Συντρόφισσες και σύντροφοι, αισθάνομαι μεγάλη χαρά που είμαι μαζί σας και αισθάνομαι και μεγάλο τρακ γιατί πιστεύω ότι είμαι απέναντι σε κείνο τον χώρο που είναι ο πιο σημαντικός, όχι απλώς για την επιβίωση και την ανάπτυξη του ΣΥΝ και της Αριστεράς, αλλά και ο πιο κρίσιμος για όλες τις εξελίξεις.
Ξεκινώντας, θα ήθελα να μείνω σε ένα επίκαιρο θέμα που είναι τα χθεσινά γεγονότα της Συνόδου Κορυφής στις Βρυξέλλες σχετικά με την ημερομηνία έναρξης διαπραγματεύσεων μεταξύ Ε.Ε. και Τουρκίας.
Εμείς, ως ΣΥΝ, στις σχέσεις με την Τουρκία εμπνεόμαστε από την κουλτούρα της Αριστεράς και από τον στίχο του Ναζίμ Χικμέτ που έλεγε «πάντα η καρδιά μου στην Ελλάδα τουφεκίζεται», όταν η χώρα μας έδινε μεγάλους αγώνες για τη δημοκρατία. Και μας, η μισή μας καρδιά στην Κωνσταντινούπολη και στην 'Αγκυρα - υπό άλλες, βέβαια, συνθήκες - βρίσκεται, μαζί με όλους τους δημοκράτες, τους συνδικαλιστές, τους κούρδους αγωνιστές, τους «Ταϊλάν», οι οποίοι δίνουν μια μάχη για τη δημοκρατία, τις ελευθερίες και τα δικαιώματα. Και με αυτήν την έννοια, δεν μπορούμε να δεχθούμε με κανέναν τρόπο την άποψη μιας Ε.Ε. η οποία είναι κατηχητικό σχολείο, η οποία είναι μια χριστιανική λέσχη, η οποία είναι κλειστή σε λαούς που έχουν άλλο θρήσκευμα. Και πιστεύουμε ότι πρέπει να στηρίξουμε την προσπάθεια ένταξης της Τουρκίας στην Ε.Ε., όμως με συγκεκριμένες προϋποθέσεις που έχουν σχέση με τα δημοκρατικά δικαιώματα, τις ελευθερίες αλλά και το σεβασμό του Διεθνούς Δικαίου. Και αυτό πιάνει ζητήματα που είναι κρίσιμα για την εξωτερική μας πολιτική. Σε αυτό το θέμα παρακολουθήσαμε την εξέλιξη και την κατάληξη της χθεσινής Συνόδου Κορυφής με προσοχή και, λυπούμαστε να το λέμε αυτό, νομίζουμε ότι από την πλευρά της ελληνικής κυβέρνησης δεν υπήρξε επίτευξη ορισμένων στοιχειωδών όρων και προϋποθέσεων που έπρεπε να υπάρξουν.
Πρώτο σημείο. όσον αφορά στην επίσημη αναγνώριση της Κυπριακής Δημοκρατίας από την Τουρκία. Είναι πρωτοφανές μια χώρα να ξεκινάει επίσημες διαπραγματεύσεις με την Ε.Ε., με μια ομάδα χωρών, χωρίς να αναγνωρίζει διπλωματικά και επισήμως μία από τις 25 χώρες της Ε.Ε. Είχε κάνει έκκληση ένταξης η Ισπανία στην Ε.Ε. η οποία είχε το πρόβλημα του Γιβραλτάρ, ένα εδαφικό θέμα που τη χώριζε από τη Μ. Βρετανία, όμως, αναγνώριζε τη Μ. Βρετανία. Η αναγνώριση της Κυπριακής Δημοκρατίας εμμέσως και στο μέλλον, όχι επισήμως αλλά εμπορικά, μέσα από την τελωνειακή σύνδεση δεν αντιμετωπίζει αυτό το κριτήριο.
Δεύτερο σημείο. Για πρώτη φορά ξεκινάνε επίσημες διαπραγματεύσεις με μία χώρα η οποία κατέχει με στρατεύματά της το έδαφος μιας άλλης χώρας. Είχαμε ζητήσει να υπάρξει η διαβεβαίωση της Τουρκίας για το ότι θα προχωρήσει στην αποχώρηση των ξένων στρατευμάτων, έστω και μέσα σε έναν ορίζοντα λογικό, ξεκινώντας οι διαπραγματεύσεις, και αυτό δεν έγινε.
Τρίτο σημείο. Όσον αφορά στο σημαντικό θέμα των ελληνοτουρκικών διαφορών στο Αιγαίο, που ζητούσαμε όχι επιβολή των ελληνικών απόψεων, αλλά δέσμευση σε μια διαδικασία για την επίλυσή τους, οι ρυθμίσεις που προβλέπει η απόφαση των 25 μακριά απέχουν από το να επιβάλουν μια δέσμευση της Τουρκίας ότι θα προχωρήσει σε μια προσέγγιση του ζητήματος με ειρηνικό τρόπο. Μακριά απέχουν από μια διαπραγμάτευση και την επιβολή, επίσης, ενός χρονοδιαγράμματος που θα τη δεσμεύει.
Τώρα, σε σχέση με τα δικά σας ζητήματα θέλω να σας συγχαρώ, κατ� αρχήν, για τη θεματολογία του Διαρκούς Συνεδρίου. Είναι εξαιρετικά ενδιαφέρουσα και δίνετε ένα παράδειγμα προς μίμηση στον ΣΥΝ: Ότι όταν συγκαλούνται τα κεντρικά του όργανα, έχει σπουδαιότητα το να έχουν μια συγκεκριμένη θεματολογία, την οποία προσπαθούμε, όσο μπορούμε, να την πλησιάσουμε αξιοποιώντας πνευματικές και διαλογικές δυνάμεις μέσα από το χώρο τον δικό μας και ευρύτερα.
Εγώ δεν ήρθα εδώ για να σας δώσω συμβουλές. Με την ευκαιρία αυτή της πρώτης προσέγγισης θα ήθελα να αναφέρω μερικά ζητήματα τα οποία ο ίδιος ο ΣΥΝ θα έπρεπε να προσέξει σε σχέση με τη Νεολαία και με τα θέματα που πιάνει.
Το πρώτο είναι ότι ο ΣΥΝ θα έπρεπε να αναλογιστεί την ιστορία του αριστερού κινήματος στη χώρα μας. Ποτέ η Αριστερά δεν θα μπορούσε να «γράψει» εάν δεν ήταν σε μια παράλληλη δράση με ένα ριζοσπαστικό και ισχυρό νεολαιίστικο κίνημα. Όλες οι μεγάλες εποχές δημιουργικότητας, πρωτοβουλίας, επιτευγμάτων της Αριστεράς ταυτίζονται με μια έντονη παρουσία του χώρου της νεολαίας είτε αυτό εκφραζόταν μέσω της ΕΠΟΝ, είτε μέσα από τον κίνημα των Λαμπράκηδων, είτε μέσα από τον Ρήγα Φεραίο, την ΚΝΕ, τις εξωκοινοβουλευτικές οργανώσεις της Αριστεράς. Πάντα αυτό ήταν ένα στοιχείο της ταυτότητας της Αριστεράς. Μια που αναζητάτε εσείς την ταυτότητα της Νεολαίας, εμείς πρέπει να προβληματιστούμε για την ταυτότητα της Αριστεράς. Δεν υπάρχει Αριστερά χωρίς νεολαία, χωρίς ένα έντονο νεολαιίστικο κίνημα, ένα δυναμικό. Εάν δεν υπάρχει αυτό, η Αριστερά θα φυτοζωεί. Εκεί που υπάρχει συνείδηση συλλογικότητας και ριζοσπαστικής κατεύθυνσης στη Νεολαία, η Αριστερά μπορεί να δημιουργήσει. Και γι΄αυτό, ξέροντας τις δυσκολίες που έχετε, θα έλεγα ότι ένα από τα σημαντικά επιτεύγματα του ΣΥΝ είναι ότι έχει οργάνωση Νεολαίας, έχει παρουσία, έχει δυνατότητες, έχει ορίζοντες.
Το δεύτερο που νομίζω ότι πρέπει να κάνει ο ΣΥΝ είναι να δει την ιδιαιτερότητα της σημερινής εποχής, όπου υπάρχει ένα χάσμα γενεών ανάμεσα στις δικές μας γενεές και στις δικές σας, ένα χάσμα που δημιουργήθηκε από πολλαπλούς και ισχυρότατους παράγοντες όπως είναι οι τεχνολογικές εξελίξεις, όπως είναι το θέμα των ΜΜΕ, που βάζετε στην εισήγησή σας, όπως είναι οι ιστορικές εξελίξεις. Οι περισσότεροι από εσάς ήταν στον παιδικό σταθμό όταν η δικιά μας γενιά έβλεπε την ΕΣΣΔ και τα καθεστώτα της ανατολικής και κεντρικής Ευρώπης να καταρρέουν. Είναι διαφορετικές οι παραστάσεις, είναι διαφορετικές οι προσεγγίσεις, είναι διαφορετικοί οι προβληματισμοί, είναι διαφορετική η ψυχολογία. Τι σημαίνει αυτό; Σημαίνει να σας κλείσουμε μέσα σε σεμινάρια για να μάθετε όλη την ιστορία, αυτήν την οποία εμείς βιώσαμε και είναι ένα κομμάτι του εαυτού μας που συνεχώς μας επηρεάζει και διαμορφώνει την οπτική με την οποία βλέπουμε τα σημερινά πράγματα; Θα το κάνουμε και αυτό. Θα συζητήσουμε. Εσείς ψάχνετε τις ρίζες. Κανείς δεν μπορεί να σταθεί χωρίς ρίζες. Αλλά κυρίως πρέπει και εμείς να μάθουμε από εσάς. Σημαίνει ότι εμείς πρέπει να δεχθούμε τη δική σας οπτική ματιά στα σύγχρονα κοινωνικά φαινόμενα και τη δικιά σας οπτική γωνία, από την οποία τα βλέπετε, που είναι διαφορετική από τη δικιά μας, η οποία, βέβαια, θα μας αποσταθεροποιήσει σε ένα βαθμό. Διότι, όσο ευλύγιστη σκέψη και να έχουμε, έχουμε και δεσμεύσεις από τον εαυτό μας και από την ιστορία μας. Και αυτή η αποσταθεροποίηση είναι καλοδεχούμενη, με τη θετική έννοια η λέξη «αποσταθεροποίηση». Και την έχουμε δει και στην πράξη. Για παράδειγμα, η Νεολαία του ΣΥΝ που ήτανε η μεγάλη γέφυρα με το κίνημα κριτικής στην παγκοσμιοποίηση. Μαζί με τη νεολαία άλλων χωρών απάντησε στην καπιταλιστική παγκοσμιοποίηση με μια παγκοσμιοποίηση των αγώνων. Με τις εκδρομές και την παρουσία, με τις συνδιαδηλώσεις στην Γένοβα, στις Βρυξέλλες, στη Θεσσαλονίκη και αλλού. Επομένως, για τον ΣΥΝ, η θέση του απέναντι στη Νεολαία δεν είναι μόνο θέση δάσκαλου, είναι και θέση μαθητή και πρέπει να υπάρξει ένας συνεχής διάλογος ανάμεσά μας. Και πρέπει τις εισηγήσεις σας το λιγότερο να τις μοιράσετε σε όλα τα μέλη της ΚΠΕ. Και τα πορίσματα, έστω και με συνοπτικό τρόπο να μας τα δώσετε.
Τρίτο σημείο για τον ΣΥΝ, είναι να διαμορφώσει το πρόγραμμά του έτσι που να είναι ανοιχτό στη Νεολαία. Προσοχή! Και εσείς να διαμορφώσετε το πρόγραμμά σας έτσι που να μην είναι μια αντιγραφή του προγράμματος του ΣΥΝ. Σε όλους τους τομείς, στα κοινωνικά ζητήματα - το είδα και στις εισηγήσεις σας, στις τοποθετήσεις σας - να πιάσουμε τους χώρους της ευλύγιστης εργασίας, τα φαστφουντάδικα, τους άλλους χώρους όπου υπάρχει πρόχειρη εργασία των νέων, το χώρο της ανεργίας, τα κινήματα ενάντια στους ανέργους, την εκπαίδευση, τα οικολογικά ζητήματα, το χώρο των δικαιωμάτων. Είναι δύσκολο αυτό; Τρομακτικά δύσκολο. Είναι αδύνατο; Όχι, δεν είναι. Μπορεί να το κάνει ο ΣΥΝ; Μπορεί να το κάνει. Γιατί, το έχει κάνει αλλού; Ναι, το έχει κάνει. Σε ένα κίνημα, το οποίο ήταν πραγματικά χώρος τρομοκρατίας, φόβου απόλυσης, φόβου μη επανάληψης της σύμβασης ορισμένου χρόνου, όπως είναι οι συμβασιούχοι ο ΣΥΝ, ήταν το μόνο κόμμα, η μόνη πολιτική δύναμη η οποία, αξιοποιώντας τη δημιουργική του πολιτική απέναντι στην Ε.Ε., η οποία έθεσε ζητήματα ενοποίησης αυτών των χωριστών κινημάτων, δημιούργησε ένα μεγάλο ρεύμα το οποίο απασχολεί και τον Τύπο, και τα ΜΜΕ, και την κοινή γνώμη επί 4-5 χρόνια τώρα. Συνέβαλε στη δημιουργία του μεγάλου κινήματος των συμβασιούχων.
Τέταρτο σημείο, που έχει σχέση με ένα θέμα που πιάνετε, αυτό της ταυτότητας, είναι ότι εμείς, ως κληρονόμος μιας βαθιάς παράδοσης της Αριστεράς, δεν πρέπει να αποτελούμε ένα τμήμα ενός πολιτικού κόσμου ο οποίος δεν έχει γόητρο, δεν έχει αξιοπρέπεια, δεν έχει υψηλή ποιότητα, δεν έχει το σεβασμό της κοινωνίας. Όλες οι δημοσκοπήσεις βγάζουν τους πολιτικούς και την πολιτική στις τελευταίες κατηγορίες για τις οποίες ερωτούνται, είτε αυτές είναι η Εκκλησία, είτε ο στρατός, είτε οτιδήποτε άλλο. Εμείς πρέπει να ξανακάνουμε τον χώρο αυτό - δεν γίνεται μόνο με ανανεωτικά μέτρα, γίνεται κυρίως με αλλαγή της κουλτούρας μας - ένα χώρο ήθους, ένα χώρο αξιών, ένα χώρο γοητείας ο οποίος θα αγγίξει και την σύγχρονη νεολαία. Έχουμε τη δυνατότητα; Την έχουμε τη δυνατότητα. Την έχουμε και από τις παραδόσεις μας, την έχουμε και από αυτό που μας δίνει η νεολαία. Γιατί παρ� όλα όσα έχει κάνει το σύστημα, δεν έχει πετύχει να ισοπεδώσει την ψυχή των νέων. Και είτε σε ακραίες εκδηλώσεις, είτε σε καθημερινές εκδηλώσεις, είτε σε συλλογικότητες, βρίσκουμε αυτήν την αντίσταση των νέων. Και πρέπει να την προσέξουμε. Να αναφέρω ένα παράδειγμα. Ο εθελοντισμός στους Ολυμπιακούς Αγώνες. Εμείς σωστά κάναμε και ήμασταν αντίθετοι και κριτικοί απέναντι στους Ολυμπιακούς Αγώνες. Πώς θα αντιμετωπίσουμε τους εθελοντές, αυτούς στην ηλικία τη δική σας που πήγαν εθελοντές; Ως φυτά; Μπορούμε να το κάνουμε αυτό. Ως νέους τους οποίους έχει υποτάξει το σύστημα; Μπορούμε να το κάνουμε και αυτό. Μήπως, όμως, μπορούμε να δούμε ότι ένας νέος άνθρωπος, ο οποίος επηρεάζεται από μερικές αξίες με τον τρόπο που εμφανίστηκαν - με τις οποίες εμείς δεν συμφωνούμε - και είναι έτοιμος να δώσει τις υπηρεσίες του και την εργασία του χωρίς ανταμοιβή, χωρίς πληρωμή, μήπως εκείνη τη στιγμή αμφισβητεί ένα από τα μεγάλα, ένα από τα πυρηνικά στοιχεία της καπιταλιστικής κοινωνίας στην οποία ζούμε; Μήπως εμείς μπορούμε να δώσουμε δυνατότητες δράσης, παρέμβασης και παρουσίας που έχουν σχέση με τα ζητήματα της αλληλεγγύης και της συλλογικότητας και θα μπορούσε έτσι να δημιουργηθεί ένα τεράστιο δυναμικό συσπείρωσης και ενεργοποίησης;
'Αλλο παράδειγμα: Το ματς με την Αλβανία. Φυσικά, εμείς είμαστε αντίθετοι και θα δώσουμε μάχη με όλα τα μέσα ενάντια σε κάθε προσπάθεια να δημιουργηθεί ο ρατσισμός και να εμφυτευτεί σε λαϊκά στρώματα και ιδιαίτερα στη νεολαία των λαϊκών συνοικιών, στη νεολαία που αντιμετωπίζει πρόβλημα ταυτότητας. Μήπως, όμως, πρέπει να δούμε εκεί την εναγώνια αναζήτηση μιας συλλογικής ταυτότητας στην οποία παρεμβαίνουν, αν θέλετε, οι πιο αντιδραστικές δυνάμεις, μιας ταυτότητας που καλύπτει φαντασιακές εθνικές κοινότητες που έχουν γονίδια πλεονεκτικά και ανώτερα από άλλους λαούς όπως οι γείτονές μας οι Αλβανοί; Μήπως θα πρέπει με όλον αυτόν τον κόσμο να δώσουμε μέσα στην καρδιά του μια μάχη για το ποια είναι η ταυτότητά του; Να δώσουμε μια μάχη πάνω σε θέματα ιδεολογικά, αξιολογικά, ηθικά, την οποία μπορούμε και οφείλουμε να κερδίσουμε;
Πέμπτο σημείο που πρέπει να κάνει ο ΣΥΝ - και εδώ μας δίνετε ένα μάθημα - είναι να μελετήσουμε βαθιά το φαινόμενο της νεολαίας. Και χαίρομαι που βλέπω καθηγητή Πανεπιστημίου να είναι εδώ παρών σήμερα. Σημαίνει ότι καταλαβαίνει το τι γίνεται. Μια νεολαία η οποία είναι κατακερματισμένη. Περνάει από τη μια στιγμή στην άλλη σε ξεχωριστές ταυτότητες στις οποίες δεν μπορεί να ανταποκριθεί. Περνάει από το παιδάκι το προστατευόμενο της παιδοκεντρικής ελληνικής κοινωνίας σε μια εφηβεία που δεν μπορεί να την διοχετεύσει εύκολα σε συλλογικότητες όπως εμείς. Η δικιά μου η γενιά είχε το προνόμιο - και το μειονέκτημα όμως - να διοχετεύσει την εφηβική της και τη μετεφηβική της ηλικία μέσα σε μεγάλες συλλογικότητες. Εκεί που κάποιος σήμερα σπάει τζάμια ή έχει άλλες εκρήξεις σύγκρουσης με την κοινωνία στην εφηβική και μετεφηβική του ηλικία, εμείς συμμετείχαμε σε συλλογικές προσπάθειες όπου σπάγαμε τα τζάμια της δικτατορίας. Και αυτό έδινε μια ηθική διάσταση σε κάτι που σήμερα καταδικάζεται. Περνάνε τα παιδιά σε μια εφηβεία η οποία είναι μοναχική, είναι συγκρουσιακή, μπορεί να γίνει καταθλιπτική και η οποία δύσκολα εντάσσεται σε συλλογικότητες. Στη μετεφηβική φάση, υπάρχει η προσπάθεια του συστήματος να σε βάλει στον ατομισμό τον οποίο καλλιεργεί με τις εξετάσεις. Οι εξετάσεις δεν είναι ένα δυσλειτουργικό σύστημα μέσα στα Πανεπιστήμια. Είναι, κύρια, το να περάσουνε τις αξίες του συστήματος, δηλαδή, να αγωνίζεσαι ενάντια στους άλλους. Και πρέπει εσύ να νικήσεις. Είτε θα μπεις σε αυτή τη διαδικασία του ατομισμού, είτε θα αναγκαστείς να παραδεχθείς την ήττα σου, μπαίνοντας είτε στον κόσμο του περιθωρίου, του ψυχολογικού, του κοινωνικού, της ανεργίας μέχρι τα 40, μέχρι τα 50 και μετά. Πρέπει αυτό το φαινόμενο να το μελετήσουμε σε βάθος.
Και έκτο και τελευταίο σημείο είναι η κομματική μας συγκρότηση. Εμείς πρέπει να γίνουμε κόμμα των νέων. Παρά τις εσωτερικές διεργασίες και αδράνειες που έχει ο ΣΥΝ, πρέπει να τολμήσουμε μια γενναία ανανέωση των στελεχών μας. Με ρώτησε ένας σύντροφος πριν, για το ποιος θα αναλάβει τη Νεολαία τώρα. Κανείς δεν την αναλαμβάνει τη Νεολαία. Απλώς πρέπει να υπάρχει μια γέφυρα επικοινωνίας με την ίδια τη Νεολαία, η οποία πρέπει να προσέξει. Θα είναι μεγάλο λάθος η Νεολαία να αρχίσει να μαγειρεύει με τον ίδιο τρόπο με τον οποίο μαγειρεύονται τα φαγητά στις κομματικές κουζίνες. Πρέπει να αποφύγει να μπει στον τρόπο τον δικό μας. Πρέπει, αν θέλετε, να φέρει μαζί της έναν άλλο τρόπο με τον οποίο θα λειτουργήσει ο ΣΥΝ, με βάση τις αξίες, με βάση την προσφορά του κάθε προσώπου, με βάση το να θέτονται ανοιχτά όλα τα ζητήματα, με βάση το ότι δεν χρειάζονται μυστικές διαβουλεύσεις διαφόρων πριν καταλήξουμε κάπου. Και να μας φέρει η Νεολαία αυτό που περιμένουμε: Την ανανέωση.
Θέλω να πω το εξής. Να καταλάβουμε μόνο ένα πράγμα. Ότι η Αριστερά επηρεάζει και σήμερα τη Νεολαία, σε πάρα πολύ μεγάλο βαθμό, όχι όμως με το όνομά της. Το όνομα της Αριστεράς, το όνομα του ΣΥΝ, το όνομα των πρωτοποριών μας επηρεάζει πιθανά κάποιες ομάδες, ενεργητικές και πρωτοποριακές της Νεολαίας, συναντά, όμως, τείχη αδιαφορίας παραέξω. Τα οράματά μας και οι ιδέες μας για συλλογικότητα απέναντι στον ατομισμό, για αλληλεγγύη, για κοινή δράση, για δικαιώματα, επηρεάζουν πολύ περισσότερο κόσμο από όσον μπορούμε να φανταστούμε. Μου έκανε τρομερή εντύπωση, σε μια από τις εισηγήσεις που είχατε για την ταυτότητα της Νεολαίας, που λέγατε να λάβουμε υπ' όψιν μας τα θέματα της αισθητικής διαφοροποίησης. Αυτός είναι ένας τρομερός πυρήνας για να αναπτύξουμε. Δηλαδή, τα νέα παιδιά, τα οποία αντιδρούν στο σύστημα κάνοντας ένα φανταστικό κόσμο μέσα από την τέχνη, αντιδρούν στο σύστημα του ατομισμού κάνοντας ένα συλλογικό συγκρότημα το οποίο παίζει πέντε τραγούδια στο σχολείο ή στο εργοστάσιο στην πραγματικότητα είναι αριστερά. Δεν το ξέρουν αυτά, δεν το ξέρουμε και εμείς, είναι καιρός να το μάθουμε και μπορούμε να προχωρήσουμε και γρήγορα και σημαντικά.
Ευχαριστώ πολύ.
ΑΡΧΗ
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ
RSS