Η «κεντροαριστερά» προβάλλεται έντονα τώρα τελευταία ως ένας από τους δύο πόλους σε ένα «διπολικό» πολιτικό σύστημα και μάλιστα ως ο προοδευτικός πόλος ο οποίος αντιπαρατίθεται στο «συντηρητικό» και ως εκ τούτου οφείλει ή καλείται η αριστερά να προσέλθει για να αποκρουσθεί ο κίνδυνος «συντηρητικής» επικράτησης - παλινόρθωσης.
Η «κεντροαριστερά» ως κομματική Γεωγραφία απαρτίζεται από σοσιαλδημοκρατικά κόμματα, κάποια σοσιαλιστικά, κάποια κεντρώα, κινήσεις αριστερής προέλευσης, καθώς και κάποιες συλλογικότητες και φορείς οικολογικούς (Fisser στη Γερμανία).
Στην Ελλάδα, κυρίως, το ΠΑΣΟΚ αυτοπροσδιορίζεται με αυτό τον όρο. Επίσης σκόρπιες δυνάμεις του οικολογικού χώρου που είναι στην κυβέρνηση ή στην κρατική μηχανή συλλογικότητες (π.χ. ΑΕΚΑ) και άτομα που προέρχονται από την Αριστερά οι οποίοι έχουν καταλάβει θέσεις στην κυβερνητική δομή ή προσβλέπουν στη συμμετοχή τους στην εξουσία
Η κεντροαριστερά, ως προγραμματική πρόταση στην Ευρώπη και στην Ελλάδα, αλλά και μέσα από την εφαρμογή πολιτικών στις χώρες που κατέχουν την κυβέρνηση όπως και στην χώρα μας φαίνεται ότι έχει προσχωρήσει στον πυρήνα της νεοφιλελεύθερης ιδεολογίας, έμπνευσης και στόχευσης.
Σήμερα λοιπόν δεν θα ήταν κατά τη γνώμη μου παρακινδυνευμένο να κάνουμε την παραδοχή ότι με τη συμμετοχή και συμβολή της νέας Σοσιαλδημοκρατίας έχουμε ένα αναπτυσσόμενο και εξελισσόμενο, ένα σύγχρονο ώριμο καπιταλισμό ο οποίος κυριαρχεί στον κόσμο μέσω της αξιοποίησης των δυνατοτήτων και των προνομίων που του παρέχει η νεοφιλελεύθερη παγκοσμιοποίηση των αγορών και του χρήματος. Με τον ταυτόχρονο έλεγχο και αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών, διαμορφώνονται τρομακτικού μεγέθους, άρα και ισχύος, οικονομικές αυτοκρατορίες, με παγκόσμια παρουσία δράση και επιρροή.
Αυτή, λοιπόν, η ιστορική στιγμή της νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης δεν είναι απλώς ένας κύκλος ή μια φάση του καπιταλισμού όπου κάπου θα ισορροπήσει με το κοινωνικοπολιτικό γίγνεσθαι. Αντίθετα, είναι βαθύτατη κρίση αξιών και πολιτισμού, που επηρεάζει, αν όχι διασαλεύει, τη σχέση ανθρώπου με άνθρωπο, ανθρώπου με τη φύση.
Γίνεται φανερό ότι οι δύο πόλοι συμπίπτουν στο βασικό πυρήνα της νεοφιλελεύθερης πρότασης για την οικονομία, αλλά και στην προσκόλλησή τους όσον αφορά τις διεθνείς σχέσεις και την εξωτερική πολιτική στις ΗΠΑ (πόλεμος στο Κόσσοβο, Αφγανιστάν), στη συνεχή συρρίκνωση των ατομικών δικαιωμάτων και ελευθεριών με πρόσχημα την καταπολέμηση της τρομοκρατίας.
Επιλογές και εφαρμοζόμενες πολιτικές που αντί να προσβλέπουν στην ενίσχυση της Ευρωπαϊκής Ενοποίησης ώστε να αποκτά κοινωνικό και δημοκρατικό περιεχόμενο και να διαμορφώνεται ως η Ευρώπη των Λαών της και όχι των εταιριών, η Ευρώπη της ειρηνικής συνύπαρξης και όχι των πολεμικών επιχειρήσεων, αντίθετα την οδηγούν σε ακόμα μεγαλύτερη προσκόλληση και αποδοχή της νέας τάξης πραγμάτων, στην αποδοχή της αυτοκρατορίας των ΗΠΑ, σε πλήρη αντίθεση και σύγκρουση με τα συμφέροντα και τις επιδιώξεις των Λαών της.
Σ΄αυτή την προσπάθεια, που έχει αποδοθεί στη χώρα μας το ΠΑΣΟΚ πιο επίμονα το τελευταίο διάστημα, με συμπαραστάτες και δυνάμεις από τον πρώην αριστερό χώρο. Θα μπορούσε κανείς να θεωρήσει αυτή την πρόταση ενδιαφέρουσα, να ανοίξει διάλογο, να τη συζητήσει, ακόμη και να προχωρήσει σ΄αυτή την επιλογή, αν αυτή η πρόταση δεν γινόταν με βάση μόνο την κομματική γεωγραφία, αν λάβαινε σοβαρά υπ΄όψιν ότι ο φορέας της πρότασης ασκεί κυβερνητική εξουσία τα τελευταία 20 χρόνια. Ως εκ τούτου υπάρχουν σοβαρά δείγματα γραφής, άρα κρίνεται η σοβαρότητα και αξιοπιστία. Τέλος αν το υπάρχον εκλογικό σύστημα επέτρεπε να εκφραστεί η πολυκομματική γεωγραφία στη Βουλή και μετά (γιατί όχι) ίσως και στην κυβέρνηση, όχι ως πόλος, αλλά ως συνεργασία υπάρχει στην κοινωνία.
Και ας τα πιάσουμε ένα - ένα.
Οι δύο αυτοί πόλοι, ο ένας με πυρήνα τη Ν.Δ. και ο άλλος το ΠΑΣΟΚ, αντιπαρατίθενται και συγκρούονται πολλές φορές πολύ σκληρά, ποτέ όμως στο επίπεδο της πολιτικής και των προτάσεων, αλλά στο ποιος από τους δύο είναι ο καλύτερος για να εφαρμόσει την ίδια πολιτική.
Στο όνομα του εκσυγχρονισμού επιχειρούν βίαιες αναδιαρθρώσεις σε τομείς:
- Της οικονομίας (τράπεζες, νέες τεχνολογίας, κατασκευές) μέσω συγχωνεύσεων αλλά και ιδιωτικοποιήσεων επιχειρήσεων του ευρύτερου τομέα χωρίς αύξηση της παραγωγικότητας, της απόδοσης, της απασχόλησης εργαζομένων.
- Στην παιδεία με τον εξοστρακισμό από την Γενική Εκπαίδευση του 1/3 των μαθητών (50.000 περίπου) αποδεικνύοντας τον ταξικό χαρακτήρα των επιλογών και ταυτόχρονα χωρίς να έχουμε βελτίωση του συστήματος κυρίως ως προς το περιεχόμενο της παρεχόμενης γνώσης, των μεθόδων αλλά και της υλικοτεχνικής υποδομής.
- Στην υγεία με επιλογές της κυβέρνησης (μη χρηματοδότηση του συστήματος, πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας, πρόληψη - εκσυγχρονισμό και ορθολογική χρήση των πόρων) απαξιώνεται συνεχώς το δημόσιο σύστημα υγείας και κερδίζει έδαφος ο ιδιωτικός τομέας παροχής υπηρεσιών υγείας (με κέρδη πάνω από 30%) εις βάρος του Δημοσίου.
- Στην κοινωνική ασφάλιση και πρόνοια πρόσφατες είναι οι προτάσεις που οδηγούν στην περικοπή των ήδη χαμηλών παροχών αλλά και στη βίαιη εισαγωγή της ιδιωτικής ασφάλισης.
Πρέπει όμως να τονίσουμε ότι τα τελευταία χρόνια έχει αρχίσει να αμφισβητείται αυτή η πολιτική ως μονόδρομος, ότι δεν υπάρχει άλλη λύση και αυτό ενισχύεται ακόμα περισσότερο διότι παρά την απρόσκοπτη εφαρμογή της όχι μόνο τα προβλήματα δεν λύνονται αλλά οξύνονται ακόμα περισσότερο.
Έγινε δε αυτό πιο φανερό μετά τα παγκόσμια κινήματα εναντίον αυτών των επιλογών που ξεκίνησαν από το Σιάτλ και εξαπλώνονται.
Η κριτική και απόρριψη της νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης της καπιταλιστικής ανασυγκρότησης είναι παρούσα και καταγράφεται σε περισσότερους και περισσότερες απ΄ ότι ο στενός εκλογικά καταγραφόμενος ψηφοφόρος της Αριστεράς. Η εναλλακτική πρόταση υπάρχει;
ΝΑΙ υπάρχει. Είναι η πρόταση της Αριστεράς, της πολύμορφης αριστεράς των κινημάτων. Είναι η πρόταση υπέρβασης του καπιταλισμού και η σταδιακή κατοχύρωση και θεμελίωση της εξουσίας των ανθρώπων της δουλειάς και της δημιουργίας στις κοινωνίες μας.
Θα μπορούσε κανείς να ξεκινήσει έτσι και να συνεχίσει να περιγράφει, να αναλύει, να συνθέτει, την εναλλακτική πρόταση με μια αυτάρκεια εξοργιστική, με μια σιγουριά για την αλήθεια του, λες και δεν περιγράφει πράγματα χιλιοειπωμένα τα τελευταία χρόνια, χωρίς να τον βασανίζουν τα ερωτήματα που υπάρχουν διάχυτα και απασχολούν τους ανθρώπους.
Γιατί δεν κερδίζει έδαφος η πρόταση μας για Σοσιαλισμό; Αφού επιδιώκει την απελευθέρωση του άνθρωπου, την ισότητα, την ελευθερία, την εργασία που δεν θα αλλοτριώνει, μιλάει για ιδανικά, για κατάργηση της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο, για ειρηνική διευθέτηση των διαφορών, για μια κοινωνία αγγέλων�;
Αυτό το θέμα, γιατί κατά τη γνώμη μου αυτό είναι μεγάλο θέμα: Αξίζει να ανιχνεύσουμε, το ΓΙΑΤΙ, αφού δεν έχει συνολικά και σφαιρικά απαντηθεί από την Αριστερά.
Και όπως είναι φυσικό ούτε εγώ φιλοδοξώ κάτι τέτοιο. Απλά κάποια ερωτηματικά που έχουν τεθεί θέλω να επαναφέρω και να υπενθυμίσω. Η αξιολόγηση και οι απαντήσεις θα συμβάλλουν στην αναζήτηση της εναλλακτικής πρότασης.
- Γιατί τα τελευταία χρόνια έχει έντονα αμφισβητηθεί η αναγκαιότητα της Αριστεράς ως ξεχωριστού, χρήσιμου, ιδεολογικού, πολιτικού, πολιτισμικού, απελευθερωτικού ρεύματος;
- Γιατί εύρισκε και βρίσκει ευήκοον ους σε αριστερούς, αλλά και το πιο προβληματικό, γιατί ακουμπάει στην μεγάλη πλειοψηφία του λαού, των εργαζομένων αλλά και στη νεολαία;
- Γιατί η Αριστερά σαν μοντέλο εξουσίας (χώρες «υπαρκτού σοσιαλισμού» αλλά και στην Κίνα, Κούβα κλπ), άρχισε γρήγορα να χάνει την αρχική προωθητική της δύναμη και την αίγλη που έδινε δύναμη στους λαούς, πίστη και ελπίδα, πολύ πριν την ολοκληρωτική τους κατάρρευση της δεκαετία �80-�90;
- Γιατί ενώ σαν κινήματα αντιπολίτευσης και αγωνιστικής διεκδίκησης, με θυσίες και πολύ αίμα σε χώρες της Ευρώπης κυρίως, συνέβαλαν ουσιαστικά στις κατακτήσεις (Δημοκρατία, ελευθερία, εισόδημα, ασφάλιση, παιδεία, υγεία, συνθήκες εργασίας) και αυτά όλα είναι πολύ θετική παρακαταθήκη, όπου όμως επιχειρήθηκε η συμμετοχή σε κυβερνήσεις δεν είχαν τα ανάλογα αποτελέσματα; Γιατί η επιρροή δεν είναι σε αντιστοίχηση με αυτές τις επιτυχίες;
- Γιατί η αποτελεσματικότητα και η συμβολή στην αναγκαία ηγεμονία των ιδεών και εναλλακτικών προτάσεων έχει μηδενιστεί, στη δε κίνηση της κοινωνίας για αγωνιστικές διεκδικήσεις η προσφορά είναι ασήμαντη;
- Γιατί αυτός ο πολυκερματισμός της αριστεράς; Γιατί η συντήρηση και αναπαραγωγή της εχθρικής σχέσης, της σύγκρουσης μέχρι θανάτου μεταξύ τους. Μπορεί αυτή η κατάσταση να συνεχίσει έτσι; Νομίζω όχι.
Πιστεύω όμως παρ΄ όλα αυτά ότι ως θύτης και θύμα, η αριστερά και οι αριστεροί οφείλούν να διδαχθούν από το παρελθόν, να εξαγάγουν τα αναγκαία συμπεράσματα, για να ανοίξουν νέους δρόμους. Να αντιστοιχηθεί η αριστερά με τις καινούργιες συνθήκες, ανάγκες και πραγματικότητες. Δεν πρέπει όμως σε καμιά περίπτωση επειδή οι συνθήκες είναι δύσκολες να παρασυρθεί και να διαπράξει το τραγικό και ιστορικά ανεπίτρεπτο λάθος, να αρνηθεί τον ίδιο της τον εαυτό, το δικό της παρελθόν. Απλά πρέπει να διακηρυχθεί ότι η Ριζοσπαστική Δημοκρατική Αριστερά για να υπάρξει σαν εναλλακτική πρόταση, πρέπει να επιλέξει έναν πραγματικά δύσκολο δρόμο. Αυτόν της υπέρβασης του εαυτού της και μάλιστα όλων των εκδοχών που έχουν παρουσιαστεί έως σήμερα, είτε ασκούσε ή ασκεί εξουσία σε διάφορες χώρες στον πλανήτη, είτε ως αντιπολίτευση κυρίως σε χώρες της Ευρώπης. Η Σισύφεια πορεία της Αριστεράς τα εκατό τελευταία χρόνια της ανήκει εξ ολοκλήρου. Αυτή την πορεία οφείλει να μην την ξαναπερπατήσει, με επίγνωση όμως ότι ο δρόμος δεν είναι εύκολα προσπελάσιμος, γιατί δεν είναι ομαλά στρωμένος.
Η Αριστερά πρέπει να απαντήσει σ΄αυτά τα ερωτηματικά, πρέπει να υπερβεί τις αγκυλώσεις που την καθηλώνουν και τη σπρώχνουν στο περιθώριο.
- Η Αριστερά λοιπόν αν θέλει να αναγεννηθεί θα πρέπει να επαναπροσδιορισθεί ως «φορέας» ενός συνόλου πολιτικών πολιτισμών που θα αντιπαρατεθεί πειστικά όμως, σε ένα πολιτικό σύστημα που με ευθύνη των δύο κομμάτων του δικομματισμού εκφυλίζεται συνεχώς και κυριαρχείται από υποκρισία, αναξιοπιστία και ιδιοτέλεια. Μικρά και μεγάλα συμφέροντα χορεύουν ελεύθερα όποιον χορό θέλουν κα χωρίς καλά καλά να ξέρουν. Η σήψη και η ασυδοσία στο αποκορύφωμά της.
- Η Αριστερά θα πρέπει να αποδεχθεί ότι εάν ως ένα σύνολο μικρών ή μεγαλύτερων πολιτικών φορέων, κινήσεων, συλλογικοτήτων κα ατόμων, στο βαθμό που το κάθε ένα ξεχωριστά θα φέρει στην προμετωπίδα του την «κατοχή της μοναδικής αλήθειας» στην ιδεολογία, στην πολιτική, στην πρόταση, στην καθημερινή παρέμβαση, στη ζωή, δεν θα πείθει, δεν θα διευκολύνει, δε θα μπορεί να συμβάλλει εντέλει και -ανεξάρτητα από προθέσεις- θα συνεχίζει να παρέχει κακές υπηρεσίες στην προσπάθεια για την ανασυγκρότησή της.
- Η Αριστερά που αγωνίζεται για δημοκρατία, ελεύθερη έκφραση, πολυπολιτισμικές συνυπάρξεις, συλλογική σκέψη και δράση, εντέλει ένα ελεύθερο, κριτικά σκεπτόμενο και ολοκληρωμένο άνθρωπο σε μια ελεύθερη κοινωνία, δεν μπορεί στο εσωτερικό της καθεμιάς συλλογικότητας ξεχωριστά, αλλά και στο εσωτερικό των συλλογικοτήτων στο σύνολό τους να μην αποκτά ένα κώδικα επικοινωνίας, ένα ειλικρινή διάλογο, μια αλληλεγγύη μεταξύ των μελών της, έναν διαφορετικό πολιτικό πολιτισμό - προϋπόθεση αλλά και οργανικό αναπόσπαστο στοιχείο όποιας εναλλακτικής πρότασης της Αριστεράς - γιατί είναι σίγουρο ότι δεν προσφέρει καλές υπηρεσίες στην κοινή μας αναζήτηση, δεν πείθει την ελληνική κοινωνία και ακόμα χειρότερα τους νέους και τις νέες.
- Τα κόμματα και οι συλλογικότητες της Αριστεράς πρέπει να αποδεχθούν την αξία και τον αυτόνομο ρόλο των κοινωνικών κινημάτων που αναπτύσσονται και ταυτόχρονα να αποδεχθούν το αυτονόητο. Ότι οποιαδήποτε πλατφόρμα της Αριστεράς δεν μπορεί - εγώ θα πρόσθετα - και δεν ΠΡΕΠΕΙ να εκφράζει το σύνολο αυτών των κινημάτων.
- Όλα τα παραπάνω και πολλά ίσως άλλα είναι απαραίτητα στοιχεία ενός πολιτικού - πολιτισμικού πολιτισμού που πρέπει να γίνουν βίωμα σε κάθε αριστερό και αριστερή, σε κάθε αγωνιστή, σε κάθε επαναστάτη.
- Είναι απαραίτητη προϋπόθεση, αναγκαία συνθήκη για άτομα και συλλογικότητες να επαναπροσδιορίσουν τη σχέση τους με τη θεωρία, την πολιτική, τη θέση τους στην κοινωνία για να τα έχουν καλά με τον εαυτό τους για να πείθουν τον διπλανό τους.
Είναι τα πράγματα σήμερα έτσι, ή περίπου έτσι;
Πρέπει με κατηγορηματικό τρόπο να απαντήσουμε ΟΧΙ.
Στην προσπάθεια να ανιχνεύσουμε λύσεις, απαντήσεις πειστικές σ΄αυτά που ζούμε και δεν μας ικανοποιούν, στην αγωνία μας για την αναγκαία αριστερή εναλλακτική πρόταση θα πρέπει να προσθέσουμε ότι παρά τις δύσκολες συνθήκες που έχουν δημιουργηθεί εμείς πρέπει να επιμένουμε ότι για τη ριζοσπαστική Αριστερά η αναθεμελίωση της σοσιαλιστικής προοπτικής, προϋποθέτει όχι μόνο τον έλεγχο των αγορών αλλά την αμφισβήτηση του ίδιου του καπιταλισμού, ώριμου νεωτερικού ή με όποια άλλη μορφή παρουσιάζεται.
Η επαναθεμελίωση του σοσιαλισμού δεν πρέπει να γίνεται απλά σε αντιπαράθεση με τον αναχρονισμό αλλά αντίθετα θα πρέπει αξιοποιώντας τις κατακτήσεις της επιστήμης, να αντιπαρατίθεται στην ποιότητα της ανάπτυξης και των προτύπων.
Η επαναθεμελίωση της σοσιαλιστικής προοπτικής δεν θα έχει τελικό «μοντέλο» σαν στόχο αντίθετα θα είναι ένα σύστημα αξιών για διαρκή αναζήτηση και δράση.
Θα είναι καθημερινός στόχος και πράξη, είναι όραμα και προοπτική, είναι μια συνεχής πολιτιστική και πολιτική αναζήτηση, είναι ελευθερία και δημοκρατία, είναι απελευθέρωση και χειραφέτηση. Είναι οι μικρές και μεγάλες κοινωνικές διεργασίες και ρήξεις, είναι οι συνεχείς δομικές, διαρθρωτικές αλλαγές, είναι η αποτύπωση και η έκφραση της αγωνίας των εργαζομένων, της γυναίκες, του νέου, της διανοούμενης, αλλά ταυτόχρονα και αντίσταση στην καταστροφή της φύσης και του περιβάλλοντος που τα ζούμε καθημερινά.
Στην νεοφιλελεύθερη, λοιπόν, καπιταλιστική παγκοσμιοποίηση η εναλλακτική πρόταση είναι ο σοσιαλισμός με ελευθερία και δημοκρατία που θα έχει στο επίκεντρο:
- τον άνθρωπο με όλα του όμως τα συστατικά στοιχεία και χαρακτηριστικά, τις αδυναμίες και δυνατότητες, τις μικρότητες και τις μεγαλοσύνες, τις όποιες ευαισθησίες, σε αντίθεση με τον άνθρωπο ομοίωμα, τον άνθρωπο ρομπότ, τον μη κριτικά σκεπτόμενο, τον άνθρωπο που δημιουργεί η λογική της ισοπέδωσης, της απομάκρυνσης και αποστασιοποίησης, της αλλοτρίωσης.
- την προστασία της φύσης και του περιβάλλοντος, της προβολής και εξάπλωσης της οικολογικής αντίληψης όχι σαν μιας από τις παραμέτρους αλλά σαν συστατικό και αναπόσπαστο στοιχείο της ιδεολογικής, πολιτικής, κοινωνικής και πολιτιστικής μας φυσιογνωμίας σαν συνειδητή επιλογή αλλά και βασικό περιεχόμενο των επαναστατικών κοινωνικών διεργασιών, των αλλαγών, των ρήξεων, των ανατροπών.
- την φεμινιστική αντίληψη σαν ιδεολογική παρακαταθήκη αλλά και σαν καθημερινή συμπεριφορά που συμβάλλει και συμμετέχει στις δομικές αλλαγές της κοινωνίας, σαν στοιχείο δηλαδή επαναστατικής κριτικής έκρηξης και ρήξης με τις κατεστημένες νοοτροπίες, συμπεριφορές και ιδεολογίες. Η διαταξικότητα των υποκειμένων της επαναστατικής διαδικασίας και η ισότιμη σχέση δεν προσδιορίζει μόνο τις προθέσεις αλλά αυξάνει και τις δυνατότητες επιτυχίας, προσδιορίζει επίσης και τα ποιοτικά χαρακτηριστικά των επιδιωκόμενων επαναστατικών πολιτικών κοινωνικών και πολιτισμικών αλλαγών.
- την οικονομική και διεθνική αντίληψη που θα στηρίζεται στα μεγάλα ιδανικά της ανθρωπιάς, της Δημοκρατίας, της ελευθερίας και της ειρήνης και θα αντιπαλεύει καθημερινά τα νέα φυλετικά, κοινωνικά, οικονομικά, πολιτισμικά τείχη που υψώνονται μέσα στο εσωτερικό κάθε χώρας αλλά και μεταξύ των χωρών στον ίδιο τον «ανεπτυγμένο κόσμο»
- Που θα αντιπαρατίθεται δυναμικά στα σχέδια του ΝΑΤΟ και των ΗΠΑ, που επιδιώκουν και μέσα από μεσαιωνικούς και βάρβαρους πολέμους να επιβάλλουν τα δικά τους συμφέροντα στην περιοχή μας, στην Ευρώπη και τον κόσμο.
Όλες οι σκέψεις που απορρίπτουν το νεοφιλελεύθερο μοντέλο και υπερβαίνουν το πλαίσιο «αξιών» της καπιταλιστικής παγκοσμιοποίησης πρέπει να γειωθεί με την πραγματικότητα που δεν είναι άλλη από τα μεγάλα προβλήματα που συσσωρεύονται στις πλάτες των πλατιών λαϊκών στρωμάτων. 'Αρα η συνεχής πάλη και διεκδίκηση μεταρρυθμίσεων υπέρ των εργαζομένων πρέπει να είναι στο στόχαστρο των δυνάμεών μας οι συμμαχίες στο κοινωνικό επίπεδο αλλά και στο πολιτικό για τα συγκεκριμένα που θίγουν την βάση του νεοφιλελευθερισμού (35ωρο, κοινωνική ασφάλιση, ενίσχυση του δημόσιου χαρακτήρα της υγείας, της παιδείας), αλλά και διεκδικήσεις για την προάσπιση της οικολογικής ισορροπίας από καταστροφές και αναγκαίες είναι και στρατηγική στόχευση για την αριστερά μπορεί να εμπεριέχει.
Η κατάσταση σήμερα δεν είναι η καλύτερη δυνατή και οι συνθήκες καθόλου ευνοϊκές. Τα παραδοσιακά κινήματα είναι σε μαρασμό, παρά την αναλαμπή για το Ασφαλιστικό, και δεν συμβάλλουν στην ανάπτυξη των αγώνων αλλά και στην αποτελεσματικότητά τους.
Όλος αυτός ο πλούτος που υπάρχει σαν εμπειρία είτε κριτική θεώρηση στο παρελθόν και το παρόν των πολιτικών υποκειμένων που ανήκουν στον χώρο της αριστεράς, είτε ως αναζήτηση καλύτερων όρων, περιεχομένου και αξιών για τον επαναπροσδιορισμό της σοσιαλιστικής προοπτικής, είτε ως ανίχνευση άλλων πολιτικών και πολιτισμικών σχέσεων της αριστεράς με την κοινωνία, της αριστεράς με τους αριστερούς, είτε ως αναζήτηση κριτικά, βέβαια, της θεωρητικής, ιδεολογικής στήριξης αλλά και εξέλιξης του «στόχου» και όχι του «μοντέλου» στον Μαρξ, τους Μαρξιστές αλλά και σε άλλους θεωρητικούς, έχει γίνει και στο παρελθόν κατά την πάνω από ένα αιώνα ιστορία μας. Τα αποτελέσματα είναι δεδομένα και για την ελκτική δύναμη της αριστεράς και των αριστερών δεν μπορεί να είναι κανένας ευχαριστημένος. 'Αρα κατά τη γνώμη μου η αναζήτηση των βαθύτερων αιτιών μετά και από αυτό το προσυνέδριο - και είναι λογικό - παραμένει ζητούμενο. Οι απαντήσεις σε διάφορα ερωτήματα που τέθηκαν και σήμερα πρέπει να ανιχνευθούν.
Δια ταύτα λοιπόν. Συνοψίζοντας λέγω:
Στην πρόταση για τη συμμετοχή μας στον πόλο της προόδου απαντάμε:
- Εμείς και θεωρητικά και πρακτικά είμαστε υπέρ του πολυπολικού συστήματος και δεν πρέπει να συμβάλλουμε με τη συμμετοχή μας στη διαμόρφωση στρεβλής συνείδησης περί της αναγκαιότητας και μοναδικότητας των δύο πόλων. 'Αλλωστε εμείς έχουμε διακηρύξει ότι επιδιώκουμε να διαμορφώσουμε την εναλλακτική πρόταση απέναντι στον συντηρητικό, τον κεντροαριστερό, το σοσιαλδημοκρατικό χώρο, αλλά και στον δογματικό κομμουνισμό, μέσα από την υπέρβασή του.
Στην πρόσκληση για συνεργασία ακόμα και κυβερνητική απαντάμε:
- Με την πολιτική του νεοφιλελευθερισμού που εφαρμόζει η κυβέρνηση δεν υπάρχουν περιθώρια συνεργασίας. Στο διάλογο που μας καλεί όχι μόνο δεν τον αρνούμαστε αλλά η κοινωνική και πολιτική αριστερά τον διεξάγει και αντιπαρατίθεται καθημερινά μέσα στο κοινοβούλιο, την κοινωνία και τους κοινωνικούς αγώνες.
- Δεν αντιτιθέμεθα στη συμμετοχή της αριστεράς σε κυβερνήσεις από θέσεις αρχής. Θα εξετάζαμε το ενδεχόμενο ανάληψης κυβερνητικών ευθυνών ή στήριξης μιας κυβέρνησης, με άλλη βέβαια πολιτική αν θα μπορούμε κάθε στιγμή να ρίξουμε αυτή την κυβέρνηση. 'Αρα εκλογικό σύστημα την απλή αναλογική, όχι αυτοδυναμία ενός κόμματος, ελεύθερη αποτύπωση των πραγματικών συσχετισμών και μετά βλέπουμε.
Στην εναλλακτική πρόταση - πρόκληση της Αριστεράς:
Δεν είναι εύκολη η απάντηση, όπως προσπάθησα σε όλη μου την ομιλία να καταγράψω βάζοντας όρους και προϋποθέσεις, ασκώντας κριτική στο χθες και το σήμερα - χωρίς βέβαια να διεκδικώ την αλήθεια. Εξάλλου και όλο το τετραήμερο οι πολύ ουσιαστικές παρεμβάσεις και η θεματολογία κατέγραψαν τη δυσκολία, αλλά και τις δυνατότητες που υπάρχουν για την αναζήτηση της εναλλακτικής προγραμματικής πρότασης της Αριστεράς. Τελειώνοντας, θέλω να επαναφέρω και να υπερτονίσω συνοπτικά πέντε πράγματα:
1. Το πολιτικό υποκείμενο, ο φορέας, δηλαδή, της Αριστερής εναλλακτικής πρότασης, είναι ζητούμενο, δεν είναι κανένα από τα υπάρχοντα σχήματα και η συμβολή τους στην ανασυγκρότηση θα είναι η κριτική του ματιά και γιατί όχι η σταδιακή αυτοαναίρεσής τους.
2. Καθοριστικής σημασίας, ως προαπαιτούμενο μάλιστα, κατά την πορεία διαμόρφωσης της εναλλακτικής πρότασης, αλλά και στην εφαρμογή της αναδεικνύονται τα νέα κοινωνικά κινήματα, πολύμορφα από διαφορετική αφετηρία, με συγκεκριμένους στόχους, διαφορετικής προέλευσης, καθώς και η αναγκαία συνεργασία και συνάρθρωση τους με τα παραδοσιακά κινήματα.
3. Οι παραδοσιακοί φορείς της Αριστεράς πρέπει να αποδεχθούν - πράγμα δύσκολο - την αυτονομία αυτών των κινημάτων και ότι δεν μπορεί και δεν πρέπει να επιδιώκεται η ηγεμόνευση επ΄ αυτών.
4. Η Εναλλακτική αριστερή πρόταση στην Κεντροαριστερά θα είναι περιεχόμενο και στόχος μιας πολύμορφης, πλουραλιστικής Αριστεράς σε συνάρθρωση με τα νέα κοινωνικά κινήματα.
5. Η επαναφορά και ο επαναπροσδιορισμός της Σοσιαλιστικής προοπτικής στα νέα δεδομένα και με νέους όρους αποκτά ουσιαστικό περιεχόμενο.
Το ΣΙΑΤΛ, η ΠΡΑΓΑ, η ΝΙΚΑΙΑ, η ΓΕΝΟΒΑ, το ΠΟΡΤΟ ΑΛΕΓΚΡΕ ανιχνεύουν και δείχνουν ένα νέο δρόμο - ας τον περπατήσουμε γιατί ένας άλλος κόσμος είναι εφικτός.
ΑΡΧΗ
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ
RSS