητή, καθώς σύμφωνα με δημοσιεύματα το ποσό ανέρχεται σε 3.825.698,77 ευρώ, την ίδια στιγμή που αντίστοιχες αποκαταστάσεις ΧΑΔΑ δεν ξεπερνούν τις 200.000 ευρώ, εξαιρουμένου, φυσικά, του δεματοποιητή, η προμήθεια του οποίου στοιχίζει περίπου 1.000.000 ευρώ.
Εδώ να σημειωθεί ότι η ήδη επιβαρυμένη οικολογικά περιοχή του εν λόγω ΧΑΔΑ προορίζεται για την εγκατάσταση δεματοποιητή των ΑΣΑ ολόκληρης της Βόρειας Ηλείας, ο οποίος θα δεματοποιεί 127 τόνους ΑΣΑ καθημερινώς, γεγονός που γεννά σοβαρούς προβληματισμούς τόσο ως προς το συνολικό χρονικό διάστημα λειτουργίας του δεματοποιητή όσο και ως προς τη δυνατότητα αποθήκευσης ενός τόσο μεγάλου όγκου απορριμμάτων.
Επιπλέον, ο Δήμος Ήλιδας στις 15/4/2013 με την υπʼ αριθμ 148/2013 προχώρησε στη «Σύναψη προγραμματικής σύμβασης μεταξύ Δ. ΄Ηλιδας και Δ. Ανδραβίδας- Κυλλήνης για υποδοχή και δεματοποίηση των απορριμμάτων του Δ. Ανδραβίδας- Κυλλήνης στο ΧΑΔΑ του Δ. ΄Ηλιδας στη θέση Κονιδέικα», χωρίς φυσικά να έχει προχωρήσει στην αποκατάσταση του χώρου και στην εγκατάσταση του δεματοποιητή. Αντίστοιχη προγραμματική σύμβαση υπογράφτηκε την ίδια η μέρα και με τον Δήμο Πηνειού, σχετική η απόφαση υπ΄αρ. 147/2013. Η συνολική διάρκεια των συμβάσεων αρχίζει από την υπογραφή τους και διαρκεί έως και την έναρξη λειτουργίας της Μονάδας Επεξεργασίας Απορριμμάτων και ΧΥΤΥ, αντικείμενο του διαγωνισμού για τη ΣΔΙΤ, που είναι σε εξέλιξη.
Στις υπόψη προγραμματικές συμβάσεις αναφέρεται ότι οι εξυπηρετούμενοι δήμοι αναλαμβάνουν την μεταφορά των δεματοποιημένων αστικών στερεών απορριμμάτων τους από την περιοχή Κονιδέικα της Δημοτικής Κοινότητας Αμαλιάδας του Δήμου Ήλιδας σε δικούς τους νόμιμους χώρους προσωρινής αποθήκευσης που δεσμεύονται να δημιουργήσουν , ενώ σήμερα δεν υπάρχουν.
Η συνολική διάρκεια των προαναφερομένων συμβάσεων συνεργασίας αρχίζει από την υπογραφή τους και διαρκεί έως και την έναρξη λειτουργίας της Μονάδας Επεξεργασίας Απορριμμάτων και ΧΥΤΥ, που θα κατασκευαστεί στην περιοχή Τριανταφυλλιά της Δημοτικής Κοινότητας Αμαλιάδας του Δήμου Ήλιδας.
Επειδή η διακοπή της ανεξέλεγκτης απόρριψης απορριμμάτων, η αποκατάσταση των ΧΑΔΑ στον Νομό Ηλείας και η ασφαλής περιβαλλοντικά και βιώσιμη οικονομικά λύση για τη διαχείριση των απορριμμάτων είναι επιτακτική ανάγκη.
Επειδή, πέραν των άλλων, η εγκατάσταση και λειτουργία δαπανηρών δεματοποιητών σε χώρους περιβαλλοντικά ακατάλληλους μόνο ανεξέλεγκτες επιπτώσεις θα έχει, καθώς στην ουσία μιλάμε για «ΧΑΔΑ σε περιτύλιγμα».
Επειδή σύμφωνα με τους κανόνες της τέχνης και της επιστήμης και σε ακολουθία με την ευρωπαϊκή νομοθεσία η παραμονή δεματοποιημένων απορριμμάτων και δη επιτόπου, που δεν προβλέπεται να ξεπερνά τους δύο μήνες, χρονικό διάστημα μέσα στο οποίο δεν υπάρχει από μέρους των αρμόδιων δημόσιων αρχών (Δήμος Ήλιδας, Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας, ΥΠΕΚΑ) κανένα απολύτως σχέδιο για τη μετακίνηση και ασφαλή διάθεση των απορριμμάτων, πολλώ δε μάλλον δεν υπάρχει ρεαλιστικό και αξιόπιστο σχέδιο.
Επειδή η διαχείριση των απορριμμάτων ακόμα και στο πλαίσιο «προσωρινής λύσης» χρειάζεται να είναι αποτέλεσμα μελέτης και δεν επιτρέπεται να ενεργείται σε περιβαλλοντικά ακατάλληλες θέσεις, όπως είναι η θέση του υφιστάμενου ΧΑΔΑ στα Κονιδέικα.
Επειδή οι σοβαρότατες περιβαλλοντικές και όχι μόνο επιπτώσεις της εγκατάστασης και λειτουργίας ΧΑΔΑ στη θέση Κονιδέικα είναι γεγονός αδιαμφισβήτητο και βεβαιώνεται με πράξεις ακόμα και της δημόσιας διοίκησης, στοιχεία που τεκμηριώνουν την ακαταλληλότητα της συγκεκριμένης θέσης στα Κονιδέικα για χωροθέτηση δραστηριοτήτων διαχείρισης απορριμμάτων.
Επειδή η περιβαλλοντική ρύπανση που έχει προκληθεί από τη διασπορά απορριμμάτων και κυρίως τη διαφυγή των στραγγιδίων του ΧΑΔΑ, δηλαδή επικινδύνων υγρών αποβλήτων, τα οποία μέσω του ρέματος Χελμόλακα καταλήγουν στη θάλασσα του Χελωνίτη Κόλπου (παραλία Παλουκίου), είναι τεράστια και έχει ανυπολόγιστες συνέπειες, οι οποίες θα εξακολουθήσουν με την προβλεπόμενη εγκατάσταση του δεματοποιητή.
Επειδή ο Δήμος Ήλιδας, δυνάμει της από 25.4.2012 προγραμματικής σύμβασης που έχει συνάψει με το Ν.Π.Δ.Δ. με την επωνυμία «Σύνδεσμος Διαχείρισης Αποβλήτων Νομού Ηλείας», έχει αναλάβει την υποχρέωση να προβεί σε όλες τις αναγκαίες ενέργειες για τη δημοπράτηση και εκτέλεση της σύμβασης με αντικείμενο την υλοποίηση του έργου «Μονάδα Επεξεργασίας Απορριμμάτων Νομού Ηλείας» με τη μέθοδο της Σύμπραξης Δημόσιου – Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ), σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν. 3389/2005, το οποίο εγκρίθηκε με την από 9.4.2012 απόφαση της Διυπουργικής Επιτροπής Συμπράξεων Δημόσιου – Ιδιωτικού Τομέα (ΔΕΣΔΙΤ).
Επειδή σε όλη τη Πελοπόννησο και ιδιαίτερα στο Νομό Ηλείας τα προβλήματα που ανακύπτουν από τις τακτικές και πρακτικές στη διαχείριση των απορριμμάτων δεν περιορίζονται χωρικά, ούτε ακολουθούν νοητούς φραγμούς όπως τα διοικητικά όρια των αρμόδιων φορέων (Περιφέρειες ,ΦοΔΣΑ , Δήμοι ).
Ερωτώνται οι κ. Υπουργοί:
1) Τι μέτρα σκοπεύουν να πάρουν ώστε να σταματήσει η μεταφορά και ανεξέλεγκτη απόρριψη απορριμμάτων και δη σε δασικές εκτάσεις στην ευρύτερη περιοχή του Νομού Ηλείας;
2) Σε ποιες ενέργειες θα προβούν ώστε να βρεθεί οριστική λύση στο χρονίζον πρόβλημα της διαχείρισης των απορριμμάτων στο Νομό Ηλείας;
3) Τι σκοπεύουν να πράξουν ώστε να κλείσουν και να αποκατασταθούν οι ΧΑΔΑ που λειτουργούν στον Νομό Ηλείας;
4) Τι μέτρα θα πάρουν ώστε να πάψει άμεσα η παράνομη λειτουργία του ΧΑΔΑ στη θέση Κονιδέικα, που συν των άλλων ευθύνεται για τη ρύπανση μιας θαλάσσιας περιοχής, η οποία κατακλύζεται από λουόμενος κατά τους καλοκαιρινούς μήνες;
5) Τι μέτρα προτίθενται να πάρουν για την αποκατάσταση του ΧΑΔΑ στη θέση Κονιδέικα και την άρση της περιβαλλοντικής υποβάθμισης, που επιβαρύνει τους κατοίκους και το φυσικό οικοσύστημα της περιοχής;
Οι ερωτώντες βουλευτές
Έφη Γεωργοπούλου-Σαλτάρη
Χαρούλα Καφαντάρη