Αγαπητοί σύντροφοι και συντρόφισσες,
Κατ' αρχήν να σας καλωσορίσω όλους στην πρώτη συνεδρίαση της Κεντρικής Πολιτικής μας Επιτροπής. Μερικές σύντομες παρατηρήσεις.
Πρώτη. Η ΚΠΕ είναι το ανώτατο καθοδηγητικό όργανο του κόμματος και έτσι, χωρίς να έχει ακόμη συγκροτηθεί αυτή την εβδομάδα, το κόμμα ήταν «ακυβέρνητο». Παρ' ότι, όμως, ήταν «ακυβέρνητο», όταν υπάρχει ένα θετικό κλίμα, μια διάθεση αλληλεγγύης, μπορεί να πηγαίνει καλύτερα μερικές φορές και από όταν κυβερνάται. Και, ως ένα στοιχείο του ότι πάμε καλά, θέλω να αναφέρω την εξαιρετική τοποθέτηση που έκανε χθες ο ΣΥΡΙΖΑ μέσω του εισηγητή του, Γ.Δραγασάκη, στο προϋπολογισμό, η οποία μας διαφοροποίησε και από τις ξύλινες γλώσσες και από γνωστού τύπου αντιπαραθέσεις ανάμεσα στα δύο μεγάλα κόμματα και όχι μόνο εξέφρασε την δικιά μας ριζοσπαστική εναλλακτική πρόταση και μια τεκμηριωμένη κριτική αλλά ήταν ανοικτή και σε προβληματισμό, σε πρωτοβουλίες, σε γωνίες προσέγγισης από ριζοσπαστική κοινωνική πλευρά και αυτό είναι ιδιαίτερα χρήσιμο και ευχάριστο. Είναι ιδιαίτερα χρήσιμο να διαβάσουμε την εισηγητική έκθεση του Γ.Δραγασάκη που ήδη έχει περιληφθεί στον τόμο για τον προϋπολογισμό.
Στην πορεία εμφανίστηκαν άλλα δύο προβλήματα. Δεν προλάβαμε να τελειώσουμε το Συνέδριό μας και εμείς, ως Αριστερά, πληροφορηθήκαμε από τα ΜΜΕ, μέσα από τις κλειστές συνεννοήσεις και τις μυστικές επαφές Καραμανλή και Παπανδρέου ποιος θα είναι ο υποψήφιος για την προεδρία της Δημοκρατίας. Συμπαθής ο κ. Παπούλιας, δημοκρατικός πολιτικός, οι ενστάσεις δεν μπαίνουνε σε προσωπικό επίπεδο, όμως, ήταν καθαρά μια επιλογή και μια έκφραση του τρόπου λειτουργίας του δικομματισμού που βάζει την Αριστερά στη γωνία. Νομίζω ότι από όλους μας εκφράστηκε μια διάθεση να μην νομιμοποιήσουμε και να μην στηρίξουμε αυτήν την επιλογή. Το πώς θα το κάνουμε, αν θα είναι ψήφος λευκή, κατά, παρών, εναλλακτική υποψηφιότητα, έχουμε τον καιρό να το δούμε και να αποφασίσει η ΚΠΕ.
Επίσης, ένα σημαντικό θέμα που εμφανίστηκε, ήταν το θέμα των διαπραγματεύσεων στις Βρυξέλλες για τον ορισμό ημερομηνίας ένταξης της Τουρκίας. Η τοποθέτηση που είχε γίνει από την προηγούμενη Π.Γ. έδινε μια σταθερή βάση στο να προσεγγίσουμε κριτικά, τελικά, αυτήν την εξέλιξη. Διότι εμείς θέλουμε μεν την προώθηση της τουρκικής ένταξης στην Ε.Ε. ως ένα βήμα που αμφισβητεί την Ε.Ε. ως χριστιανική λέσχη και ως ένα δείγμα που μπορεί να οδηγήσει σε μια άνθηση και άνοιξη των ελευθεριών στην Τουρκία, των οποίων την έλλειψη ξέρουμε πόσο έχουν υποστεί οι Κούρδοι, οι συνδικαλιστές, οι αριστεροί, κ.α. Από την άλλη πλευρά, επειδή συνδέεται με σημαντικά θέματα της εξωτερικής πολιτικής, θέσαμε ορισμένους, ελάχιστους θα έλεγα, όρους και προϋποθέσεις με την τοποθέτηση που είχε κάνει το κόμμα μας, οι οποίοι δεν καλύφθηκαν από αυτήν την εξέλιξη. Πρώτον, είχαμε θέσει την επίσημη αναγνώριση της Κυπριακής Δημοκρατίας από την Τουρκία. Αυτό δεν έγινε. Είναι παράλογο να ξεκινάνε διαπραγματεύσεις μιας χώρας η οποία δεν αναγνωρίζει διπλωματικά μια άλλη χώρα - μέλος. Υπήρξε μια διαφυγή μέσω της τελωνειακής ένωσης, που είναι ένα εντελώς διαφορετικό πράγμα, είναι απλώς σχέσεις σε εμπορικό επίπεδο, οι οποίες παραπέμφθηκαν στο μέλλον. Δεύτερον, είχαμε ζητήσει μια τοποθέτηση στο ζήτημα της αποχώρησης των τουρκικών κατοχικών στρατευμάτων από την Κυπριακή Δημοκρατία. Και αυτό δεν έγινε. Τρίτον, είχαμε θέσει το ζήτημα να υπάρξουν δεσμεύσεις και χρονοδιάγραμμα σχετικά με την αντιμετώπιση των ελληνοτουρκικών διαφορών στο Αιγαίο, εν ανάγκη της προσφυγής στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης. Και εδώ δεν υπήρξε μια σαφής τοποθέτηση, μια δέσμευση, ένα χρονοδιάγραμμα, που είδαμε ότι και στην περίπτωση του Ελσίνκι δεν εφαρμόστηκε.
Αυτά ήταν τα σημαντικά ζητήματα που, σε συνεργασία με πολλούς συντρόφους και χωρίς να έχει συγκροτηθεί ακόμη η ΚΠΕ, αναγκαστήκαμε μέσα σε μια εβδομάδα να αντιμετωπίσουμε. Και αυτό δείχνει τι θέματα και τι πολιορκία από τις πολιτικές εξελίξεις στο εσωτερικό της χώρας, στην Ευρώπη και διεθνώς, υπάρχουν μπροστά μας.
Το δεύτερο σημείο, στο οποίο θέλω να αναφερθώ, είναι να σας συγχαρώ όλους για την εκλογή σας. Ιδιαίτερα να συγχαρώ τους συντρόφους που εκλέγονται πρώτη φορά σε αυτό το όργανο. Είχαμε μια μεγάλη ανανέωση, γύρω στο 40% που έγινε στην ΚΠΕ. Να συγχαρώ την για πρώτη φορά σημαντική παρουσία νέων συντρόφων νέων ηλικιών στην ΚΠΕ όπως και την παρουσία της περιφέρειας που θα μπορούσε να ήταν ακόμη πιο ισχυρή. Να μην ξεχάσουμε συντρόφους που ήταν στην παλιά ΚΠΕ και δεν είναι σήμερα εδώ, οι οποίοι είναι ένας πλούτος, μια σοφία, μια μεγάλη παρουσία στο κόμμα μας, η οποία θα συνεχιστεί. Δεν κλείνει στην παρούσα σύνθεση της ΚΠΕ το κόμμα μας τις δυνάμεις του, αυτοί οι σύντροφοι αποτελούν στηρίγματα του κόμματός μας. Θα ευχηθώ σε όλους και όλες καλή δύναμη στο δύσκολο έργο που έχουμε αναλάβει: Να πάμε καλύτερα και ψηλότερα τον ΣΥΝ, να ανοίξουμε νέους ορίζοντες στην Αριστερά και στη χώρα. Κάθε δικό μας βήμα μπροστά θα είναι και ένας μικρός άθλος γιατί θα περνάει μέσα από μια σκληρή μάχη και σύγκρουση με πανίσχυρα κυρίαρχα οικονομικά συμφέροντα και παγιωμένες πολιτικοκοινωνικές δομές και το ασφυκτικό κλίμα του δικομματισμού. Το είδαμε στη Βουλή: Το κλίμα που δημιουργείται από την αντιπαράθεση του «ποιος φταίει» πάει να σβήσει και να θέσει στο περιθώριο τη δική μας παρέμβαση και τις προτάσεις μας για το «τι πρέπει να γίνει» στην κοινωνία. Και έχουμε μεγάλες δυσκολίες μπροστά μας. Η παρέμβαση μας θα περνάει από σκληρές αντιπαραθέσεις με τον νεοφιλελευθερισμό, τον αμερικανοατλαντισμό, τον συντηρητισμό. Και γιατί θα πρέπει η προσπάθειά μας να μπει σε σύγκρουση και με ξεπερασμένες αντιανανεωτικές αντιλήψεις στο χώρο της Αριστεράς που την καθηλώνουν και που τις είδαμε και χθες στην τοποθέτηση του εισηγητή του ΚΚΕ ο οποίος, για όλα τα δεινά της χώρας, έλεγε ότι φταίνε το ΠΑΣΟΚ και η Ν.Δ. και, βέβαια, σε ένα βαθμό και ο ΣΥΝ. Μπροστά μας έχουμε ένα δύσκολο εγχείρημα. Πρέπει να συνδυάσουμε πράγματα τα οποία φαίνονται αντιφατικά. Δηλαδή, τη συνέχεια και την ανανέωση. Τη δέσμευση στους στόχους του Συνεδρίου με την ενότητα και την ευλυγισία. Φαινομενικά δεν συνδυάζονται αυτά αλλά νομίζω ότι όλοι μπορούμε να το στηρίξουμε αυτό το εγχείρημα, δηλαδή, ότι με την εμπιστοσύνη, την αλληλεγγύη, την ειλικρίνεια και με τον ανοιχτό τρόπο που θα θέτουμε τα ζητήματα μπορούμε να κάνουμε αυτόν τον μαγικό συνδυασμό.
Τρίτο σημείο. Πρώτος στόχος όλων μας νομίζω ότι είναι να αναβαθμίσουμε το ρόλο της ΚΠΕ ως κυρίαρχου οργάνου του κόμματος που θα επεξεργάζεται, θα λαμβάνει και θα υλοποιεί όλες τις βασικές αποφάσεις του κόμματος. Δεσμεύομαι ότι θα μπει τέλος σε μια κατάσταση όπου η Π.Γ. υποκαθιστούσε την ΚΠΕ. Αυτός ο νέος ρόλος που φιλοδοξούμε να δώσουμε στο Κεντρικό μας όργανο σημαίνει, όμως, ταυτόχρονα και μια νέα αίσθηση ευθυνών από όλα τα μέλη της ΚΠΕ, μια νέα αίσθηση προσφοράς και σκληρής και επίπονης προσπάθειας. Δεν πρέπει να υπάρξει μέλος της ΚΠΕ χωρίς συγκεκριμένες και ουσιαστικές αρμοδιότητες και ευθύνες για τις οποίες θα λογοδοτεί στην Κεντρική Επιτροπή. Πρέπει να βάλουμε τέρμα σε μια κατάσταση ανευθυνοϋπευθυνότητας, όπου με ευθύνη και της Π.Γ., υπήρχαν μέλη της ΚΠΕ με μόνη αρμοδιότητα την απλή συμμετοχή τους στο Κεντρικό Όργανο. Στο αμέσως επόμενο διάστημα, με ευθύνη της νέας Π.Γ. και σε συνεργασία με όλους του συντρόφους και συντρόφισσες στην ΚΠΕ, θα υπάρξει επιμερισμός αρμοδιοτήτων που θα εγκριθεί από όλους μας και θα είναι γνωστός σε όλους μας.
Τέταρτο σημείο. Η κύρια προσπάθεια μετά το 4ο Συνέδριό μας, είναι η ανασυγκρότηση του κόμματος. Ξέρουμε όλοι και όλες τα κρίσιμα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε στη λειτουργία των οργανώσεων μας, τη συμμετοχή των μελών, την εξωστρεφή παρουσία μας, τη σχέση του κόμματός μας με τη νεολαία μέσα στο ίδιο το κόμμα και έξω από αυτό. Χρειαζόμαστε ένα σχέδιο ανασυγκρότησης του κόμματος εν όψει και του Οργανωτικού-Καταστατικού Συνεδρίου μας, το οποίο θα συζητηθεί πλατιά και θα αποφασισθεί από την ΚΠΕ. Το γεγονός ότι έχουμε σε τρεις μήνες το Καταστατικό Συνέδριο, ενώ είναι ένα βάρος το οποίο δεν μπορέσαμε αν θέλετε, να αντιμετωπίσουμε στο Συνέδριο που έγινε, είναι μια σοβαρή δυνατότητα. Κινήσεις που θα κάνουμε σήμερα πιθανόν να τις αναθεωρήσουμε, να προβληματιστούμε για τον τρόπο που οργανώνεται και δρα το κόμμα πέρα από τα συγκεκριμένα σημεία και τις συντεταγμένες που έχει το Συνέδριο και να αναπτύξουμε ιδιαίτερα προτάσεις των μελών του κόμματος. Μας δίνει μια δυνατότητα όσο και αν είμαστε πιεσμένοι από την πολιτική επικαιρότητα. Είναι σημαντικό να καταστήσουμε πιο ελκυστικές τις συλλογικές δημοκρατικές λειτουργίες του κόμματος με ταυτόχρονη στροφή του κόμματος σε όλα τα επίπεδα, από τα κεντρικά στελέχη ως τα μέλη του κόμματος, στην κοινωνία, τα κοινωνικά προβλήματα, τους κοινωνικούς αγώνες, τα κοινωνικά κινήματα, τα οικολογικά ζητήματα, κ.λ.π. Ισχυρό συλλογικό δημοκρατικό κόμμα με ισχυρή και αποτελεσματική κοινωνική παρέμβαση. Αυτό πρέπει να είναι το σύνθημά μας μετά το Συνέδριο.
Πέμπτο σημείο. Βασικός στόχος αυτής την νέας ΚΠΕ είναι να υλοποιήσει με τον πιο δημιουργικό τρόπο τις αποφάσεις του Συνεδρίου μας. Είμαστε - και εγώ προσωπικά - ασφαλώς δεσμευμένοι να κινηθούμε στο πλαίσιο των κατευθύνσεων και προσανατολισμών που αποφάσισε το 4ο Συνέδριό μας. Για όλους μας πιστεύω οι αποφάσεις του Συνεδρίου μας, όπως είναι φυσικό, είναι ο οδηγός της πορείας μας από δω και πέρα. Αυτές τις αποφάσεις οφείλουμε να προωθήσουμε με την μεγαλύτερη δυνατή δημιουργικότητα, πρωτοβουλία και ενότητα. Εννοείται ότι κάθε ένσταση και κριτική, που ακούστηκε στο Συνέδριο από συντρόφους και συντρόφισσες σχετικά με τις τελικές επιλογές του Συνεδρίου ή κάθε καινούργια που θα ακουστεί και που είναι καλοδεχούμενη, θα είναι ιδιαίτερα χρήσιμες ώστε οι επεξεργασίες μας να είναι πιο βαθιές, πιο ολοκληρωμένες, πιο αποτελεσματικές πιο συλλογικές. Αυτές τις αποφάσεις οφείλουμε να εξειδικεύσουμε το επόμενο διάστημα σε όλα τα κρίσιμα πολιτικά και κοινωνικά μέτωπα για να ανοίξουμε δρόμους για τον ΣΥΝ και την Αριστερά στη χώρα μας.
Έκτο σημείο. ʼμεση επιδίωξη μου τις επόμενες εβδομάδες είναι να αναλάβουμε, σύμφωνα με τις αποφάσεις του Συνεδρίου μας, πρωτοβουλίες στην κατεύθυνση του διαλόγου, της κοινής δράσης και της συνεργασίας των δυνάμεων της Αριστεράς. Ειδικότερα νομίζω ότι η νέα Π.Γ. οφείλει να κινηθεί άμεσα στην κατεύθυνση της αναζωογόνησης του εγχειρήματος της συνεργασίας της Ριζοσπαστικής Αριστεράς πάνω σε στέρεες και με προοπτική βάσεις. Ήδη, μετά το Συνέδριό μας, συνήλθε με μεγάλη συμμετοχή και ιδιαίτερο ενδιαφέρον η Πρωτοβουλία για τη Συσπείρωση της Αριστεράς. Επεδείχθη από όλες τις δυνάμεις που συμμετείχαν ομόθυμη θέληση να αναζωογονηθεί γρήγορα αυτή η πρωτοβουλία. Προσωπικά, τις επόμενες ημέρες σκοπεύω να παρευρεθώ σε συνεδρίαση της Γραμματείας του ΣΥΡΙΖΑ με σκοπό να αναπτύξουμε τον προβληματισμό μας για πρωτοβουλίες που θα μπορούσαν να ληφθούν. Ελπίζω πολύ σύντομα να είμαστε σε θέση στην ΚΠΕ να συζητήσουμε ένα σχέδιο πρωτοβουλιών και εξειδικευμένων κατευθύνσεων για το διάλογο, την κοινή δράση και τη συνεργασία της Αριστεράς.
Έβδομο και προτελευταίο σημείο. Ορισμένα θέματα για την ΚΠΕ του ΣΥΝ. Σε συνεννόηση με συντρόφους που είχαν ευθύνη για το συντονισμό, την οργανωτική δουλειά στο κόμμα, υπήρξαν διάφορες προτάσεις τις οποίες θα δει η Π.Γ. μεταξύ των οποίων και το ότι οι αποφάσεις του 4ου Τακτικού Συνεδρίου πρέπει να τυπωθούν όσο πιο γρήγορα γίνεται, να δοθούν στη δημοσιότητα και με οργανωμένο τρόπο, δημιουργικό, θα έλεγα, όχι τυπικό, και με έξυπνο τρόπο να δούμε πώς θα συζητηθούν στις Πολιτικές Κινήσεις του κόμματος και της Νεολαίας και πώς ενδεχομένως θα κάνουμε δημόσιες συζητήσεις και εκδηλώσεις πάνω σε ορισμένες αιχμές κυρίως των αποφάσεων του Συνεδρίου. Πρέπει να δούμε ξανά, να προβληματιστούμε στο θέμα των Τμημάτων και των καταμερισμών αρμοδιοτήτων και των ενδεχομένων κύκλων που θα έχουμε στην ΚΠΕ. Πρέπει να κάνουμε έναν καλύτερο συντονισμό της ΚΠΕ με τη βουλή και να ανατρέψουμε, αν θέλετε, και το λέω αυτό και αυτοκριτικά, μια παράδοση απόστασης που υπήρχε από τη δουλειά στην ευρωβουλή και κύρια να εμπνεύσουμε τις Πολιτικές Κινήσεις και να φέρουμε έναν αέρα δημιουργικότητας και δουλειάς.
Όγδοο και τελευταίο σημείο. Η συγκρότηση και η εκλογή της Π.Γ. Τις μέρες που πέρασαν υπήρξε από την πλευρά μου επαφή και συζήτηση με πολλούς συντρόφους, ειδικά με μέλη της Π.Γ., εκπροσώπους των διαφόρων ρευμάτων, απόψεων του κόμματος και νομίζω ότι έγινε μια καλή συζήτηση, και ανοιχτή και ειλικρινής.
Πρώτο θέμα: Γραμματέας του κόμματος. Ήταν κοινή η άποψη όλων των συντρόφων - και πρόταση δική μου - ότι το κόμμα μας χρειάζεται Γραμματέα της ΚΠΕ, του οποίου ο κύριος ρόλος θα είναι ο συντονισμός, η έμπνευση του κόμματος και η απελευθέρωση της πρωτοποριακής δύναμης που έχουν και μπορούν να έχουν τα μέλη του κόμματός μας. Υπήρξε, όμως, συμφωνία με όλους τους συντρόφους, με τους οποίους συζητήσαμε, στην εκλογή Γραμματέα της ΚΠΕ να προχωρήσουμε αμέσως μετά το Καταστατικό Συνέδριο με την έννοια ότι θα μπορέσουμε να προβληματιστούμε για το ρόλο που θα έχει ο Γραμματέας της ΚΠΕ και να δούμε και τον τρόπο και τα πρόσωπα και τις αρμοδιότητες μέσα στην ΚΠΕ. Επομένως, η πρόταση που γίνεται είναι «ναι» στον Γραμματέα και μάλιστα πάρα πολύ σύντομα, εκλογή του αμέσως μετά το Καταστατικό Συνέδριο του κόμματός μας, δηλαδή μετά από τρεις μήνες.
Δεύτερο θέμα: Πολιτική Γραμματεία. Υπήρξαν πολλές σκέψεις, προτάσεις, απόψεις. Υπήρξε μια άποψη η οποία έλεγε ότι θα ήταν καλό να προχωρήσουμε σε ένα άλλο μοντέλο λειτουργίας του κόμματος όπου θα έχουμε την ΚΠΕ, τη Διεύθυνση του κόμματος, δηλαδή ένα ευρύ συλλογικό όργανο 30-35 ατόμων, το οποίο θα είναι ένα πολιτικό όργανο, και ένα στενό εκτελεστικό όργανο 7-8 ατόμων. Υπήρξε η πρόταση να έχουμε μια Π.Γ. με εκτελεστικό χαρακτήρα και με μειωμένο αριθμό μελών, 11-13 μέλη. Και υπήρξε και η πρόταση να κρατήσουμε το μέγεθος της Π.Γ. που είχαμε μέχρι τώρα επιμένοντας, όμως, στον εκτελεστικό χαρακτήρα που έχει. Δεν έχουμε καμιά αυταπάτη ότι πολιτικά θέματα θα διεισδύουν συνεχώς, και δεν μπορεί να μην διεισδύουν, και αντιμετώπιση των εκτελεστικών ζητημάτων θα γίνεται μέσα από μια πολιτική προβληματική αλλά στην παγίδα να υποκαταστήσουμε την ΚΠΕ δεν πρέπει να πέσουμε.
Η γνώμη της μεγάλης πλειοψηφίας των συντρόφων για διάφορους λόγους, έχοντας συναίσθηση της μεταβατικής πορείας στην οποία βρίσκεται το κόμμα μας σήμερα, είναι να έχουμε μια Π.Γ. με εκπαιδευτικό χαρακτήρα και με τον αριθμό ατόμων τα οποία είχε και η προηγούμενη Π.Γ.
Σας ευχαριστώ.