Skip to main content.
Συνασπισμός Ριζοσπαστικής Αριστεράς
21/03/2007

Συζήτηση επίκαιρης ερώτησης του Φώτη Κουβέλη για τους ελέγχους των Μονάδων Φροντίδας Ηλικιωμένων

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Σωτήρης Χατζηγάκης): Ευχαριστούμε πολύ τον κύριο Υπουργό.

Θα συζητηθεί η τελευταία για απόψε επίκαιρη ερώτηση, η με αριθμό 419/13-3-2007 επίκαιρη ερώτηση του Βουλευτή του Συνασπισμού Ριζοσπαστικής Αριστεράς κυρίου Φώτη Κουβέλη προς τους Υπουργούς Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης και Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης σχετικά με τους ελέγχους των Μονάδων Φροντίδας Ηλικιωμένων.

Η επίκαιρη ερώτηση του κυρίου συναδέλφου έχει ως εξής:

«Επανερχόμαστε στο θέμα της λειτουργίας των Μονάδων Φροντίδας Ηλικιωμένων δεδομένου ότι σήμερα, παρά τις σχετικές μας ερωτήσεις και τις διαβεβαιώσεις των αρμοδίων φορέων, η κατάσταση στους ανωτέρω χώρους εξακολουθεί να χαρακτηρίζεται από πλήθος ελλείψεων, παραλείψεων ή παρατυπιών.

Συγκεκριμένα, οι περισσότεροι οίκοι ευγηρίας ανά την επικράτεια εξακολουθούν να χαρακτηρίζονται από ακριβά νοσήλεια, έλλειψη εξειδικευμένου νοσηλευτικού προσωπικού, παροχή ανεπαρκούς διατροφής και ιατρικής φροντίδας και υπέρβαση οριζομένου αριθμού κλινών.

Πολλές μονάδες στεγάζονται σε κτίρια μεγάλης παλαιότητας στα οποία απαιτούνται εργασίες ανακαίνισης, ενώ διαπιστώνεται η έλλειψη κατάλληλων υποδομών για τη φιλοξενία ατόμων με ειδικές ανάγκες και κατάκοιτων υπερηλίκων.

Σημειώνουμε ότι αρκετές από τις ανωτέρω μονάδες λειτουργούν ακόμη και σήμερα χωρίς την απαραίτητη άδεια λειτουργίας.

Επειδή η διαφύλαξη των συνθηκών διαβίωσης των υπερήλικων συγγενών και συμπολιτών μας αποτελεί ύψιστο χρέος της Πολιτείας, αλλά και φόρο τιμής στο παρελθόν όλων μας, ερωτώνται οι αρμόδιοι Υπουργοί:

Σε ποια τακτικά χρονικά διαστήματα διενεργούνται έλεγχοι από το Σώμα Επιθεωρητών Ελεγκτών Υπηρεσιών Υγείας και Πρόνοιας για τους ανωτέρω τομείς παρεχόμενων υπηρεσιών και πώς αντιμετωπίζονται οι διαπιστωθείσες παραβιάσεις της σχετικής νομοθεσίας;

Με ποιο τρόπο οι Υπηρεσίες Πρόνοιας των οικείων Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων σκοπεύουν να αναβαθμίσουν αποτελεσματικά την ποιότητα ζωής και να εξασφαλίσουν την αξιοπρεπή διαβίωση των υπερήλικων συμπολιτών μας;».

Στην επίκαιρη ερώτηση του κυρίου Κουβέλη θα απαντήσει ο Υφυπουργός Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης κ. Κωνσταντόπουλος.

Ορίστε, κύριε Υπουργέ, έχετε το λόγο.

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΟΠΟΥΛΟΣ (Υφυπουργός Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης): Κύριε Πρόεδρε, κύριε συνάδελφε, γνωρίζετε ότι για τον έλεγχο και την εποπτεία των Μονάδων Φροντίδας Ηλικιωμένων κυρίως με βάση το ν. 2345 και ιδιαίτερα το άρθρο 1, τις παραγράφους 1 και 4, η αρμοδιότητα αυτή απονέμεται στις κατά τόπους Νομαρχιακές Αυτοδιοικήσεις μέσω των κοινωνικών συμβούλων. Αυτοί υποχρεούνται να κάνουν επίβλεψη και συνεχή παρακολούθηση των παρεχόμενων υπηρεσιών κυρίως σʼ αυτή.

Σε επίπεδο κυρώσεων σε περιπτώσεις μη συμμορφώσεως των Μονάδων με την κείμενη νομοθεσία, σύμφωνα πάντα με το άρθρο 1 του ν. 2345, εφόσον διαπιστωθεί η λειτουργία μιας Μονάδος χωρίς σχετική άδεια, ο αρμόδιος κατά τόπο νομάρχης υποχρεούται να εκδώσει απόφαση διακοπής λειτουργίας της και σε περίπτωση μη συμμορφώσεως προς την απόφαση διακοπής οι υπεύθυνοι υπέχουν και ποινική ευθύνη και υπόκεινται σε πρόστιμα.

Αυτά γίνονται με βάση την ισχύουσα νομοθεσία και φυσικά παρεμβαίνει και το Σώμα Επιθεωρητών Υγείας και Πρόνοιας και ιδιαίτερα ο τομέας ελέγχου φορέων πρόνοιας είτε αυτεπαγγέλτως σύμφωνα με το ετήσιο πρόγραμμα δράσης του και κατόπιν εντολής του Υπουργού Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης ή και ακόμη σύμφωνα με το ν. 2920/2001 κατόπιν αιτήματος του Συνηγόρου του Πολίτη.

Έχουν διενεργηθεί 120 τακτικοί έλεγχοι μέχρι στιγμής σε Μονάδες Φροντίδας Ηλικιωμένων. Οι 65 αφορούν Μονάδες Φροντίδας Ηλικιωμένων κερδοσκοπικού χαρακτήρα και οι 55 μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα και φυσικά με πάρα πολλά προβλήματα.

Τώρα στο ζητούμενο το οποίο αναφέρετε λόγω των σημαντικών προβλημάτων που προκύπτουν στο δια ταύτα, μετά τις υποδείξεις και του κοινωνικού λειτουργού και του κοινωνικού συμβούλου και του Σώματος Επιθεωρητών Υγείας και Πρόνοιας προκύπτουν σημαντικά προβλήματα με το κλείσιμο ή μη κλείσιμο των ανωτέρω μονάδων. Θέλω να σας πω ότι απʼ όλες τις Νομαρχιακές Αυτοδιοικήσεις μόνο η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση δυτικής Αττικής προέβη σε κλείσιμο Μονάδων Φροντίδας Ηλικιωμένων. Όπου μας ζητήθηκε εμείς με τις υπηρεσίες μας και με το Εθνικό Κέντρο Κοινωνικής Αλληλεγγύης προβήκαμε στη μεταφορά των υπέργηρων είτε στο Γηροκομείο Αθηνών είτε σε άλλα ιδρύματα τα οποία ανήκαν στον ευρύτερο δημόσιο τομέα στα οποία μεταφέραμε τους υπέργηρους όπου χρειαζόταν.

Υπήρχαν όμως σημαντικά προβλήματα και εκεί. Θέλω να σας πω ότι χαρακτηριστικό είναι πως μόνο στο 2005 με επιστολή που στείλαμε σε όλες τις Νομαρχιακές Αυτοδιοικήσεις συζητάμε συγκεκριμένα πράγματα επιδιώκοντας το μέγιστο βαθμό συνεργασίας με τη Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση. Εκεί λοιπόν με δική μου επιστολή στο τέλος του 2005 ζητούσαμε να μάθουμε αν έχουν πραγματοποιηθεί οι προβλεπόμενοι από τη νομοθεσία έλεγχοι και τα αποτελέσματά τους, αν πραγματοποιήθηκαν επανέλεγχοι στους φορείς όπου διαπιστώθηκαν παραλείψεις και εδώ είναι το ζητούμενο, αν κατά τους ελέγχους διαπιστώθηκαν πέραν των άλλων πράξεις ή παραλείψεις που να θέτουν σε κίνδυνο την υγεία και τη ζωή των τροφίμων ή τη δημόσια υγεία και στην περίπτωση αυτή αν εκλήθη ο αρμόδιος εισαγγελέας ή αν υπεβλήθη σχετική αναφορά.

(Πρέπει να σας πω ότι μόνο πέρυσι τέσσερις περιπτώσεις εστάλησαν στον εισαγγελέα μόνο μετά από ελέγχους του Σώματος Επιθεωρητών Υγείας Πρόνοιας των Αθηνών.

(Στο σημείο αυτό κτυπάει το κουδούνι λήξεως του χρόνου ομιλίας του κυρίου Υφυπουργού)

Αν προέβησαν σύμφωνα με το νόμο στην έκδοση αποφάσεων περί διακοπής λειτουργίας, σας είπα ότι μόνο η Νομαρχία Δυτικής Αττικής προέβη σε διακοπή λειτουργίας.

Σε πόσες και ποιες περιπτώσεις προσεβλήθη η απόφαση περί διακοπής λειτουργίας στα αρμόδια δικαστήρια και ποια η εξέλιξη της κάθε υποθέσεως. Και εδώ ο νομικός μας πολιτισμός επιτρέπει τέτοιες υποθέσεις να πηγαίνουν σε ανώτερα δικαστήρια και να είναι σε εξέλιξη οι υποθέσεις αυτές.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Σωτήρης Χατζηγάκης): Κύριε Υφυπουργέ, τα υπόλοιπα θα τα πείτε στη δευτερολογία σας.

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΟΠΟΥΛΟΣ (Υφυπουργός Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης): Όλα αυτά θα σας τα πω και στη δευτερολογία μου. Παρακολουθούμε το ζήτημα από πολύ κοντά και σε στενή συνεργασία με τις νομαρχιακές αυτοδιοικήσεις.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Σωτήρης Χατζηγάκης): Ευχαριστούμε πολύ.

Ο κ. Κουβέλης έχει το λόγο.

ΦΩΤΗΣ ΚΟΥΒΕΛΗΣ: Κύριε Υπουργέ, το γεγονός ότι υπάρχει αρμοδιότητα της νομαρχιακής αυτοδιοίκησης σε καμία περίπτωση δεν αποτελεί δικαιολογία. Πολύ δε περισσότερο που την επίκαιρη ερώτηση την απευθύνω και στον αρμόδιο Υπουργό Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης. Σε κάθε περίπτωση αν η όποια νομαρχιακή αυτοδιοίκηση περιφρονεί την υποχρέωσή της να ελέγχει αυτές τις Μονάδες Φροντίδας Ηλικιωμένων, δεν απαλλάσσει την Κυβέρνηση από τη συγκεκριμένη ευθύνη να αξιοποιήσει τους δικούς της ελεγκτικούς μηχανισμούς.

Ήδη από το έτος 2005 και συγκεκριμένα από τις 3 Οκτωβρίου 2005 –δείτε συμπτωματικά και η Ημέρα Τιμής της Τρίτης Ηλικίας- έχω πάρει απάντησή σας για ελέγχους που έχουν γίνει από το Σώμα Επιθεωρητών Ελεγκτών Υπηρεσιών Υγείας και Πρόνοιας. Δυστυχώς και οι έλεγχοι έχουν χαλαρώσει αλλά και αποτέλεσμα επί της ουσίας δεν υπήρξε.

(Στο σημείο αυτό την Προεδρική Έδρα καταλαμβάνει η Πρόεδρος της Βουλής κ. ΑΝΝΑ ΜΠΕΝΑΚΗ ΨΑΡΟΥΔΑ)

Συγκεκριμένα, εξακολουθούν να υπάρχουν υψηλά νοσήλια, εξακολουθεί η ύπαρξη ανειδικεύτου προσωπικού και τις οίδεν; Ποια νοσηλεία προσφέρεται στα άτομα αυτής της συγκεκριμένης ηλικίας.

Δεν είναι δυνατόν με την παραπομπή του ζητήματος στην αρμοδιότητα της νομαρχιακής αυτοδιοίκησης ή με την επίκληση των δικαιωμάτων που έχουν οι ελεγχόμενοι να προσφεύγουν στις διάφορες βαθμίδες των δικαστηρίων στο όνομα του νομικού πολιτισμού, όπως είπατε, το όλο θέμα να εξακολουθεί να παραμένει επαναλαμβάνω δύο περίπου έτη μετά από την ερώτηση που σας απηύθυνα και την απάντηση που εσείς μου στείλατε στην ίδια απαράδεκτη κατάσταση.

Δικαιούμαι κατά συνέπεια, κύριε Υφυπουργέ και να ελέγχω την Κυβέρνηση για πράξεις και παραλείψεις, όπως δικαιούμαι να διαπιστώνω μαζί με άλλους, ότι η πολιτεία δεν φροντίζει τους υπερήλικες πολίτες της. Είναι μια πολιτεία που αρνείται και το παρελθόν της και το μέλλον της.

Ζητώ από σας να ενεργοποιήσετε όλους τους ελεγκτικούς μηχανισμούς προκειμένου να αποκατασταθεί η ευρυθμία στη λειτουργία αυτών των μονάδων. Είναι προσβλητικά τα όσα συμβαίνουν, κύριε Υφυπουργέ σας βεβαιώνω, σʼ αυτές τις μονάδες. Προσβλητικά όχι μόνο για τους ανθρώπους τους υπερήλικες, προσβλητικά για όλους μας.

ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Άννα Μπενάκη-Ψαρούδα): Το λόγο έχει ο Υφυπουργός κ. Κωνσταντόπουλος.

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΟΠΟΥΛΟΣ (Υφυπουργός Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης): Κύριε Κουβέλη, δυστυχώς η μία όψη είναι αυτή που είπατε. Το πόρισμα που μας έστειλε το Σώμα Επιθεωρητών Ελεγκτών Υπηρεσιών Υγείας και Πρόνοιας για το 2006 έδειχνε ότι οι έλεγχοι ήταν εντατικοποιημένοι σε περισσότερες μονάδες σε όλη τη χώρα και ιδιαίτερα στη Βόρεια Ελλάδα σημαντικοί σε ιδρύματα κερδοσκοπικού και μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα.

Το πρόβλημα εντοπίζεται κυρίως στις παράνομες μονάδες, οι οποίες δεν είναι καν Μονάδες Φροντίδας Ηλικιωμένων. Είναι ουσιαστικά διαμερίσματα -κι αυτό συμβαίνει ιδιαίτερα στην Αττική- τα οποία λειτουργούν εκτός πάσης νομιμότητας.

Το πρόβλημα είναι το αντίθετο απʼ αυτό που είπατε. Τα νοσήλια είναι εξαιρετικά χαμηλά και γιʼ αυτό το λόγο ελκυστικά. Στις νόμιμες Μονάδες Φροντίδας Ηλικιωμένων υπάρχουν κανονικά νοσήλια και εκεί είναι το πρόβλημα. Επειδή τα νοσήλια είναι αρκετά υψηλά, επειδή ο νόμος είναι αρκετά αυστηρός για τη λειτουργία των Μονάδων Φροντίδας Ηλικιωμένων ξεφυτρώνουν κυριολεκτικά σαν τα μανιτάρια κάθε μέρα μικρά διαμερίσματα, τα οποία ούτε καν αναφέρουν ότι είναι Μονάδες Φροντίδας Ηλικιωμένων. Υπενοικιάζουν δωμάτια ή κλίνες σε συγγενείς. Πολλές φορές όταν πηγαίνουν οι νομαρχιακές αυτοδιοικήσεις και κάνουν ελέγχους τα κλείνουν αυτά τα δωμάτια και μεταφέρονται σε διπλανά διαμερίσματα σε άλλες περιοχές, σε άλλες πολυκατοικίες. Δεν λένε ότι είναι Μονάδες Φροντίδας Ηλικιωμένων, αλλά ότι νοικιάζουν διαμέρισμα ή κλίνη.Δημιουργείται, έτσι, ένας φαύλος κύκλος, όπου όμως συνυπεύθυνοι είμαστε όλοι, και η κοινωνία των πολιτών και τα ίδια τα παιδιά των ηλικιωμένων τα οποία, επειδή πληρώνουν ελάχιστα ποσά της τάξης των 200 ή 300 ευρώ ή πολλές φορές και λιγότερα χρήματα το μήνα, δεν στέλνουν τους ηλικιωμένους τους στις κανονικές μονάδες φροντίδας ηλικιωμένων, αλλά σε αυτά τα παράνομα κτίρια, τα οποία φυσικά δεν έχουν καμία σχέση με μονάδα φροντίδας ηλικιωμένων. Εκεί είναι το ουσιαστικό πρόβλημα.

Θα μου πείτε γιατί δεν τα κλείνουμε αυτά. Κλείνουν καθημερινώς, όπου κληθήκαμε. Η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Αθηνών κάνει τεράστιες προσπάθειες σε αυτήν την κατεύθυνση. Πολλές φορές τους έχουμε κλείσει και αρνούνται οι ίδιοι οι συγγενείς, τα ίδια τα παιδιά, να μεταφέρουμε τους γονείς τους σε άλλες μονάδες. Δεν δίνουν τη συγκατάθεσή τους οι ίδιοι και γιʼ αυτό υπάρχει συνευθύνη όλων σε αυτό.

Χαίρομαι που φέρνετε αυτό το θέμα εδώ στο Κοινοβούλιο, ώστε να δώσουμε τις καλύτερες δυνατές λύσεις, αλλά μόνο με την εντατικοποίηση των ελέγχων δεν λύνεται το πρόβλημα. Ήδη αλλάζουμε το νομοθετικό πλαίσιο και το κάνουμε πιο ελαστικό -γιατί είναι αρκετά σκληρός ο νόμος- για την άδεια λειτουργίας των μονάδων φροντίδας ηλικιωμένων, ώστε όλες οι καλές μονάδες φροντίδας ηλικιωμένων να μπορέσουν να πάρουν άδεια. Όμως, και πάλι το πρόβλημα δεν θα είναι εκεί, είναι στις μικρές παράνομες μονάδες και εντοπίζεται κυρίως στην Αθήνα, όπου κυριολεκτικά φυτρώνουν σαν τα μανιτάρια παντού. Ακόμα και με τη νέα νομοθετική ρύθμιση, πολύ φοβούμαι ότι, εάν δεν πάρουμε άλλου είδους δραστικότατα μέτρα, ποινικά κυρίως, δεν θα λυθεί το πρόβλημα. Γιατί εξαντλούν όλα τα περιθώρια και τα όπλα που τους δίνει ο νομικός πολιτισμός μας, όπως και τη συγκατάθεση, που χρειάζεται δυστυχώς η συγκατάθεση των παιδιών τους, προκειμένου να μεταφέρουμε τους γονείς σε μονάδες φροντίδας ηλικιωμένων, οι οποίες να είναι αξιοπρεπείς.