Η Πολιτική Γραμματεία του ΣΥΝ επεξεργάστηκε τις θέσεις και προτάσεις του κόμματος, με αφορμή τη συζήτηση του σχεδίου νόμου περί "Περιορισμών στη σύναψη δημοσίων συμβάσεων με πρόσωπα που δραστηριοποιούνται ή συμμετέχουν σε επιχειρήσεις ΜΜΕ".
Ο Νίκος Βούτσης, μέλος της Π.Γ. του ΣΥΝ και υπεύθυνος του Γραφείου Τύπου, κατέθεσε το παρακάτω κείμενο στον Υπουργό Τύπου και ΜΜΕ κ. Χρ. Πρωτόπαπα, στα πλαίσια του σχετικού διαλόγου.
1. Εκτιμούμε ότι θα πρέπει να γίνει άμεσα η εκπόνηση και έκδοση των νόμων που θα υλοποιούν τις κατά το άρθρο 14-9 του Συντάγματος αναγκαίες ρυθμίσεις όχι μόνο για το ζήτημα που πραγματεύεται το προτεινόμενο σχέδιο νόμου, αλλά και για τα άλλα θέματα, για το ιδιοκτησιακό καθεστώς και την πολυϊδιοκτησία, όπως επίσης για τη διασφάλιση του πλουραλισμού και της πολυφωνίας.
Ο ΣΥΝ έχει προτείνει προ ημερησίας διάταξης συζήτηση στη Βουλή για το σύνολο των θεμάτων που αφορούν στα ΜΜΕ, με αφορμή και τα μεγάλα προβλήματα που έχουν προκύψει στην άσκηση του δημοσιογραφικού λειτουργήματος και τις εργασιακές σχέσεις. ΄Οπως επίσης και για τα μείζονα ζητήματα της δεοντολογίας, της ποιότητας ενημέρωσης, πληροφόρησης και ψυχαγωγίας που έχουν τεθεί σε δημόσια συζήτηση στην ελληνική κοινωνία, θέματα που συγκροτούν ένα θολό τοπίο διαπλοκής και πολιτισμικής υποβάθμισης. Ένα τοπίο που δεν αφορά μόνο στους εθνικής εμβέλειας φορείς των ΜΜΕ, αλλά έχει εξαπλωθεί και παράγει σημαντικά φαινόμενα πολιτικής και επιχειρηματικής διαπλοκής σε όλη την περιφέρεια και τα "ΜΜΕ τοπικής εμβέλειας".
Ο ΣΥΝ θεωρεί αναγκαία τη συζήτηση στη Βουλή και στην ελληνική κοινωνία για τα παραπάνω ζητήματα γιατί υπάρχει σοβαρό θέμα συνειδητοποίησης της κατάστασης στην οποία έχει περιέλθει το ασύδοτο και άναρχο τοπίο της εμπορευματοποιημένης ενημέρωσης. Γιατί επίσης η υπάρχουσα νομοθεσία είτε δεν εφαρμόζεται είτε απεδείχθη ανεφάρμοστη όπως εγκαίρως είχαμε επισημάνει και τελικά διευκόλυνε στη διαμόρφωση αυτού του τοπίου. Επίσης γιατί η αρμόδια ανεξάρτητη ρυθμιστική αρχή υπονομεύθηκε από κυβερνητικές αποφάσεις και οπωσδήποτε δεν ενισχύθηκε με τις κατάλληλες υποδομές για να ασκεί τον ελεγκτικό και αποφασιστικό της ρόλο.
2. Οι συχνότητες για την τηλεόραση και το ραδιόφωνο είναι εθνικός πλούτος και υπόκεινται σε δημόσιο έλεγχο. Με αυτή την έννοια ο ΣΥΝ θεωρεί απαράδεκτες τις αντιλήψεις που στο όνομα της απελευθέρωσης του ραδιοτηλεοπτικού τοπίου προώθησαν την άναρχη και ασύδοτη εμπορευματοποίηση. Πολιτικές που εκχώρησαν στη λογική των νόμων της αγοράς τις συχνότητες μέσω μιας πολυετούς "μεταβατικής" περιόδου, κατά τη διάρκεια της οποίας δημιουργήθηκαν τεράστια και διαπλεκόμενα κατεστημένα ιδιοκτησιακά συμφέροντα, στα οποία μάλιστα επετράπη η προνομιακή είσοδος στο ΧΑΑ. Ταυτοχρόνως υποβαθμίστηκε και υποτιμήθηκε ο ρόλος και η λειτουργία των δημόσιων ΜΜΕ, σε αντίθεση με τις άλλες χώρες της Ε.Ε. στις οποίες τα δημόσια ΜΜΕ διατήρησαν δεσπόζουσα θέση στο ραδιοτηλεοπτικό τοπίο.
3. Ο ΣΥΝ στη σχετική συζήτηση αναθεώρησης του Συντάγματος είχε αποσαφηνίσει την θέση του, με βάση και τις δημόσια διατυπωμένες θέσεις εγκύρων συνταγματολόγων, για το ότι η έννοια του "βασικού μετόχου" δεν παρέχει καμία διασφάλιση και κατοχύρωση, ανεξαρτήτως προβλεπομένου ποσοστού, για τον αποκλεισμό των προμηθευτών του δημοσίου από την ιδιοκτησία των ΜΜΕ. Η σχετική δημόσια συζήτηση που έχει εξελιχθεί από την ψήφιση του Συντάγματος μέχρι και σήμερα επιβεβαιώνει αυτή τη θέση, καθώς μάλιστα αναγνωρίζεται η αδυναμία ελέγχου των "off shore" εταιρειών και των εταιρειών αλλοδαπών συμφερόντων. Επίσης οι διατάξεις περί "συγγενών" και "παρενθέτων" προσώπων δεν διασφαλίζουν σε καμία περίπτωση την συνταγματική πρόνοια στο βαθμό που προτείνεται μάλιστα να εξαιρούνται τα πρόσωπα, τα οποία ήδη έχουν "αποκτήσει" δική τους περιουσία μέσα από την ενασχόλησή τους με τα ΜΜΕ ή με παρεμφερείς δραστηριότητες. Το ζήτημα αυτό γίνεται φανερό ως πρόβλημα τόσο από την αντιφατικότητα και μη εναρμόνιση του Ν.2644 με το Ν.2328, όσο και από την έλλειψη συγκροτημένων μητρώων των εταιρειών για να μπορεί να γίνει ο έλεγχος από το ΕΣΡ και επίσης από την επιδειχθείσα επίσης αδυναμία και απροθυμία του ελληνικού δημοσίου να παράσχει εγκαίρως τα ακριβή στοιχεία των διαγωνιζομένων εταιρειών στις διαδικασίες δημόσιων προμηθειών.
4. Ο ΣΥΝ προτείνει την απαγόρευση συμμετοχής στην μετοχική σύνθεση εταιρειών ΜΜΕ των προμηθευτών δημοσίου, των εκτελεστών δημοσίων έργων, των παρεχόντων υπηρεσίες στο δημόσιο, των συγγενών και των συζύγων, όπως επίσης και των παρενθέτων προσώπων με έλεγχο αυτής της διαδικασίας μέχρι φυσικού προσώπου στο μετοχολόγιο. Επίσης την απαγόρευση συμμετοχής υπεράκτιων εταιρειών αδιευκρίνιστης ιδιοκτησίας και εταιρειών αλλοδαπών συμφερόντων ανεξαρτήτως ποσοστού. Το ΕΣΡ πρέπει να έχει την αρμοδιότητα και τη δυνατότητα του "επί της ουσίας" ελέγχου του καθεστώτος ιδιοκτησίας, των φαινομένων πολυΪδιοκτησίας και των ακριβών μετοχικών συνθέσεων των εταιρειών.
5. Είναι επιβεβλημένη η άμεση επιλογή του νέου ΕΣΡ κατά τις διατάξεις που προβλέπει το Σύνταγμα. Θεωρούμε ότι το οριστικό καθεστώς αδειοδοτήσεων πρέπει να γίνει με βάση σχετικούς φακέλους ενημερωμένους με πλήρη και έγκυρα στοιχεία και πιστοποιητικά μέχρι την σχετική ημερομηνία αδειοδότησης. Επίσης το έργο του ελέγχου της σχετικής διαδικασίας να ανατεθεί στο ΕΣΡ, υπό τη νέα του σύνθεση κατά τις ρυθμίσεις που προβλέπει το Σύνταγμα, και να ολοκληρωθεί με εγκυρότητα αφού παρασχεθούν οι υποδομές και τα στοιχεία στα οποία επανειλημμένα έχει αναφερθεί το σημερινό ΕΣΡ που έχει και την σχετική πλούσια εμπειρία από την μέχρι τώρα ενασχόλησή του.
6. Σε σχέση με τους κώδικες δεοντολογίας διευκρινίζουμε με αφορμή την σχετική συζήτηση που εξελίσσεται, ότι ο ΣΥΝ είναι αντίθετος σε οποιαδήποτε ιδέα νόμου "περί Τύπου", που θα έχει περιοριστικό χαρακτήρα και δεσμεύσεις σε ότι αφορά την ελεύθερη διακίνηση ειδήσεων, πληροφοριών, ιδεών και την άσκηση του δημοσιογραφικού λειτουργήματος.
Σε ότι αφορά τη δεοντολογία του δημοσιογραφικού λειτουργήματος θεωρούμε ότι αποτελεί ζήτημα των Ενώσεων Συντακτών και η εφαρμογή τους θέμα των αρμοδίων οργάνων των Ενώσεων. Το ΕΣΡ έχει εκπονήσει κώδικα δεοντολογίας για τις ενημερωτικές εκπομπές και πρέπει να προωθηθεί η διαδικασία για τους αντίστοιχους κώδικες που αφορούν στη διαφήμιση και τα ψυχαγωγικά προγράμματα. Το παραπάνω πλαίσιο θα έχει τον χαρακτήρα αυτοδέσμευσης των λειτουργών του Τύπου και θα υπάρχει δυνατότητα για την επιβολή συγκεκριμένων κυρώσεων είτε από τις Ενώσεις των δημοσιογράφων είτε από το ΕΣΡ.
7. Ο ΣΥΝ θεωρεί απαραίτητο να διατεθούν με ειδικό προνομιακό καθεστώς συχνότητες στο ραδιόφωνο και την τηλεόραση για κοινωνικούς, πολιτιστικούς, νεολαιίστικους φορείς, για κινήσεις πολιτών και για αυτοδιοικητικούς φορείς. Είναι αναγκαίο να δημιουργηθεί πέραν του κρατικού και ιδιωτικού χώρου, ένας "κοινωνικός" χώρος στο ραδιοτηλεοπτικό τοπίο.
8. Επειδή είναι γνωστό ότι με πολύ ταχείς ρυθμούς προωθούνται οι ψηφιακές συνδρομητικές πλατφόρμες σε υπερεθνική βάση και ότι η διαδικασία αυτή θα επηρεάσει καθοριστικά το ραδιοτηλεοπτικό τοπίο σε κάθε επιμέρους χώρα, θα πρέπει η ελληνική κυβέρνηση να προχωρήσει άμεσα σε συνεργασία με τις κυβερνήσεις των άλλων χωρών της Ε.Ε. όχι μόνο για τον έλεγχο του ιδιοκτησιακού καθεστώτος και ιδιαίτερα των "off shore" εταιρειών, αλλά και για τη δημιουργία διεθνών ρυθμιστικών και ελεγκτικών μηχανισμών που θα αναφέρονται στο νέο ψηφιακό ραδιοτηλεοπτικό τοπίο.
* * *
Θεωρούμε ότι η λειτουργία των ΜΜΕ επηρεάζει ευθέως την ποιότητα και το μέλλον της δημοκρατίας, ότι δεν πρέπει να υποκαθίσταται η λαϊκή κυριαρχία και η πολιτική λειτουργία από την τηλεοπτική δημοκρατία των μέσων. Ας αναρωτηθούμε όλοι γιατί μέχρι σήμερα δεν εφαρμόζεται η νομοθεσία και κυρίως δεν εφαρμόζονται τα άρθρα 14, 15 του Συντάγματος. Και ας αναρωτηθούμε επίσης όλοι ποιες είναι οι αναγκαίες τομές και αποφάσεις, που απαιτούν ισχυρή πολιτική βούληση, ώστε να εφαρμόζονται οι ρυθμίσεις και οι έλεγχοι που προβλέπονται από την ελληνική νομοθεσία.
Ο ΣΥΝ από θέση ευθύνης συμμετέχει στο διάλογο που έχει προκαλέσει η κυβέρνηση εν όψει της ανάληψης συγκεκριμένων νομοθετικών πρωτοβουλιών, παρότι θεωρούμε ότι δεν υπάρχει πολιτική βούληση για την ριζική αλλαγή και την απεμπλοκή των ΜΜΕ από τα φαινόμενα που έχουν επισημανθεί απ΄ όλες τις πλευρές και τα οποία θεωρούνται βαρύτατο πλήγμα στην ίδια τη δημοκρατική λειτουργία αλλά και την φερεγγυότητα του πολιτικού συστήματος. Η λογική της παγίωσης και νομιμοποίησης του σημερινού ραδιοτηλεοπτικού τοπίου δεν μας βρίσκει σύμφωνους. Θεωρούμε όμως ότι η σχετική δημόσια συζήτηση, η κατάθεση προτάσεων και οι όποιες οριακές αλλαγές γίνουν θα αποτελέσουν σημαντική συμβολή από τους πολιτικούς φορείς και τις δημοσιογραφικές ενώσεις στην προσπάθεια για σταδιακή έστω αλλαγή και για την θωράκιση των ελεγκτικών μηχανισμών ώστε να βελτιωθεί η σημερινή απαράδεκτη κατάσταση.
To Γραφείο Τύπου
ΑΡΧΗ
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ
RSS