«Μερικές επισημάνσεις θάθελα να κάνω μόνο.
Το πρώτο που θέλω να πω είναι ότι είναι μια σημαντική συζήτηση. Κι όχι μόνο λόγω των ομιλιών των βουλευτών με τους οποίους συμφωνώ, πρώτα απ΄ όλα του Φ. Κουβέλη, αλλά σε πολύ μεγάλο βαθμό και του κ. Σκυλλάκου από το ΚΚΕ και του κ. Μάνου, ανεξάρτητου, συνεργαζόμενου με το ΠΑΣΟΚ.
Νομίζω ότι ήταν σοβαρές οι τοποθετήσεις και οι εισηγήσεις που έγιναν από τους εισηγητές της συμπολίτευσης και της αξιωματικής αντιπολίτευσης, παρότι διαφωνώ επί της ουσίας.
Και βάζω το θέμα κατ αρχήν που έθεσα και χθες. Γιατί όλες αυτές οι συζητήσεις στη Βουλή, που έχουν ένα ευρύτερο πολιτικό ενδιαφέρον, δεν διοργανώνονται έτσι ώστε να μπορεί ο Έλληνας πολίτης, ο εργαζόμενος, ο σπουδαστής να τις παρακολουθήσει. Γιατί τις απόψεις για τα θέματα των σχέσεων εκκλησίας και κράτους να τις ακούμε όποτε θέλουνε κάποιοι ιδιωτικοί τηλεοπτικοί σταθμοί με όποια σύνθεση και με όποια πρόσωπα θέλουν.
Έχουμε μια Βουλή η οποία δεν μπορεί να αμυνθεί, η οποία έχει παραδοθεί στα Μ.Μ.Ε. η οποία δεν είναι αυτή την οποία παρουσιάζουν, και παρουσίασαν και χθες, ορισμένοι, προσπαθώντας να υποβαθμίσουν και να επιτεθούν όχι σ ένα κόμμα αλλά στην οργανωμένη κοινοβουλευτική ζωή.
Δεν μπορεί χθες να ακούγεται για παράδειγμα από μεγάλα ιδιωτικά κανάλια ότι, δεν υπήρξαν προτάσεις και μετά ειρωνείες από δημοσιογράφους απέναντι σ όλα τα πολιτικά κόμματα, συμπεριλαμβανομένου και του δικού μου, του ΣΥΝΑΣΠΙΣΜΟΥ ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΙΚΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ, πώς δεν υπήρχαν προτάσεις για του Μικρομεσαίους, για τον Έβρο - ένα τέταρτο συζητούσαμε εδώ πέρα για τον Έβρο - ένα ειδικό πρόγραμμα για τη Βόρεια Ελλάδα, για τους αγρότες και προτάσεις υπήρξαν, άσχετα αν διαφωνεί κανείς, κι από τα άλλα πολιτικά κόμματα. Επομένως να το δει η Βουλή.
Δεν πρέπει να παραδοθεί ο πολιτικός κόσμος στα ιδιωτικά κανάλια τα τηλεοπτικά. Δεν πρέπει να σηκώσει τα χέρια. Έχει πλούτο και πνευματικό και πολιτική επιχειρηματολογία και σοβαρότητα και αναφορές στην ιστορία και αναφορές στην πολιτική ζωή και αναζητήσεις.
Ένα δεύτερο θέμα στο οποίο θα ήθελα να αναφερθώ. Ζούμε αυτούς τους μήνες ένα έντονο κλίμα σχετικά με τα θρησκευτικά ζητήματα. Ένα έντονο και όχι θετικό κλίμα για την εκκλησιαστική ηγεσία. Αυτό δεν το βλέπουμε χαιρέκακα, γιατί εμείς πιστεύουμε ότι η διάβρωση αξιών, απ όπου κι αν προέρχεται, είναι τελικά αρνητική για την υπόθεση της Δημοκρατίας και της εξέλιξης της χώρας μας. Και θέλω να πω τι ζούμε και αυτές τις μέρες. Φοβάμαι ότι, μπαίνουμε σε μία περίοδο πολιτιστικού σκοταδισμού.
Ασχολούνται τα ΜΜΕ συνεχώς με κεντρικό θέμα στις συζητήσεις, το σκήνωμα του μοναχού Βησσαρίωνα. Πού γίνεται αυτό; Στην Ελλάδα του 2006; Και θα το αφήσουμε αυτό; Θα το δεχθούμε; Δεν μπορούμε να πάμε μπροστά; Δεν έχει και η εκκλησία και η θρησκεία να παίξουν ένα ρόλο στα μεγάλα ζητήματα που υπάρχουν από το AIDS, τα ηθικά προβλήματα που θέτει η βιοτεχνολογία.
Και δυστυχώς σ αυτό το σκοταδισμό φυτρώνει «μανιτάρι» ακροδεξιάς και πρέπει να το εντοπίσουμε. Κάποιοι έχουν θέσει υπό την προστασία τους και μιλάω για ένα μέρος του κατεστημένου, το οποίο ελέγχει ΜΜΕ, μια προσπάθεια να φυτρώσει στην Ελλάδα ακροδεξιά. Μαζί με τον Βησσαρίωνα είναι κι ο Καρατζαφέρης, χέρι - χέρι Βησσαρίων και Καρατζαφέρης, οι οποίοι περιφέρονται από κανάλι σε κανάλι κι από πρωινή ζώνη σε μεσημεριανή και απογευματινή ζώνη. Και προσβάλλουν και τις στοιχειώδεις επιταγές σχετικά με την παρουσίαση της πολιτικής ζωής μέσα από τα ΜΜΕ.
Το μόνο που τελικά μπορεί να μας προστατεύσει είναι ότι όσο ισχυρούς πάτρωνες κι όσο πολιτικά και κοινοβουλευτικά κόλπα προσπαθούν ορισμένοι να παίξουν με την ακροδεξιά το προηγούμενο μιας πολύ σοβαρότερης προσπάθειας και της κατάληξής της, αλλά και ο ευτελισμός της σημερινής προσπάθειας και της αυτογελοιοποίησης ξέρουμε που θα οδηγήσει. Παρόλα αυτά πρέπει να το καταγγείλουμε.
Νομίζω ότι σ αυτό το θέμα κάποτε και η αξιωματική αντιπολίτευση οφείλει να μιλήσει, δεν μπορεί να έχει κλειστά τα μάτια και το στόμα.
Το τρίτο σημείο. Συζητάμε γενικά το θέμα της διάκρισης των ρόλων μεταξύ Εκκλησίας και κράτους. Νομίζω ότι τις πτυχές από τη δικιά μας πλευρά τις εξέφρασε με εξαιρετικό τρόπο ο Φ. Κουβέλης.
Αυτό που θέλω να τονίσω εγώ είναι ότι για μας είναι μια δυναμική απελευθέρωσης και προς τις δύο πλευρές Δεν βλέπουμε αυτό ως μια προσπάθεια να τεθεί η ελληνική Ορθόδοξη Εκκλησία στη γωνία, αλλά να απαλλαγεί από τον κοσμικό της ρόλο, να ακολουθήσει το κάλεσμα του Ευαγγελίου που λέει «τα του Θεού τω Θεώ» και να αφήσει «τα του Καίσαρος τω Καίσαρι». Και πολύ περισσότερο αυτό ισχύει για το κράτος και τη δικιά του απελευθέρωση. Αποδεσμεύσεις που μας έρχονται από σκοτεινό παρελθόν, από Μεταξικές δικτατορίες κ.λπ.
Εμείς, μέσα στον χώρο αυτό τον θρησκευτικό, παρά τις παρατηρήσεις και τις κριτικές που κάνουμε, έχουμε βρει και στιγμές και σημεία και έμπνευσης και ιδιαίτερης σημασίας, που πάντα θα αναδείχνουμε, είτε αυτά έχουν σχέση με τον Παπαφλέσσα, είτε έχουν σχέση με τους Μητροπολίτες Ηλείας και Κοζάνης, κατά τη διάρκεια της Κατοχής από τους Γερμανούς, και τόσους απλούς ιερείς που συμμετείχαν στο Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο και στην μεγάλη αντιστασιακή προσπάθεια της χώρας μας, είτε ακόμα, τελευταία, να θυμηθούμε τον παπα-Πηρουνάκη. Θα θέλαμε να υπάρχει μια θεολογία και μια εκκλησία και ιερείς της «απελευθέρωσης».
Το επόμενο σημείο που θέλω να θέσω είναι να ευχαριστήσω την Ελληνική Επιτροπή για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου και του Πολίτη, που μας βοήθησε πολύ στο σχέδιο νόμου που καταθέσαμε. Φυσικά υπάρχουν σημεία που κανείς πρέπει να τα δει προσεκτικά. Κι αυτό στο κάτω-κάτω εξυπηρετεί και μια συζήτηση στη Βουλή, για βελτιώσεις και γι αυτό υπάρχουν οι τροπολογίες.
Θέλω να τονίσω όμως το θέμα ειδικά της μισθοδοσίας των κληρικών. Το είπε και ο Φ. Κουβέλης. Δεν θέλω να παρουσιάσω μια ωραιοποιημένη εικόνα, όμως ξέρουμε ότι ο κληρικός, ο απλός παπάς είναι ακόμα και δάσκαλος, είναι και ψυχοθεραπευτής στις μικρές κοινωνίες και στις μικρές κοινότητες και είναι ίσως και από τους τελευταίους των Μοϊκανών, που αφήνει μια Ελλάδα, μια που είχαμε χθες τα θέματα περιφερειακής ανάπτυξης, που ερημώνεται. Ξέρουμε ότι τα θρησκευτικά του πιστεύω τον έχουν κάνει πολλές φορές να είναι επικεφαλής, μαζί με την σύζυγό του, πολυμελούς οικογένειας με μεγάλα βάρη. Ξέρουμε ότι οι αποζημιώσεις του είναι ελάχιστες, και γι αυτό θέλουμε να πούμε ότι πρόθεσή μας και με κάθε μέσο είναι η στήριξη ενός βιώσιμου εισοδήματος, χωρίς κίνδυνο και χωρίς απειλές, για τον απλό ιερέα. Και κάνουν μεγάλο λάθος αυτοί που λένε ότι οι απειλές για τον ιερέα έρχονται από την Αριστερά. Οι απειλές για τον ιερέα δεν είναι μακριά στον ορίζοντα. Είναι σήμερα μέσα στη δομή της Εκκλησίας και ασκούνται καθημερινά από τη δεσποτοκρατία και από την απόλυτη ισχύ την οποία έχει ο Επίσκοπος -μερικοί είναι σεμνοί, δεν την εφαρμόζουν- και από την τρομερή διάκριση ανάμεσα στα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις που έχει ο ένας και ο άλλος.
Θέλω, τέλος, να καταλήξω, ακούγοντας τον εισηγητή του ΠΑΣΟΚ ότι απουσιάζετε απ΄ αυτή την προσπάθεια. Απουσιάζετε. Είστε στο άλλο στρατόπεδο. Εδώ πέρα οι νόμοι αποφασίζονται με ένα ναι ή με ένα όχι.
Όπως φαίνεται, η πλειοψηφία της Ν.Δ. θα απορρίψει το νομοσχέδιο. Όλοι οι κίνδυνοι που βάζετε, ότι κάποια θέματα μπορεί να μην είναι επεξεργασμένα καλά κ.λπ. και που σε ένα βαθμό μπορεί να στέκουν, να έχουν βάση, ισχύουν εάν θα περνούσε το νομοσχέδιο. Και τότε θα γινόταν συζήτηση κατ΄ άρθρο. Ο καθένας από μας θα μπορούσε να κάνει τροπολογία. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι κάποια θέματα τα παραπέμπουμε στο μέλλον. Είστε αυτή τη στιγμή στο ίδιο στρατόπεδο με τη Ν.Δ., η οποία ξέρουμε τι θέση έχει σε σχέση με τα ζητήματα της συνένωσης και της συμμαχίας, της πολιτικής συμμαχίας ανάμεσα στην ηγεσία της Εκκλησίας και στο κράτος.
Εδώ γίνεται μια προσπάθεια από τις δυνάμεις της Αριστεράς, από βουλευτές συνεργαζόμενους μαζί σας, τον κ. Μάνο, τον κ. Ανδριανόπουλο. Εγώ πιστεύω ότι η ψυχή πολλών βουλευτών του ΠΑΣΟΚ, αλλά πρέπει και ο λόγος τους και σήμερα να ταχθεί με την κοινή αυτή πρόταση που κάνουμε.
Το Γραφείο Τύπου του Συνασπισμού