1. Εισαγωγή
Στις 14-20 Ιουνίου 2004, πραγματοποιήθηκε στο Σάο Πάολο Βραζιλίας, η VI Συνδιάσκεψη του διεθνούς κινήματος αγροτών «Via Campesina», με τη συμμετοχή 400 περίπου εκπροσώπων, πάνω από 150 αγροτικών οργανώσεων και κινημάτων από 80 χώρες του κόσμου. Πρόκειται για ένα νέο κίνημα που δημιουργήθηκε το 1993 και εκφράζει στις σημερινές συνθήκες, τις αγωνίες και κυρίως την αντίσταση των μικρομεσαίων αγροτών όλου του κόσμου, κατά των νεοφιλελεύθερων πολιτικών που προωθούν οι πολυεθνικές του αγροτοδιατροφικού τομέα, οι θεσμικοί «πυλώνες» της νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης (ΠΟΕ, ΔΝΤ, ΠΤ), καθώς και οι εθνικές κυβερνήσεις, που στηρίζουν τις νεοφιλελεύθερες επιλογές. Στην ουσία το διεθνές κίνημα «Via Campesina», αποτελεί στις σημερινές συνθήκες τη «Διεθνή των Αγροτών» και εμφανίζει θεαματικούς ρυθμούς ανάπτυξης της επιρροής της στους φτωχομεσαίους αγρότες, σε όλες τις χώρες του κόσμου, αναπτυγμένες και αναπτυσσόμενες.
2. Βασικά χαρακτηριστικά της συνδιάσκεψης
Κεντρικά θέματα που απασχόλησαν τη Συνδιάσκεψη, ήταν οι συντελούμενες αλλαγές στον αγροτικό τομέα σε παγκόσμια κλίμακα, καθώς και οι οικονομικο-κοινωνικές συνέπειες της πολιτικής της νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης στα δικαιώματα και στην κατάσταση των αγροτών. Οι αναλυτικές συζητήσεις που έγιναν αφορούσαν κυρίως το διατροφικό πρόβλημα και την αυτοδυναμία των λαών στα τρόφιμα, την προστασία της βιοποικιλότητας και του περιβάλλοντος, τη διασφάλιση «καθαρού» γενετικού υλικού και την πάλη κατά των «μεταλλαγμένων», το δικαίωμα πρόσβασης των αγροτών σε παραγωγικούς πόρους (γη, νερό, σπόρους, τεχνολογία, εκπαίδευση, κά), την ισότητα των δύο φύλων και την εξασφάλιση των δικαιωμάτων των νέων αγροτών, τη δράση των πολυεθνικών, το διεθνές εμπόριο αγροτικών προϊόντων, το ρόλο των διεθνών οργανώσεων, την προώθηση των αξιών της αλληλεγγύης, κοινωνικής δικαιοσύνης, ισότητας, συνεργασίας, κλπ, μεταξύ αγροτών, λαών και χωρών.
Στην πορεία της συνδιάσκεψης αναλύθηκαν οι εμπειρίες εφαρμογής των κατευθύνσεων του ΠΟΕ στον αγροτικό τομέα και έγιναν αναφορές για τις νέες προσπάθειες που καταβάλλουν ΗΠΑ και ΕΕ, για την επανάληψη των διαπραγματεύσεων, μετά την αποτυχία στο Κανκούν, χωρίς ωστόσο να αλλάζουν το πλαίσιο διαπραγμάτευσης που αναπαράγει τον ανισότιμο χαρακτήρα σχέσεων μεταξύ αναπτυγμένων και αναπτυσσόμενων χωρών, ιδιαίτερα με την πολιτική «ντάμπινγκ» (εξαγωγές αγροτικών προϊόντων από τις αναπτυγμένες στις αναπτυσσόμενες χώρες σε τιμές κάτω του κόστους), η οποία πλήττει την παραγωγή των μικρο-μεσαίων αγροτών και καταδικάζει σε πείνα ολόκληρες περιοχές του πλανήτη. Το μόνο που διαφαίνεται να αλλάζει στις νέες συνθήκες, είναι η μορφή του «ντάμπινγκ». Αντί των εξαγωγικών επιδοτήσεων, προωθείται το σύστημα «αποσύνδεσης» των ενισχύσεων από την παραγωγή, με αποτέλεσμα να διαμορφώνονται εγχώριες τιμές στο επίπεδο των διεθνών τιμών, γεγονός που λειτουργεί σε βάρος των μικρομεσαίων παραγωγών, τόσο των αναπτυγμένων όσο και των αναπτυσσομένων χωρών. Από την άλλη, ωφελημένες από το νέο σύστημα είναι οι αγροτο-βιομηχανίες και τα μεγάλα Super-Market, που διατηρούν υψηλές τιμές για τους καταναλωτές. Η «Via Campesina» καλεί τις αγροτικές οργανώσεις να απαιτήσουν από τις κυβερνήσεις την εξασφάλιση της «αυτοδυναμίας» κάθε χώρες σε βασικά τρόφιμα (food sovereignty), αντί την παραγωγή με στόχο τις εξαγωγές, καθώς επίσης την εξασφάλιση στους αγρότες πρόσβασης στους παραγωγικούς πόρους (γη, νερό, σπόρους, κά), το σταμάτημα της παραγωγής πλεονασμάτων και των πρακτικών «ντάμπινγκ», την πρόσβαση των τοπικών παραγωγών στην εγχώρια αγορά, τη στήριξη της παραγωγής με βάση τις εγχώριες ανάγκες αντί τις επιδοτήσεις εξαγωγών, κά.
Ειδικότερα, οι εκπρόσωποι των αγροτικών οργανώσεων από τις ευρωπαϊκές χώρες (ΕΕ), τόνισαν την ανάγκη και τη δυνατότητα αλλαγής της ΚΑΠ, με στόχο την ανάπτυξη μιας βιώσιμης οικογενειακής γεωργίας με προτεραιότητα τις αγορές των ευρωπαϊκών χωρών, την εξασφάλιση τιμών στα προϊόντα που θα συνδέονται με το κόστος παραγωγής, την οργάνωσης της «διαχείρισης προσφοράς» των αγροτικών προϊόντων για την αποφυγή πλεονασμάτων, την εφαρμογή βιώσιμων, οικονομικά και περιβαλλοντικά, μεθόδων παραγωγής, την προσφορά ποιοτικών και υγιεινών προϊόντων και την απαγόρευση της κυκλοφορίας των «μεταλλαγμένων», την ειδική φροντίδα για την παραμονή των νέων στον αγροτικό τομέα, την ανάπτυξη της υπαίθρου στηριγμένης στην αρχή «καλύτερα να έχουμε γείτονες παρά εκτάρια», κά.
Επίσης, στα πλαίσια της συνδιάσκεψης, πραγματοποιήθηκε με επιτυχία δύο μέρες πριν την επίσημη έναρξη των εργασιών, η δεύτερη συνδιάσκεψη αγροτισσών-γυναικών και η πρώτη των νέων αγροτών. Πραγματοποιήθηκε επίσης η ένταξη νέων μελών (περίπου 40 νέες αγροτικές οργανώσεις από διάφορες χώρες), συζητήθηκαν ζητήματα συμμαχιών με άλλα κινήματα (εργατικό κίνημα, Παγκόσμιο Κοινωνικό Φόρουμ, κινήματα υπέρ της ειρήνης, κατά της νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης, κλπ). Επίσης έγιναν συζητήσεις για τη στάση της «Via Campesina» απέναντι στον FAO και UNCTAD (στάση κριτικής και παράλληλα επηρεασμού των αποφάσεων τους), ενώ παραμένει κάθετη η αντίθεση της στην πολιτική του ΠΟΕ, ΔΝΤ και ΠΤ. Επίσης στην πορεία της συνδιάσκεψης, πραγματοποιήθηκαν διάφορες διμερείς και πολυμερείς συναντήσεις εκπροσώπων οργανώσεων κατά περιοχή (Ευρώπη, Β.Αμερική, Κ.Αμερική, Λ.Αμερική, Καραϊβική, Αφρική, Ν.Α.Ασία, Ν.Δ.Ασία), συγκροτήθηκαν ειδικές επιτροπές εργασίας σε διάφορα θέματα (βιώσιμη ανάπτυξη, αυτοδυναμία τροφίμων, «μεταλλαγμένα», βιοποικιλότητα, αγροτική μεταρρύθμιση, χάρτα βασικών δικαιωμάτων αγροτών, έλεγχος της δράσης των πολυεθνικών, ισότητα φύλων, μεταναστευτικό πρόβλημα), κά.
3. Το πολιτικό πλαίσιο των αποφάσεων
Η IV Διεθνής Συνδιάσκεψη επεξεργάστηκε τελική διακήρυξη, η οποία θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως το σύγχρονο «μανιφέστο» για τα δικαιώματα και τους στόχους πάλης των μικρομεσαίων αγροτών σε παγκόσμια κλίμακα. Όπως χαρακτηριστικά τονίζεται στο τελικό κείμενο της Διακήρυξης, «στη συνδιάσκεψη επανεξετάσαμε τη μέχρι ως τώρα διαδρομή μας και την αρχική επιδίωξη μας να οργανωθούμε οι ίδιοι. Από την αρχή ήταν σαφές ότι είμαστε σε ριζική αντίθεση με το νεοφιλελεύθερο μοντέλο, το οποίο σκοτώνει και καταστρέφει πολιτισμούς, λαούς και αγροτικές οικογένειες, σε ολόκληρο τον κόσμο. Είμαστε μάρτυρες της ανάπτυξης και της ισχυροποίησης των οργανώσεων και των κινημάτων που επιτυχώς θέτουν το αγροτικό κίνημα στον πυρήνα των λαϊκών αγώνων. Στο Κανκούν του Μεξικού το 2003, η Via Campesina ήταν ο πρωταγωνιστής, το κλειδί στις λαϊκές κινητοποιήσεις. Μία εβδομάδα συνεχών διαδηλώσεων και η θυσία του συντρόφου μας νοτιοκορεάτη αγρότη Lee Kyoung-Hae - που πρόσφερε τη ζωή του για τα δίκαια των αγροτών και διατήρηση ζωντανού του αγώνα κατά της πολιτικής του ΠΟΕ - προκάλεσε τη μεγαλύτερη ήττα στον ΠΟΕ.
Μέσω των αγώνων μας και της ισχυροποίησης του κινήματός μας, έχουμε δει πως το οικονομικό μοντέλο κάτω από το οποίο υποφέρουμε, συνεχίζει να επιβάλλεται αδίστακτα. Από την τελευταία μας συνδιάσκεψη, σημειώνουμε ότι, ο αριθμός των αγροτικών οικογενειών συνεχίζει να μειώνεται με ανησυχητικό ρυθμό. Κάθε λεπτό που περνάει, οι αγροτικές πολιτικές και τα αγροτο-βιομηχανικά μοντέλα προκαλούν την εξαφάνιση της οικογενειακής γεωργίας στη νέο-επεκτεινόμενη Ευρωπαϊκή Ένωση. Η κατάσταση είναι αντίστοιχα δραματική στον Καναδά και τις ΗΠΑ. Οι μαζικές και αναγκαστικές απομακρύνσεις ανθρώπων από τη γεωργία και οι φανεροί και συγκαλυμμένοι πόλεμοι, είναι αιτίες της μαζικής εξαφάνισης των αγροτών στην Αφρική, στην Ασία, στη Καραϊβική και στη Λατινική Αμερική. Σε κάποιες περιοχές η αύξηση των αυτοκτονιών αγροτών είναι μια εντεινόμενη τραγωδία. Ο αριθμός των αναγκαστικών μεταναστεύσεων έχει αυξηθεί δραματικά ως αποτέλεσμα του πολέμου, της δυστυχίας, της συγκέντρωσης της ιδιοκτησίας γης και της καταστροφής των αγροτικών οικογενειών.
Τα ιδρύματα των Ηνωμένων Εθνών, όπως UNCTAD και FAO, έχουν συγχνωτιστεί με το ΔΝΤ , την ΠΤ (Παγκόσμια Τράπεζα) και το ΠΟΕ, στο ρόλο των υπερασπιστών του κεφαλαίου. Ο αριθμός των Συμφωνιών Ελεύθερου Εμπορίου έχει αυξηθεί. Μαζί με τις άλλες διεθνείς συμφωνίες, έχουν επιβάλλει όρους ανταλλαγής που έχουν καταστρέψει βασικές αρχές προστασίας των ανθρωπίνων και κοινωνικών δικαιωμάτων και τη δημιουργία συνθηκών όπου οι πολυεθνικές εταιρείες μπορούν να μεγιστοποιήσουν τα κέρδη τους. Είναι ιδιαίτερα ανησυχητικό το ότι οι συστηματικές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων έχουν αυξηθεί, ότι ο πόλεμος εναντίον των λαών του κόσμου έχει νομιμοποιηθεί, και ότι η διαμαρτυρία και η κοινωνική κινητοποίηση έχουν ποινικοποιηθεί, και ότι γίνονται προσπάθειες να ποινικοποιηθούν οι ζωές των αγροτών και των ιθαγενών. Έχουμε επίσης δει την αυξανόμενη χρήση προληπτικής καταστολής. Από την άλλη οι γυναίκες και οι νέοι εξακολουθούν να είναι οι πιο περιθωριοποιημένοι από όλους και γίνονται αντικείμενα εκμετάλλευσης και εγκληματικής βίας. Είναι επίσης τα κύρια θύματα της ιδιωτικοποίησης των βασικών υπηρεσιών, της συγκέντρωσης της ιδιοκτησίας γης και της καταστροφής των τοπικών αγορών και των τοπικών ειδών διατροφής και γεωργίας, όπως και της εκμετάλλευσης και της δουλείας που επιβάλλεται από τις πολυεθνικές».
Η Διακήρυξη επαναβεβαιώνει ότι «η ύπαρξη της γεωργίας είναι θεμελιώδης προϋπόθεση για την εξάλειψη της φτώχειας, της πείνας, της ανεργίας και της περιθωριοποίησης στο σύγχρονο κόσμο. Πιστεύουμε ότι η οικογενειακή γεωργία είναι ο ακρογωνιαίος λίθος της αυτοδυναμίας των λαών στα τρόφιμα, και ότι αυτή η αυτοδυναμία είναι σημαντική για να υπάρξει η οικογενειακή γεωργία. Δεν θα υπάρξει ούτε αυτονομία, ούτε οικογενειακή γεωργία εάν δεν κατέχουμε τους ίδιους μας τους σπόρους. Θα δώσουμε ειδική προτεραιότητα στο δικαίωμα των γεωργών σε ολόκληρο τον κόσμο να απαιτήσουν κυβερνητικές πολιτικές που προωθούν τη βιώσιμη γεωργία. Θα συνεχίσουμε τον αγώνα μας για γνήσια Αγροτική Μεταρρύθμιση, για την υπεράσπιση των σπόρων μας και την αυτοδυναμία των λαών στα τρόφιμα.
Είμαστε ριζικά αντίθετοι στους γενετικά τροποποιημένους οργανισμούς και θα τους αντιπαλέψουμε παντού. Για μια ακόμα φορά, εκφράζουμε την πλήρη αντίθεσή μας στη χρησιμοποίηση τους για την παραγωγή τροφίμων και ζωοτροφών. Καταγγέλλουμε και αρνούμαστε την έκθεση του FAO που θεωρεί ότι «η Βιοτεχνολογία, απευθύνεται στις ανάγκες των φτωχών»!! Αυτή η έκθεση απλώς προσπαθεί να νομιμοποιήσει την επιβολή των γενετικά τροποποιημένων σπόρων και τη χρήση της τεχνολογίας του θανάτου, με μοναδικό σκοπό να διασφαλίσει τα κέρδη των πολυεθνικών στον αγροτικό τομέα.
Επαναβεβαιώνουμε την πλήρη αντίθεσή μας στο νεοφιλελευθερισμό και τις πολιτικές του ΠΟΕ, του ΔΝΤ και της Παγκόσμιας Τράπεζας. Αρνούμαστε ολοκληρωτικά το πιο σημαντικό όργανό τους � τις διμερείς συμφωνίες ελεύθερου εμπορίου. Αρνούμαστε τη χρήση των εμπάργκο ως πολιτικό και οικονομικό εργαλείο και είμαστε αφοσιωμένοι στην οικοδόμηση της ειρήνης σε όλες τις χώρες. Είμαστε εξίσου αφοσιωμένοι στον αγώνα ενάντια στο πατριαρχικό σύστημα που απλώς επιτείνει τις εκτροπές του καπιταλισμού. Στη Via Campesina, δουλεύουμε όλοι σκληρά για να διασφαλίσουμε ότι η ισότητα των δύο φύλων που έχουμε καταφέρει μεταφράζεται σε πραγματικές αλλαγές στις σχέσεις εξουσίας μεταξύ ανδρών και γυναικών μέσα στο κίνημά μας. Επιπρόσθετα, είμαστε αποφασισμένοι να προάγουμε τον αγώνα μας για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα των Αγροτών. Μαζί με τις αγροτικές οργανώσεις, θα σχεδιάσουμε ένα Διεθνή καταστατικό Χάρτη των Δικαιωμάτων των Αγροτών.
Μία άλλη μας δέσμευση είναι η μάχη ενάντια στις αιτίες της μετανάστευσης και τις καταστροφικές της επιπτώσεις. Απαιτούμε βελτίωση και αυστηρή προσαρμογή στις συμβάσεις του Διεθνούς Οργανισμού Εργασίας για τους αγροτο-εργάτες. Θα συνεχίσουμε τις προσπάθειές στο χώρο της εκπαιδευτικής πολιτικής σε όλα τα επίπεδα. Όλοι οι συμμετέχοντες στη IV Διεθνή Συνδιάσκεψη της Via Campesina δεσμευόμαστε να συνεχίσουμε τον αγώνα για την ευημερία και την αξιοπρέπεια των λαών μας. Να ενώσουμε όλους τους αγώνες και τις κινήσεις από το παγκόσμιο στο τοπικό και θα δημιουργήσουμε νέες μορφές συμμαχιών που θα μας ισχυροποιήσουν για να απαιτήσουμε το σεβασμό και την προστασία των δικαιωμάτων και των πολιτισμών μας».
4. Η αυτοδυναμία των λαών στα τρόφιμα
Σημαντικό μέρος των συζητήσεων αφορούσε το κρίσιμο ζήτημα «της αυτοδυναμίας των λαών στα τρόφιμα». Όπως τονίζεται στα τελικά ντοκουμέντα της συνδιάσκεψης, «το ζήτημα της αυτοδυναμίας των λαών στα τρόφιμα είναι μέγιστης σημασίας για την κατανόηση των οργανωτικών διαδικασιών του αγροτικού κόσμου. Η αυτοδυναμία των λαών στα τρόφιμα (food sovereignty) είναι το δικαίωμα όλων των ανθρώπων να καθορίσουν τις δικές τους πολιτικές γεωργίας και τροφίμων, χωρίς την άσκηση της πολιτικής «ντάμπινγκ» από άλλες χώρες. Αυτός ήταν ένας από τους πιο σημαντικούς ορισμούς για τον οποίο η διεθνής οργάνωση Via Campesina, συμφώνησε στην Παγκόσμια Διάσκεψη Κορυφής για τα Τρόφιμα το 1996, σε αντίθεση με την ιδέα της «Ασφάλειας των Τροφίμων» που πρόβαλε ο Οργανισμός Τροφίμων και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών (FAO).
Σήμερα, ο αγροτικός κόσμος αντιμετωπίζει ένα οικονομικό μοντέλο βασισμένο στη συγκέντρωση του πλούτου και της εξουσίας, που βάζει τέλος στην ασφάλεια και στην αυτοδυναμία των λαών στα τρόφιμα, στην πολιτισμική ποικιλία και στα οικοσυστήματα που διατηρούν τη ζωή στον πλανήτη. Γι� αυτό το λόγο, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η προτεραιότητα για τους αγρότες είναι να παράγουν τρόφιμα υγιεινά, απαλλαγμένα από γενετικά τροποποιημένους οργανισμούς και έξω από πολιτικές επιδιώξεις και καταστροφικά εμπορικά συμφέροντα που στηρίζει ο ΠΟΕ, αλλά που δημιουργούνται σε κάθε περιοχή του κόσμου. Η αυτοδυναμία των λαών στα τρόφιμα, σηματοδοτεί την ενεργή συμμετοχή των αγροτικών κινημάτων στη διαδικασία του ορισμού των πολιτικών στη γεωργία και στα τρόφιμα, όπου η επάρκεια της παραγωγής τροφίμων είναι η βάση για ένα σύστημα διαφοροποιημένης παραγωγής που εγγυάται την ανεξαρτησία και την αυτοδυναμία όλων των λαών του κόσμου στα τρόφιμα.
Το κρίσιμο αυτό ζήτημα, γίνεται κάθε μέρα όλο και πιο προβληματικό με την όξυνση των αντιθέσεων, από τις λεγόμενες Συμφωνίες Ελεύθερου Εμπορίου, τις συνεχιζόμενες ιδιωτικοποιήσεις που επηρεάζουν όλους τους τύπους των φυσικών πόρων, το «ντάμπινγκ», κά. Ειδικότερα οι Συμφωνίες Ελεύθερου Εμπορίου (πρωταρχικά ήταν ιδέα των ΗΠΑ), δημιουργούνται με κάθε δυνατή μορφή και κρατούν υπό απόλυτο έλεγχο όλα τα έθνη και όλες τις περιοχές. Αξίζει να σημειώσουμε ότι συμμέτοχες είναι και οι κυβερνήσεις της Λατινικής Αμερικής που διαπραγματεύονται τη Συμφωνία Ελεύθερου Εμπορίου της Αμερικής (FTAA), μία επιχειρηματική συμφωνία που μπορεί να ειδωθεί ως πιο δυσοίωνη από τις άλλες εμπορικές συμφωνίες. Είναι η ώρα για αυτές τις κυβερνήσεις να σταματήσουν να διαπραγματεύονται μυστικά και ατιμωρητί με τις «καπιταλιστικές υπερδυνάμεις». Η απελευθέρωση των αγορών μαζί με το γεγονός ότι όλοι οι παραγωγικοί πόροι κατευθύνονται σε ένα εξαγωγικό μοντέλο γεωργίας, προκαλεί αυτήν την κατάσταση των γενικευμένων υπερβολών, με το εμπόριο να στηρίζεται στο ντάμπινγκ, έτσι ώστε σήμερα σε όλο τον κόσμο τα αγροτικά προϊόντα να πωλούνται σε τιμές χαμηλότερες του κόστους παραγωγής. Αυτή είναι μία από τις αιτίες της κρίσης της οικογενειακής γεωργίας σε ολόκληρο τον κόσμο. Έτσι , η πρόσβαση στις αγορές και η πιθανή εξαφάνιση των αγροτικών επιδοτήσεων επισπεύδει και επιτείνει την κρίση.
5. Κινηματική δράση
Ως λαοί, ως οργανώσεις και ως αγρότες, κατέχουμε όπλα με τα οποία θα πολεμήσουμε τα κακά του καπιταλισμού. Γίνεται ολοένα και πιο σημαντικό να κρατήσουμε τον έλεγχο στους σπόρους, την απαλλαγή από χημικά εντομοκτόνα και λιπάσματα, να ανακτήσουμε τις αγορές και τα σημεία πώλησης για τοπικό εμπόριο, να εργαστούμε για την αυτοδυναμία στα τρόφιμα και να δημιουργήσουμε δεσμούς αλληλεγγύης μεταξύ μας. Για να πετύχουμε σε όλα αυτά, είναι απαραίτητο για τις οργανώσεις να αυτοϋπερασπίζονται και να κινητοποιούν όλον τον κόσμο. Αυτή η ικανότητα οργάνωσης δεν μπορεί να ιδιωτικοποιηθεί και εξακολουθεί να είναι ένα δικαίωμα που ανήκει στους λαούς του κόσμου».
Η Συνδιάσκεψη, έχοντας ως βάση το σύνθημα: «παγκοσμιοποίηση του αγώνα, παγκοσμιοποίηση της ελπίδας», επεξεργάστηκε άμεσο πρόγραμμα δράσης, συνδέοντας τις παγκόσμιες με τις τοπικές δράσεις. Ειδικότερα καθορίστηκε ως Εβδομάδα Δράσης κατά του ΠΟΕ και των πολυεθνικών, η 19-24 Ιουλίου 2004. Επίσης ανακηρύχτηκε η 10η Σεπτέμβρη ως διεθνής ημέρας πάλης για την «αυτοδυναμία τροφίμων» προς τιμήν του κορεάτη αγρότη Lee που πέθανε στα οδοφράγματα του Κανκούν. Επίσης καθορίστηκε η 25η Νοέμβρη ως Διεθνής Ημέρα δράσης κατά της βίας σε βάρος των γυναικών, η πραγματοποίηση ειδικής συνδιάσκεψης στις 4-8 Δεκέμβρη 2004 με αντικείμενο το σύγχρονο περιεχόμενο της αγροτικής μεταρρύθμισης, η διοργάνωση διαδηλώσεων κατά του ΠΟΕ στη νέα σύνοδο που θα πραγματοποιηθεί το Ιούνιο 2005 στο Hong-Kong, κά.