Έχει διεθνή ρόλο η Αυτοδιοίκηση; Πώς ανταποκρίνονται σ΄ αυτόν οι Έλληνες Δήμαρχοι και Νομάρχες; Τι σχέδια έχουν για το μέλλον; Τα ερωτήματα αυτά απουσιάζουν -κακώς, κατά τη γνώμη μου- από τις προεκλογικές εκστρατείες, πλην ελάχιστων εξαιρέσεων.
Είναι νωπές ακόμα οι συζητήσεις και προτάσεις για το Ευρωσύνταγμα, όπου μια από τις πιο ενδιαφέρουσες αφορούσε τη θεσμική αναβάθμιση της Επιτροπής Περιφερειών (στην οποία εκπροσωπείται και η Αυτοδιοίκηση της χώρας μας) σε όργανο της ΕΕ και την άμεση εκλογή της από τους Ευρωπαίους πολίτες, όπως προτείνει η Ευρωπαϊκή Αριστερά.
Ας θυμηθούμε επίσης ότι το Πόρτο Αλέγκρε των «συμμετοχικών προυπολογισμών» έγινε το λίκνο του Παγκόσμιου Κοινωνικού Φόρουμ και ότι δίπλα στο φόρουμ των κινημάτων λειτουργεί και Φόρουμ Αυτοδιοίκησης. Ακόμα, ότι παγκόσμιας εμβέλειας είναι η κίνηση «Δήμαρχοι για την Ειρήνη», που έχει Πρόεδρο τον Δήμαρχο της Χιροσίμα.
Να προσθέσουμε ότι και η Ελληνοτουρκική προσέγγιση, όταν δεν είχε πολλούς υποστηρικτές στους επίσημους κύκλους των δύο χωρών, βρήκε στήριξη στην Αυτοδιοίκηση. Και ως παράδειγμα αναφέρουμε το κοινό φεστιβάλ των Δήμων Μυτιλήνης - Δικελί το 1990.
Πάντοτε οι φορείς της Αυτοδιοίκησης είχαν διεθνείς σχέσεις και μάλιστα στα δύσκολα χρόνια του ψυχρού πολέμου είχαν συμβάλει σημαντικά στην υπόθεση της ειρήνης με τις αδελφοποιήσεις πόλεων ή με συνεργασίες των μαρτυρικών πόλεων. Ωστόσο, σήμερα ο διεθνής ρόλος της Αυτοδιοίκησης παίρνει νέες διαστάσεις, αναπτυξιακές, οικολογικές και πολιτισμικές.
Η Αυτοδιοίκηση διεθνοποιείται, όπως γενικότερα οι πολιτικές διαδικασίες. Καλείται όχι μόνο να εφαρμόσει το γνωστό οικολογικό σύνθημα «Σκέψου Οικουμενικά - Δράσε τοπικά», αλλά να δρα και οικουμενικά.
Οφείλουν, λοιπόν, οι υποψήφιοι Δήμαρχοι και Νομάρχες να πουν τις θέσεις και προτάσεις τους για την Επιτροπή Περιφερειών της ΕΕ και για το Συμβούλιο Ευρωπαϊκών Δήμων και Περιφερειών.
Να μιλήσουν για το ρόλο που μπορούν να παίξουν οι Δήμοι και οι Νομαρχίες στην ανάπτυξη της Διαβαλκανικής Συνεργασίας, ιδιαίτερα με τις διασυνοριακές συνεργασίες.
Να αναγνωρίσουν τις αυξημένες ευθύνες που έχει σήμερα η Αυτοδιοίκηση να ρίξει γέφυρες διαλόγου και αλληλεγγύης στο κρισιμότατο σταυροδρόμι της Μεσογείου και της Μ. Ανατολής, ενισχύοντας θεσμούς όπως η Ένωση Αδελφοποιημένων Πόλεων της Μεσογείου και στηρίζοντας νέες πρωτοβουλίες, π.χ. για ένα «Δίκτυο Πόλεων και Νομαρχιών της Αν. Μεσογείου για την ειρήνη, τον Πολιτισμό και την οικολογία», ιδέα που προέκυψε μετά τον πρόσφατο πόλεμο στο Λίβανο και υποστηρίχθηκε και από τον δήμαρχο της μαρτυρικής Κανά κατά την πρόσφατη επίσκεψη του στην Αθήνα με πρόσκληση των «Ενεργών Πολιτών».
Να στηρίξουν πρωτοβουλίες συμπόρευσης της Αυτοδιοίκησης με τα νέα κοινωνικά κινήματα.
Μπορούν, όμως, οι φορείς της Αυτοδιοίκησης να παίξουν τον διεθνή τους ρόλο δρώντας και τοπικά υπέρ της κοινωνικής ένταξης των μεταναστών και προσφύγων, με όλα τα δικαιώματά τους. Οι συνάνθρωποί μας αυτοί, διατηρούν ζωντανούς δεσμούς με τις χώρες προέλευσής τους και μπορούν να βοηθήσουν στις σχέσεις της Ελλάδας με αυτές. Σε μια περίοδο που οι κυβερνητικές πολιτικές και η κεντρική γραφειοκρατία δημιουργούν πολλά προβλήματα στους μετανάστες, η Αυτοδιοίκηση μπορεί να τους προσεγγίσει πιο εύκολα και να σταθεί αλληλέγγυα μαζί τους. Με τη σκέψη αυτή έχουμε προτείνει έναν «Αντιρατσιστικό Χάρτη της Αυτοδιοίκησης» και ζητούμε την υιοθέτησή του.
Ο Πάνος Τριγάζης είναι υποψήφιος Νομαρχιακός Σύμβουλος της παράταξης «Ενεργοί Πολίτες» με επικεφαλής τον καθηγητή Γιάννη Πανούση στην Υπερνομαρχία Αθηνών-Πειραιώς.