Οι εκλογές για την Τοπική Αυτοδιοίκηση του 2006 θα πραγματοποιηθούν στο μέσο περίπου ανάμεσα στις κοινοβουλευτικές αναμετρήσεις του 2004 και του 2008, εφόσον βέβαια δεν υπάρξουν πρόωρες εκλογές. Με τα δεδομένα που υπάρχουν σήμερα θα διεξαχθούν μέσα σε ένα κλίμα όξυνσης των οικονομικών και κοινωνικών προβλημάτων, ιδιαίτερα για τα λαϊκά στρώματα.
Ήδη οι αυτοδιοικητικές εκλογές έχουν εγγραφεί στις γενικότερες πολιτικές στρατηγικές των δύο μεγάλων κομμάτων για την κοινοβουλευτική τους νίκη το 2008. Η σκιά της αντιπαράθεσής τους από τώρα αρχίζει να εμποδίζει να φυτρώσουν πρωτοβουλίες πάνω στα μεγάλα προβλήματα των πολιτών που συνδέονται με την Αυτοδιοίκηση. Το κόμμα μας δέχεται πιέσεις να τοποθετηθεί με βάση τις αντιθέσεις του δικομματισμού, συγκεκριμένα δίνοντας πράσινο φως για μια ευρεία συνεργασία με τον ένα πόλο, το ΠΑΣΟΚ.
Σε μας, με τις μικρές μας δυνάμεις, πέφτει μεγάλο βάρος να αναδείξουμε τα κρίσιμα ζητήματα της ποιότητας ζωής, της λειτουργίας των πόλεων, της περιφερειακής ανάπτυξης που κινδυνεύουν να αποσιωπηθούν ή να είναι απλώς τα προσχήματα μιας κομματικής μάχης.
Αυτό δεν σημαίνει ότι όταν οι άλλοι, ξέροντας την «πιάτσα» των δημοτικών εκλογών, ετοιμάζονται για μια άγρια κομματική μάχη, εμείς με αθωότητα και αφέλεια θα παρακαλούμε να ακούσουν οι πολίτες την άποψή μας για τους θεσμούς της αποκέντρωσης. Είμαστε έτοιμοι και εμείς για μια σκληρή πολιτική μάχη. Δεν θα αναμετρηθούμε όμως απλώς για το χρώμα των σημαιών που θα εμφανισθούν στις τηλεοπτικές οθόνες το βράδυ των εκλογών για το κέρδισμα των εντυπώσεων, αλλά για το εναλλακτικό μοντέλο της πόλης και της περιφέρειας το οποίο οραματίζεται η Αριστερά.
Η αριστερή απάντηση στον δικομματισμό δεν θα γίνει πειστικά με το να θέσουμε την αντιπαράθεση μαζί του ως κεντρικό στοιχείο των εκλογών για την Τοπική Αυτοδιοίκηση. Αυτό θα ήταν έξω από τις προσδοκίες των πολιτών από την αριστερά για προτάσεις και πρωτοβουλίες. Θα μείωνε τη δυναμική των συνεργασιών μας.
Αποτελεσματική, αιχμηρή και διεισδυτική απάντηση στον δικομματισμό μπορούμε να δώσουμε πρώτα και κύρια μέσα από μια εναλλακτική, αριστερή ατζέντα για τις εκλογές στην ΤΑ. Ένα εναλλακτικό αριστερό πρόγραμμα θα αναδείχνει τις βαριές ευθύνες της σημερινής και των προηγουμένων κυβερνήσεων για την τελμάτωση της ζωής στην πόλη και την περιφέρεια, θα προβάλλει τις δικές μας λύσεις, θα διεισδύει σε ευρύτερες δυνάμεις μέσα στην κοινωνία.
Μέσα από αυτή τη λογική της προγραμματικής προτεραιότητας μπορούμε να προσεγγίσουμε και σημαντικά πολιτικά θέματα, όπως αυτά των συνεργασιών.
Πολύ εύστοχα το έθεσε ο Γ.Μπανιάς σε συνέντευξή του στην «Αυγή»: «Θα ήταν σοβαρό λάθος και άδικο η συζήτηση για τις επιλογές να παγιδευτεί στο δίλημμα: με όρους αυτονομίας ή σε ορισμένες περιπτώσεις και με το ΠΑΣΟΚ. Η απάντηση στο πρόβλημα θα πρέπει να είναι η έγκαιρη δημιουργία δυναμικών γραμμών συμμαχιών, που θα αναδεικνύουν με σαφήνεια τη διαφορετική μας αντίληψη και τις εναλλακτικές μας προτάσεις για το ρόλο και τα προβλήματα της ΤΑ, κεντρικά και τοπικά, και θα δημιουργούν προϋποθέσεις αποτελεσματικής παρέμβασης».
Μπορούμε να απεγκλωβιστούμε, να κάνουμε «αναπλαισίωση» σε τέτοια διλήμματα, και να απαντούμε με τα ριζοσπαστικά αριστερά προγράμματά μας, που θα επιτρέπουν την ειλικρινή συμπόρευση με πρόσωπα ή συλλογικότητες και θα αποτρέπουν συνεταιρισμούς χωρίς βάση και μέλλον. Όσο πιο ευδιάκριτο, κατανοητό, τεκμηριωμένο, προωθημένο και εναλλακτικό είναι το πρόγραμμά μας, τόσο οι συνεργασίες που πρέπει να επιδιώκουμε θα είναι στη βάση θέσεων και όχι συναλλαγής.
Με την αντίληψη αυτή, φυσικά, δεν υπάρχει κανένα έδαφος για κεντρικές συμφωνίες με τα άλλα κόμματα. Ούτε για μια γενική κατεύθυνση ότι τοπικές συνεργασίες θα γίνουν με τον ένα πόλο του δικομματισμού. Όπως έχουμε πει για μας οι εκλογές για την ΤΑ δεν είναι μια μπιρίμπα ανάμεσα στα κόμματα. Δεν μπορούμε να δεχθούμε τα ιμάτια των νομαρχιών και των δήμων να διαμοιραστούν μεταξύ Ρηγίλλης, Χ. Τρικούπη, Περισσού και Κουμουνδούρου. Ούτε έχουν νόημα οι «αλληλοεξυπηρετήσεις», οι «υποστηρίξεις» με ανταλλάγματα και χωρίς προγραμματική βάση.
Η διάκριση μεταξύ νομαρχιών και τριών μεγάλων δήμων, από τη μια, και όλων των υπολοίπων δήμων και κοινοτήτων από την άλλη δεν πρέπει να ακολουθείται μηχανιστικά. Οφείλεται κυρίως σε συγκεκριμένους ιστορικούς λόγους, ειδικότερα στην προσπάθεια αποφυγής μιας επανάληψης του αποδοκιμασμένου εγχειρήματος συνεργασίας με το ΠΑΣΟΚ στον Δήμο Αθήνας το 1998. Φυσικά, έχουμε υπόψη μας, ότι η γενική μας κατεύθυνση θα συμπλέκεται πάντα με τις τοπικές ιδιαιτερότητες, θα πραγματώνεται με πολλαπλές μορφές, θα επηρεάζεται από το μέγεθος του χώρου και το μέγεθος των δυνάμεών μας.
Σε τοπικό επίπεδο, χωρίς να λησμονούμε την κατεύθυνση για εναλλακτικές αριστερές κινήσεις, δεν μπορούμε να αποκλείουμε σε όλες τις περιπτώσεις ευρύτερες συνεργασίες, όταν κάποια κατεπείγοντα κεντρικά ζητήματα - η απομάκρυνση μιας παράνομης χωματερής, η απελευθέρωση ενός δήμου από την εξουσία των εργολάβων, η αντιμετώπιση μιας ρατσιστικής δημοτικής αρχής- δημιουργούν τέτοιες απαιτήσεις.
Δεν έχουμε στόχο να δημιουργήσουμε μια υγειονομική ζώνη απέναντι σε πολίτες που έχουν στηρίξει το ΠΑΣΟΚ και τη ΝΔ. Αντίθετα. Γνωρίζουμε τις διεργασίες κατακερματισμού των μεγάλων κομμάτων στις εκλογές για την ΤΑ, το φαινόμενο των «ανταρτών». Η περίπτωση αλληλοσπαραγμού «παραγόντων» δεν μας ενδιαφέρει. Στις πολλές όμως περιπτώσεις διαφωνιών με κομματικές επιλογές των δύο μεγάλων κομμάτων και υποστήριξης παρά τις θέσεις του κόμματος τους ώριμων και προωθημένων διεκδικήσεων των κοινωνιών, μας δίνουν την ευκαιρία για αναζήτηση συμμαχιών μεγάλου εύρους. Πρέπει να την αξιοποιήσουμε με κάθε τρόπο. Όσο περισσότερα πρόσωπα ή δυνάμεις, άλλης κομματικής προέλευσης, στρατεύονται στα εναλλακτικά προγράμματα που υποστηρίζουμε, τόσο μεγαλύτερη θα είναι η επιτυχία μας.
Και μια ακόμη επισήμανση. Το σαφές γενικό μήνυμα για την πολιτική αυτονομία του ΣΥΝ, δεν πρέπει να μας εμποδίσει στις εκλογές για την ΤΑ, όπως και στα συνδικάτα ή αλλού, να απευθυνθούμε με ιδιαίτερη ένταση σε δυνάμεις που προέρχονται από το ΠΑΣΟΚ, διαφωνούν με την «αλα Μπλερ» εξέλιξή του, και αναζητούν άλλες, αγωνιστικές, αριστερές διεξόδους.
Το πιο σημαντικό όμως για μας είναι να ανοίξουμε ένα πεδίο συνεργασιών με ευρύτερες αριστερές, εναλλακτικές, οικολογικές, κινηματικές δυνάμεις.
Ο Συνασπισμός της Ριζοσπαστικής Αριστεράς προσφέρει μια αξιόλογη αφετηρία για επιτυχία σε μια πολιτική δυναμικών συνεργασιών. Η κατάληξη, όμως, των εγχειρημάτων για πλατειές προγραμματικές συνεργασίες στα όρια του Σ.Ρ.Α. θα είναι για όλους όσοι συμμετέχουμε σε αυτόν, μια αποτυχία.
Και στις εκλογές για την ΤΑ το σταθερό μας μήνυμα για κοινή δράση όλης της αριστεράς είναι σταθερό. Η πρόσκληση για συνεργασία με άλλες αριστερές κινήσεις, εφόσον είναι δυνατή η προγραμματική συμφωνία, είναι ανοικτή.
Οι δημοτικές και νομαρχιακές κινήσεις, εκεί που υπάρχουν, μπορεί να είναι μια καλή αφετηρία. Αφετηρία, όχι κατάληξη.
Κινήματα πόλης. Οικολογικές ομάδες. Πολιτιστικές συσπειρώσεις νέων. Ερασιτεχνικές αθλητικές πρωτοβουλίες. Σύλλογοι ΑΜΕΑ. Πρωτοβουλίες κοινωνικής παρέμβασης. Τοπικοί επιστημονικοί φορείς. Κινήσεις γονέων. Ομάδες ευαισθησίας για τη χρήση ουσιών. Αντιπολεμικές πρωτοβουλίες. Αριστερές τοπικές παρέες. Πρωτοβουλίες στήριξης των μεταναστών. Κινήσεις μεταναστών. Φίλοι του ποδήλατου ή της μοτοσικλέτας.
Πρόκειται για ένα χώρο διαφορετικότητας, ποικιλίας, ευαισθησιών, αγωνιστικότητας και παρέμβασης. Μπορούμε να συναντηθούμε μαζί του. Μπορεί η πορεία προς τις εκλογές να είναι για μας και για αυτούς η ευκαιρία για κατασκευή ευρύτερων εναλλακτικών συλλογικοτήτων που θα λειτουργήσουν ενισχυτικά για όλα αυτά τα ποικιλόχρωμα εγχειρήματα που αναδείχνονται μέσα από την κοινωνία των πολιτών. Μπορούν οι διεκδικήσεις τους να εγγραφούν στα εναλλακτικά προγράμματα που υποστηρίζουμε.
Οι εκλογές για την ΤΑ Αυτοδιοίκηση μας δίνουν μια μοναδική ευκαιρία να αναδείξουμε το οικολογικό πρόσωπο του Συνασπισμού. Αλλά και να εμβαθύνουμε και να αναπτύξουμε τα οικολογικά μας χαρακτηριστικά.
Το κατεξοχήν στοιχείο που μπορεί να μας διακρίνει με σαφήνεια σε αυτήν ειδικά τη μάχη από τις δυνάμεις που στηρίζουν τα άλλα κόμματα είναι ο οικολογικός μας ριζοσπαστισμός.
Τα προβλήματα της ποιότητας ζωής διατρέχουν όλη την Ελλάδα, όπως κατανοούμε όλοι στις περιοδείες μας. Στην Αθήνα η κυκλοφορία. Στη Θεσ/νίκη η ρύπανση από τις χημικές βιομηχανίες. Στη Δυτική Αττική ο δήθεν Χώρος Υγειονομικής Ταφής των απορριμμάτων. Στον Έβρο οι πλημμύρες και η ανάγκη ενός συστήματος διαχείρισης του υδάτινου δυναμικού.
Εδώ θα αναμετρηθούμε με την ειλικρίνεια των διαβεβαιώσεών μας ότι είμαστε ανανεωτική και ριζοσπαστική δύναμη. Δεν πρέπει να διστάσουμε, μετά την απαραίτητη βέβαια μελέτη, να προβάλλουμε προωθημένες επιλογές, που έρχονται σε αντίθεση με συνήθειες και συμβάσεις, όπως αστικές ζώνες χωρίς αυτοκίνητο, ειδικές λωρίδες για ποδήλατα και μοτοσικλέτες, απομάκρυνση ρυπογόνων βιομηχανιών, πράσινα σχολεία, ενδοαστική και περιαστική γεωργία κτλ.
Το σήμα ότι η παρουσία μας έχει την οικολογική ως κεντρική διάστασή της πρέπει να το δώσουμε επίσης κεντρικά. Για αυτό έγκαιρα θα πρέπει να προτείνουμε ως επικεφαλής σε πανελλαδικά αναγνωρίσιμους χώρους συντρόφους που να μπορούν να δώσουν αυτό τον συμβολισμό και να φέρουν σε θετική έκβαση τη συλλογική προσπάθειά μας.
Ορισμένοι θα ήθελαν στις δημοτικές εκλογές να μας δουν να «πρασινίζουμε» λιγάκι. Θα εκπλαγούν πόσο πολύ «πράσινοι» μπορεί να είμαστε, με την οικολογική έννοια φυσικά.
Με αυτόν το ευρύτερο τομέα συνδέεται και η πολιτιστική διάσταση, ο σεβασμός της κληρονομιάς, οι πολιτιστικές πρωτοβουλίες της ΤΑ κτλ.
Οι εκλογές για την ΤΑ φαίνεται ότι θα γίνουν σε ένα περιβάλλον έντασης των κοινωνικών προβλημάτων, που δημιουργεί η κυβέρνηση της ΝΔ, με πρώτο την ανεργία, αλλά και με την ελαστικοποίηση των εργασιακών σχέσεων, την ακρίβεια. Για τον Συνασπισμό συνεχή προτεραιότητα στην ατζέντα του έχει η ανεργία και τα συναφή κοινωνικά θέματα.
Δεν είναι φυσικά η ΤΑ που θα δώσει τις πολιτικές απαντήσεις σχετικά με την αντιμετώπιση των μεγάλων κοινωνικών προβλημάτων, αλλά η κυβέρνηση της χώρας. Σε μια κοινωνία όμως της ανεργίας, σε ένα τοπίο βαθιών ανησυχιών για την απασχόληση και την αγοραστική δύναμη, η ΤΑ για μας δεν μπορεί να είναι αμέριμνη ή να σφυρίζει αδιάφορα. Για αυτό στη δική μας συμμετοχή, μέσα από τις αυτοδιοικητικές κινήσεις, πρέπει να δώσουμε, αμέσως μετά το οικολογικό, ένα έντονο κοινωνικό χρώμα.
Οι θεσμοί της ΤΑ μπορούν να πρωταγωνιστήσουν στη διεκδίκηση ενός αποκεντρωμένου περιφερειακού προγράμματος που θα συμβάλλει στην ανάπτυξη και στη δημιουργία θέσεων απασχόλησης. Μπορούν να διεκδικήσουν μεγαλύτερο ρόλο στη διαχείριση των κοινοτικών προγραμμάτων, ιδιαίτερα μετά τις «ολυμπιακές επιπτώσεις» στην περιφέρεια. Μπορούν να δημιουργήσουν θέσεις εργασίας οι ίδιοι. Μπορούν να προσφέρουν ενημέρωση, στέκια συνάντησης στους ανέργους και να γίνουν σπονδυλική στήλη για την αναπήδηση ενός κινήματος ανέργων που είναι εξαιρετικά σημαντικό για την αριστερά. Μπορούν να ξετυλίξουν δημιουργικές δραστηριότητες σε σχέση με τους μετανάστες. Μπορούν να διευρύνουν δράσεις τύπου «βοήθεια στο σπίτι» στα πλαίσια ενός εκτεταμένου προγράμματος πρόνοιας και αλληλεγγύης.
Δεν πρέπει βέβαια να μας διαφύγουν τα ιδιαίτερα προβλήματα των ίδιων των εργαζομένων στην ΤΑ: συμβασιούχοι, επίδομα για βαριά και ανθυγιεινή εργασία, έλλειψη σαφούς καθεστώτος για τους εργαζόμενους στις Νομαρχίες
Στα προγράμματα των αυτοδιοικητικών κινήσεων έχει σημασία να αναδείξουμε ιδιαίτερα τα θέματα που σχετίζονται με τη νεολαία και να έρθουμε σε επαφή μαζί της, όσο δύσκολο κι αν μας φαίνεται αυτό.
Αυτό μπορεί να το κάνουμε πρώτο, με την ανάδειξη θεμάτων που ακουμπάν τη νεολαία. Αναφέρθηκε ήδη το θέμα της ανεργίας. Υπάρχει το ζήτημα των ουσιών. Της δικής μας πολιτικής για την αποποινικοποίηση του χρήστη που διαφοροποιείται πλήρως από το αποτυχημένο κατασταλτικό μοντέλο. Της κοινωνικής στήριξης σε όλες της πρωτοβουλίες επανένταξης ή προστασίας της υγείας του χρήστη, όπως με τη μεθαδόνη, όπου οι δήμοι έχουν να παίξουν ένα καίριο ρόλο, θετικό ή αρνητικό. Υπάρχει ο ερασιτεχνικός αθλητισμός, ένα τεράστιο πεδίο όπου πρέπει να ενεργοποιηθούμε κι όπου σε ορισμένες περιπτώσεις, όπως στην Καισαριανή έχει γίνει μια υποδειγματική δουλειά. Υπάρχουν τα ζητήματα των σχολείων, που σε μεγάλο βαθμό περνάν μέσα από δημοτικές δραστηριότητες. Η συμβολή της Τ.Α για τον εθελοντισμό.
Το άνοιγμα στη νεολαία, δεύτερο, μπορούμε να το πετύχουμε προσπαθώντας σκληρά να βρούμε μορφές επικοινωνίας που ανταποκρίνονται στις ιδιαιτερότητές της, όπως στέκια, καλλιτεχνικές εκδηλώσεις κτλ.
Τρίτο, δίνοντας ένα σαφή προσανατολισμό για συμμετοχή νέων στα ψηφοδέλτια, ακόμη και ως επικεφαλής. Αυτό που δεν κάναμε ακόμη στο κόμμα, την ανανέωση του στελεχικού δυναμικού, μπορούμε να το επιχειρήσουμε με μεγαλύτερη τόλμη στα νομαρχιακά και δημοτικά ψηφοδέλτια.
Η πενία στους πόρους και τις εξουσίες της περιφερειακής αυτοδιοίκησης δημιουργούν ένα τεράστιο δημοκρατικό έλλειμμα στην Ελλάδα, σε σύγκριση μάλιστα με χώρες όπως η Γερμανία, η Γαλλία, η Ισπανία, η Μ. Βρετανία, το Βέλγιο ή άλλα μέλη της ΕΕ-15.
Εμείς δεν μπορούμε να συμβιβασθούμε με αυτό το έλλειμμα. Για αυτό, παράλληλα με τη θεσμική διεκδίκηση, και στο βαθμό που μας επιτρέπουν οι δυνάμεις μας, θα πρέπει να επεξεργασθούμε - ή να επεξεργασθούμε ακόμα καλύτερα - κεντρικές προτάσεις μας για την ανάπτυξη σε περιφερειακό κυρίως, αλλά και σε νομαρχιακό και δημοτικό επίπεδο.
Η διάσταση αυτή είναι πολύ πιο ισχυρή από τις προηγούμενες εκλογές για την ΤΑ γιατί αυτές συμπίπτουν με την τελευταία φάση της προετοιμασίας για το Δ' Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης. Τόσο η κυβέρνηση, όσο και η αξιωματική αντιπολίτευση, τουλάχιστον προς το παρόν, δείχνουν εντυπωσιακή ανετοιμότητα. Δημιουργείται ένα ευνοϊκό πεδίο για δική μας παρέμβαση, με επεξεργασία και προβολή προτάσεων, με προώθηση συσπειρώσεων, με προώθηση και διεκδικητική πολιτική μας σχετικά με την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Οι παρεμβάσεις μας μπορούν να αρχίσουν άμεσα. Ιδιαίτερα επείγουσες είναι οι πρωτοβουλίες από σήμερα κιόλας για τις περιφέρειες που φαίνεται ότι θα αποκλεισθούν από τον στόχο 1 του ΚΠΣ, λόγω της λογιστικής ανόδου του κατά κεφαλήν ΑΕΠ τους, μετά την ένταξη των χωρών της Ανατολικής Ευρώπης.
Παρά το γεγονός ότι μεγάλος αριθμός πολιτών παραμένει σχετικά αδιάφορος για τα θεσμικά προβλήματα της Αυτοδιοίκησης, εμείς θα συνεχίσουμε και θα αναπτύξουμε την παράδοση, όπου η ανανεωτική αριστερά υπήρξε πηγή έμπνευσης και ιδεών σε αυτόν τον τομέα.
Έχει ιδιαίτερη σημασία οι προτάσεις μας να μη εμφανισθούν ως μια ακατανόητη «διάλεκτος» όσων είναι γνώστες των θεμάτων της ΤΑ, αλλά οι προωθημένες θεσμικές επιλογές μας να συνδέονται με τα μεγάλα προβλήματα της ποιότητας ζωής, της ανεργίας, της ανάπτυξης, της δημοκρατίας. Είναι δυνατόν οι ανανεωτικές ιδέες μας να συναντηθούν θετικά με το διαδομένο λαϊκό αίσθημα ενάντια σε ένα συγκεντρωτικό, «αθηνοκεντρικό» και αδυσώπητο κράτος, που έχει αιχμαλωτίσει και παγιδεύσει στις συγκεντρωτικές επιλογές του τους θεσμούς της Αποκέντρωσης.
Θα είναι μεγάλη επιτυχία αν καταφέρουμε με κατανοητό τρόπο, με το πρόγραμμα αλλά και με εύστοχες κινήσεις να επεξεργασθούμε, να παρουσιάσουμε και να κάνουμε πιο αισθητή τη σημειολογία του «αριστερού δήμαρχου» στην Ελλάδα του 2005, μέσα από το γκρίζο χρώμα που δημιουργεί το κράτος για τους ανθρώπους της ΤΑ.
Το τμήμα της ΤΑ έχει ήδη προωθήσει τις επεξεργασίες του για την απλή αναλογική και άλλα αιτήματα. Δεν πρέπει να διστάσουμε μπροστά στον ριζοσπαστικό χαρακτήρα ορισμένων προτάσεών μας. Είναι σημαντικό με καθαρό λόγο να επιτεθούμε ανοικτά ενάντια στον θεσμό του περιφερειάρχη - κομματάρχη - κυβερνητικού επιτρόπου, να ζητήσουμε η ΤΑ β' βαθμού να είναι η περιφέρεια που ανταποκρίνεται σε ένα κρίσιμο μέγεθος δημοκρατικού προγραμματισμού και θα εισηγείται και διαχειρίζεται τα περιφερειακά προγράμματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και εντός της οποίας ο νομαρχιακός χώρος μπορεί να λειτουργήσει ως μερική διάσταση. Είναι σημαντικό στα πλαίσια μιας δημοκρατικής φορολογικής μεταρρύθμισης να ζητήσουμε μετατόπιση φορολογικών εσόδων από την κρατική εξουσία στην ΤΑ προς την οικονομική αυτοτέλεια του θεσμού, ώστε να σταματήσει το καθεστώς επαιτείας και να εξηγήσουμε ότι πρόκειται για μετατόπιση πόρων, όχι δημιουργία νέων, ότι η διαχείριση των εσόδων από αρχές της ΤΑ με τη συμμετοχή συχνά μάλιστα δυνάμεων της αριστεράς μπορεί να αυξήσει την προοδευτικότητα και να μειώσει το βάρος της λαϊκής φορολογίας. Είναι σημαντικό να αναδείξουμε τη σημασία της μητροπολιτικής αρχής - χωρίς να δημιουργούμε συνειρμούς με μητροπολίτες� - στην Αθήνα ή την Θεσ/νίκη για να αντιμετωπισθούν τα προβλήματα ρύπανσης η συγκοινωνίας, που είναι αδύνατο να λύνονται σε χωριστές καρτέλες του παζλ. Είναι σημαντικό να προχωρήσουμε σε προτάσεις για τη διαφάνεια στις τοπικές αρχές, που εκτεταμένα παθολογικά φαινόμενα δυσλειτουργίας ή και διαφθοράς επισημαίνει η πρόσφατη έκθεση του Συνήγορου του Πολίτη.
Παράλληλα, με βάση και τα ισχύοντα στην Ευρωπαϊκή Ένωση, θα διεκδικήσουμε τη συμμετοχή των μεταναστών, μετά από πενταετή παραμονή, στις εκλογές για την ΤΑ και ως δικαίωμά τους και ως μέσο για την αρμονική ενσωμάτωσή τους στις τοπικές κοινωνικές πραγματικότητες.
Η συζήτηση στη Βουλή το αμέσως επόμενο διάστημα του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων μας δίνει την ευκαιρία, εφόσον ετοιμασθούμε έγκαιρα και καλά, να προβάλουμε τις δικές μας αποκεντρωτικές και δημοκρατικές αρχές.
Οι δημοτικές και νομαρχιακές κινήσεις είναι πεδίο επεξεργασίας και προβολής των προγραμματικών θέσεων, επιλογής για τις συσπειρώσεις, έκφρασης κινηματικών δράσεων.
Υπάρχουν χώροι που συμμετέχουμε σε ζωντανές αυτοδιοικητικές κινήσεις. Υπάρχουν περισσότεροι χώροι που έχουν ατονήσει, έχουν διαλυθεί ή δεν έχουν υπάρξει. Η συγκρότηση και λειτουργία τους είναι άμεση προτεραιότητά μας. Αυτό θα γίνει όταν τεθεί βέβαια και ως οργανωτικός στόχος, αλλά και ως εμπνευσμένη πρωτοβουλία για την αφύπνιση Πολιτικών μας Κινήσεων γύρο από ζωντανά τοπικά προβλήματα.
Εκεί που υπάρχουν ήδη δημοτικές κινήσεις, με σχετικά καλά επίπεδα λειτουργίας, με ευρύτερες συνεργασίες, όχι μόνο δεν έχουμε λόγο να τις εγκαταλείψουμε, αλλά αντίθετα πρέπει να τις ενισχύσουμε και να τις ριζοσπαστικοποιήσουμε. Εφόσον φυσικά αυτή παραμένει και τώρα η επιλογή των Π.Κ.
Η στρατηγική μας χρειάζεται να εμπνευσθεί και από τα κινήματα των ευρωπαίων πρασίνων, εκεί που ιδιαίτερα έχουμε οργανωτικές αδυναμίες. Με επινοητικότητα, μπορούμε να εντοπίζουμε δύο - τρία «κύρια σημεία» τοπικού ενδιαφέροντος, να κάνουμε ad hoc συσπειρώσεις, να αναπτύξουμε ταχεία και ευλύγιστη κινηματική δράση.
Είναι ένας κίνδυνος η παγίδευση φιλότιμων δημοτικών κινήσεων σε προσωπικές φιλοδοξίες παραγόντων, που την επομένη των εκλογών διαπλέκονται γρήγορα με το κατεστημένο. Αξίζει να προσέξουμε. Αυτό όμως δεν πρέπει να μας κάνει να μειώσουμε την εξαιρετική σημασία που έχει η προσωπικότητα του επικεφαλής στα πλαίσια πάντα της συλλογικότητας, στον διάλογό μας με την κοινωνία, είτε επί της ουσίας είτε επί του συμβολισμού. Ας θυμηθούμε ότι δύσκολα θα είχαμε τα αποτελέσματα στην υπερνομαρχία της Αθήνας δίχως την υποψηφιότητα του Μ.Γλέζου.
Αξίζει να πάρουμε μέτρα για μια άτυπη, πολιτική κι όχι οργανωτική, δικτύωση των δημοτικών κινήσεων, ίσως όχι σε πανελλαδικό άλλά σε τοπικό επίπεδο, σε μια διαδικασία στήριξης στα πιο αδύνατα σημεία. Η αυτοδιοικητική κίνηση με τον Κουράκη στη Θεσ/νίκη έχει να δώσει πολλά στους δήμους της Θεσσαλονίκης, με τον Αμπατζόγλου στην Ελευσίνα στους δήμους του Ασπρόπυργου, με τον Δρίτσα στους δήμους της Β� Πειραιά.
Έχουμε τη δυνατότητα η πορεία προς τις εκλογές για την ΤΑ να είναι ταυτόχρονα μια πορεία συνάντησης με επιστημονικές και πολιτιστικές δυνάμεις που προσδοκούν να προσφέρουν τις γνώσεις τους και τις ικανότητές τους σε κοινωνικούς στόχους. Πολιτικά μπορεί να μη ανήκουν στην αριστερά, οι θέσεις όμως που παίρνουν στο επιστημονικό ή άλλο αντικείμενο τους οδηγούν να έχουν σε μια σειρά θέματα συγκλίνουσα πορεία με μας. Μια σοβαρή, έγκαιρη και ανοικτή προετοιμασία του προγράμματός μας δίνει τη δυνατότητα να ανακαλύψουμε τέτοιες δυνάμεις και να συναντηθούμε μαζί τους.
Η ετοιμασία του προγράμματος πρέπει να βγει έξω από τα γραφεία του κόμματος ή των κινήσεων, να είναι μια δημόσια διαδικασία, ανοικτή στους πολίτες, στη διανόηση, στις δυνάμεις της τέχνης.
Με τη διοργάνωση του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Φόρουμ στην Αθήνα, λίγους μήνες πριν τις εκλογές, μπορούμε να επιδιώξουμε την έλευση και την παρουσία σε διάφορες πρωτοβουλίες προσωπικοτήτων από ευρωπαϊκές ή άλλες χώρες που είναι ενεργοί σε δημοτικές αρχές, κινήματα πόλης, οικολογικά κινήματα.
Στους στόχους μας πρέπει να βρίσκονται τόσο τα κεντρικά στοιχεία τις πολιτικής μας όσο και επιμέρους θέματα που ευαισθητοποιούν ιδιαίτερα τους πολίτες. Ημερίδες, συναντήσεις, συσκέψεις μπορούν να οργανωθούν τόσο από τον ΣΥΝ, ιδιαίτερα στην πρώτη φάση, μέχρι το φθινόπωρο, όσο και από αυτοδιοικητικές κινήσεις, μόνες ή σε συνεργασία.
Ορισμένοι τύποι εκδηλώσεων που θα μπορούσαμε να κάνουμε, είναι:
Σωστά επαναλαμβάνουμε συνεχώς ότι η πρώτη μεγάλη μάχη που θα κριθεί ο Συνασπισμός μετά το Συνέδριό του και πριν τις γενικές εκλογές είναι η μάχη για τις εκλογές στην ΤΑ. Δεν αρκεί όμως αυτό από μόνο του. Κι ίσως δεν είναι αυτό το πρώτο.
Η πολιτική αυτή αναμέτρηση, λόγω της θεματολογίας της, λόγω των εκτεταμένων διεργασιών στις τοπικές κοινωνίες, είναι ένας από τους δύο μεγάλους δρόμους, μαζί με τη συμμετοχή μας στους κοινωνικούς αγώνες, για να αναμορφώσουμε, να εμπνεύσουμε και να κινητοποιήσουμε τις κομματικές μας δυνάμεις. Για δομικά προβλήματα, -η δυσκολία μας να αναδείξουμε την οικολογική φυσιογνωμία του ΣΥΝ, η γήρανση των κομματικών δυνάμεών μας, η απόσταση από τη νεολαία, η παθητικότητα πολλών πολιτικών κινήσεων, η απομάκρυνσή μας από δυνάμεις της επιστήμης και του πολιτισμού- μπορούμε να θέσουμε τις βάσεις για την επίλυσή τους με την «έξοδό» μας στην κοινωνία με την ευκαιρία των νομαρχιακών και δημοτικών εκλογών.
Κριτήριο για την επιτυχία ή την αποτυχία μας παραμένει ο αριθμός των εκλεγμένων και των ψήφων των δυνάμεων που στηρίξαμε. Έχουμε τη δυνατότητα να πετύχουμε καλύτερα ποσοτικά αλλά και ποιοτικά αποτελέσματα - με την έννοια των δεσμεύσεων, της συνοχής και της βιωσιμότητας των κινήσεων. Το κριτήριο αυτό όμως τούτη τη φορά πρέπει να λειτουργήσει, αθροιστικά, όχι διαζευκτικά, με άλλα δύο, όχι τόσο εύκολα μετρήσιμα κριτήρια. Την ικανότητά μας, πρώτο να αναδείξουμε το διακριτό από τον δικομματισμό αριστερό εναλλακτικό μοντέλο για την ΤΑ. Και την επιτυχία μας, δεύτερο, μέσα από την αναμέτρηση αυτή να προχωρήσουμε στις ευκταίες και ριζοσπαστικές αλλαγές στη φυσιογνωμία του κόμματος και στις σχέσεις του με την κοινωνία. Το να χάσουμε ένα δήμαρχο ή ένα νομάρχη, θα είναι οπισθοχώρηση. Το να κερδίσουμε ένα δήμαρχο ή ένα νομάρχη, χωρίς να καλύψουμε τα άλλα δύο κριτήρια, δεν θα είναι νίκη.
Το Τμήμα της ΤΑ θα διευκολύνει πολύ αν ετοιμάσει και δώσει στα μέλη της ΚΕ μια μικρή μελέτη των αποτελεσμάτων των προηγούμενων εκλογών για την ΤΑ σε συνδυασμό με τις κοινοβουλευτικές εκλογές. Έτσι που να αποκαλύπτονται πιθανά «μυστικά», όπως για παράδειγμα: «πού είχαμε πιο θετικά αποτελέσματα στις κοινοβουλευτικές εκλογές, εκεί που κάναμε συνεργασίες με άλλα κόμματα ή εκεί που υποστηρίξαμε αυτόνομα ψηφοδέλτια;». Ή: «τι είχε γίνει στις εκλογές για την ΤΑ του 2002 στους είκοσι καλύτερους και στους είκοσι χειρότερους από πλευράς επιδόσεων στις κοινοβουλευτικές εκλογές του 2004 δήμους» κτλ.
Το Τμήμα Αυτοδιοίκησης, τέλος, έχει προτείνει ένα πρόγραμμα κομματικών διαδικασιών - ΚΠΕ, Αυτοδιοικητική Συνδιάσκεψη, πέρασμα από των θέσεων από τις οργανώσεις, ΚΠΕ - για την ολοκλήρωση της επεξεργασίας της πολιτικής μας. Τρεις παρατηρήσεις. Πρώτο, μια σειρά πρωτοβουλίες μας (προγραμματικές ημερίδες, συγκρότηση κινήσεων, επιλογή επικεφαλής σε ορισμένους δήμους) μέσα στο πνεύμα των σημερινών μας αποφάσεων πρέπει ήδη να αρχίσουν να προωθούνται παράλληλα με την επεξεργασία της πολιτικής μας, χωρίς να περιμένουμε να ολοκληρωθεί. Δεύτερο, η ολοκλήρωση πρέπει να έχει γίνει πριν το καλοκαίρι, δεν θα αφήσουμε εκκρεμότητες για το φθινόπωρο. Τρίτο, λόγω της εξέχουσας σημασίας της μάχης αυτής η έγκριση της γενικής πολιτικής του κόμματος πρέπει να γίνει μέσα από την έγκρισή του από τις Πολιτικές Κινήσεις, από ένα «δημοψήφισμα» των μελών, που μπορεί να γίνει με απλό και εύκολο τρόπο.