Ν. Κωνσταντόπουλος: Ο χώρος της Παιδείας είναι το πεδίο της πιό τραγικής αποτυχίας του πολιτικού συστήματος και των κυβερνήσεών του. Την ίδια ώρα που σε αυτόν τον χώρο καταναλώνεται συστηματικά η πιό κραυγαλέα δημαγωγία. Κατ' επανάληψη γίνεται συζήτηση για την εκπαιδευτική μεταρρύθμιση, αλλά αυτή η μεταρρύθμιση είναι ακόμα στα ζητούμενα της πολιτικής ζωής του τόπου. Από όλους αναγνωρίζεται ότι η Παιδεία είναι μείζον εθνικό θέμα, αλλά γι αυτό το πρώτιστο εθνικό θέμα ποτέ μέχρι σήμερα δεν εφαρμόστηκε εθνική πολιτική και δεν έγινε επεξεργασία συνολικότερης στρατηγικής για τους προσανατολισμούς, το περιεχόμενο, τις δομές και λειτουργίες της εκπαίδευσης.
Και το σημερινό νομοσχέδιο έχει τα ίδια συμπτώματα των νομοσχεδίων του παρελθόντος. Δεν σχεδιάζει για το μέλλον, ανακυκλώνει το παρελθόν, δεν είναι νομοσχέδιο που απηχεί εθνική στρατηγική για την Παιδεία, είναι κι αυτό ένα νομοσχέδιο, όπως και τα άλλα, κομματικής πολιτικής για την Παιδεία. Κι αυτό είναι ένα σύμπτωμα γενικό. Και σήμερα τα δύο κόμματα που κυβέρνησαν εξακολουθητικά από το ΄74 μέχρι σήμερα συμψηφίζουν τις ενοχές τους. Συγκλίνοντας στην πολιτική, συμψηφίζουν τις ενοχές τους, συνθέτουν τις κομματικές τους πολιτικές.
Ο ΣΥΝ και μέσα και έξω από τη Βουλή διατύπωσε τις απόψεις του με συγκεκριμένο τρόπο και επεσήμανε εκείνα τα θέματα στα οποία έπρεπε να γίνουν άλλες στρατηγικές προσεγγίσεις αλλά και θεσμικές ρυθμίσεις. Το σχέδιο νόμου που κατέθεσε το Υπουργείο Παιδείας αποτελεί ένα σύνολο επιμέρους ρυθμίσεων που αφορούν σοβαρά εκπαιδευτικά ζητήματα, τα οποία εντάσσονται σε μια συνολική προσπάθεια ανασυγκρότησης του τεχνοκρατικού εκσυγχρονισμού της ελληνικής εκπαίδευσης, με συντηρητικό όμως προσανατολισμό. Το σχέδιο νόμου χαρακτηρίζεται από απαράδεκτη προχειρότητα, έλλειψη επιστημονικής τεκμηρίωσης και σωστoύ σχεδιασμού και προγραμματισμού. Επίσης διαπνέεται από συγκεντρωτισμό και αντιδημοκρατική νοοτροπία. Πουθενά δεν προβλέπονται ουσιαστικές διαδικασίες συμμετοχής των αρμοδίων φορέων σε όλα τα επίπεδα εκπαίδευσης. Τα πάντα σχεδόν ρυθμίζονται από το κέντρο της εξουσίας με Προεδρικά Διατάγματα και υπουργικές αποφάσεις. ΄Αλλωστε και ο τρόπος με τον οποίον καταρτίστηκε και ήρθε στη Βουλή το σχέδιο νόμου, χωρίς διάλογο ούτε καν με τους εκπαιδευτικούς, δείχνει μια βαθειά αντιδημοκρατική νοοτροπία. ΄Ετσι ώστε να γεννιέται αυθόρμητα το ερώτημα, πώς θα εφαρμοστούν οι προτεινόμενες αλλαγές, όταν η στάση του Υπουργείου Παιδείας απέναντι στους εκπαιδευτικούς είναι τόσο εχθρική.
Για όλους αυτούς τους λόγους, ο ΣΥΝ καταψήφισε το προτεινόμενο σχέδιο νόμου και προσπάθησε με ουσιαστικές παρεμβάσεις και τεκμηριωμένες τροπολογίες στα επιμέρους άρθρα να μειώσει τις αρνητικές συνέπειες που θα έχει η εφαρμογή του. Η επεξεργασία του σχεδίου νόμου που ολοκληρώνεται σήμερα έδειξε δυστυχώς για μια ακόμη φορά ότι η μεταρρύθμιση δεν έγινε, έδειξε για μία ακόμη φορά ότι η μεταρρύθμιση στην Παιδεία εξακολουθεί να είναι, όπως ανέφερα και προηγουμένως, στα ζητούμενα του πολιτικού συστήματος. Οταν αυτό το νομοσχέδιο, το πρόχειρο, το αντιφατικό, που προωθείται με διαδικασίες συνοπτικές στο θερινό τμήμα της Βουλής βαφτίζεται νομοσχέδιο μεταρρύθμισης και αλλαγής, τότε ο ΣΥΝ επισημαίνει ότι υποβαθμίζονται και ελαχιστοποιούνται τα κριτήρια των θεσμικών ριζοσπαστικών αλλαγών και φαίνεται με τον πιό κραυγαλέο τρόπο ότι υπάρχει μεγάλη πολιτική φτώχεια στις ιδέες και τις επεξεργασίες της κυβέρνησης.
Oι θέσεις του ΣΥN για το Νομοσχέδιο για την Παιδεία είναι:
Η συζήτηση που διεξάγεται στη Βουλή με αφορμή την κατάθεση του σχεδίου νόμου "Ενιαίο Λύκειο, πρόσβαση των αποφοίτων του στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, αξιολόγηση των εκπαιδευτικών και άλλες διατάξεις" έφερε για μία ακόμη φορά στο προσκήνιο τα κρίσιμα προβλήματα που αντιμετωπίζει σήμερα η Ελληνική Εκπαίδευση και ανέδειξε την ανεπάρκεια της εκπαιδευτικής πολιτικής που ακολουθείται για την αντιμετώπισή τους.
1. Θεσμοί όπως το ολοήμερο Νηπιαγωγείο και το Δημοτικό είναι ζωτικής σημασίας για τις μορφωτικές και κοινωνικές ανάγκες του Ελληνικού λαού. Γι΄αυτό και θεωρούμε απαράδεκτη την προχειρότητα και την ανευθυνότητα με την οποία αντιμετωπίζονται από την πολιτεία. Αντί μιας συνολικής μεταρρύθμισης της προσχολικής και της υποχρεωτικής εκπαίδευσης, λαμβάνονται αποσπασματικά μέτρα σε πιλοτική βάση (αν και ήδη έχουν δοκιμαστεί επί πολλά χρόνια) με έκτακτο προσωπικό και χωρίς στοιχειώδη επαρκή προγραμματισμό.
Η κυβέρνηση αδιαφορεί για την ανάγκη να διευρυνθεί ουσιαστικά η προσχολική αγωγή, ώστε να καλύπτει όλα τα νήπια, και ιδιαίτερα των φτωχών και των απόκληρων της κοινωνίας. Αδιαφορεί για την απαίτηση να εξασφαλιστεί επαρκής υποδομή για τη σωστή λειτουργία τους. Τέλος, δεν απαντά στο ερώτημα με ποιούς πόρους θα λειτουργήσουν αυτοί οι θεσμοί, όταν λήξει η χρηματοδότηση από τους κοινοτικούς πόρους (ΕΠΕΑΕΚ)
2. Η καθιέρωση του Ενιαίου Λυκείου και η γενίκευσή του είναι θετικό μέτρο, που ο Συνασπισμός προέβαλε από την ίδρυσή του και αγωνίστηκε για την εφαρμογή του. Ο τρόπος με τον οποίο προωθείται η εφαρμογή του δεν παρέχει εγγυήσεις για τη σωστή λειτουργία και την αποτελεσματικότητα του θεσμού. Υπάρχει καταρχήν ο κίνδυνος να προκύψει μία απλή συστέγαση των σημερινών τύπων λυκείου, χωρίς σύγχρονο, "ενιαίο" πρόγραμμα σπουδών. Επίσης λείπουν οι απαραίτητες εγκαταστάσεις που θα επέτρεπαν την εξάπλωσή του σε τακτό χρόνο. Είναι σαφής, τέλος, ο κίνδυνος να μετατραπεί σε συνεχές "εξεταστικό κέντρο" με την έμφαση που δίνεται στην αξιολόγηση των μαθητών, με αποτέλεσμα να αυξήσει τον ανταγωνισμό, τη χρησιμοθηρία και το άγχος σε όλες τις τάξεις του λυκείου.
3. Η διαφημιζόμενη "ελεύθερη πρόσβαση" στα ΑΕΙ και ΤΕΙ επιδιώκει να προκαλέσει ευφορία στην κοινή γνώμη, αλλά δεν έχει το ουσιαστικό αντίκρισμα που απαιτείται σήμερα. Τίποτα δεν αποσαφηνίζεται στο νομοσχέδιο σχετικά με το πώς θα αξιολογείται ο μαθητής, αν και αυτό θα παίζει σημαντικό ρόλο στη μετέπειτα πορεία του. Γι΄αυτό είναι βάσιμο να υποθέσει κανείς ότι το νέο σύστημα των εξετάσεων στο λύκειο θα είναι κατά βάση προσανατολισμένο στην επιλογή για την τριτοβάθμια εκπαίδευση και όχι στην επίτευξη των αυτοτελών μορφωτικών στόχων του λυκείου.
Ακόμη, θεωρούμε απαράδεκτο να μην έχουν οι υποψήφιοι την ευκαιρία να βελτιώσουν τις επιδόσεις τους στο απολυτήριο μετά την πρώτη φορά.
Ο Συνασπισμός υποστηρίζει εδώ και αρκετά χρόνια την πρόταση για πραγματικά ελεύθερη πρόσβαση, χωρίς φραγμούς και εμπόδια, σε όλους όσοι διαθέτουν ένα αναγκαίο επίπεδο μόρφωσης. Η εφαρμογή ενός τέτοιου μέτρου απαιτεί κατάλληλη προετοιμασία και ενίσχυση των ΑΕΙ και ΤΕΙ, και μπορεί να ολοκληρωθεί σε 3 χρόνια, με άμεση αύξηση κατά 25% του αριθμού των εισακτέων από τώρα.
4. Δεν προβλέπονται συγκεκριμένα μέτρα για την αναβάθμιση των ΑΕΙ και ΤΕΙ. Ετσι, η αύξηση των εισακτέων θα οδηγήσει σε συσσώρευση φοιτητών σε υπερπλήρη αμφιθέατρα και σε υποβάθμιση των σπουδών. Εξάλλου, η καθιέρωση διδάκτρων σε Προγράμματα Σπουδών Επιλογής είναι ένα βήμα προς την ιδιωτικοποίηση της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης, γι΄αυτό και την απορρίπτουμε. Γενικότερα η κυβέρνηση εθίζει τον ελληνικό λαό στην αντίληψη ότι η μόρφωση και η επαγγελματική κατάρτιση είναι ζητήματα που πρέπει να λυθούν σε ατομική βάση και όχι ευθύνη και υποχρέωση της πολιτείας.
5. Επετηρίδα - Αξιολόγηση
Οσον αφορά στο ζήτημα της επετηρίδας, παρά την οξύτητα με την οποία εμφανίζεται το πρόβλημα, δεν έχει υπάρξει ένα αντίστοιχο ενδιαφέρον από την πλευρά της πολιτείας για τη διεξοδική μελέτη του ζητήματος. Για το λόγο αυτό, καθώς και επειδή η κυβέρνηση δεν έχει προχωρήσει σε ουσιαστικό διάλογο επ΄αυτού με τους αρμόδιους φορείς, πιστεύουμε ότι όσα προτείνονται σχετικά με το ζήτημα αυτό πρέπει να αποσυρθούν και να συσταθεί επιστημονική επιτροπή κοινής αποδοχής από τα ενδιαφερόμενα μέρη, που θα αναλάβει να συντάξει και να παραδώσει σε καθορισμένο χρονικό διάστημα αναλυτική μελέτη του ζητήματος και προτάσεις.
Κατά την άποψή μας, με δεδομένο ότι θα καθιερωθεί η υποχρεωτική ψυχοπαιδαγωγική κατάρτιση των εκπαιδευτικών, στην οποία ασφαλώς θα περιλαμβάνεται και η πρακτική άσκηση στο εκπαιδευτικό έργο, κριτήρια επιλογής πρέπει να είναι τα αντικειμενικά επιστημονικά και παιδαγωγικά προσόντα των υποψηφίων και όχι οι διαδικασίες διαγωνισμού, που ελέγχονται για την αντικειμενικότητα, την αξιοπιστία και την επιστημονική τους εγκυρότητα.
Σε μία περίοδο που τα "Οργανα Λαϊκής Συμμετοχής" σε όλα τα επίπεδα της εκπαίδευσης και το Εθνικό Συμβούλιο Παιδείας έχουν καταδικαστεί στην αδράνεια και την ανυπαρξία, ενισχύεται ακόμη περισσότερο η ιεραρχική δομή της εκπαίδευσης και ιδρύονται νέοι μηχανισμοί αξιολόγησης, ελέγχου και πειθαναγκασμού, "εσωτερικοί" και "εξωτερικοί" σε σχέση με την παιδευτική διαδικασία.
Η υπερτροφική διόγκωση των μηχανισμών αξιολόγησης του εκπαιδευτικού και του εκπαιδευτικού έργου σε ένα εκπαιδευτικό σύστημα που για πολλά χρόνια λειτουργούσε χωρίς ουσιαστικές διαδικασίες αξιολόγησης και ανατροφοδότησης φαίνεται ότι εξασφαλίζει ένα είδος "απενοχοποίησης" της πολιτικής του ΠΑΣΟΚ που ωθείται από σαφώς συντηρητικά αντανακλαστικά. Για τον εκπαιδευτικό ουσιαστικά επιφυλάσσεται ο ρόλος ενός διεκπεραιωτή της κυβερνητικής πολιτικής στο χώρο της εκπαίδευσης, ελεγχόμενου και υποταγμένου στις επιλογές της εξουσίας.
Κατά την άποψή μας, η αξιολόγηση του εκπαιδευτικού έργου πρέπει να υπηρετεί τους παιδαγωγικούς σκοπούς του σχολείου και να αφορά όλους τους παράγοντες που συμμετέχουν στο εκπαιδευτικό έργο και το επηρεάζουν. Στο πλαίσιο αυτό λειτουργεί ως μία διαδικασία πληροφόρησης και ανατροφοδότησης των ενδιαφερομένων σε όλα τα επίπεδα (μαθητές/μαθήτριες, γονείς, εκπαιδευτικούς, περιφερειακές και κεντρικές υπηρεσίες). Η αξιοποίηση των στοιχείων που παρέχει διευκολύνει τις αναγκαίες διορθωτικές κινήσεις και συμβάλλει στη συνολική βελτίωση του εκπαιδευτικού συστήματος.
Το σχέδιο νόμου αποτελεί ένα σύνολο επιμέρους ρυθμίσεων που αφορούν σοβαρά εκπαιδευτικά ζητήματα, τα οποία εντάσσονται σε μία συνολική προσπάθεια ανασυγκρότησης του τεχνοκρατικού εκσυγχρονισμού της ελληνικής εκπαίδευσης με συντηρητικό όμως προσανατολισμό.
Το σχέδιο νόμου χαρακτηρίζεται από απαράδεκτη προχειρότητα, έλλειψη επιστημονικής τεκμηρίωσης και σωστό σχεδιασμό και προγραμματισμό. Επίσης, διαπνέεται από συγκεντρωτισμό και αντιδημοκρατική νοοτροπία. Πουθενά δεν προβλέπονται ουσιαστικές διαδικασίες συμμετοχής των αρμόδιων φορέων σε όλα τα επίπεδα εκπαίδευσης. Τα πάντα σχεδόν ρυθμίζονται από το κέντρο της εξουσίας με Προεδρικά Διατάγματα και Υπουργικές Αποφάσεις. 'Aλλωστε και ο τρόπος με τον οποίο καταρτίστηκε και ήρθε στη Βουλή το σχέδιο νόμου, χωρίς διάλογο ούτε καν με τους εκπαιδευτικούς, δείχνει μία βαθειά αντιδημοκρατική νοοτροπία. Πώς θα εφαρμοστούν τόσο σοβαρές εκπαιδευτικές αλλαγές, όταν η στάση του Υπ. Παιδείας απέναντι στους εκπαιδευτικούς είναι τόσο εχθρικές;
Για όλους αυτούς τους λόγους ο Συνασπισμός καταψήφισε το προτεινόμενο σχέδιο νόμου και προσπάθησε με ουσιαστικές παρεμβάσεις και μελετημένες τροπολογίες στα επιμέρους άρθρα να μειώσει τις αρνητικές συνέπειες που θα έχει η εφαρμογή του.
Η επεξεργασία του σχεδίου νόμου που ολοκληρώνεται σήμερα έδειξε, δυστυχώς, για μία ακόμη φορά ότι η "μεταρρύθμιση δεν έγινε".
To Γραφείο Τύπου
ΑΡΧΗ
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ
RSS