Είναι δυο ακραία δείγματα, δύο ακραία συμβάντα, που δείχνουν και την παράλυση του κράτους, των θεσμικών και διοικητικών λειτουργιών, τη διάβρωσή τους, την συστηματική και εκτεταμένη, αλλά και την εξουθένωση της κοινωνίας. Η κοινωνία βομβαρδίζεται από μηνύματα βίας, αμοραλισμού, εκχυδαϊσμού όλων των αξιών που είναι απαραίτητες για την κοινωνική συνοχή και για την κοινωνική αισιοδοξία και τη δημιουργική ανάταση των πολιτών μιας χώρας. Είναι αστείο, κάθε φορά που βρισκόμαστε μπροστά σε τραγικά και προκλητικά συμβάντα, η πολιτεία να αντιδρά διατάσσοντας ένορκη διοικητική εξέταση. Καταντάει θεσμική και πολιτική αστειότητα η καταφυγή σε ένα μέσο που δεν είναι σε θέση να αντιμετωπίσει τέτοια τραγικά και προκλητικά συμβάντα.
* Τι θα έπρεπε να κάνει η πολιτεία;...
Είναι φανερό ότι προλαβαίνεις τις αιτίες που δημιουργούν αυτά τα φαινόμενα, χωρίς να είναι όμοια τα γεγονότα. Λ.χ. δεν είναι ποτέ δυνατόν να μην ξέρει η πολιτεία ότι το σωφρονιστικό σύστημα και το δίκτυο των φυλακών είναι διαβρωμένα. Πριν από λίγες μέρες κάηκαν στον Κορυδαλλό τέσσερις κρατούμενοι, μέσα στο κελί τους. Και δεν ήταν τυχαία αυτή η πυρκαγιά. Αυτό το φαινόμενο σε λίγες μέρες ακολουθείται από την κινηματογραφική απόδραση δυο συγκεκριμένων κρατουμένων. Από ποιον και γιατί διατάχθηκε η μεταγωγή των συγκεκριμένων κρατουμένων από τις φυλακές υψηλής ασφαλείας της περιφέρειας στις διάτρητες φυλακές του Κορυδαλλού;..
Επίσης το άλλο τραγικό συμβάν... Αυτή η αξιοπρέπεια της μάνας, αυτός ο βαθύς κοινωνικός προβληματισμός της μάνας και του συντρόφου της πρέπει να συγκλονίσουν όλους. Και το γεγονός ότι πιτσιρίκια είναι εκείνα τα οποία μπαινοβγαίνουν στις κλούβες και στα αστυνομικά τμήματα ως ειδεχθείς δολοφόνοι δείχνει ότι υπάρχει πρόσφορο έδαφος το οποίο καλλιεργήθηκε από την αδιαφορία της κοινωνίας, από την απάθεια όλων εκείνων των μηχανισμών που είναι επιφορτισμένοι με κοινωνικές αποστολές, από την παράλυση του εκπαιδευτικού συστήματος και, επιπροσθέτως, από ένα κλίμα συνενοχής που πολλές φορές διαμορφώνεται μέσα στην κοινωνία.
Η δολοφονία του μικρού, οι συνθήκες, οι περιστάσεις που την περιβάλλουν και οι συμπεριφορές των ανθρώπων γύρω απ΄ αυτή τη δολοφονία αναδεικνύουν την ύπαρξη ενός βαθύτατου κοινωνικού προβλήματος, για το οποίο, επιτρέψτε μου να πω, καθοριστικές ευθύνες έχει η τηλεόραση που βομβαρδίζει την κοινωνίας με μηνύματα βίας από το πρωί μέχρι το βράδυ, που ό,τι υπάρχει στην κινηματογραφική παραγωγή με σενάρια ψυχιατρικών υποθέσεων και ανωμαλιών στο διεθνές πεδίο προβάλλεται εδώ στην Ελλάδα και εντυπώνεται σε ευαίσθητες ψυχές μικρών παιδιών τα οποία είναι και αδύναμα να αντισταθούν σ΄ αυτή την επιβολή που ασκεί το μέσο ενημέρωσης,
* Κριτική ασκήσατε στα μέσα ενημέρωσης, ιδιαίτερα στην τηλεόραση, και για τον τρόπο χειρισμού των εθνικών θεμάτων...
Η τηλεόραση και ορισμένοι τηλεαστέρες, ορισμένες εκπομπές έχουν τα μάτια τους στραμμένα στο ταμείο της εμπορικής τηλεδιαφήμισης. Και είναι τόσο κομπλεξαρισμένοι ώστε ενδιαφέρονται με άγχος για το ποιος θα έχει μεγαλύτερη αναγνωρισιμότητα από τον άλλον. Έτσι και τα θέματα εξωτερικής πολιτικής χρησιμοποιούνται για να διχάζουν και όχι για να ενημερώνουν. Χρησιμοποιούνται για να προκαλούν εντυπώσεις και να διακινούν σκοπιμότητες και όχι για να διαμορφώνουν ένα μίνιμουμ συνεννόησης και κοινής στρατηγικής.
Δεν είναι ποτέ δυνατόν τα θέματα εξωτερικής πολιτικής η επίσημη πολιτική ηγεσία, η κυβέρνηση να τα αντιμετωπίζει μεταξύ ακινησίας και φοβίας ή μεταξύ πρωτοβουλιών και αδράνειας. Χρειάζεται μία τακτική προληπτικής διπλωματίας. Και δεν είναι δυνατόν να επιχαίρουμε για όλα όσα συμβαίνουν στο εσωτερικό της Τουρκίας. Απεναντίας, πρέπει να ανησυχούμε για όσα συμβαίνουν στο εσωτερικό της Τουρκίας. Ούτε να επαναπαυόμαστε στο status quo. Η διατήρηση των σημερινών συνθηκών σημαίνει διαιώνιση των εξοπλισμών και διατήρηση του κινδύνου θερμών εμπλοκών, που είναι ό,τι πιο χειρότερο μπορεί να αντιμετωπίζουμε στις επόμενες περιόδους.
* Διαβάσατε το δεύτερο άρθρο χθες του κ. Στεφανόπουλου;.. Θα ήθελα ένα σχόλιο...
Νομίζω ότι ο κ. Στεφανόπουλος λέει αυτό το οποίο πρέπει με πολύ υπεύθυνο και νηφάλιο τρόπο να σκεφτούμε. Είναι φανερό ότι η Τουρκία έχει κρίση εξουσίας στο εσωτερικό της και ότι η Ελλάδα έχει ένα έλλειμμα στρατηγικής. Η συγκυρία που διαμορφώνεται είναι δυσμενέστερη, είναι και πιο σύνθετη.
Η Κύπρος μπήκε στην Ε.Ε., αλλά η λύση του Κυπριακού συνδέθηκε με την μακρόσυρτη ενταξιακή διαδικασία της Τουρκίας. Κάποιοι πανηγυρίζουν γι αυτό. Νομίζω ότι κακώς πανηγυρίζουμε έτσι, ολίγον συνθηματολογώντας με υλικά από το παρελθόν.
Η θέση ότι τα προβλήματα της Τουρκίας είναι ευρωτουρκικά και όχι ελληνοτουρκικά, που σωστά υποστηρίζουν οι ελληνικές κυβερνήσεις, σημαίνει ότι η Ελλάδα μπορεί και πρέπει να αξιοποιήσει όλα τα νομικά, διπλωματικά και πολιτικά εργαλεία του ευρωπαϊκού κεκτημένου. Και αυτά τα εργαλεία είναι το Δίκαιο της θάλασσας, το Δικαστήριο της Χάγης, οι διεθνείς συνθήκες. Με τα εργαλεία αυτά, εντός της Ε.Ε., να διεκδικήσουμε ρήτρες για την ασφάλεια των συνόρων μας ως εξωτερικών συνόρων της Ε.Ε. -που δεν έχουμε καταφέρει να τις πετύχουμε- και επίσης να ζητήσουμε εντός της Ε.Ε., με αυτά τα εργαλεία, την άρση του casus belli, το οποίο προβάλλει ως απειλή μια υποψήφια προς ένταξη χώρας σε βάρος μιας χώρας μέλους της Ε.Ε.
Έχουμε δηλαδή τη δυνατότητα να κινηθούμε, να κάνουμε βήματα, να προετοιμάσουμε και να σχεδιάσουμε παρεμβάσεις, πολιτικές και διπλωματικές πρωτοβουλίες.
Η προληπτική διπλωματία είναι αυτή που πρέπει τούτη την ώρα να αναπτυχθεί και όχι η στατική διπλωματία, η διατήρηση των πραγμάτων ως έχουν.
* Σ΄αυτή τη συζήτηση που θα ανοίξει τίθενται τα θέματα των «γκρίζων ζωνών», η αποστρατιωτικοποίηση των νήσων;...
Δεν τίθενται θέματα κυριαρχίας και κυριαρχικών δικαιωμάτων. Τίθενται ζητήματα τα οποία είναι προσδιορισμένα, είναι τα χωρικά ύδατα, είναι ο εναέριος χώρος, είναι οι προϋποθέσεις για την υφαλοκρηπίδα, για την εκμετάλλευση και την έρευνα στην υφαλοκρηπίδα. Ζητήματα τα οποία δεν έχουν θεμελίωση στο διεθνές δίκαιο δεν μπορεί να προβληθούν. Και εν πάση περιπτώσει η Τουρκία αρνείται το συνυποσχετικό, πράγμα το οποίο την θέτει εκτός της διεθνούς νομιμότητας και εάν αποδεχθεί το συνυποσχετικό, αλλά το υπονομεύσει με παράνομες αξιώσεις, πάλι θα βρεθεί αντιμέτωπη με τη διεθνή νομιμότητα.
Μέχρι τότε έχουμε και άλλα πολλά να κάνουμε. Και δεν έχουμε κανένα λόγο εμείς να μην πιέζουμε με το Δικαστήριο της Χάγης.
Tο Ελσίνκι, το Δικαστήριο της Χάγης το προσδιόρισε ως δεύτερο επίπεδο παραπομπής των θεμάτων η ίδια η Ε.Ε. για τα υπό ένταξη μέλη λέγοντας, ότι, αν δεν λύσουν τις συνοριακές διαφορές και άλλα συναφή θέματα με διάλογο μεταξύ τους, θα παραπεμφθούν αυτά τα θέματα στο Δικαστήριο της Χάγης.
Εδώ ξαφνικά αποστασιοποιούμαστε από μία πραγματικότητα η οποία είναι πάρα πολύ δύσκολη. Δέστε τι γίνεται στα Πανεπιστήμια, δέστε τι γίνεται με την Αυτοδιοίκηση. Αναρωτιέμαι σαν Έλληνας πολίτης, υπάρχει περίοδος που να έχει εκδηλωθεί πιο άγριος κομματισμός, πιο υποκριτική δικομματική συμπεριφορά και πιο κραυγαλέος παραγοντισμός μέσα στη Ν.Δ. και μέσα στο ΠΑΣΟΚ για τις εκλογές στην Αυτοδιοίκηση; Είναι ή δεν είναι ομολογημένο ότι αυτές οι εκλογές δεν είναι για την Αυτοδιοίκηση, αλλά είναι πρόκριμα για τις επόμενες εκλογές και για τα σενάρια που διακινούνται μετά τις εκλογές, περί των εσωκομματικών εξελίξεων στη Ν.Δ. και το ΠΑΣΟΚ;..
Η Αυτοδιοίκηση, η περιφερειακή αποκέντρωση, ο περιφερειακός σχεδιασμός της ανάπτυξης, η ύπαρξη δομών και μηχανισμών για την αξιοποίηση και την υλοποίηση των κονδυλίων του Δ΄ Κ.Π.Σ., η αντιμετώπιση των θεμάτων των απορριμμάτων, των νερών, της ερημοποίησης της υπαίθρου, οι μητροπολιτικοί δήμοι;.... Πού πάνε όλα αυτά;..