Συζητήθηκε σήμερα στη Βουλή η επίκαιρη επερώτηση 37 βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ σχετικά με το μοντέλο διαχείρισης των απορριμμάτων στην Ελλάδα και τις συνέπειες αυτής της πολιτικής
Χαρά Καφαντάρη, βουλευτής Βʼ Αθήνας: Η Χαρά Καφαντάρη,ειδική εισηγήτρια κατά τη συζήτηση, τόνισε μεταξύ άλλων: "Σήμερα, περισσότερο από ποτέ άλλοτε, η διαφύλαξη του περιβαλλοντικού πλούτου και των φυσικών πόρων, σε συνδυασμό με την ορθολογική διαχείρισή τους και με κύριο άξονα τον αναντικατάστατο ρόλο του Δημόσιου Τομέα, μπορεί να είναι ο βασικότερος παράγοντας για αναπτυξιακά μέτρα και να αποτελεί την ραχοκοκαλιά μιας βιώσιμης ανάπτυξης και το πλαίσιο αναφοράς μιας ανθρωποκεντρικής οικονομίας.
Οι πολιτικές που ακολουθήθηκαν στη διαχείριση απορριμμάτων όλα αυτά τα χρόνια από τις αυτοδύναμες κυβερνήσεις Ν.Δ. και ΠΑΣΟΚ υπήρξαν κοντόφθαλμες, χωρίς κανένα μελλοντικό σχεδιασμό.
Οι τραγικές παραβιάσεις της διεθνούς περιβαλλοντικής νομοθεσίας (λειτουργία ανεξέλεγκτων χωματερών–ΧΑΔΑ) δημιούργησαν στη χώρα μας μια εκρηκτική κατάσταση, με αποτέλεσμα ο μετέπειτα σχεδιασμός της διαχείρισης των απορριμμάτων να βασιστεί στις απαιτήσεις εργολάβων για τη δημιουργία ΧΥΤΑ/Υ. Με τον τρόπο αυτό, η Ελλάδα απέρριψε την εμπειρία πολλών χωρών της ΕΕ, που δείχνει ότι στην κορυφή της ιεραρχίας των τρόπων διαχείρισης απορριμμάτων βρίσκεται η πρόληψη, και κατασπατάλησε εκατομμύρια κοινοτικών και εθνικών πόρων για να ανεβάσει τους τζίρους ιδιωτικών συμφερόντων φυτεύοντας ΧΥΤΑ/Υ σε διάφορα σημεία της επικράτειας. Με την επιλογή της τεχνολογίας της καύσης ως κυρίαρχο τρόπο διαχείρισης των απορριμμάτων, παρά τα επιβεβαιωμένα τεράστια μειονεκτήματά της, επιβεβαιώνεται η εξάρτηση από μεγάλα επιχειρηματικά συμφέροντα και ακολουθείται τυφλά ο δρόμος της ιδιωτικοποίησης και του επιχειρηματικού κέρδους. Σήμερα, με την επίκληση του αδιεξόδου στο θέμα της διαχείρισης των απορριμμάτων που η ίδια δημιούργησε, η μνημονιακη συγκυβέρνηση προχωρεί με επείγουσες διαδικασίες σε εθνικό επίπεδο, το σχέδιο ιδιωτικών επενδύσεων υπό τη μορφή των Συμπράξεων Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ) για την επεξεργασία σύμμεικτων απορριμμάτων σε κεντρικές μονάδες εισαγόμενης τεχνολογίας με σκοπό την ενεργειακή αξιοποίηση, ανοίγοντας το δρόμο και στην καύση. Γίνεται ξεκάθαρος ο προσανατολισμός και οι δεσμεύσεις της μνημονιακής συγκυβέρνησης ΝΔ-ΠΑΣΟΚ-ΔΗΜΑΡ στις επιταγές της Τρόικας, που δήλωσε προτεραιότητα στη διαχείριση των απορριμμάτων, μαζί με τον τομέα της ενέργειας και των φυσικών πόρων. Υπό τις εντολές του ΦΟΥΧΤΕΡ και της task force για εχεμύθεια, όλοι οι διαγωνισμοί γίνονται υπό το καθεστώς απόλυτης και αδιαφανούς εποπτείας, από την συγκυβέρνηση, μέσω της ειδικής γραμματείας ΣΔΙΤ και του Υπουργού."
Στη συνέχεια της ομιλίας της η Χαρά Καφαντάρη κατά τη σημερινή συζήτηση της επερώτησης για τη διαχείριση απορριμμάτων ανέδειξε, μεταξύ άλλων, ότι:
"1. Στο κυβερνητικό σχέδιο για ΣΔΙΤ και με τη μέθοδο του ανταγωνιστικού διαλόγου, ρυθμιστής είναι ο επενδυτής και ως προς τη μέθοδο διαχείρισής και τους όρους. Παραδίδεται στα χέρια των επενδυτών όλο το σύστημα διαχείρισης απορριμμάτων, από την αποκομιδή έως την τελική διάθεση, με την εγγύηση του κράτους για τα λεγόμενα επενδυτικά ρίσκα δηλαδή, συγκεκριμένη ποσότητα απορριμμάτων για την τροφοδοσία των μονάδων, εγγυημένη χρηματοδότηση του κόστους λειτουργίας μέσα από το ΠΔΕ, εγγυημένη διάθεση της ενέργειας και επιδότησης της ως ΑΠΕ και εξασφάλιση των Χώρων Υγειονομικής Ταφής Υπολειμμάτων (ΧΥΤΥ).
2. Είναι δυσμενείς για το δημόσιο συμφέρον οι όροι του σχεδίου σύμβασης που ετοιμάζεται να υπογράψει η ΔΙΑΔΥΜΑ ΑΕ για τη ΣΔΙΤ διαχείρισης απορριμμάτων στη Δυτ. Μακεδονία, μεταξύ των οποίων προβλέπεται ότι εάν η συνολική ποσότητα των Συμβατικών Αποβλήτων θα είναι μικρότερη από την Ελάχιστη Εγγυημένη Ποσότητα, η ΔΙΑΔΥΜΑ θα αποζημιώνει τον Ιδιωτικό Φορέα Σύμπραξης (ΙΦΣ) για απώλεια Εσόδων.
3. Υπάρχει το σοβαρό ενδεχόμενο να αμφισβητηθεί η χρηματοδότηση από πόρους της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δεδομένου ότι το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο, στην Ειδική Έκθεση 20/2012, αξιολογώντας αρνητικά την επεξεργασία σύμμεικτων απορριμμάτων, κάνει σύσταση προς τα κράτη μέλη, μεταξύ άλλων, να εστιάζουν στις υποδομές διαχείρισης αποβλήτων που επεξεργάζονται απόβλητα διαχωρισμένα στη πηγή και καλεί την Επιτροπή να ορίσει, την εφαρμογή της προαναφερθείσας σύστασης, ως προϋπόθεση για τη συνεισφορά της Ε.Ε. Στις ΣΔΙΤ τους όρους τους βάζουν οι επενδυτές. Παραδίδεται στα χέρια τους όλο το σύστημα διαχείρισης απορριμμάτων, από την αποκομιδή έως την τελική διάθεση, με την εγγύηση του κράτους για τα λεγόμενα επενδυτικά ρίσκα: Ποσότητα απορριμμάτων για την τροφοδοσία των μονάδων, εγγυημένη χρηματοδότηση του κόστους λειτουργίας μέσα από το μηχανισμό των δημοτικών τελών, εγγυημένη διάθεση της ενέργειας και επιδότησης της ως ΑΠΕ και εξασφάλιση των Χώρων Υγειονομικής Ταφής Υπολειμμάτων (ΧΥΤΥ). Και όλα αυτά σε καθεστώς εργασιακού μεσαίωνα για τους εργαζόμενους.
Στον αντίποδα αυτής της πολιτικής,
Ο ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ έχει καταθέσει ολοκληρωμένη πρόταση διαχείρισης των απορριμμάτων. Μια πρόταση που στηρίζεται στον δημόσιο χαρακτήρα, τον κοινωνικό έλεγχο και την αποκέντρωση των δράσεων σε επίπεδο δήμων ή όμορων δήμων και περιφερειών,
Πρώτη προτεραιότητα για μας βέβαια, αποτελεί η μείωση του όγκου των απορριμμάτων, που έχει άμεση σχέση και με το μοντέλο ανάπτυξης.
Το σχέδιο μας διακρίνεται σε τέσσερα επίπεδα:
Επίπεδο κατοικίας-επιχείρησης-υπηρεσίας- δήμου,
Επίπεδο μεγάλων δήμων ή ομάδων δήμων,
Επίπεδο ευρύτερης γεωγραφικής ενότητας ή περιφέρειας,
Επίπεδο επικίνδυνων αποβλήτων σε διαπεριφερειακό επίπεδο, μακριά από τον αστικό ιστό.
Πρόκειται δηλαδή για μια πολιτική που συνεκτιμά και αξιοποιεί τα ιδιαίτερα κοινωνικοοικονομικά χαρακτηριστικά σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο, αναγνωρίζει ρόλο και λόγο στις τοπικές κοινωνίες, δημιουργεί προϋποθέσεις ανάπτυξης σε όφελος του κοινωνικού συνόλου, δημιουργεί θέσεις εργασίας και δεν συνεπάγεται πρόσθετα οικονομικά βάρη για τους πολίτες. Μια πρόταση κοινωνικής συμμετοχής, όπου τα οφέλη ανταποδίδονται στην κοινωνία και όχι σε επιχειρηματικά συμφέροντα."
Σοφία Σακοράφα, βουλευτής Βʼ Αθήνας: Στην παρέμβασή της η Σοφία Σακοράφα κατήγγειλε τη διαπλοκή που χαρακτήριζε τις μέχρι τώρα πολιτικές διαχείρισης των απορριμμάτων και ''τα όργια παραβιάσεων της εθνικής και ευρωπαϊκής νομοθεσίας, όργια καταστολής της φωνής των τοπικών κοινωνιών, όργια κακοτεχνιών και κατασκευαστικών λαθών, σε όλη τη χώρα από άκρη σε άκρη.''
Για τη νέα προτεινόμενη φάση διαχείρισης των απορριμμάτων, η Σοφία Σακοράφα τόνισε ότι είναι στενά συνδεδεμένη με τις αναγκαιότητες και τις σκοπιμότητες των μνημονίων, υπηρετώντας τρεις στόχους. Ο πρώτος είναι η υποχρεωτική επιλογή της παρωχημένης λύσης της καύσης, με εγκατάσταση εισαγόμενης τεχνολογίας μονάδων μεγάλης κλίμακας για την επεξεργασία σύμμεικτων απορριμμάτων. Η Σοφία Σακοράφα χαρακτήρισε ''σκανδαλώδες σήμερα το δημόσιο και ο λαός μας να υποχρεωθούμε να πληρώσουμε για την κατασκευή, λειτουργία και εκμετάλλευση των φαραωνικών αυτών έργων.''
Ο δεύτερος στόχος είναι, μέσω αυτής της επιλογής, να υπηρετηθούν τα συμφέροντα συγκεκριμένων ντόπιων μεγαλοεργολάβων και των γερμανών συνεταίρων τους. Και μάλιστα με εξασφαλισμένη και εγγυημένη κερδοφορία αφού ''μετατρέπει την Τοπική Αυτοδιοίκηση σε εργαλείο εφαρμογής της μνημονιακής πολιτικής και εισπρακτικό μηχανισμό στην υπηρεσία των επιχειρηματικών συμφερόντων, εκτοξεύοντας στα ύψη τα δημοτικά τέλη.''
Για την υπηρέτηση των παραπάνω στόχων επιβάλλονται αθρόες απολύσεις και η μισθολογική εξαθλίωση των εργαζομένων.
Και κατέληξε:
''Κύριε υπουργέ των εσωτερικών, αρκετές φορές σας έχω εγκαλέσει σα μνημονιακό εντολοδόχο. Εγώ σήμερα εδώ θα το επαναλάβω. Κύριε υπουργέ σε μια κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ οι απορρέουσες από το μνημόνιο τυχοδιωκτικές εντολές, ναι, θα αποτελέσουν παρελθόν, μαζί με το πρόγραμμα συνολικά των μνημονίων.
Και γνωρίζετε βέβαια πολύ καλά ότι οι μόνοι που κλονίζονται από αυτού του είδους τις δεσμεύσεις είναι όσοι – ξένοι και ντόπιοι- επιθυμούν να μετατρέψουν την Ελλάδα σε αποικία και το λαό μας σε λεηλατημένο ιθαγενή.''
Ηρώ Διώτη, βουλευτής Λάρισας : Κρίσιμο θέμα, όχι μόνο για την οικονομική ή αναπτυξιακή του διάσταση, αλλά και για τις επιπτώσεις του στη δημόσια υγεία και το περιβάλλον, χαρακτήρισε το δημόσιο χαρακτήρα της διαχείρισης απορριμμάτων, η βουλευτίνα Λάρισας Ηρώ Διώτη, στηλιτεύοντας το ότι «η Πολιτεία, διαχρονικά, ενδιαφέρθηκε μόνο για την εξυπηρέτηση ενός συστήματος συμφερόντων και διαπλοκής».
Παράλληλα, άσκησε κριτική για τον Περιφερειακό Σχεδιασμό, «που αφορά σε παράδοση του πόρου των απορριμμάτων σε ιδιωτικά συμφέροντα, με σαφή κατεύθυνση στην τεχνολογία της καύσης, η οποία εκτός από πανάκριβη, είναι και πλήρως εισαγόμενη και ανεξέλεγκτη. Έτσι ακυρώνεται η ανακύκλωση και η Ευρωπαϊκή Οδηγία για στάδια διαχείρισης, τα οποία εγκαταλείπονται και πάμε κατευθείαν στην καύση, που συνεπάγεται μεταξύ άλλων και εισαγωγή σκουπιδιών από άλλες χώρες, για να συμφέρει τον επενδυτή».
Στάθηκε δε στις περιβαλλοντικές επιπτώσεις της καύσης, παραπέμποντας σε μελέτες και ευρωπαϊκά παραδείγματα, κι επισημαίνοντας ότι «τα εργοστάσια καύσης αποβλήτων είναι άρρηκτα δεμένα με την έκλυση διοξινών και εκατοντάδων άλλων τοξικών ουσιών».
Κλείνοντας, τόνισε ότι «οι εργαζόμενοι στους ΟΤΑ δίνουν αγώνες ενάντια σε αυτήν την κακή, σε κάθε επίπεδο, εξέλιξη. Κι αυτή τη μάχη πρέπει να τη δώσουμε μαζί με την κοινωνία. Ως κυβέρνηση της Αριστεράς θα ακυρώσουμε τις συμβάσεις ΣΔΙΤ, εφαρμόζοντας τη δική μας ολοκληρωμένη εναλλακτική πρόταση».
Λίτσα Αμμανατίδου Πασχαλίδου, βουλευτής Βʼ Θες/νίκης: Στον Σχέδιο ΔΙΑΔΥΜΑ της Δυτικής Μακεδονίας και στον Περιφερειακό Σχεδιασμό της Θεσσαλονίκης αναφέρθηκε η Λίτσα Αμμανατίδου Πασχαλίδου: «ο δημόσιος φορέας αναλαμβάνει την υποχρέωση να συλλέγει και να μεταφέρει όλα τα απορρίμματα των τεσσάρων νομών στις εγκαταστάσεις ενός ιδιώτη, ο οποίος έπειτα θα αποκομίσει κέρδος από την επεξεργασία τους! Το κράτος κρατά τη ζημιογόνα πλευρά της διαχείρισης, ενώ την κερδοφόρα την αναλαμβάνει ο ιδιώτης. Η ΔΙΑΔΥΜΑ αποτελεί διαδικασία πιλότο για το παιχνίδι που επιχειρεί να στήσει η τρικομματική κυβέρνηση με τις εταιρείες στην υπόθεση των απορριμάτων. Άλλωστε όλοι οι Περιφερειακοί Σχεδιασμοί είναι πανομοιότυποι, κάτι περισσότεερο μάλλον από πανομοιότυποι, είναι copy-paste.[…] Στη Θεσσαλονίκη, στο Σταθμό Μεταφόρτωσης Απορριμμάτων της Ευκαρπίας, η μέθοδος εφαρμογής της πολιτικής των εργολάβων είναι η ίδια. Καμία δημόσια διαβούλευση, ανάθεση του έργου στον εργολάβο με την επίβλεψη της κυβέρνησης και κάτω από αδιαφανείς διαδικασίες, και μπόλικη καταστολή για όσους δεν θέλουν καύση απορριμμάτων αλλά ζητούν ανακύκλωση και σεβασμό στο περιβάλλον και στην τσέπη τους.[…]Βέβαια θα μπορούσε να αναρωτηθεί κανείς «τίνος συμφέροντα εξυπηρετεί μια κυβέρνηση που ασκεί αυτή τη σκληρή πολιτική για να επιβάλει παράλογες επιλογές»; Δυστυχώς είναι δεν είναι πλέον μυστικό. Το ομολογεί ο ίδιος ο κ. Φούχτελ “τα σκουπίδια είναι ο θησαυρός της χώρας”»
Γιώργος Πάντζας, βουλευτής Αττικής: Ο Γιώργος Πάντζας,μεταξύ άλλων επεσήμανε: «Με τις πολιτικές σας κάνατε τα όνειρα του Έλληνα σκουπίδια. Προωθείτε έναν άθλιο και αναχρονιστικό περιφερειακό σχεδιασμό διαχείρισης απορριμμάτων, με μεγάλα στρατόπεδα συγκέντρωσης σκουπιδιών.
Με ογκώδεις μονάδες που καταστρέφουν το περιβάλλον, στραγγίζουν την τσέπη του δημότη, και επιβαρύνουν την υγεία του. Όμοιες με αυτές, στην περιοχή της Φυλής και των Άνω Λιοσίων. Εκεί που οι πολιτικές που ασκήθηκαν εδώ και 45 χρόνια, είχαν ως αποτέλεσμα να δημιουργηθεί η μεγαλύτερη καρκινογόνα βόμβα για την δημόσια υγεία του λεκανοπεδίου.
Προτεραιότητα για εσάς είναι η εξυπηρέτηση των οικονομικών συμφερόντων. Αυτά σας ενδιαφέρουν. Για αυτά κόπτεστε χρόνια τώρα. Είναι οι ίδιοι που σας υπαγορεύουν εδώ και χρόνια, να δημιουργήσετε μια μόνιμη βιομηχανική ζώνη στην περιοχή της Φυλής, που θα διαχειρίζεται και θα επεξεργάζεται απορρίμματα και απόβλητα από όλη την Ελλάδα.
Όπως και στο Γραμματικό. Που εκεί θα πρέπει επιτέλους να πάρετε θέση κ. Υπουργέ, και να μας πείτε εάν η επιλογή της θέσης για την δημιουργία ΧΥΤΑ είναι σύννομη με την περιβαλλοντική νομοθεσία, ή εάν έχει βασιστεί σε επιστημονικές μελέτες μαϊμού. Μελέτες οι οποίες έχουν ακυρωθεί από το πόρισμα των Επιθεωρητών Περιβάλλοντος, δηλαδή την δική σας Υπηρεσία. Αλλά τα ψέματα λοιπόν τελειώνουν εδώ. Και τελειώνουν εδώ γιατί τον έλεγχο που θα έπρεπε να έχετε κάνει εσείς εδώ και χρόνια, έρχεται να τον κάνει κλιμάκιο της Επιτροπής Αναφορών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στις 28 Μαΐου, μετά από αναφορές των κατοίκων.»
Κώστας Ζαχαριάς, βουλευτής Αρκαδίας: Ο Κώστας Ζαχαριάς αναφέρθηκε στην πρόσφατη ανακοίνωση της Περιφέρειας Πελοποννήσου, σύμφωνα με την οποία έληξε ο ανταγωνιστικός διάλογος με ΣΔΙΤ για τα απορρίμματα της Περιφέρειας και επεσήμανε την άρνηση της πολιτικής της ηγεσίας να δημοσιοποιήσει τους όρους του διαγωνισμού, που μέχρι σήμερα κρατούνται απόρρητοι. Πρόσβαση στις πληροφορίες έχουν μόνο τα στελέχη της Περιφέρειας Πελοποννήσου και των Υπουργείων Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος, αλλά και παράγοντες της ΕΕ και της Task Force του κυρίου Φούχτελ. Οι πολίτες δεν γνωρίζουν ούτε τη μέθοδο και τον τρόπο της τελικής διαχείρισης των σκουπιδιών, ούτε τον τόπο επεξεργασίας, ούτε αυτόν της τελικής εναπόθεσης των υπολειμμάτων, πολύ δε περισσότερο δεν γνωρίζουν πόσο θα αυξηθούν τα δημοτικά τους τέλη. Συνεχίζοντας, ο Κώστας Ζαχαριάς ανέδειξε ορισμένα επαχθή σημεία του ανταγωνιστικού διαλόγου, όπως την πιθανότητα περιβαλλοντικών εξαιρέσεων και εμπροσθοβαρών πληρωμών (διαδικασία παρόμοια με αυτή των διοδίων) για την έγκαιρη εξασφάλιση πόρων από ανταποδοτικά τέλη.
Κανένας σήμερα δεν γνωρίζει την πορεία των παραγόμενων απορριμμάτων στην Πελοπόννησο. Σίγουρα δέχονται σκουπίδια τουλάχιστον είκοσι χωματερές που τυπικά και διοικητικά έχουν τεθεί εκτός λειτουργίας, στις οποίες καταγράφονται συνεχείς αναφλέξεις και πυρκαγιές. Επιπλέον, υπάρχει σωρεία καταγγελιών για ανεξέλεγκτη παράχωση (θάψιμο) απορριμμάτων, ακόμη και αυτόφωρη σύλληψη συνεργείου ταφής σκουπιδιών στην περιοχή Μεγαλόπολης. Ο Κώστας Ζαχαριάς έκλεισε μεταφέροντας την τρίμηνη δραματική εμπειρία του Δήμου Τρίπολης, με τη διακοπή αποκομιδής των σκουπιδιών και την εμβαλωματική λύση της εναπόθεσής τους σε νέα χωματερή και της τελικής τους μεταφοράς στη Φυλή.
Νάσος Αθανασίου, βουλευτής Αττικής: Ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ κατά την ομιλία του επικεντρώθηκε στα εξής σημεία:
- Αληθεύει ότι εγκρίθηκε από τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ) η δημιουργία εργοστασίου παραγωγής ενέργειας στον Βόλο με καύση απορριμμάτων, τα οποία θα εισάγονται από την Ιταλία με ρυθμό 720.000 τόνους ανά έτος;
- Αληθεύει ότι γνωστός όμιλος εταιρειών με ισχυρή παρουσία και στα ΜΜΕ, ο εσείς όμιλος που πρωτοστατεί στην κατασκευή των 4 εργοστασίων στην Αττική, έλαβε άδεια για την κατασκευή εργοστασίου παραγωγής ενέργειας από καύση απορριμμάτων στον νομό Θες/νίκης;
- Αληθεύει ότι η είσπραξη των υπέρογκων αυτών ποσών θα γίνεται υποχρεωτικά μέσω των λογαριασμών εσείς ΔΕΗ, πράγμα που σημαίνει νέο μίνι χαράτσι υπέρ των ιδιωτικών συμφερόντων;
Σε αυτά τα ερωτήματα απάντησε «ναι», καταθέτοντας μελέτες και επίσημα έγγραφα. Ο βουλευτής κατέληξε τονίζοντας ότι, σύμφωνα με την ευρω-ενωσιακή πολιτική, οδεύουμε στην κοινωνία εσείς ολικής ανακύκλωσης. «Η Ευρώπη ζητεί ως το 2020 να απαγορευθεί η ταφή των απορριμμάτων και να καταργηθεί η επιδότηση γα την καύση απορριμμάτων, διότι η καύση λειτουργεί ως αντικίνητρο στην πολιτική εσείς ανακύκλωσης. Η καύση είναι ο θάνατος εσείς ανακύκλωσης.
Εσείς αντί να προσβλέπετε στο 2020 φοβούμαι ότι χαράξατε πορεία για την εποχή του 1920. 100 χρόνια πίσω. Πάλι καλά».