Σοβαρό πλήγμα επέφερε η μεγάλη φωτιά της 5ης Αυγούστου στον Παραδοσιακό Ελαιώνα της Άμφισσας, τον μεγαλύτερο στη Μεσόγειο, που ¨δένει¨ αρμονικά με το Δελφικό τοπίο και και είναι χαρακτηρισμένος από την UNESKO ως μνημείο Παγκόσμιας κληρονομιάς με τεράστια σημασία για τη βιοποικιλότητα.
Αποτελεί ένα από τους βασικούς συντελεστές της τοπικής οικονομίας, βασικό στοιχείο του γεωργικού εισοδήματος των κατοίκων. Πενήντα με εξήντα χιλιάδες περίπου - υπεραιωνόβια στην πλειοψηφία τους - ελαιόδεντρα, έπεσαν θύματα του καταστροφικού περάσματος της πυρκαγιάς.
Το παράδειγμα της Άμφισσας απέδειξε το αυτονόητο : οι δασικές και γεωργικές πυρκαγιές αντιμετωπίζονται με συγκεκριμένο σχέδιο καταστολής και κυρίως πρόληψη.
Η πρόληψη μπορούσε να υλοποιηθεί μεταξύ των άλλων με την ολοκληρωτική εφαρμογή προγράμματος επιδοτούμενου από την ΕΕ Διατήρησης και Διαχείρισης του Παραδοσιακού Ελαιώνα μέσα από τα Γεωργοπεριβαλλοντικά μέτρα του Προγράμματος Αλ.Μπαλτατζή, που όμως καθυστέρησε για τρία χρόνια η συνέχιση της εφαρμογής του σε αυτή την Προγραμματική Περίοδο και είναι ανεπαρκές στις ενισχύσεις των δικαιούχων αφού χώρεσε μόνο 800 δικαιούχους από τους 2000 περίπου αιτούμενους την συμμετοχή τους. Η κακή εφαρμογή του προγράμματος αλλά και οι σύγχρονες συνθήκες της οικονομικής κρίσης και τα προβλήματα διάθεσης της ελιάς στην αγορά, οδήγησαν πολλούς από τους ιδιοκτήτες να αφήσουν ακαλλιέργητα τα χωράφια τους και τα ξερά χόρτα να αποτελέσουν το «μπαρούτι» της αναφερόμενης καταστροφής.
Σχέδιο καταστολής δεν υπήρξε αφού τα τεράστια κενά και η υποχρηματοδότηση της Πυρόσβεσης (σε δυνάμεις και μέσα), συνδυασμένα με καθυστερήσεις εκταμιεύσεων και το «αδυνάτισμα» του κρατικού μηχανισμού στο σύνολό του είναι σημαντικοί αρνητικοί παράγοντες για την έγκαιρη και ικανή αντιμετώπιση των πυρκαγιών.
Η ασυντόνιστη δράση των φορέων, η αδυναμία ικανοποιητικής συνεργασίας τους (παρά την μεγάλη προσφορά, ακόμα και πάνω από τις φυσικές τους αντοχές, των επαγγελματιών και εθελοντών) και η αρχική λαθεμένη εκτίμηση για το εύρος και την ισχύ της πυρκαγιάς μεγέθυναν τις δυσκολίες αντιμετώπισής της και τη τελική ζημιά.
Επειδή:
Α) η τραγική αυτή πυρκαγιά πρέπει να ληφθεί ως ευκαιρία για την ανάπτυξη και προστασία του Παραδοσιακού Ελαιώνα και όχι ως άλλοθι για τον αποχαρακτηρισμό του, όπως συγκεκριμένα συμφέροντα ήδη διακηρύσσουν και προωθούν
Β) πρωτεύον ζήτημα αποτελεί η συνεχής επαγρύπνηση τις προσεχείς μέρες για πιθανές αναζωπυρώσεις λόγω της φύσης των δένδρων – κουφάλες αιωνόβιων ελαιόδεντρων που μπορούν να καίγονται για μέρες - και η οριστική κατάσβεση και του τελευταίου μεμονωμένου δένδρου,
Ερωτώνται οι κ.κ Υπουργοί:
1. Αν προτίθενται τα αρμόδια υπουργεία με βάση τις πρόσφατες εμπειρίες των δυνάμεων πυρόσβεσης από τις πυρκαγιές της Αττικής και της Φωκίδας αλλά και άλλων περιοχών της χώρας να επανεξετάσουν και να βελτιώσουν τα επιχειρησιακά σχέδια πρόληψης και κατάσβεσης δασικών πυρκαγιών σύμφωνα και με τις υπάρχουσες προτάσεις υπηρεσιών και φορέων;
2. Αν έχουν ξεκινήσει τα συνεργεία των ΕΛΓΑ και ΠΣΕΑ την αρχική καταγραφή των ζημιών στην προσβληθείσα περιοχή για τον καθορισμό των αποζημιώσεων στους παθόντες καλλιεργητές;
3. Αν υπάρχει πρόβλεψη να δοθούν οι αποζημιώσεις από ΠΣΕΑ και ΕΛΓΑ με την διαδικασία της προκαταβολής (όπως στις φωτιές του 2007) και σύμφωνα με την αρχική δήλωση του παραγωγού;
4. Αν υπάρχει δυνατότητα για τους δικαιούχους του προγράμματος «Παραδοσιακός Ελαιώνας» να εξακολουθήσουν να λαμβάνουν το συνολικό εγκεκριμένο ποσό και να μην αφαιρείται η αξία που αντιστοιχεί στα ολοσχερώς καταστραφέντα δένδρα;
5. Αν σκοπεύουν οι αρμόδιες υπηρεσίες να εξετάσουν την αίτηση και υλοποίηση ειδικού προγράμματος μέσω έκτακτης χρηματοδότησης από το Ειδικό Ταμείο καταστροφών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και την ΟΥΝΕΣΚΟ, λόγω του χαρακτηρισμού της περιοχής (παγκόσμια κληρονομιά);
6. Αν προτίθενται οι αρμόδιες υπηρεσίες να εξετάσουν τη δυνατότητα αξιοποίησης των αδιάθετων κονδυλίων του προγράμματος «Α. Μπαλτατζής» για να ενισχυθεί η χρηματοδότηση του προγράμματος «Παραδοσιακός Ελαιώνας» με άμεση έκτακτη προκήρυξη όπου προτεραιότητα ένταξης θα έχουν οι από παλαιότερα αιτούμενοι αλλά και νέοι, με πιθανή «ελαστικοποίηση» των κριτηρίων ένταξης;
7. Αν σκοπεύουν οι υπηρεσίες της Περιφέρειας να επεξεργασθούν ειδικό πρόγραμμα «Ανασύσταση – Διατήρηση και Προστασία του Παραδοσιακού Ελαιώνα» με ιδιωτικές ενισχύσεις αλλά και δημόσια έργα κυρίως πυροπροστασίας και φυτοπροστασίας, ώστε κατά προτεραιότητα αυτό να ενταχθεί στα προγράμματα που χρηματοδοτεί το Γεωργικό Ταμείο την επόμενη Προγραμματική Περίοδο;
Ο ερωτών βουλευτής
Ευάγγελος Αποστόλου