Με τη σύμφωνη γνώμη και του κ. Αγοραστού και του Υπουργού κ. Κοντού θα συζητήσουμε τώρα την τρίτη με αριθμό 209/15-1-2007 επίκαιρη ερώτηση δευτέρου κύκλου του Βουλευτή του Συνασπισμού Ριζοσπαστικής Αριστεράς κ. Αθανασίου Λεβέντη, προς τον Υπουργό Πολιτισμού, σχετικά με τη λήψη μέτρων προστασίας του κάστρου των Αιγοσθένων.
Αναλυτικότερα η επίκαιρη ερώτηση του κ. Λεβέντη έχει ως εξής:
«Είκοσι πέντε χρόνια έχουν περάσει από τους μεγάλους σεισμούς του 1981 και οκτώ από τους σεισμούς του 1991 και όλες οι ζημιές που προκάλεσαν δεν έχουν ακόμη αντιμετωπιστεί. Αυτό γίνεται ιδιαίτερα εμφανές όταν αντικρίζει κανείς το αρχαίο κάστρο στο Πόρτο Γερμενό (Αιγόσθενα), το οποίο υπέστη σοβαρές φθορές, για τις οποίες όμως δεν έχουν γίνει παρά ελάχιστα.
Το κάστρο χρονολογείται από την κλασική εποχή και είναι ακόμη και τώρα το καλύτερα σωζόμενο κάστρο της εποχής σε ολόκληρο τον ελλαδικό χώρο. Συνέχισε να χρησιμοποιείται σαν κάστρο για χιλιετίες, ενώ μέσα στο χώρο που περιλαμβάνεται σε αυτό βρίσκονται και άλλα σημαντικά αρχαιολογικά ευρήματα, όπως μια πρώιμη βασιλική με ψηφιδωτά, χρονολογούμενη από τον 4ο -5ο μΧ.
Η Ελλάδα δυστυχώς δεν έχει φροντίσει όσο θα έπρεπε τα κάστρα που υπάρχουν παντού στο χώρο της. Το Κάστρο των Αιγοσθένων είναι χαρακτηριστική περίπτωση της αδιαφορίας που επιδεικνύει η ελληνική Πολιτεία για τα κάστρα του ελληνικού χώρου, ακόμα και γιʼ αυτά της κλασικής εποχής.
Σε προηγούμενη ερώτησή μας στις 17-12-2004 ο Υφυπουργός Πολιτισμού είχε απαντήσει ότι δεν προβλεπόταν άμεσα κάποια ιδιαίτερη μέριμνα για την αναστύλωση των σημείων του κάστρου που έχουν υποστεί τις σοβαρότατες ζημιές ούτε για τη φροντίδα του γενικότερα. Καθώς έχουν περάσει δύο χρόνια από τότε και οι φθορές του Κάστρου αυξάνονται από την εγκατάλειψη, το χρόνο και τους συχνούς σεισμούς της περιοχής (απόσταση μικρότερη των δέκα χιλιομέτρων από τις Αλκυονίδες)
Κατόπιν αυτών, ερωτάται ο κύριος Υπουργός:
Τι μέτρα προτίθεται να πάρει για την προστασία του Κάστρου των Αιγοσθένων;
Τι κονδύλια έχει εξασφαλίσει για τα μέτρα που προτίθεται να πάρει;»
Ο κύριος Υπουργός Πολιτισμού έχει το λόγο.
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΒΟΥΛΓΑΡΑΚΗΣ (Υπουργός Πολιτισμού): Θα ήθελα να πληροφορήσω τον κύριο συνάδελφο, κύριε Πρόεδρε, ότι πράγματι πρόκειται για ένα σπουδαίο κάστρο.
Η Γʼ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων, σε συνεργασία με τη Διεύθυνση Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων, προχώρησε σε πρώτα σωστικά μέτρα στο φρούριο Αιγοσθένων και κυρίως στην ακρόπολή του. Η Γʼ ΕΚΠΑ λοιπόν κατέθεσε τεχνικό δελτίο όταν άνοιξε η πρόσκληση για το μέτρο 3.3. που αφορά μελέτες ωρίμανσης και προετοιμασίας, ως υποέργο με τίτλο «Σύνταξη μελέτης σωστικών επεμβάσεων στερέωσης του βορειοανατολικού πύργου του αρχαίου φρουρίου Αιγοσθένων», προϋπολογισμού 60.000 ευρώ. Το έργο αφορά στη λήψη μέτρων αποτροπής της κατάρρευσης του μνημείου και σύνταξη μελέτης σωστικών επεμβάσεων στερέωσης του βορειοανατολικού πύργου του αρχαίου φρουρίου.
Συμπεριέλαβε τα Αιγόσθενα στο υποέργο «Εργασίες προστασίας και ανάδειξης μνημείων Μεγαρίδος» του έργου που φέρει τον τίτλο «Εργασίες προστασίας, ανάδειξης μνημείων Αθήνας και Μεγαρίδος», το οποίο εντάχθηκε στο επιχειρησιακό πρόγραμμα «Πολιτισμός» του Γʼ Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης με προϋπολογισμό 230.000 ευρώ.
Μέρος του ποσού θα διατεθεί στα Αιγόσθενα για εργασίες πρόσβασης, τοποθέτησης ενημερωτικών πινακίδων, οριοθέτησης επικίνδυνων τμημάτων και γενικά εργασίες για την ανάδειξη του αρχαιολογικού χώρου.
Για την προστασία του μνημείου πρόσφατα θεσμοθετήθηκε ζώνη Αʼ και οριοθετήθηκε ζώνη Βʼ στον αρχαιολογικό χώρο των Αιγοσθένων –σας θυμίζω το φύλλο της Εφημερίδος της Κυβερνήσεως 90/6-11-2006- ώστε να αποτραπεί ο κίνδυνος άναρχης δόμησης και χρήσεων γης που θα έβλαπταν άμεσα ή έμμεσα το φρούριο.
Εν κατακλείδι και σύμφωνα με τα παραπάνω, γίνεται κατανοητό ότι οι προγραμματισμένες σωστικές εργασίες είναι η αρχή μιας σειράς άλλων εργασιών, που αποσκοπούν στην αποκατάσταση και ανάδειξη της ακροπόλεως των Αιγοσθένων, με χρηματοδοτήσεις τόσο από τον Κρατικό Προϋπολογισμό όσο φυσικά και από τα ευρωπαϊκά κονδύλια.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Γεώργιος Σούρλας): Ευχαριστούμε, κύριε Υπουργέ.
Το λόγο έχει ο κ. Αθανάσιος Λεβέντης, που του ευχόμαστε και «Χρόνια Πολλά».
ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΛΕΒΕΝΤΗΣ: Ευχαριστώ πάρα πολύ, κύριε Πρόεδρε.
Κύριε Υπουργέ, άκουσα την απάντησή σας. Δυστυχώς, βλέπω και από την απάντηση αυτή ότι πολύ λίγα έχουν προγραμματιστεί να γίνουν.
Πρώτα-πρώτα να ξεκαθαρίσουμε περί τίνος πρόκειται. Τα Αιγόσθενα είναι στον εσωτερικό μυχό του Κορινθιακού Κόλπου, στο ανατολικότερο μέρος του Κορινθιακού Κόλπου, στις υπώρειες του Κιθαιρώνα. Είναι μια ιστορική περιοχή που συνδέεται με την προϊστορία ακόμη, όταν εκεί υπήρχε μαντείο του μυθικού ήρωα Μελάμποδα.
Στη συνέχεια ήταν κάστρο, το οποίο χρησιμοποιούσαν οι Αθηναίοι. Ανήκε περισσότερο στους Αθηναίους –περιερχόταν τη μια στους Μεγαρείς και την άλλη στους Αθηναίους- και από εκεί οι Αθηναίοι έκαναν το διαμετακομιστικό εμπόριο για να μπορέσουν να αποφύγουνε το γύρο του Μαλέα. Και κατά ορισμένες αναφορές, σε κάποια φάση της ιστορίας είχε πολλές χιλιάδες κατοίκους, ενδεχομένως και εκατό χιλιάδες.
Αυτό το Κάστρο είναι το καλύτερα σωζόμενο αρχαίο ελληνικό κάστρο. Είναι του 4ου αιώνα π.Χ. και έχει πύργους ύψους 15 μέτρων, χωρίς βέβαια άλλα υλικά παρά μόνο μʼ αυτές τις πέτρες –τη γνωστή κατασκευή που είχαν τα κάστρα- και στάθηκε στο χρόνο. Δυστυχώς, όμως, έπαθε μεγάλες ζημιές από τους σεισμούς του 1981 γιατί οι Αλκυονίδες είναι πάρα πολύ κοντά –ούτε δέκα χιλιόμετρα. Επίσης, έπαθε ζημιές από τους σεισμούς του 1989. Κατέρρευσε ένα μέρος του ενός πύργου και επίσης ένα μέρος της οχύρωσης.
Θα μου πείτε, είναι επίκαιρη ερώτηση αυτή; Είναι γιατί κάθε μέρα και κάτι καταστρέφεται. Αυτό είναι το δράμα. Επειδή έχω την τύχη να είμαι από εκεί, κατάγομαι από τα Βίλια, στα οποία ανήκουν τα Αιγόσθενα και η περιοχή αυτή του Κάστρου, διαπιστώνω κάθε μέρα και μία επιπλέον φθορά.
Πιστεύω ότι αξίζει πραγματικά σαν ένα μέρος της ιστορίας –γιατί αναφέρεται σε πάρα πολλά σημεία των αρχαίων συγγραφέων, ο αιγοσθενίτης οίνος ήταν περίφημος στην αρχαιότητα, ήταν ίσως ο πιο γνωστός και περιζήτητος οίνος που προερχόταν απʼ αυτήν την περιοχή- να σώσουμε αυτό το κομμάτι της ιστορίας μας.
Απʼ αυτήν την άποψη θα άξιζε και μια επιτόπια επίσκεψη, κύριε Πρόεδρε, κύριε Υπουργέ –όλοι είστε προσκαλεσμένοι- γιατί είναι μια πανέμορφη περιοχή και μια περιοχή όπου υπάρχει ακόμα ένα μέρος των δασών της Αττικής. Κάποτε υπήρχε δασοκάλυψη 80%. Έχει μείνει τώρα ελάχιστο, ιδιαίτερα η Ανατολική Αττική έχει αφανιστεί. Αξίζει λοιπόν και μια επίσκεψη και στις πανέμορφες θάλασσες της περιοχής και στο χώρο και μια προσπάθεια, κύριε Υπουργέ, για να μπορέσει τουλάχιστον να μην συνεχιστεί η κατάρρευση και να δούμε από εκεί και πέρα τι μπορεί να αποκατασταθεί. Δεν νομίζω ότι είναι κάτι που είναι αδύνατον.
Ευχαριστώ.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Γεώργιος Σούρλας): Κύριε Λεβέντη, είναι τον 4ο-5ο αιώνα μ.Χ. ή π.Χ.;
ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΛΕΒΕΝΤΗΣ: Όχι, είναι τον 4ο αιώνα π.Χ.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Γεώργιος Σούρλας): Γιατί στην ερώτηση η διατύπωση είναι λάθος.
ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΛΕΒΕΝΤΗΣ: Είναι τον 4ον αιώνα π.Χ., ενώ υπάρχει Βασιλική…
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Γεώργιος Σούρλας): Στην ερώτηση που διάβασα γράφετε «μετά Χριστόν». Να διορθωθεί, για να μην υπάρχει εσφαλμένη ενημέρωση.
ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΛΕΒΕΝΤΗΣ: Κύριε Πρόεδρε, αυτό που λέτε είναι Βασιλική χρονολογούμενη από τον 4ο αιώνα μ.Χ., στην οποία είχε κάνει ανασκαφές ο μεγάλος αρχαιολόγος Ορλάνδος και τη θεωρούσε σαν ένα από τα πολύ σημαντικά επίσης παλαιοχριστιανικά μνημεία.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Γεώργιος Σούρλας): Ωραία, ευχαριστούμε πολύ.
Ορίστε, κύριε Υπουργέ, έχετε το λόγο.
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΒΟΥΛΓΑΡΑΚΗΣ (Υπουργός Πολιτισμού): Κύριε Πρόεδρε, είναι γεγονός ότι η πατρίδα μας έχει εκατοντάδες μνημεία, κάστρα τα οποία υπάρχουν σε πάρα πολλά μέρη και σε πάρα πολλούς νομούς, νομίζω σχεδόν σε όλους τους νομούς, τα οποία έχουν ανάγκη από ιδιαίτερη ανάδειξη και προστασία.
Η αλήθεια είναι ότι το ελληνικό κράτος προσπαθεί τα τελευταία χρόνια όσο περισσότερο μπορεί να σώσει κατʼ αρχήν τα μνημεία αυτά και στη συνέχεια να τα αναδείξει με οποιοδήποτε μέσο έχει στη διάθεσή του, προκειμένου τα μνημεία αυτά να ξαναείναι επισκέψιμα όσα μέχρι τώρα δεν είναι ή ενδεχομένως αυτά τα οποία είναι ήδη επισκέψιμα να είναι περισσότερο σημαντικά ως τόποι προορισμού με τη δυνατότητα που έχουμε σήμερα να προβάλουμε το σύνολο της πολιτιστικής μας κληρονομιάς και συνεπώς να είναι αξιοποιήσιμα για το ελληνικό δημόσιο.
Η πραγματικότητα είναι ότι το ελληνικό κράτος χρειάζεται πάρα πολλά χρήματα. Προσπαθεί, λοιπόν, μέσα από όλες τις εναλλακτικές πηγές να το κάνει αυτό. Εξήγησα προηγουμένως ότι έχουμε βάλει το συγκεκριμένο κάστρο σε ένα πρόγραμμα και προσπαθούμε να αυξήσουμε τη χρηματοδότησή του. Θέλω να ελπίζω ότι η ελληνική πολιτεία θα είναι συνεπής σʼ αυτού του είδους την προσπάθεια.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Γεώργιος Σούρλας): Ευχαριστούμε, κύριε Υπουργέ.
ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΛΕΒΕΝΤΗΣ: Κύριε Υπουργέ, αυτό εξαρτάται και από εσάς.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Γεώργιος Σούρλας): Τα υπόλοιπα, κύριε Λεβέντη, θα τα πείτε στο Υπουργείο με τον κύριο Υπουργό.
ΑΡΧΗ
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ
RSS