Αγαπητές και αγαπητοί αντιπρόσωποι στο 33ο συνέδριο της Γενικής Συνομοσπονδίας Εργατών Ελλάδας, θέλω να ευχηθώ το συνέδριό σας να πάει καλά σε μια δύσκολη περίοδο. Το νούμερο 33 είναι ένα φορτισμένο νούμερο μέσα από τους μύθους και την ιστορία. 33 ετών σταυρώθηκε ο Χριστός και περάσαμε από την π.Χ. περίοδο στην μ.Χ. περίοδο. Και θέλω να ελπίζω ότι μπορεί το συνέδριο της ΓΣΕΕ, με τις αποφάσεις του, με το πνεύμα που θα δείξει, με τη δυναμική που θα αναπτυχθεί, να οδηγήσει και το εργατικό κίνημα σε μια περίοδο μαζικότητας, μια περίοδο που θα αντιμετωπίσει τις επιθέσεις για την αποψίλωσή του και, κυρίως, μια περίοδο όπου τα σωματεία, τα συνδικάτα, θα τα γεμίσουν νέοι άνθρωποι.
Θέλω με ειλικρίνεια και σύντομα να κάνω μερικές παρατηρήσεις.
Η πρώτη παρατήρηση: Eίναι σημαντικό το ότι καλούνται εδώ να μιλήσουν τα πολιτικά κόμματα. Δεν ξέρω όμως, ανάμεσα στις ομιλίες των εκπροσώπων των κομμάτων, αν χρειαζόταν να υπάρχουν κυανόκρανοι του ΟΗΕ. Άκουσα με μεγάλη προσοχή την ομιλία του Προέδρου της ΑΔΕΔΥ και είναι πολύ σημαντική μια τέτοια Συνομοσπονδία. Νομίζω όμως ότι ο Πρωθυπουργός δεν έπρεπε να αποφεύγει ή να φοβάται ή να ανησυχεί να ακούσει τις τοποθετήσεις των άλλων κομμάτων. Πιστεύω ότι δεν χρειάζεται αυτή η ζώνη μη διαλόγου. Ένας μη διάλογος που είδαμε και σήμερα στη Βουλή, όπου αξιοποιήθηκε η παρουσία του Πρωθυπουργού στο συνέδριο της ΓΣΕΕ, σαν δικαιολογία, προκειμένου να μην είναι παρών και να απαντήσει στο αίτημα που έθετε με ερώτησή του ο Συνασπισμός της Ριζοσπαστικής Αριστεράς σχετικά με την απόσυρση του νόμου-πλαίσιου.
Δεύτερο. Είναι πάρα πολύ όμορφος ο χώρος που γίνεται το συνέδριο και εκπέμπει μια γαλήνη, η οποία ανακουφίζει, σχετικά με τη βία που υπάρχει μέσα στην κοινωνία. Δεν πρέπει όμως να μας παρασύρει αυτό. Ζούμε σε θύελλα. Η θέση μας είναι μέσα στην καρδιά αυτής της μητρόπολης, της Αθήνας, η οποία σήμερα πια διαπερνάται από τεράστιες κοινωνικές αντιθέσεις και από μια κοινωνική αναλγησία, αλλά είναι και μια καρδιά που έχει γεννήσει μια μεγάλη ελπίδα. Γιατί τα νέα παιδιά, πολλά απ΄ αυτά, η μεγάλη τους πλειοψηφία, πιθανόν να είναι στα συνδικάτα ή να καλύπτονται από το χώρο των συνδικάτων της ΓΣΕΕ, της ΑΔΕΔΥ, δίνουν σήμερα μια πάρα πολύ μεγάλη μάχη στην οποία πρέπει οι εργαζόμενοι να είναι κοντά. Και είναι σημαντικό νομίζω ότι θα υπάρξει αυτή η συμβολική παρουσία και θα είναι σημαντικό από το βήμα του συνεδρίου αυτού να δώσουν το δικό τους μήνυμα οι εκπρόσωποι ενός ατίθασου, ενός γενναίου, ενός αγωνιστικού, ενός σταθερού κινήματος, το οποίο δίνει ελπίδα σε μία κοινωνία η οποία είναι τελματωμένη και η οποία πίστευε, ότι τίποτα δεν γίνεται.
Τρίτο: Βρισκόμαστε μπροστά σ΄ αυτό το κίνημα Παιδείας. Είναι άσχετο; Είναι ένα άλλο κομμάτι της κοινωνικής πάλης που δεν συνδέεται με τους εργαζόμενους; Νομίζω είναι σάρκα από τη σάρκα μας.
Για ποιο λόγο; Πρώτον, γιατί τα θέματα της Παιδείας είναι κρίσιμα για την ίδια την ανάπτυξη, επομένως και την απασχόληση, επομένως και τις κατακτήσεις που θα έχουν οι εργαζόμενοι στα χρόνια που έρχονται.
Εδώ είμαστε σε ένα σταυροδρόμι: Τι δρόμο θα ακολουθήσουμε; Θα ακολουθήσουμε το δρόμο του ανταγωνισμού, με τους γείτονές μας; Ανταγωνισμού σε χαμηλά μεροκάματα, σε εκμετάλλευση, σε ευλύγιστες σχέσεις εργασίας; Ανταγωνισμού σε φτώχεια; Ανταγωνισμού σε κακές αμοιβές; Όπως είναι το μοντέλο που υιοθετείται και εφαρμόζεται σήμερα; Ή θα προχωρήσουμε σε ένα άλλο πρότυπο ανάπτυξης, στο οποίο η Παιδεία υψηλής ποιότητας, η τεχνολογία, ο ρόλος του δημόσιου χώρου για να τα εξασφαλίσει όλα αυτά, όπως σ΄ ένα βαθμό γίνεται σε άλλες χώρες, θα είναι το επίκεντρο, μαζί με τη δυνατότητα να αναπτύξουμε τις νέες τεχνολογίες, να προχωρήσουμε σε ακριβή εργασία, να διεκδικήσουμε μια άλλη θέση της Ελλάδας σε ένα διαφορετικό κόσμο, μέσα από έναν κοινό αγώνα; Τι από τα δύο θα κάνουμε;
Γιατί τα θέματα που θέτουν ουσιαστικά οι φοιτητές, δεν είναι μόνο πώς θα γίνουν τα μαθήματα, τι θα γίνει με τους «αιώνιους» φοιτητές, τι θα γίνει με το άσυλο.. Ουσιαστικά, έχουν σχέση με την όλη πορεία για την κατεύθυνση της χώρας.
Και όχι μόνο αυτό. Νομίζω ότι στους αγώνες των φοιτητών και της Πανεπιστημιακής κοινότητας, εμπεριέχονται τα κεντρικά ζητήματα τα οποία συναντάει μπροστά του το εργατικό κίνημα. Κοινωνικό κράτος. Τι σημαίνει, όταν λένε 5% για την Παιδεία, που για μας πρέπει να είναι αφετηρία, εδώ και τώρα άμεσα, όχι στόχος που θα γίνει μετά από μήνες ή χρόνια ή δεκαετίες… Όταν έχουμε χώρες της Ε.Ε. με 9% για την Παιδεία. Σημαίνει ότι ζητάμε το κράτος να παρεμβαίνει, με όλους τους τρόπους, και υποστηρικτικά και χρηματοδοτικά, για την ανάπτυξη λειτουργιών και την στήριξη κατευθύνσεων που θεωρούμε σημαντικές.
5% για την Παιδεία, δίπλα στην υποχρέωση του κράτους στην ασφάλιση, στην υγειονομική περίθαλψη , στη συνταξιοδότηση, στις αμοιβές των εργαζομένων στο δημόσιο. Το 5% για την Παιδεία και ο αγώνας που γίνεται, είναι ένα κομμάτι της βάσης για το κοινωνικό κράτος.
Σχετικά με το δημόσιο χώρο: Λένε μάλλον ότι δεν μπορεί, κάπου πρέπει να σταματήσει αυτή η επέλαση στην «άγρια Δύση». Κάπου πρέπει να υπάρχουν σύνορα. Εδώ θέλουν να πέσουν όλα τα σύνορα. Ακόμη και ο χώρος του Πανεπιστημίου, που είναι ένας χώρος που έχει κρατηθεί απ΄ έξω, που στις περισσότερες χώρες κρατιέται απ΄ έξω απ΄ αυτή την προσπάθεια, θέλουν να γίνει ένας χώρος κερδοσκοπίας και κερδοφορίας και να μην είναι ένας χώρος γνώσης, μελέτης, ανεπηρέαστος από σκοπιμότητες. Δένει ως κρίκος, κατά τη γνώμη μου, ο αγώνας για το δημόσιο χώρο, που εκφραζόταν κυρίως μέσα από τη μάχη για το άρθρο 16, με τον αγώνα για τον ΟΤΕ, για το μη ξεπούλημα του ΟΤΕ, το Ταμιευτήριο, τις τράπεζες. Είναι δεμένο, είναι σάρκα από τη σάρκα των εργατικών αγώνων όλα αυτά. Το ίδιο και το άσυλο, και οι ελευθερίες, συνδέονται με το θέμα των συνδικαλιστικών ελευθεριών.
Και υπάρχει ένα μεγάλο ζήτημα. Είχαμε συνηθίσει από κυβερνήσεις σαν κι αυτή που έχουμε τώρα να επιτίθενται στο δικαίωμα της εργασίας, να ξεχνάνε το δικαίωμα της εργασίας, να υπονομεύουν το δικαίωμα της εργασίας. Και για πρώτη φορά βλέπουμε με το νόμο-πλαίσιο να «υμνούν» το δικαίωμα της εργασίας. Πώς όμως; Με έναν τρόπο ο οποίος το εξευτελίζει και ο οποίος πρέπει να έχει, πιστεύω, την μεγαλύτερη αντίδραση από τους ίδιους τους εργαζομένους. Το δικαίωμα της εργασίας χρησιμοποιείται ως πρόσχημα για να χτυπηθούν οι ακαδημαϊκές ελευθερίες και να χτυπηθεί το πανεπιστημιακό άσυλο. Πέρα από το ότι γεωγραφικά περιορίζεται το άσυλο, ο νόμος δίνει τη δυνατότητα να επικαλείται κανείς παραβίαση του ασύλου, όταν η μεγάλη πλειοψηφία, μέσα από δημοκρατικές διαδικασίες, φοιτητών ή καθηγητών, εμποδίζει το δικαίωμα στην εργασία ενός καθηγητή που μπορεί να ανήκει στην κλαδική του οποιουδήποτε κυβερνητικού κόμματος.
Αυτό είναι απαράδεκτο. Αυτό είναι καταπάτηση. Αυτό είναι περιφρόνηση. Αυτό είναι εξευτελισμός του δικαιώματος στην εργασία. Και θέλει μια απάντηση, νομίζω, από τους ίδιους τους εργαζόμενους.
Το τέταρτο σημείο που θέλω να θίξω είναι ότι, μέσα απ΄ αυτά τα κινήματα, υπάρχει ένα μεγάλο ζητούμενο, που το ανέφερε και χθές και ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, στην πολύ καλή ομιλία που έκανε εδώ. Δηλαδή το θέμα της μαζικότητας, της ευρύτερης δυνατής συμμετοχής στους αγώνες που κάνει ένα εργατικό σωματείο, ένα αγροτικό σωματείο, που κάνει η ΓΣΕΕ, που κάνει η ΑΔΕΔΥ.
Σ΄ αυτό είχαμε σε μεγάλο βαθμό απάντηση από τους φοιτητές και από τους καθηγητές και από την πανεπιστημιακή κοινότητα. Είχαμε ένα κίνημα το οποίο είναι σταθερό, το οποίο είναι επίμονο, το οποίο έχει συμμετοχή. Αλλά είχαμε κάτι το οποίο δεν έχουμε συχνά. Το βλέπουμε αυτό και στους εργατικούς αγώνες. Ήταν ένα κίνημα το οποίο είχε αποτελεσματικότητα . Είχε μια τρομερή πολιτική αποτελεσματικότητα.
Ποιος μπορούσε να φανταστεί ότι το κίνημα για την Παιδεία, που, ξαναλέω, είναι μέσα από τα σπλάχνα του εργατικού κινήματος κι έτσι πρέπει να το αντιμετωπίζουμε, θα μπορούσε να οδηγήσει σε κατάρρευση την «μητέρα των μεταρρυθμίσεων» της σημερινής κυβέρνησης, που ήταν η συνταγματική αναθεώρηση. Οδηγώντας στην κατάρρευση το άρθρο 16 και φυσικά συμπαρασύροντας όλη τη συνταγματική αναθεώρηση. Διότι, με την τοποθέτηση που έγινε από την αξιωματική αντιπολίτευση, τη μη συμμετοχή της και τη δέσμευσή της –ελπίζω δέσμευση που θα υλοποιηθεί- ότι δεν θα συμμετάσχει και στο δεύτερο κύκλο, στην επόμενη Βουλή, ουσιαστικά η συνταγματική αναθεώρηση δεν μπορεί να περάσει.
Ποιος μπορούσε να περιμένει, ποιος από μας που είδαμε τα ΜΑΤ, τις δυνάμεις της τάξης, την κυβερνητική πλειοψηφία να περνάει νόμους για την υπερεργασία, για την επιδείνωση των εργασιακών σχέσεων, για τις τράπεζες μέσα στη Βουλή, ποιος περίμενε ότι ένα κίνημα μπορεί να ματαιώσει την κυβερνητική πολιτική στο επίκεντρό της, στον πυρήνα.
Γι αυτό υπάρχει αυτός ο θυμός. Γι αυτό υπάρχει αυτή η εκδίκηση. Μόλις υπήρξε η μεγάλη νίκη στο άρθρο 16, έγινε η προσπάθεια να περάσει ο νόμος-πλαίσιο με την κυβερνητική πλειοψηφία. Και σήμερα είναι ένα μεγάλο θέμα που θέτει το πανεπιστημιακό κίνημα, να αποσυρθεί το άρθρο 16, να αποσυρθεί ο νόμος-πλαίσιο, να μην εφαρμοστεί ο νόμος-πλαίσιο.
Μας λένε ότι δεν γίνεται αυτό. Νόμος είναι. Θέλετε ακυβερνησία της χώρας; Κι εμείς απαντάμε, γιατί; Πρώτη φορά είναι; Συνταγματικοί νόμοι, συνταγματικές ρυθμίσεις, όπως είναι του βασικού μετόχου, ισχύει; Εφαρμόζεται η συνταγματική ρύθμιση για τον βασικό μέτοχο; Κανείς δεν την εφαρμόζει. Η κυβέρνηση δεν εφαρμόζει μία συνταγματική ρύθμιση. Η Οδηγία του 70/1999, για τους συμβασιούχους, όπως ξέρετε, από τους αγώνες σας, πόσα χρόνια έκανε για να αρχίσει να εφαρμόζεται και σήμερα βάλλεται από τον κ. Σανιδά και τον κ. Κεδίκογλου. Ο Ν815 αποσύρθηκε από τον τότε πρωθυπουργό κ. Κ. Καραμανλή το 1980. Ο νόμος του Τρίτση, ο 1700 του ΄87 για την εκκλησιαστική περιουσία, κράτησε λίγους μήνες ανεφάρμοστος και μετά αποσύρθηκε, επειδή αντέδρασε η Αρχιεπισκοπή και οι επίσκοποι και η Εκκλησία. Τι θέλουν λοιπόν για να δεχθούν ότι μπορεί ένας νόμος να αποσυρθεί; Να έρθουν οι φοιτητές με λιβανιστήρια και με εξαπτέρυγα και με την εικόνα των τριών Ιεραρχών και να ζητάνε την ακύρωση του νόμου;
Το πέμπτο σημείο που θέλω να θέσω είναι ότι αυτή η σημαντική πρόκληση για όλους μας, αυτή η ελπίδα, αυτή η αμφισβήτηση, αυτές οι νέες αναζητήσεις από τον χώρο των παιδιών που σπουδάζουν στα Πανεπιστήμια, στα ΤΕΙ, στα Λύκεια, στα Γυμνάσια και συμμετείχαν σ΄ αυτές τις κινητοποιήσεις, πρέπει να περάσει στο χώρο των νέων εργαζόμενων.
Το υπ΄ αριθμόν ένα ζήτημα για τον Συνασπισμό Ριζοσπαστικής Αριστεράς είναι οι νέοι εργαζόμενοι.
Και βλέπουμε ότι στην Ε.Ε. υπήρξε ένα μεγάλο δίδυμο αγώνων της νεολαίας. Από τη μια στη Γαλλία, με τους μεγάλους αγώνες για το συμβόλαιο προσωρινής απασχόλησης, ανασφάλιστης, που το ακυρώσανε, και από την άλλη στην Ελλάδα, με το άρθρο 16, με τον αγώνα για δημόσια Πανεπιστήμια.
Αυτό το πνεύμα, νομίζω, ότι πρέπει να το περάσουμε. Είναι η μεγάλη πρόκληση. Να μιλήσουμε και να βρούμε τη νεολαία.
Αυτή τη βδομάδα έκανα τρεις συναντήσεις, ανάμεσα στις άλλες δραστηριότητες, με νέους εργαζόμενους. Η πρώτη είναι με το σωματείο των αισθητικών στην επιχείρηση «ΝΟΤΟΣ», όπου νέες κοπέλες, ίδρυσαν ένα σωματείο. Τολμήσανε σε μια επιχείρηση και έκαναν αυτή την φοβερή παρανομία, να δημιουργήσουν σωματείο. Και η πρώτη απόφαση της επιχείρησης είναι, απολύσεις. Και απολύσεις, πρώτα απ΄ όλα, των συνδικαλιστριών.
Δεύτερη συνάντηση, πριν από δυο-τρεις μέρες, με τους ενοικιαζόμενους εργαζόμενους της Εθνικής Τράπεζας. Πώς προφέρουμε αυτή τη λέξη «ενοικιαζόμενους»; Πως δεχόμαστε να λέγεται, «δανειζόμενοι εργαζόμενοι»; Πώς γίνεται σήμερα η μεγαλύτερη τράπεζα της χώρας, η οποία ακόμη βρίσκεται κάτω από την εποπτεία της πολιτείας, να κάνει τέτοιες απάτες, να χρησιμοποιεί εταιρείες-μαϊμούδες, και να νοικιάζει εργαζόμενους που καλύπτουν πάγιες και διαρκείς ανάγκες, οι οποίοι κάθονται στο διπλανό υπολογιστή με τον άλλον που είναι κανονικός εργαζόμενος; Πώς μπορούμε να δεχθούμε αυτή τη βαρβαρότητα για τα παιδιά μας;
Χθες το μεσημέρι, συνάντησα τους συμβασιούχους της Ολυμπιακής Αεροπορίας. Από πού και ως πού περνάνε παρανόμως στην εφαρμογή της Οδηγίας και το Π.Δ. ότι οι αεροπορικές εταιρείες εξαιρούνται από την εφαρμογή της Οδηγίας 70/ 1999;
Για τους νέους λοιπόν, δεν υπάρχει ωράριο, δεν υπάρχει πενθήμερο, δεν υπάρχει σύμβαση, δεν υπάρχει ασφάλιση.
Ο Ηρόδοτος έγραφε ότι, «μια κοινωνία πάει καλά, όταν τα παιδιά θάβουν τους γονείς τους. Και μια κοινωνία είναι δυστυχισμένη, όταν οι γονείς θάβουν τα παιδιά τους».
Εδώ βάζουμε τους εργαζόμενους –και υπάρχουν και μελανές κηλίδες, κατά τη γνώμη μου, όπως η συμφωνία της ΟΜΕ-ΟΤΕ- να θάψουν τα δικαιώματα των νέων. Να κατοχυρώσουν δήθεν δικαιώματα που έχουν, με τίμημα ότι τα παιδιά τα δικά τους, η νέα γενιά που ακολουθεί, θα έχει λιγότερα δικαιώματα στην ασφάλιση, στις αμοιβές. Έχουμε πια «γκρίζες ζώνες», πότε προσλήφθηκες, πότε θα προσληφθείς.. Δεν μπορούμε να το ανεχθούμε αυτό. Δεν μπορούμε να ανεχθούμε αυτή τη βαρβαρότητα. Μας επιβάλλουν μια βαρβαρότητα. Και στον πολιτισμό γενικά αλλά και στον πολιτισμό τον εργατικό. Δηλαδή οι γενιές που έρχονται θα έχουν χειρότερη μοίρα από τις παλιότερες γενιές.
Το έκτο σημείο είναι τα θέματα γενικά της ανεργίας, της φτώχειας, του κοινωνικού αποκλεισμού. Είμαστε μια χώρα με υπερβατισμό. Το χρέος των ελληνικών νοικοκυριών προς τις τράπεζες φτάνει το 43% του ΑΕΠ. Η αύξηση των επιτοκίων συνεχώς γίνεται ένα άγχος και παράγοντας ανασφάλειας, μέσα από ταξικές πολιτικές που εδώ συζητάτε αναλυτικά. Κι ένα στοιχείο εδώ είναι το θέμα του ασφαλιστικού και της τρομοκρατίας και της ασυδοσίας η οποία έχει σχέση με το ασφαλιστικό. Τι γίνονται τα αποθεματικά των ασφαλιστικών Ταμείων;
Τι γίνεται με τα παιχνίδια που παίζονται στο χώρο της κερδοσκοπίας, και με όλα τα χρέη του κράτους στα ασφαλιστικά Ταμεία για την καταλήστευση της περιουσίας τους;
Τελος, θέλω να σας πω ότι είμαστε σε μια κρίσιμη στιγμή, ότι μπορούμε να έχουμε ξανά την ελπίδα, ότι μπορούμε να είμαστε αποτελεσματικοί, οι εργαζόμενοι στους αγώνες τους να είναι αποτελεσματικοί. Έχει σημασία να συμμετέχουμε στους ευρύτερους στόχους. Μείωση των εξοπλισμών, για παράδειγμα, είναι μία ανάσα. Έχουμε προτείνει την αμοιβαία, άμεση, γρήγορη, ουσιαστική μείωση των εξοπλισμών Ελλάδας-Τουρκίας. Για την Παιδεία, για την υγεία, για την ασφάλιση, για τη συνταξιοδότηση, για την κοινωνική πρόνοια, που είμαστε από τους τελευταίους στην Ε.Ε.
Είναι ένας αγώνας ο οποίος μπορεί να έχει αποτελέσματα. Δείτε την εξευτελιστική εικόνα του Μπους, ο οποίος μας έκανε μέχρι τώρα τον στρατηγό και που αυτές τις μέρες περιφερόταν στην Λατινική Αμερική και δεν μπορούσε να μιλήσει παρά μόνο για κοινωνική δικαιοσύνη. Ο Μπους για κοινωνική δικαιοσύνη! Αυτά που γίνονται στη Λατινική Αμερική είναι μακρινά, είναι σε άλλες συνθήκες. Αλλά δείχνουν ότι, με βάση αυτά που γίνονται στην Ελλάδα, με αυτά που έγιναν στη Γαλλία με τη νεολαία, με αυτά που γίνανε στην Ολλανδία και τη Γαλλία με το ευρωσύνταγμα, το εργατικό κίνημα μπορεί να είναι μαζικό, μπορεί να είναι αισιόδοξο και μπορεί να είναι αποτελεσματικό.
Εγώ θέλω να πω ότι είναι σημαντικό να υλοποιηθούν οι ευχές, οι πολύ εύστοχες, τις οποίες έκανε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας. Και πιστεύω ότι έχει σημασία η κοινωνία να παρακολουθήσει το συνέδριο της ΓΣΕΕ. Θα το παρακολουθήσει; Θα το δείξουν οι τηλεοράσεις; Δεν ξέρω. Αλλά, αν θέλετε να σας δείξουν οι τηλεοράσεις, κ. Πρόεδρε, εγώ θα σας πω τη συνταγή. Βγείτε σε μια ομιλία σας και καταγγείλετε ότι ο ΣΥΝ είναι κουκουλοφόρος, έχει τους κουκουλοφόρους, έχει την ανικανότητα να αντιμετωπίσει τους κουκουλοφόρους και θα περάσετε στην τηλεόραση.»
.