Skip to main content.
Συνασπισμός Ριζοσπαστικής Αριστεράς
18/09/2013

Τοποθετήση Ζωής Κωνσταντοπούλου στην Ολομέλεια της Βουλής κατά τη συζήτηση του νέου κώδικα δικηγόρων

Κύριε Πρόεδρε,

πριν ξεκινήσω την εισήγησή μου επί του νομοσχεδίου θα ήθελα να μου επιτρέψετε για ένα λεπτό να αναφερθώ στο αποτρόπαιο έγκλημα που διαπράχθηκε.

Το δικαίωμα στη ζωή, όπως και το δικαίωμα στην ελευθερία, είναι τα πιο θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα. Υπό αυτήν την έννοια η δολοφονία που έλαβε χώρα είναι ένα πλήγμα στα ανθρώπινα δικαιώματα στη χώρα μας.

Το λέω γιατί είναι στην αρμοδιότητά σας, κύριε Υπουργέ, η περιφρούρηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Το λέω, όμως, και για να πω ότι η Δημοκρατία και η προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων δεν είναι ζήτημα λεκτικής διατύπωσης, δεν είναι ζήτημα πολιτικής διακήρυξης. Η δημοκρατία πραγματώνεται κάθε μέρα. Την δημοκρατία την πραγματώνουμε και την τιμούμε με το παράδειγμά μας. Αυτή εδώ η Αίθουσα πρέπει να είναι κοιτίδα δημοκρατίας, πρέπει να δίνει μάθημα και παράδειγμα δημοκρατίας, διαλόγου, σεβασμού της απόψεως και εκείνου με τον οποίο διαφωνούμε και, κυρίως, δημοκρατικής διαδικασίας και ψηφοφορίας, όχι ετσιθελισμού της οποιασδήποτε πλειοψηφίας.

Το λέω αυτό και προχωρώ κάνοντας μια αναφορά στο γεγονός, κύριε Υπουργέ -για να αναφερθώ στις ρατσιστικές και ναζιστικές εκδηλώσεις των οποίων γινόμαστε μάρτυρες- ότι ασφαλώς γνωρίζετε πως υπάρχει εν ενεργεία δικαστής που ήταν και είναι κάτοχος ρατσιστικού και αντισημιτικού μπλοκ. Θα ήθελα να έχουμε μια εικόνα του τι έχει πράξει το Υπουργείο Δικαιοσύνης σχετικά.

Ως προς την αρχή της δεδηλωμένης, επειδή ειπώθηκε δυστυχώς και από το ΚΚΕ ότι υπάρχει δήθεν μια πλανώμενη δεδηλωμένη που κάποτε δηλώθηκε και έκτοτε υπάρχει, θα ήθελα να πω ότι αυτό είναι μια απόλυτη διαστροφή της συνταγματικής πρόβλεψης.

Επειδή οι πολίτες μας ακούν και μας εμπιστεύονται, θα πρέπει να είμαστε προσεκτικοί, όταν μιλούμε για τη δεδηλωμένη. Η δεδηλωμένη αφορά τη διαδικασία ψήφου εμπιστοσύνης στην Κυβέρνηση μετά τις εκλογές και τίποτα άλλο. Η δεδηλωμένη δεν είναι αυτονόητη για κάθε νομοσχέδιο και για κάθε άρθρο νομοσχεδίου, ειδεμή δεν θα συνεδρίαζε η Βουλή.

Αλίμονο αν θεωρήσουμε ότι επειδή τον Ιούλιο του 2012 δηλώθηκε εμπιστοσύνη σε μια άλλη κυβέρνηση, με άλλες συνιστώσες, με άλλους Υπουργούς, με άλλον Υπουργό Δικαιοσύνης εν προκειμένω, σήμερα διαρκεί στο διηνεκές μια δεδηλωμένη εμπιστοσύνη που καταλαμβάνει όλα τα άρθρα αυτού του νομοσχεδίου.

Αυτό είναι άρνηση της κοινοβουλευτικής διαδικασίας. Αυτό είναι άρνηση του θεμελιώδους δικαιώματος και υποχρέωσης του κάθε βουλευτή, που είναι να ψηφίζει σύμφωνα με τη συνείδησή του και όχι σύμφωνα με την ψήφο εμπιστοσύνης που έδωσε ή δεν έδωσε πριν από αρκετό καιρό.

Άλλωστε, έχουν αλλάξει και οι Κοινοβουλευτικές Ομάδες στη σύνθεσή τους και η ίδια η Κυβέρνηση, όπως προείπα. Και αυτή η Κυβέρνηση έχει φέρει άρθρα που έχουν καταψηφιστεί από αυτήν εδώ τη Βουλή.

Άρα, πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί όταν μιλούμε για δεδηλωμένη και να μην προσπαθούμε να υφαρπάξουμε μια δεδηλωμένη υποταγή, διότι αυτό είναι που επιδιώκει η Κυβέρνηση: τη δεδηλωμένη υποταγή στις βουλές της.

Εμείς αυτό που διαγιγνώσκουμε είναι η δεδηλωμένη αγανάκτηση της κοινωνίας, η δεδηλωμένη εξαθλίωση των πολιτών, αλλά και η δεδηλωμένη και διαδηλούμενη σήμερα αντίδραση σʼ αυτή τη σαρωτική και ισοπεδωτική πολιτική. Αυτή τη δεδηλωμένη πρέπει να την λαμβάνουμε υπόψη όλοι οι Βουλευτές, όταν τοποθετούμαστε νομιμοποιώντας πρακτικές που καθαυτές πλήττουν τη Δημοκρατία μέσα σε αυτή εδώ την Αίθουσα.

Το λέω αυτό αναφερόμενη και σε ένα σύνθημα που η Αριστερά και η εργατιά φωνάζει και θα φωνάζει: «Χωρίς εσένα γρανάζι δεν γυρνά». Ας μην γινόμαστε και ας μην γίνεται κανείς το γρανάζι που κινεί αυτή την μηχανή, η οποία «αλέθει» σαν το μύλο ανθρώπινες ζωές. Δεν θα είχε περάσει αυτό το νομοσχέδιο.

Ερχόμενη τώρα στις προβλέψεις του νομοσχεδίου, υπενθυμίζοντας σε όσους προσποιούνται ότι δεν άκουσαν τις πολλαπλές τοποθετήσεις των Βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ στις συνεδριάσεις της Επιτροπής, που δήθεν δεν κατάλαβαν αν αντιτιθέμεθα ή δεν αντιτιθέμεθα κι οι οποίοι δεν άκουσαν ούτε το «όχι» ούτε τις τοποθετήσεις μας, θα τα επαναλάβω.

Το νομοσχέδιο αυτό υποβαθμίζει το δικηγόρο. Αποσύρεται ακόμη και η πρόβλεψη του άρθρου 45 ενός Κώδικα του 1954, που έλεγε ότι ο δικηγόρος δικαιούται τον αυτό σεβασμό τον οποίο οφείλει στις δικαστικές αρχές. Υπαναχωρεί από αυτήν τη θεσμική λειτουργία, την οποία διακηρύσσει και απλώς του αποδίδει και του αποτίει τον ίδιο σεβασμό με τους δημοσίους υπαλλήλους. Είναι, λοιπόν, υπαναχώρηση, είναι έκπτωση στη θεσμική λειτουργία του δικηγόρου.

Είναι υποκρισία, διότι στο άρθρο 3 προβλέπεται ότι η δικηγορική δραστηριότητα δεν είναι εμπορική δραστηριότητα, αλλά δεν δεχθήκατε και δεν δέχεστε μέχρι σήμερα αυτό που εμείς προτείναμε, δηλαδή, να προστεθεί παράγραφος που θα λέει ότι καταργείται κάθε αντίθετη διάταξη νόμου με την οποία ο δικηγόρος εξομοιώνεται με έμπορο και οι δικηγορικές υπηρεσίες με προϊόν, καταργείται το 23% ΦΠΑ, το οποίο επωμίζονται οι πολίτες στις δικηγορικές υπηρεσίες. Γιατί δεν το δέχεστε; Πόσο υποκριτικό είναι να λέτε ότι δεν είναι εμπορική δραστηριότητα –που δεν είναι βεβαίως, γιατί είναι λειτούργημα- και την ίδια στιγμή να επιβάλλετε 23% ΦΠΑ; Δεχθείτε το, λοιπόν, για να δούμε αν ο καθένας εννοεί αυτά που λέει ή αν απλώς υποκρίνεται.

Η δικαιοσύνη δεν είναι προϊόν ούτε για να το μετράτε ποσοτικά, όπως κάνετε με τα κριτήρια που βάζει η Τρόικα στους ρυθμούς έκδοσης δικαστικών αποφάσεων ανεξαρτήτως της ποιότητας, ούτε για να θέτετε κριτήρια παραγωγής σε δικηγόρους και δικαστές. Ο δικηγόρος δεν είναι ο καταδότης. Επομένως, είναι κατάπτυστη η πρόβλεψη με την οποία επιτρέπετε την υπαναχώρηση από την απόλυτη θωράκιση του δικηγορικού απορρήτου και του καθήκοντος εχεμύθειας που προστατεύει αυτή την ιερή σχέση εμπιστοσύνης μεταξύ δικηγόρου και πελάτη.

Ομοίως, υποκριτικά στηλιτεύετε την αντιποίηση δικηγορίας, αλλά αρνηθήκατε, κύριε Υπουργέ, ενώ σας το προτείναμε στην Επιτροπή, να προσθέσετε κυρώσεις για νομικά πρόσωπα που αντιποιούνται δικηγορικές υπηρεσίες, δηλαδή, για όλες αυτές τις εισπρακτικές εταιρίες, οι οποίες καταδιώκουν τους πολίτες, τους υπερχρεωμένους δανειολήπτες, αυτούς που τους χρεώσατε αφού τους διαφημίσατε τα δάνεια και εν συνεχεία τους κουρέψατε τα εισοδήματα. Αυτές οι εταιρίες χρησιμοποιούν προσωπικό που δεν είναι νομικοί και που παρόλα αυτά απειλούν τηλεφωνικά και παρενοχλούν τους πολίτες, επικαλούμενοι νομικά τμήματα τραπεζών, εταιριών και δικηγορικών τμημάτων, δικηγορικών εταιρειών. Θα περιλάβετε πρόβλεψη, όπως ζητήσαμε στην Επιτροπή ή θα μας πείτε ότι δεν ακούσατε τι προτείνουμε;

 Προτείναμε επίσης πλήρη και ουσιαστική θωράκιση της θεσμικής λειτουργίας του δικηγόρου. Σας ανέφερα χθες και σας παρότρυνα να διαβάσετε το βιβλίο του Γεωργίου-Αλέξανδρου Μαγκάκη. Είναι κρίμα, πραγματικά, που δεν τιμά αυτήν την κατάκτηση του πολιτισμού η σημερινή σας πολιτική.

Λέτε ότι ο δικηγόρος δεν συλλαμβάνεται στην ανάκριση. Και σε όλες τις άλλες περιπτώσεις, στις οποίες περιστέλλονται οι υπερασπιστικές του ενέργειες, σε όλες τις άλλες περιπτώσεις που ποινικοποιείται η ύπαρξή του και η υπεράσπιση η ίδια, που θεωρείται πολλές φορές πιο ένοχη και από το ίδιο το αδίκημα, τι προβλέπετε; Τι προβλέπετε για τους νέους δικηγόρους που υφίστανται σκαιές συμπεριφορές στα δικαστήρια; Πού είναι η θωράκιση και η πρόβλεψη για σεβασμό στην αξιοπρέπειά τους;

Τι προβλέψατε, κύριε Υπουργέ, για το φαινόμενο να υποχρεώνονται δικηγόροι να αναλάβουν υποθέσεις σε πείσμα της αντίρρησης κατηγορουμένων και μάλιστα με ενέργειες από πλευράς δικαστηρίων διαβίβασης πρακτικών για να ελεγχθεί ποινικά ο δικηγόρος; Όταν διακυβεύονται ανθρώπινα δικαιώματα, ο δικηγόρος έχει υποχρέωση να τα προστατέψει και όχι να συμπράξει μαζί με εκείνους που τα παραβιάζουν.

Στα πειθαρχικά παραπτώματα, όμως, προβλέψατε την ποινικοποίηση της έλλειψης πατριωτισμού. Είναι επικίνδυνες αυτές οι προβλέψεις. Είμαι η πρώτη που σʼ αυτήν την Αίθουσα επικαλούμαι το καθήκον μας ως βουλευτών και ως πολιτών να υπερασπιζόμαστε την πατρίδα και τη δημοκρατία.

Είναι άλλο όμως αυτό και είναι άλλο να προβλέπετε πειθαρχικό αδίκημα την ενέργεια που καταδεικνύει έλλειψη αφοσίωσης στην πατρίδα και στη δημοκρατία. Αναρωτιέμαι πού θα φτάσει αυτό και αν θα φτάσει μέχρι του να περιστέλλει τις αγορεύσεις συνηγόρων υπεράσπισης σε συγκεκριμένες δίκες. Γιατί, όπως γνωρίζετε, θεμελιώδες χαρακτηριστικό του συνηγόρου υπεράσπισης και θεμελιώδες καθήκον του είναι η απεριόριστη αμφισβήτηση. Αυτή είναι η δημοκρατική κατάκτηση σε ένα κράτος δικαίου.

Προχωρήσατε, όμως, στο άρθρο 31 και 32 σε εντελώς αντιφατικές προβλέψεις. Προχωράτε σε διακριτική μεταχείριση των ειδικών συμβούλων Υπουργών, που τους δίνετε τώρα το δικαίωμα να αναλαμβάνουν και ιδιωτικές υποθέσεις, αλλά θεσμοθετείτε αντιστροφή του τεκμηρίου αθωότητας για όσους κατηγορούνται για δυο συγκεκριμένες κατηγορίες εγκλημάτων: εγκλήματα περί ναρκωτικών –που δεν ονομάζονται πια έτσι, όπως γνωρίζετε, υπάρχει νόμος πρόσφατος που τα ονομάζει αδικήματα περί εξαρτησιογόνων ουσιών, είναι νόμος του Υπουργείου Δικαιοσύνης- και εγκλήματα κατά της γενετήσιας ελευθερίας.

Απαγορεύεται –μας λέτε- αυτές τις δυο κατηγορίες να αναλαμβάνουν ειδικώς βουλευτές και ευρωβουλευτές. Αυτό συνιστά αντιστροφή του τεκμηρίου αθωότητας εκείνων, οι οποίοι βρίσκονται κατηγορούμενοι για οποιαδήποτε κατηγορία εγκλημάτων που εσείς με μια υποκριτική, ηθικολογική, δική σας ιεράρχηση, που όμως κλείνει τα μάτια σε άλλα αδικήματα, αποφασίσατε να στηλιτεύσετε και η οποία δεν έχει και καμμία σχέση με την ιεράρχηση που γίνεται στον Ποινικό Κώδικα.

Ολοκληρώνοντας το ζήτημα περί ασυμβιβάστου, έχετε θεσπίσει ασυμβίβαστο άσκησης δικηγορίας –δηλαδή, αναστολή- για τους προέδρους των ανεξαρτήτων αρχών. Σας προτείναμε –και κάνετε ότι δεν το ακούτε- αυτή η αναστολή να ισχύει και για τα μέλη των πολυμελών ανεξαρτήτων αρχών, διότι είναι άσκηση δημόσιας εκτελεστικής εξουσίας η εξουσία των ανεξαρτήτων αρχών και είναι αδιευκρίνιστο γιατί θεσπίζετε αναστολή για τους προέδρους όχι όμως για τα μέλη.

Δεν θέλω να αναφερθώ στο ότι έχετε παντελώς απαξιώσει τις ανεξάρτητες αρχές, αφού έχουν λήξει οι θητείες Προέδρων, μελών των Διοικητικών Συμβουλίων σε πλείστες όσες, εκ των οποίων και το Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης και η Επιτροπή Ανταγωνισμού και μια σειρά άλλων κομβικών Ανεξαρτήτων Αρχών.

Ως προς την Επιτροπή, η οποία επελήφθη της σύνταξης του Κώδικα αυτού, θα μου επιτρέψετε να σας πω ότι δεν είναι προσήκον να λέτε ότι εκπρόσωπος αυθεντικός του δικηγορικού κόσμου της χώρας είναι ο Πρόεδρος της Επιτροπής ο κ. Αντώνης Βγόντζας. Είναι πρώην νομικός σύμβουλος του τότε Πρωθυπουργού Ανδρέα Παπανδρέου, είναι επικεφαλής νομοπαρασκευαστικών επιτροπών των Υπουργείων του ΠΑΣΟΚ κατʼ εξοχήν -τώρα και της Νέας Δημοκρατίας. Δεν είναι, όμως, ο αυθεντικός εκπρόσωπος του δικηγορικού κόσμου της χώρας και δεν είναι σωστό να προσπαθούμε με αυτόν τον τρόπο να παρουσιάσουμε μια εικόνα συναίνεσης του δικηγορικού κόσμου, ούτε είναι αυθεντικός εκπρόσωπος του δικηγορικού κόσμου της χώρας ο κ. Κωνσταντίνος Κουτσουλέλος ή ο κ. Δημήτριος Σκαρίμπας, συνεργάτης στο πολιτικό Γραφείο του Υπουργού Δικαιοσύνης ή ο κ. Λεωνίδας Γεωργόπουλος από την Ένωση Δικηγορικών Εταιρειών.

Υπήρχαν και τέσσερις εκλεγμένοι εκπρόσωποι, δύο Πρόεδροι Δικηγορικών Συλλόγων και δύο μέλη του Δικηγορικού Συλλόγου της Αθήνας. Επίσης, δεν μπορείτε να πείτε ότι εκφράζουν το σύνολο δικηγορικό κόσμο. Και πάλι όμως οφείλατε να πείτε αυτό που μας έχει κατατεθεί και γνωστοποιηθεί, ότι δηλαδή η ολομέλεια των Προέδρων των Δικηγορικών Συλλόγων της χώρας δεν συνεδρίασε ποτέ με απαρτία για να εγκρίνει αυτό το σχέδιο, όπως επίσης ότι συνολικά τα αιρετά μέλη της Επιτροπής απείλησαν με παραίτηση –αυτό μας είπε προχθές ο κ. Βαλεργάκης- για όλες τις διατάξεις που αφορούν τις δικηγορικές εταιρείες. Άρα, ας μην εμφανίζουμε μιαν εικόνα συναίνεσης.

Επίσης, δεν είπατε ότι αυτά που θεσπίζετε για τις δικηγορικές εταιρείες ευνοούν εκείνες τις εταιρείες στις οποίες δίνετε αφειδώς χρήματα, μέσω του ΤΑΙΠΕΔ, μέσω του ΕΣΠΑ, μέσω αναθέσεων, μέσω και άλλων διαδικασιών διάθεσης κονδυλίων, όπως επίσης δεν είπατε ότι επιχειρείτε τώρα να εισαγάγετε με ύποπτο τρόπο τη διαμεσολάβηση. Έχετε μάλιστα καταθέσει και σχέδιο νόμου μέσα στον Αύγουστο σε δημόσια διαβούλευση, σε νεκρή περίοδο κατά την οποία οι φορείς δεν μπόρεσαν να τοποθετηθούν.

Από αυτή τη διαμεσολάβηση την οποία προετοιμάζετε, ετοιμάζεστε και πάλι να προβείτε στη γνωστή διαδικασία διανομής κονδυλίων σε υμετέρους, την ίδια ώρα που ο νέος δικηγόρος για να καταρτιστεί για να μπορεί να είναι διαμεσολαβητής, πρέπει να πληρώσει 2.500 ευρώ. Αυτές δεν είναι ρυθμίσεις θωράκισης του δικηγορικού επαγγέλματος.

Ως προς τους δικηγορικούς συλλόγους, θα μου επιτρέψετε να σας πω ότι είναι ακραία αντιδημοκρατικό να προσπαθείτε, εν μέσω προεκλογικής περιόδου, να αλλάξετε το σύστημα εκλογής στους δικηγορικούς συλλόγους και να νοθεύσετε την ισχύουσα απλή αναλογική.

Ως προς τα ταμεία, δεν τα προστατεύετε, έχουν καταληστευθεί από το PSI. Εβδομήντα εκατομμύρια ευρώ ληστεύθηκαν μόνον από ένα λογαριασμό, από μία σειρά λογαριασμών, που μας κατέθεσε το Ταμείο Νομικών.

Ως προς την παράσταση δικηγόρων σε συμβόλαια, δεν προστατεύετε αλλά αφήνετε ανυπεράσπιστο τον πολίτη που συναλλάσσεται με τράπεζες, οι οποίες συνάπτουν, με μικρά γράμματα, δανειακές συμβάσεις επαχθέστατες, λεόντειες και η παράσταση δικηγόρου εκεί είναι εγγύηση για τα δικαιώματά του και για την εγκυρότητα της δικαιοπραξίας.

Ως προς τους εμμίσθους δικηγόρους, είναι πρόκληση να προβλέπετε κατώτατη αμοιβή 580 ευρώ το μήνα για το δικηγόρο και την ίδια ώρα να δίνετε στις υμέτερες εταιρείες, για βρώμικες δουλειές, 520 ευρώ την ώρα.   

Ολοκληρώνω με δύο παρατηρήσεις.

Εν τέλει, σε σχέση με την αγωγή κακοδικίας, πρέπει να σας πω –εμείς συμφωνούμε με τη ρύθμιση αυτή- ότι θα πρέπει να θεσπίσετε ανάλογη ρύθμιση, γιατί η κακοδικία διαπράττεται και από δικαστές και θα πρέπει να θεσπίσετε ανάλογη ρύθμιση για το δικαίωμα του πολίτη να προσφύγει με αγωγή κακοδικίας.

Τέλος, κύριε Υπουργέ, εκείνο που θα ήθελα να πω είναι πως αυτό το νομοσχέδιο είναι εντελώς άτολμο σε εκείνα που ήταν ζέοντα, είναι αντιδραστικό σε εκείνα που είναι επικίνδυνα, είναι οπισθοδρομικό και είναι κυρίως αντιδραστικό και εξοντωτικό για τους δικηγόρους που ως αποστολή έχουν να μάχονται, να αντιμάχονται, να ανθίστανται και να υπερασπίζονται τους πολίτες σε αυτή τη μνημονιακή καταστροφή την οποία έχετε δρομολογήσει εδώ και τρία χρόνια.