Skip to main content.
22/11/2004

Συνέντευξη Τύπου του Μιχάλη Παπαγιαννάκη, μέλους της Πολιτικής Γραμματείας του ΣΥΝ

Μ.ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΑΚΗΣ: Θέλω να σας ευχαριστήσω που ήρθατε. Με τιμάτε ιδιαίτερα. Είναι λίγο ανορθόδοξη η μέθοδος που ακολούθησα, με την έννοια ότι η διαδικασία του Συνεδρίου μας και των εκλογών των οργάνων μας είναι εσωτερική υπόθεση του Συνασπισμού φυσικά και απευθύνεται κυρίως, αποκλειστικά θα έλεγα στα μέλη και τα στελέχη και τους αντιπροσώπους στο Συνέδριο του Συνασπισμού.

Ωστόσο θεώρησα σκόπιμο να δημοσιοποιήσω ορισμένες σκέψεις και ορισμένες δηλώσεις, διότι όπως γνωρίζετε και εσείς και είναι νομίζω εντελώς φυσιολογικό και εύλογο σε μια δημοκρατική κοινωνία, πολλά απ' τα ζητήματα που θα απασχολήσουν το Συνέδριο του Συνασπισμού, έχουν γίνει ήδη ή είναι για άλλους λόγους, αντικείμενα δημόσιας συζήτησης και όχι μόνο των μελών και στελεχών του Συνασπισμού.

Και μερικά απ' αυτά ενδεχομένως έχουν και κάποιες περαιτέρω επιπτώσεις. Γι' αυτό αποφάσισα να κάνω αυτή τη δημόσια τοποθέτηση και σας ευχαριστώ επαναλαμβάνω που είσαστε εδώ πέρα.

Θα σας πω το εξής για την ευκολία του πράγματος. Επειδή εγώ θέλω να επικεντρωθούμε, φυσικά όσο μπορώ εγώ, δεν είναι δικιά σας υποχρέωση, στα ζητήματα του Συνεδρίου, σας έχω δώσει ένα κείμενο το οποίο έχω γράψει απ' το καλοκαίρι και το οποίο αποτελεί ένα είδος προσωπικής τοποθέτησης, αυτό που λέμε πλατφόρμα, που είναι ένα συνεκτικό κείμενο, με αρχή, μέση και τέλος, επομένως δεν θέλω να το επαναλάβω. Θα σας πω μερικές απ΄ τις ιδέες του.

Και σας έχω δώσει και ένα δεύτερο κείμενο που αφορά κυρίως τα ζητήματα που έχουν τεθεί στο μεταξύ διάστημα. Δηλαδή απ' τον Ιούλιο έχουν τεθεί ζητήματα όσο προχωράει το Συνέδριό μας, όσο γίνονται οι εξελίξεις και οι συγκυρίες, έχουν τεθεί και άλλα ζητήματα.

Θέλω κυρίως να τονίσω ότι στο Συνέδριο μας θα συζητήσουμε, όπως πάντα βέβαια, αλλά ίσως αυτή τη φορά έχει ένα ενδιαφέρον ιδιαίτερο, το πολιτικό προσανατολισμό του Συνασπισμού. Δηλαδή παρά το ότι πολλές φορές τίθενται από διάφορες πλευρές και γενικότερα φιλοσοφικά ή μεταφυσικά ζητήματα, το κύριο θέμα και είναι λογικό στο Συνέδριο ενός κόμματος που είναι το ανώτατο όργανό του, να συζητήσουμε τον πολιτικό του προσανατολισμό.

Αυτό περιέχει μια σειρά ζητήματα και ζητήματα φυσιογνωμίας του κόμματος, αλλά και ζητήματα οργάνωσής του και ζητήματα άσκησης πολιτικής, τοποθετήσεων επί συγκεκριμένων ζητημάτων. Δεν μπορεί κανένας πολιτικός οργανισμός να ζει εκ του αποθέματος. Είπαμε κάποια πράγματα τα οποία όλοι θεωρούμε καλά γι' αυτό είμαστε σ' αυτό το κόμμα, αυτά ισχύουν και επομένως δεν κάνουμε τίποτα άλλο;

Πολλοί λένε, μήπως είναι και χρειάζεται να γίνει ένα Συνέδριο τομής. Χρησιμοποιείται μάλιστα η έκφραση από ορισμένους συντρόφους μου, μιας αριστερής στροφής του Συνασπισμού. Εγώ θεωρώ ότι πρέπει να είναι ένα Συνέδριο συνέχειας, έχουμε ένα κόμμα το οποίο έχει μια ιστορικότητα, έχει μια διακριτότητα, δεν είναι πια νήπιο, έχουν περάσει χρόνια από τότε που δημιουργήθηκε. Και βεβαίως χρειάζονται και οι νεωτερισμοί και οι καινοτομίες.

Αυτό σημαίνει γενικότερη αναπροσαρμογή του λόγου μας, του προγραμματικού και του πολιτικού λόγου μας στην ελληνική πολιτική σκηνή. Αυτό νομίζω ότι είναι το πρώτο διακύβευμα στο Συνέδριό μας και θέλει συζήτηση πολλή.

Η θέση την οποία υπερασπίζομαι και την οποία σας έχω μοιράσει βεβαίως, είναι ότι δεν χρειαζόμαστε τομές, φαντασιακές περισσότερο κατά τη γνώμη μου, οι οποίες να οδηγούν τον Συνασπισμό στο να είναι ένα κόμμα όπως λένε πολλοί σύντροφοί μου στην Ευρώπη και έχει ενδιαφέρον όταν κάνουν την αντίστοιχη κριτική, κόμμα λέει παρατήρησης, μαρτυρίας και αποκάλυψης.

Δεν θέλουμε ένα τέτοιο κόμμα. Η μαρτυρία, η παρατήρηση, η αποκάλυψη, η καταγγελία, είναι χαρακτηριστικά όλων των κομμάτων και πρέπει να την έχει βεβαίως και κυρίως η Αριστερά, η οποία αντιτίθεται στην υπάρχουσα κατάσταση των πραγμάτων. Όμως αυτό δεν αρκεί. Ή τουλάχιστον αυτό που αποκαλούσαμε και αποκαλούμε πάντα ανανεωτική, ευρωπαϊκή, σύγχρονη, δημοκρατική, εκσυγχρονιστική, μεταρρυθμιστική Αριστερά, έχει πάντα πλάι με την καταγγελία την κριτική κλπ, την πρόταση.

Την πρόταση όχι τη συγκεκριμένη, τεχνική λύση, γιατί μερικοί το διαστρεβλώνουν και τι θα γίνουμε εμείς τεχνοκράτες της εξουσίας, να δίνουμε προτάσεις στην εξουσία; Όχι. Έχει την πρόταση την προγραμματική και την πολιτική, μέσα απ' την οποία βγαίνει η αντίληψή της για την κοινωνία.

Να σας δώσω ένα παράδειγμα. Όταν κουβεντιάζουμε για το συγκοινωνιακό στην Αθήνα, υπάρχουν αυτοί που θέλουν να διευκολύνουν την καλύτερη κίνηση των Ι.Χ. αυτοκινήτων. Και υπάρχουν και εκείνοι που λένε και θεωρώ ότι είναι η αριστερή αντίληψη, ότι πρέπει να βρούμε τον τρόπο να περιορίσουμε την ιδιωτική αυτοκίνηση, να ενισχύσουμε τη μαζική μεταφορά, την εναλλακτική χρήση των μέσων μαζικής μεταφοράς, νέους τρόπους μαζικής μεταφοράς, από ποδήλατο μέχρι τον ποδαρόδρομο και ένα σωρό πράγματα τέτοια τα οποία ανήκουν στην Αριστερά.

Αυτό δεν είναι διευκόλυνση της εξουσίας. Είναι μέσω μιας πρότασης που μπορεί να είναι και συγκεκριμένη και αποτελεσματική, η εκδήλωση της αντίληψης που έχει η Αριστερά για την πόλη. Είναι ένα παράδειγμα. Θα μπορούσα να αναφερθώ στην γεωργία.

Όταν εμείς λέμε ότι είμαστε εναντίον της εντατικοποίησης της γεωργίας, είναι σωστό και λέμε παράλληλα και σαν πρόταση χρήση των βιολογικών μεθόδων παραγωγής και καλλιέργειας, χρήση των οικολογικών μεθόδων για την αύξηση της παραγωγής που υπάρχουν, αλλά θέλουμε και έρευνα και εφαρμογή, αυτό δεν είναι για να διευκολύνουμε τον Υπουργό Γεωργίας της χώρας. Είναι για να δείξουμε στους γεωργούς ότι υπάρχει και άλλος δρόμος.

Και θα μπορούσα να συνεχίσω με δεκάδες παραδείγματα. Σας έδωσα δύο, δεν θέλω να πάω παραπέρα. Δεν θέλουμε κόμμα μαρτυρίας, καταγγελίας και μόνο, αλλά και πρότασης, η οποία να περιέχει άλλη αντίληψη για τον κόσμο, την κοινωνία, την Ελλάδα μας, τους πολίτες.

Και βεβαίως τους πολίτες όπως πάντα τους πιο αδύνατους, τους κυνηγημένους, τους διωκόμενους, τους περιθωριοποιημένους. Αυτό που λέμε των κατωτέρων όπως λένε μερικοί κοινωνικών τάξεων.

Ναι, αλλά πρέπει να πούμε ότι αυτό, η υποστήριξή τους η οποία πρέπει να είναι αδήριτη ανάγκη για την Αριστερά, την έχει στο γονίδιό της, δεν μπορεί να μένει εκεί. Δεν πρόκειται να δουν καλύτερη μέρα ούτε αύριο, ούτε σε μια προοπτική ιστορική, εάν δεν κερδίσουν την συμπαράσταση και την υποστήριξη ευρύτερων κοινωνικών στρωμάτων. Των δυναμικών και δημιουργικών κοινωνικών στρωμάτων, που δεν έχουν μία απόλυτη ιδιοτέλεια μέσα στην οικονομία, αλλά που μπορούν να καταλάβουν και αξίες και μεταϋλιστικές αξίες και την έννοια της αλληλεγγύης και την έννοια της δημιουργικότητας κλπ.

Αυτό σημαίνει όμως άλλου τύπου πολιτική. Σημαίνει ένα κόμμα που δεν είναι μόνο ένα συνδικάτο, αλλά είναι ένα κόμμα που έχει μια ηγεμονική πολιτική αντίληψη για την κοινωνία και για το μέλλον της. Και αυτό πρέπει να μεταφράζεται σε συγκεκριμένα πράγματα.

Δεν μπορεί ο Συνασπισμός π.χ. να μην έχει μία εναλλακτική πρόταση εξουσίας. Και θέλω να σας πω, επειδή μερικοί λένε, «μα, τι είναι αυτά τα πράγματα, καλλιεργείτε τον κυβερνητισμό, τον παραγωντισμό κλπ», θέλω να σας πω, θα παρακαλούσα τον οποιοδήποτε τα λέει αυτά, με πλήρη ψυχραιμία και χωρίς διάθεση αντιδικίας, να μου πει ποιο αριστερό κόμμα σε όλη την ιστορία της Αριστεράς εδώ και δύο αιώνες, είπε ότι δεν θα έχει πολιτική συνεργασία και συμμαχία.

Αυτό δεν σημαίνει παράδοσή του σε άλλα κόμματα. Δεν σημαίνει τέτοια πράγματα. Σημαίνει ότι υπό όρους, προϋποθέσεις, συνθήκες, αναλύσεις σε συγκεκριμένες συγκυρίες, θέλει να πετύχει πράγματα για την κοινωνία και τους πολίτες. Πέστε μου ένα κόμμα που δεν έχει πολιτική συμμαχία. Είναι «καταπληκτικό» να λέγεται αυτό στο Συνασπισμό.

Έχει δίκιο ο Λεωνίδας ο Κύρκος, που έλεγε, «βρεθήκαμε σε έναν ακραίο πρωτοφανή «σεχταρισμό», όταν λέγαμε τέτοια πράγματα. Απίστευτα πράγματα. Αλλά να τα αποδραματοποιήσουμε. Δεν έχουν άμεσες συνέπειες. Δεν σημαίνει ότι αύριο το πρωί θα πάμε να βρούμε το τάδε κόμμα, να κάνουμε κυβέρνηση. Είναι αστεία πράγματα.

Θέλω επίσης να τονίσω ότι υπάρχουν ζητήματα που αφορούν και τη συμμετοχή μας τη γενικότερη στο πολιτικό σύστημα. Ξέρετε το κλασικό παράδειγμα, στο οποίο δεν θα ήθελα να επικεντρωθούμε, της Προεδρίας της Δημοκρατίας. Ακούγεται η απίστευτη αντίληψη, κατά τη γνώμη μου, ότι η Αριστερά πρέπει να έχει κάποιον, να υπάρχει κάποιος απ' την Αριστερά που να γίνει Πρόεδρος της Δημοκρατίας.

Αυτό δεν σημαίνει ότι αύριο το πρωί ο Μιχάλης ο Παπαγιαννάκης πρέπει να είναι Πρόεδρος της Δημοκρατίας, καταλάβατε; Σημαίνει ότι θα δούμε, ανάλογα με την εξέλιξη των θεσμικών ζητημάτων. Ξέρουμε πολύ καλά ότι δεν είμαστε εμείς που προτείνουμε Πρόεδρο της Δημοκρατίας, η Κυβέρνηση τον προτείνει. Η αντιπολίτευση συμφωνεί ή δεν συμφωνεί, μαζεύονται 180 βουλευτές ή όχι, βγαίνει Πρόεδρος της Δημοκρατίας ή γίνονται εκλογές, έτσι δεν είναι;

Τότε να το κρίνουμε αυτό και να πούμε, όχι. Ή δεν θέλουμε το πρόσωπο, δεν μας αρέσει ο Παπαδόπουλος και θέλουμε τον Παπαϊωάννου ή δεν θέλουμε κανέναν, διότι δεν υπάρχει κανείς διαθέσιμος, αλλά όχι ως θέμα αρχής, είναι απαράδεκτο. Και βεβαίως είναι επίσης απαράδεκτο μ' αυτή την ευκαιρία να ξεχνάμε, ότι παίζονται και άλλα παιχνίδια στα οποία κάνουμε δήθεν ότι δεν μετέχουμε ή δεν ξέρουμε, αλλά μας αφορούν.

Θέλει εκλογές ή όχι η Κυβέρνηση; Θέλει εκλογές ή όχι η αξιωματική αντιπολίτευση με κάθε κόστος; Ποιος μπορεί να το απαντήσει αυτό; Και δεν κρίνω απαραίτητο να μπαίνουν ζητήματα και προσωπικά και κρίσεων, μεταξύ των οποίων και για τον ίδιο μας τον Πρόεδρο τον Νίκο τον Κωνσταντόπουλο. Είναι ο Πρόεδρος του Συνασπισμού εδώ και 10 χρόνια, δεν μπορείς να βγαίνεις και να λες, όπως μερικοί σύντροφοί μας από κάποια κεκτημένη ταχύτατα ίσως, να κατεδαφίζεις το πρόσωπο, να κατεδαφίζεις την πολιτική του αντίληψη κλπ. και μάλιστα με ασαφέστατες εκφράσεις.

Θα ήθελα, λοιπόν, να μην επικεντρωθούμε εκεί, να το αφήσουμε. Η θέση αρχής είναι, ότι ναι, βεβαίως δικαιούται κάποιος από την Αριστερά να γίνει Πρόεδρος της Δημοκρατίας, στη συγκεκριμένη περίπτωση θα το κρίνουμε όταν έρθει η πρόταση και θα δούμε και πως θα είναι διαμορφωμένη η συγκυρία.

Στο Συνέδριό μας, λοιπόν, δεν πρέπει να συζητήσουμε τέτοια πράγματα. Πρέπει να συνεχίσουμε σε σχέση με τον προγραμματικό και τον πολιτικό μας λόγο, την αναπροσαρμογή του, την επικαιροποίησή του, την μεγαλύτερη αποτελεσματικότητά του. Έχουμε να συμπληρώσουμε πράγματα σε πολλούς τομείς. Θα δείτε μέσα στην πλατφόρμα που σας έχω δώσει και στην οικονομία και στην περιφερειακή ανάπτυξη κλπ.

Να πάρω μερικά αν θέλετε ζητήματα που είναι λίγο πιο επίμαχα. Νομίζω ότι πρέπει να εμβαθύνουμε πάρα πολύ γιατί οι συνθήκες γίνονται όλο και χειρότερες, την αντίληψή μας για την πολιτική ενοποίηση της Ευρώπης. Θεωρώ ότι η πολιτική ενοποίηση της Ευρώπης, όπως και να γίνει, είναι η πιο αριστερή πρόταση που υπάρχει αυτή τη στιγμή πάνω στο τραπέζι, η πολιτική ενοποίηση, και μάλιστα κατά προτίμηση σε ομοσπονδιακή μορφή και βάση.

Επομένως σ' αυτό το πλαίσιο πρέπει να αναλύσουμε και τα υπόλοιπα ζητήματα της ευρωπαϊκής μας πολιτικής και της ελληνικής πολιτικής, που είναι ευρωπαϊκή, που πάει από την οικολογία μέχρι την οικονομία, μέχρι τα ελλείμματα, μέχρι οτιδήποτε.

Λένε, λοιπόν, μερικοί ναι, αλλά το Ευρωσύνταγμα είναι κακό. Εγώ θα σας έλεγα το εξής, δεν πρέπει ούτε εκεί να επικεντρώσουμε μια τέτοια διαμάχη που να το κάνουμε και στο Συνέδριό μας θέμα ζωής και θανάτου. Δεν μπορεί σίγουρα το Ευρωσύνταγμα να αναλυθεί και να πάρουμε θέση πάνω σ' αυτό με επιχειρήματα νομικά και συνταγματολογικά. Τα επιχειρήματα είναι πολιτικά, τα επιχειρήματα αφορούν εναλλακτικές λύσεις. Αν δεν εγκριθεί, τι θα γίνει;

Εγώ δεν σας κρύβω ότι είμαι υπέρ. Δεν θεωρώ θέμα ζωής ή θανάτου το να είναι κανείς υπέρ ή κατά, εφ' όσον έχει μια γενικότερη αντίληψη για την πολιτική ενοποίηση της Ευρώπης. Επειδή υπάρχει ζήτημα, εισηγούμαι και προτείνω στο Συνέδριό μας να αποφασίσει τη διεξαγωγή εσωκομματικού δημοψηφίσματος. Να κληθούν όλα τα μέλη μας, μετά από ένα μήνα δημόσιας συζήτησης, στις οργανώσεις μας δημόσια, στις εφημερίδες, παντού, να ψηφίζουν και τα μέλη εν επιγνώσει.

Υπάρχουν και άλλα ζητήματα. Εγώ δεν θεωρώ π.χ., ότι έχουμε λύσει αυτονόητα τα προβλήματα των συνεργασιών προς τη μια ή την άλλη κατεύθυνση. Δεν μ' αρέσει η συνεργασιολογία. Δεν χρησιμοποιώ δε ποτέ τη λέξη Κεντροαριστερά παραδείγματος χάρη, αλλά επιμένω να χρησιμοποιώ την έκφραση, σύγκλιση δυνάμεων που εμπνέονται από το δημοκρατικό σοσιαλισμό, την οικολογία, τον εκσυγχρονισμό, τον ευρωπαϊσμό και τον φεντεραλισμό, γιατί αυτό είναι ο τρόπος να αντιμετωπίσουμε και τα προβλήματα στην Ελλάδα και στην Ευρώπη και στην παγκοσμιοποίηση η οποία επελαύνει ακάθεκτη και πρέπει να έχουμε άποψη όλοι, διότι μας αφορά κάθε μέρα.

Θεωρώ επίσης ότι πρέπει να έχουμε αντίληψη για τη σύγκλιση δυνάμεων της Αριστεράς. Βεβαίως. Η Αριστερά έχει κληρονομήσει μια άθλια κατάσταση κατακερματισμένη.

Να γίνουν προσπάθειες. Θεωρώ ότι η προσπάθεια που έγινε με το ΣΥΡΙΖΑ ήταν παράδειγμα προς αποφυγή. Το έχω πει και θα το ξαναπώ. Δεν έγινε σε προγραμματική και πολιτική βάση, μετά από συζήτηση και όσμωση και συμφωνία. Έγινε κάτω από την πίεση ενδεχομένως των εκλογών και απέδειξε και κατά τη διάρκεια των εκλογών και μετά τις εκλογές με το Κυπριακό και άλλες ευκαιρίες, ότι ήταν πάρα πολύ σαθρή. Δεν είναι όμως η ερμηνεία αυτή που μας αποδίδουν μερικοί ή που μου αποδίδουν εμένα προσωπικά, ότι θέλω να καταστρέψω το ΣΥΡΙΖΑ, να τον κλείσω φυλακή ή να τον θάψω.

Προτείνω να γίνει από την αρχή, από μηδενικής βάσεως συζήτηση των δυνάμεων της Αριστεράς που είναι, ήταν, θέλουν να είναι ή μπορεί να εμφανιστούν άλλες στο ΣΥΡΙΖΑ για τη δημιουργία ενός πραγματικού διαλόγου με στόχο βαθύτερη σύγκλιση των δυνάμεων της Αριστεράς. Με ανοιχτό ορίζοντα, χωρίς προαπαιτούμενα, χωρίς όμως και αυτονόητες δηλώσεις. Δεν ανήκει στην Αριστερά όποιος δηλώνει ντε και καλά ότι είναι αριστερός, ούτε έχει μια ταμπελίτσα στο κεφάλι του ή στην πλάτη του που λέει, ότι είναι Αριστερά και ότι αυτό του αποδίδει πλήρη ασυλία για ό,τι και να πει μετά.

Δεν δικαιούται κανείς να βγαίνει και να λέει στον Συνασπισμό, ο οποίος έκανε την καλύτερη και ουσιαστικότερη και σοβαρότερη συζήτηση για το Κυπριακό και το Σχέδιο Ανάν και πήρε όποια απόφαση πήρε, δεν δικαιούται κανείς να βγαίνει την άλλη μέρα και να του πετάει μαύρο και να λέει ΝΑΙ, ΟΧΙ ή yes. Δεν είναι δυνατά αυτά τα πράγματα. Είναι απαράδεκτα. Δεν είναι ούτε συζήτηση, ούτε διάλογος, ούτε τίποτα.

Να μπούμε στο διάλογο και να πάμε όλοι χωρίς προαπαιτούμενα. Εγώ θα ζητήσω από το Κόμμα μου, εάν το θελήσει και το εγκρίνει στην απόφαση, θα είμαι υποψήφιος να μετέχω στην αντιπροσωπεία που θα πάει να κάνει αυτή τη συζήτηση. Όχι μόνος μου βέβαια, μαζί με άλλους.

Μπαίνουν και άλλα ζητήματα στο Κόμμα μας. Μπαίνει, ας πούμε, το θέμα το οργανωτικό. Μαζεύω ένα σωρό καταστατικές προτάσεις. Εγώ θα έλεγα, ότι παρά είναι πολλές, κινδυνεύουμε να αδικήσουμε το Συνέδριο μας και κινδυνεύουμε να αδικήσουμε και το καταστατικό μας και να αδικήσουμε και μια πολιτική αντίληψη για την Αριστερά που δεν μπορεί να λέει, ότι τα πολιτικά προβλήματα λύνονται με καταστατικές ρυθμίσεις και οργανωτικές διευθετήσεις.

Ίσως θα έπρεπε να πάμε πίσω αυτά τα πράγματα. Υπάρχουν όμως δυο - τρία ζητήματα που πρέπει να τα λύσουμε τώρα, γιατί έχουν άμεση πολιτική επίπτωση. Να εκλέγεται ο Πρόεδρός μας από το Συνέδριο ή από την Κεντρική Επιτροπή; Δεν σας κρύβω ότι είμαι μεταξύ εκείνων, αν δεν είμαι εκείνος που είχε πρώτος την πρωτοβουλία το '93 να επιμείνει να εκλέγεται ο Πρόεδρος από το Συνέδριο, για να έχει μεγαλύτερη νομιμοποίηση, για να υπάρχουν λιγότερα παιχνίδια σε ένα σώμα 1.000 ανθρώπων γίνονται λιγότερα παιχνίδια.

Εγώ δεν είμαι εναντίον των παιχνιδιών. Όλα παίζονται στην πολιτική. Αλλά όμως καλό είναι να εκφράζεται περισσότερο και η βάση. Να εκλέγεται, λοιπόν, από το Συνέδριο. Υπάρχει η βάσιμη αντίρρηση από πολλούς συντρόφους και την σέβομαι απόλυτα, που λένε, ότι δεν μπορεί ο Πρόεδρος εκλεγόμενος από το Συνέδριο να είναι εν συνεχεία ανεξέλεγκτος για 2-3-4 χρόνια. Να μην δίνει λογαριασμό σε κανέναν και να λέει -στην χειρότερη περίπτωση, δεν έχει γίνει αλλά λέω, ακραία περίπτωση- και να έχετε αντίρρηση δεν με νοιάζει, γιατί εγώ έχω τη νομιμοποίηση του Συνεδρίου.

Να βρούμε ένα τρόπο. Ξέρετε η αστική δημοκρατία, η σοβαρή, η αιωνόβια τα έχει λύσει αυτά τα προβλήματα από αιώνων. Μπορεί θαυμάσια να εκλέγεται από το Συνέδριο και να ελέγχεται με ειδικές πλειοψηφίες, μέχρι και καθαίρεσης του από ειδικές πλειοψηφίες της Κεντρικής Επιτροπής. Παραδείγματα όσα θέλετε, αν νομίζετε ότι είναι κάτι πολύ πρωτότυπο. Και ο Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών εκλέγεται από το λαό και μπορεί το Κογκρέσο με ειδική πλειοψηφία να τον διώξει. Θέλω να πω δηλαδή, δεν είναι κάτι το τρομακτικά περίεργο και πρωτότυπο.

Να το λύσουμε, λοιπόν, έτσι. Να μην βάζουμε ψευτοδιλήμματα στον εαυτό μας. Να το λύσουμε κι αυτό μ' αυτό τον τρόπο. Νομίζω, ότι μπορούμε να το κάνουμε. Ένα τελευταίο, θα μπορούσα να σας πω και άλλα, ένα τελευταίο που με καίει πάρα πολύ. Ο ΣΥΡΙΖΑ, ένα από τα ελαττώματά του ήταν ότι αφαίρεσε από τον τίτλο, από την προσπάθειά μας την Οικολογία. Είναι συμβολικό, είχαμε κάνει ολόκληρη μάχη να την βάλουμε στον τίτλο του Συνασπισμού, την αφαιρέσαμε.

Αλλά αφήστε τα σύμβολα, επί της ουσίας: ή θεωρούμε πράγματι και το πιστεύουμε βαθιά, είμαι βαθύτατα πεπεισμένος, ότι πρέπει να βάλουμε την Οικολογία όχι σαν μια δόση ή σαν μια τσόντα στην αντίληψη της Αριστεράς, να είναι αν θέλετε, στο γονίδιο της Αριστεράς, το οποίο σημαίνει να είναι σε όλες τις εκφάνσεις της, σε όλες τις πολιτικές της, σε όλες τις παρεμβάσεις της, και σ' αυτό που ζητάει από την ελληνική κοινωνία. Δεν μπορείς να λες πολιτική για τον τουρισμό και όχι οικολογία.

Για τη γεωργία σκεφτόμαστε και λέμε, τι θα κάνουμε με τους γεωργούς, αλλά χωρίς οικολογική αντίληψη και πτυχή. Ή οι μεταφορές, οι συγκοινωνίες, οτιδήποτε. Δεν το έχουμε καταφέρει. Πρέπει να το καταφέρουμε. Είναι θέμα ουσιαστικό, είναι θέμα αποτελεσματικότητας και είναι και θέμα πολιτικό. Δυνάμεις, άνθρωποι, άτομα, ομάδες στην Ελλάδα, που εμπνέονται απ' αυτές τις αρχές και που είναι κοντά μας και που περιμένουνε εμείς να συμβάλλουμε στην όσμωση της Αριστεράς και της Οικολογίας και χωρίς κουβέντες στον αέρα, κόκκινο - πράσινο και τέτοια, επί της ουσίας περιμένουν να το κάνουμε για να βοηθήσουν και εκείνες και να συμβάλλουν στην αλλαγή πολλών πραγμάτων στην χώρα μας.

Πολλοί λένε, και τελειώνω, ότι στο Συνέδριό μας θα μπούνε διλήμματα του τύπου που σας είπα στην αρχή, δεξιάς και αριστεράς στροφής κλπ. Νομίζω ότι είναι λάθος. Εγώ δεν θέλω να μεταχειρίζομαι την μικρότητα ορισμένων επιχειρημάτων, ξέρω ότι ακούγεται και να το πούμε κι αυτό καθαρά, ο Παπαγιαννάκης και κάποιοι άλλοι θα σας πάρουν στο ΠΑΣΟΚ ή είναι ήδη κιόλας στο ΠΑΣΟΚ.

Έχω δηλώσει, ότι θα είμαι ο τελευταίος που θα το κάνω. Όχι για κανένα πείσμα, γιατί υποθέτω ότι οι δικές μου οι αντιλήψεις έχουν άλλη κατεύθυνση. Φοβάμαι ότι κάποιες άλλες πολύ σκληρές αντιλήψεις μπορεί να καταλήξουν σε τέτοια πράγματα, αλλά δεν μ' ενδιαφέρει, δεν θα χρησιμοποιήσω τέτοια επιχειρήματα.

Αν υπάρχει ένα δίλημμα, υπάρχει πραγματικά στο Συνασπισμό. Το δίλημμα είναι εάν θα πάρουμε θέσεις, τοποθετήσεις, κατευθύνσεις, προσανατολισμούς με απόλυτη ειλικρίνεια και καλή πίστη. Εγώ δεν την αμφισβητώ σε κανέναν και με βάθος προβληματισμού. Οι απόψεις αυτές όμως θα μας περιχαρακώνουν, θα μας κλείνουν μέσα στον κλειστό όρμο, στο λιμάνι της παράδοσης που έχουμε κληρονομήσει είτε από τη δογματική Κομμουνιστική Αριστερά, είτε από την Ανανεωτική Αριστερά, που τη συμπαθούσα εγώ περισσότερο βεβαίως, αλλά θα έχουμε χάσει το παιχνίδι.

Το δίλημμα είναι: ή να βγούμε στις ανοιχτές θάλασσες με ρίσκο, με μπούσουλα μερικές βασικές αρχές που τις έχουμε κατακτημένες και τις έχουμε και διατυπωμένες και με διαδραστική, όπως λένε, σχέση με τα μεγάλα ρεύματα- από τα παραδοσιακά του Δημοκρατικού Σοσιαλισμού, του εκσυγχρονισμού, του ευρωπαϊσμού μέχρι τα νεώτερα που είναι η Οικολογία, η οικουμενοποίηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, η διάθεση για μια άλλη παγκοσμιοποίηση που εκφράζεται μέσα από κινήματα τα οποία δεν πρέπει να τα κάνουμε είδωλα- πρέπει να κεφαλαιοποιούμε αυτές τις εμπειρίες και εκεί να παίξουμε.

Γιατί νομίζω ότι αυτό έχει σημασία για την Αριστερά, έχει σημασία για την Ευρωπαϊκή Αριστερά που ψάχνει ίσιους δρόμους, έχει σημασία για τη χώρα μας, έχει σημασία για την Ευρώπη, έχει σημασία για τον κόσμο.

    Α.ΚΑΒΒΑΔΙΑ («ΝΕΤ»): Κύριε Παπαγιαννάκη, απ' ότι κατάλαβα από την τοποθέτησή σας, δεν θα ήσασταν αντίθετος στην ενδεχόμενη υποψηφιότητα του Νίκου Κωνσταντόπουλου για την Προεδρία. Αυτό που θέλω να σας ρωτήσω είναι, αν φοβάστε πως το θέμα αυτό μπορεί να αναδειχθεί σε μείζον στο Συνέδριό σας.

Μ.ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΑΚΗΣ: Το φοβάμαι και ζητώ απ' όλους, κάνω έκκληση να το αποφύγουμε, να αυτοσυγκρατηθούμε, δεν μας αφορά στο κάτω - κάτω από την άποψη της διαδικασίας, δεν προβλέπει το Σύνταγμα προεκλογική εκστρατεία για τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Το Σύνταγμα προβλέπει ότι κάποια στιγμή βγαίνει η Κυβέρνηση, ένα μήνα προτού λήξει η θητεία του προηγούμενου Προέδρου και λέει, προτείνω τον κύριο τάδε και υπάρχει συναίνεση ή δεν υπάρχει.

Τότε, λοιπόν, να τοποθετηθούμε ανάλογα με τη συγκυρία. Δεν υπάρχει λόγος να το κάνουμε θέμα μεταφυσικό και γενικής αρχής μέσα στο Συνέδριό μας και να χωριστούμε σε τέτοια ψευτο-ζητήματα.

    Μ.ΜΠΕΝΕΚΗ («ΑΘΗΝΑ 98,4»): Κύριε Παπαγιαννάκη θα ήθελα να μου πείτε, πού κατά τη γνώμη σας οφείλεται αυτή η ομοβροντία των επιθέσεων που δέχθηκε ο κ. Κωνσταντόπουλος μόλις πρόβαλε ως πιθανός υποψήφιος; Και να κρίνετε λίγο αυτό το επιχείρημα που προβάλλουν κυρίως η κα Διαμαντοπούλου και ο κ. Βενιζέλος περί '89, αφήνοντας απέξω την κα Δαμανάκη, τον κ. Ανδρουλάκη.

Μ.ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΑΚΗΣ: Θεωρώ, ότι η επιστροφή στα επιχειρήματα του '89 κλπ. είναι ξεθυμασμένες πια πολιτικές και αυτό φάνηκε και από την αποτελεσματικότητά τους, ξεχαστήκανε σε λίγες ώρες. Αν θέλει ποτέ κανείς να ανοίξει ιστορικά και πολιτικά αυτή τη συζήτηση, δεν θα την ανοίξουμε έτσι. Και δεν θα την ανοίξουμε με όρους μετάνοιας, συγνώμης. Αυτά είναι απαράδεκτα πράγματα.

Το θέμα είναι πολιτικό. Προφανώς αυτές οι αντιδράσεις «εντερικές» και σοβαρές και λογικές και εμπαθείς λιγάκι, έχουν σχέση με άλλα προβλήματα που δεν τα γνωρίζουμε καλά. Προφανέστατα έχουν σχέση με εσωπασοκικές αντιφάσεις και αντιθέσεις αλλά εμένα δεν μου πέφτει λόγος να κάτσω να τις διερευνήσω. Απλώς λέω, ότι αυτά που πάνε να πούνε δημόσια δεν ισχύουν.

    κ.ΑΛΙΦΕΡΟΠΟΥΛΟΣ («ALPHA»): Για το ίδιο θέμα. Σε κάθε περίπτωση, επειδή μιλήσατε, ότι δεν είναι θέμα αρχής και δεν μπορεί να είναι θέμα αρχής το όχι Πρόεδρος από την Αριστερά, είναι θέμα συζήτησης. Εσείς πώς βλέπετε την υποψηφιότητα Νίκου Κωνσταντόπουλου στο γενικότερο πολιτικό τοπίο έτσι όπως διαμορφώνεται; Είναι το πρώτο ερώτημα και έχω άλλο ένα.

Μ.ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΑΚΗΣ: Δεν θέλω να μπω σ' αυτό το θέμα, ειλικρινά σας το λέω, δεν υπεκφεύγω την ερώτησή σας. Δεν υπάρχει τέτοιο θέμα. Αν με ρωτάτε αν εκτιμώ τον Νίκο Κωνσταντόπουλο ως πολιτικό και ως άνθρωπο, βεβαίως. Αν με ρωτάτε πώς είναι δυνατόν σε ορισμένες περιπτώσεις, ακραίες βεβαίως, να βγαίνουν κάποιοι και να λοιδορούν ή να βρίζουν τον Κωνσταντόπουλο τον οποίον είχαν Πρόεδρο 11 χρόνια, αυτό είναι αντίφαση. Αλλά αυτό είναι το θέμα; Δεν είναι αυτό το θέμα.

Εγώ θα μπορούσα να του ασκήσω ισχυρότατη κριτική τον Ιανουάριο ή όποτε γίνει η πρόταση, ανάλογα με το πώς θα γίνει η πρόταση και πώς θα την δεχτεί και αν θα την δεχτεί , γιατί τώρα παίζουμε και με τις προθέσεις του. Μπορεί να του κάνω κριτική, να μην μ' αρέσει ο τρόπος αποδοχής του και η ερμηνεία που θα δώσει. Είμαι ελεύθερος πολίτης και μέλος του Συνασπισμού και συνηθισμένος να είμαι και λιγάκι αθυρόστομος, αλλά και όλα τα άλλα μέλη θα έχουν το δικαίωμα να το κάνουν. Τώρα θα το κάνω;

    κ.ΑΛΙΦΕΡΟΠΟΥΛΟΣ («ALPHA»): Το δεύτερο ερώτημα έχει να κάνει με την πολιτική των συνεργασιών. Περιγράψατε κάποια πολιτική συνεργασιών που επιχειρήθηκε σε προγενέστερους χρόνους από το Συνασπισμό και απ' ότι καταλάβαμε, ήσασταν νομίζω σαφής, ότι είσαστε υπέρ της πολιτικής των συνεργασιών με τις ευρύτερες δυνάμεις τις προοδευτικές, αν κατάλαβα καλά, και δυνάμεις της Αριστεράς.

Μ.ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΑΚΗΣ: Ναι, βεβαίως.

    κ.ΑΛΙΦΕΡΟΠΟΥΛΟΣ («ALPHA»): Είστε έτοιμος να ανοίξετε και μία κουβέντα, εάν θα σας δοθεί αυτή η δυνατότητα και με το ΚΚΕ και μια κουβέντα ενδεχομένως και με το ΠΑΣΟΚ; Δηλαδή και από τη μία πλευρά του Συνασπισμού αν το δούμε χωρομετρικά και από την άλλη;

Μ.ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΑΚΗΣ: Από οποιαδήποτε πλευρά, απλώς θέλω να σας πω ένα πράγμα, αλλά είναι η δικιά μου πολιτική πεποίθηση ...

    κ.ΑΛΙΦΕΡΟΠΟΥΛΟΣ («ALPHA»): Σε προσωπικό επίπεδο ρωτάω.

Μ.ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΑΚΗΣ: Ναι, δεν θα ήθελα να σας πάρω μισή ώρα να σας την εξηγήσω γιατί, αλλά θέλω να σας πω, ότι εγώ δεν θα ήμουν υπέρ του ανοίγματος τέτοιας συζήτησης με το ΚΚΕ.

    κ.ΑΛΙΦΕΡΟΠΟΥΛΟΣ («ALPHA»): Ο λόγος;

Μ.ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΑΚΗΣ: Θεωρώ, ότι θα ήταν η ακύρωση μιας γιγάντιας προσπάθειας ανανέωσης της Αριστεράς που έχει ξεκινήσει εδώ και 40 τόσα χρόνια και η οποία λόγω του σημερινού τρόπου με τον οποίον τίθεται η πολιτική και η αντιπαράθεση και η αντίληψη για την πολιτική στη χώρα μας, στην Ευρώπη και στον κόσμο, είναι αδύνατον να βρει κοινά σημεία.

Αυτό δεν σημαίνει όχι σε συνεργασίες συνδικαλιστικές, αυτοδιοικητικές και άλλες, αυτό είναι μπανάλ, είναι αυτονόητο, το λέμε όλοι και το υποστηρίζω και εγώ ανάλογα με τις συνθήκες και ανάλογα με τη συγκυρία. ʼλλο πράγμα η σύγκλιση η γενικότερη και η όσμωση.

    ΑΛΙΦΕΡΟΠΟΥΛΟΣ: Είναι θέση αρχής προσωπική σας το «δεν συζητώ με το ΚΚΕ»;

Μ.ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΑΚΗΣ: Σήμερα;

    ΑΛΙΦΕΡΟΠΟΥΛΟΣ: Ναι.

Μ.ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΑΚΗΣ: Προφανώς.

    Α.ΤΑΣΟΥΛΑ («ΜΕGΑ»): Η Νεολαία του Συνασπισμού κατέκρινε την παρουσία του κ. Κωνσταντόπουλου στην ΟΝΝΕΔ. Εγώ θα ρωτήσω πώς το σχολιάζετε, πιστεύετε ότι έκανε καλά ο Πρόεδρος που πήγε στο συνέδριο της ΟΝΝΕΔ;

Μ.ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΑΚΗΣ: Είδατε τι παθαίνουμε τώρα; Μπήκε το θέμα αυτό στην ιστορία της Προεδρίας, το οποίο θα ήταν εντελώς αυτονόητο. Εγώ έχω πάει προσωπικά σε 10 εκδηλώσεις της ΟΝΝΕΔ.

Δεν είμαι Πρόεδρος του Κόμματος θα μου πείτε, ήμουν Ευρωβουλευτής του όταν πήγαινα και είχα κατηγορηθεί και το θεωρούσα αστείο. Έλεγε τα θέματα στα οποία πάω και συζητάω και λέω την άποψή μου, αν έχετε κάποια άλλη άποψη ή θεωρείτε ότι είπα μια άποψη που παραβαίνει τις αρχές του Κόμματος, κάντε μου κριτική.

Αλλά αν είπα τα σωστά πράγματα και τα άκουσαν άλλοι, το ερώτημα είναι γιατί κάνουμε κι εμείς ανάλογες εκδηλώσεις. Έμπλεξε το θέμα με την προεδρία και τα κάναμε μούσκεμα.

Αν θα μπορούσα να κάνω κάποια κριτική, θα έπρεπε να κάνω κριτική στον Κωνσταντόπουλο, ότι αφού δεν πήγαν οι άλλοι Πρόεδροι, γιατί δεν έλεγε ... να πας εσύ, ένας από τους βουλευτές μας, να μην πω κανένα όνομα και με παρεξηγήσετε. Αλλά το θέμα είναι εντελώς ασήμαντο.

Όποιος έχει κάτι να πει και εκεί μπορεί να σηκώνει κριτική ενδεχομένως, είναι τι είπε στη συγκεκριμένη εκδήλωση ο Νίκος Κωνσταντόπουλος, αν του άρεσαν ή όχι οι αναλύσεις που έκανε κλπ.

Εγώ το μόνο που καταλαβαίνω είναι ότι σε κοινοβουλευτική δημοκρατία, άβατο σε δημόσιες εκδηλώσεις πολιτιστικού χαρακτήρα που εντάσσονται στο συνταγματικό τόξο της χώρας δεν μπορεί να υπάρχει, είναι αστείο.

Με ποιο δικαίωμα θα καλέσουμε εμείς μεθαύριο, που το έχουμε κάνει στο παρελθόν, εμείς ως Συνασπισμός - που έχουμε καλέσει- και αρχηγούς κομμάτων και στα συνέδριά μας; Τότε δεν θα έπρεπε να έρχονται κι εκείνοι.

    ΒΟΥΛΑ ΚΕΧΑΓΙΑ (ΝΕΑ): Λέτε, δε θέλετε ένα κόμμα, παρατήρησης, ανάλυσης...

Μ.ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΑΚΗΣ: Δεν θα είναι.

    -Δηλαδή εννοείτε ότι μέχρι τώρα ήταν τέτοιο κόμμα ο Συνασπισμός και αν ήταν τέτοιο κόμμα, ποιος έχει τις ευθύνες;

Μ.ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΑΚΗΣ: Όχι, δεν ήταν, υπάρχουν όμως προτάσεις, και το δήλωσα με καλή πίστη και σεβασμό προς τους συντρόφους μου, υπάρχουν προτάσεις που μπορεί να οδηγήσουν προς τα εκεί και εγώ θέλω να το αποφύγω στο συνέδριό μας.

Δεν είναι δυνατό να υπάρχουν προτάσεις, προγραμματικού περιεχομένου, θα σας πω ένα παράδειγμα και ας στεναχωρηθούν κάποιοι σύντροφοί μου. Όταν έκανε μια πρόταση ο Συνασπισμός και μάλιστα ο σύντροφός μας Γιάννης Δραγασάκης, βουλευτής, την οργάνωσε, την πρόταση για το εγγυημένο κατώτερο εθνικό εισόδημα στην Ελλάδα.

Υπήρξαν αντιδράσεις που έλεγαν τι είναι αυτά, αυτό μπορεί να είναι κόλπο του καπιταλισμού. Και κάποιος είπε, αν την έκανε αυτή την πρόταση το ΠΑΣΟΚ στη Βουλή, αφού τη θεωρούμε σωστή, θα την ψηφίζαμε; Η απάντησή μου είναι ότι θα την ψηφίζαμε. Η ερώτηση όμως ήταν ότι με κανένα τρόπο δε θα την ψηφίζαμε, γιατί δεν πρέπει εμείς με κανέναν τρόπο να μετέχουμε σε κάτι που μπορεί να κερδίσει.

    κ.ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ («ΑΥΓΗ»): Είπατε ότι αυτό που δημιουργήθηκε, ο «ΣΥΡΙΖΑ», δεν ήταν ο κατάλληλος, Ωστόσο από τις συνομιλίες και τις επαφές που τουλάχιστον κάνω εγώ με τις οργανώσεις και τα μέλη του Κόμματος, θέτουν και τώρα στον προσυνεδριακό διάλογο ως πρώτη προτεραιότητα, αρκετοί θα έλεγα, τη συνέχιση του εγχειρήματος του «ΣΥΡΙΖΑ».

Μ.ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΑΚΗΣ: Ναι, εγώ να το καταλάβω αυτό το πράγμα, διότι συγκινεί πάρα πολύ τον κόσμο της Αριστεράς γενικά και ορθώς και ευλόγως, το να υπάρχει μεγαλύτερη ενότητα και μεγαλύτερη εμβέλεια του εγχειρήματος της Αριστεράς.

Θα πρέπει όμως η Αριστερά να μιλάει με τους όρους τους δικούς μας, γιατί εμείς έχουμε συνηθίσει να μιλάμε και με πολυτασικότητα και με δημοκρατικότητα στο Συνασπισμό, να μιλάει με όρους που όμως να συγκλίνουν κάπως.

Εγώ νομίζω ότι δεν υπήρξε τέτοιου τύπου προκαταρκτική, στοιχειώδης, ελάχιστη, σύγκλιση, προγραμματική και πολιτική και γι' αυτό είδαμε και όσα είδαμε. Και προτείνω- και δεν το προτείνω υποκριτικά, το προτείνω πολύ ειλικρινά εδώ και πάρα πολύ καιρό- να ξανακάνουμε τη συζήτηση από την αρχή.

Λέω στους φίλους μας και εκλογικούς εταίρους του «ΣΥΡΙΖΑ», κατ' αρχήν να λύσουμε ένα πρόβλημα, γιατί υπάρχουν και διάφορα δεύτερα που λέγονται, ότι ο Συνασπισμός δεν εκπλήρωσε ορισμένες υποχρεώσεις του οργανωτικές, διοικητικές, οικονομικές κλπ.

Να τις ξεπληρώσουμε στο ακέραιο, εκεί δε σηκώνει κουβέντα, είναι στοιχειώδες καθήκον αξιοπιστίας, και να πούμε ότι αποδείχθηκε ότι χρειάζεται να τα ξαναδούμε από την αρχή.

Εμείς έχουμε τη θέληση να προχωρήσουμε, αν θέλετε κι εσείς να αρχίσουμε από την αρχή. Κεφάλαιο άλφα, κεφάλαιο βήτα, κεφάλαιο γάμα...

    κ.ΠΟΛΛΑΤΟΣ («FLASH»): Αναφέρετε στην πλατφόρμα: Τα τελευταία χρόνια υπήρξαν κομβικές πολιτικές επιλογές, οι οποίες δεν έπεισαν με την προγραμματική αστάθεια, ασυνέπεια και αντιφατικότητά τους.

    Θα ήθελα να αξιολογήσετε τα προγράμματα των ανθυποψηφίων σας και να μου πείτε αν έχετε δει ψήγματα τέτοιων ασυνεπειών, ασαφειών στα προγράμματα των δύο ανθυποψηφίων σας και αν εσείς συμφωνείτε ή θα μπορούσατε ενδεχομένως να διεκδικήσετε θέση συντονιστή, γραμματέα ή αντιπροέδρου.

Μ.ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΑΚΗΣ: Μου κάνετε δύο ερωτήσεις, η μία να κάνω κριτική στα κείμενα ή στις συνεντεύξεις, των συντρόφων μου που έχουν εκδηλώσει ή θεωρούνται ότι είναι κατάλληλοι για να είναι υποψήφιοι για την προεδρία, αλλά δεν θα το κάνω.

Δεν κάνω προεκλογική εκστρατεία, σας είπα ότι δεν θέλω να την κάνω δημόσια, αυτό είναι εσωτερικό μας θεμα. Λέω θετικά αυτά που πιστεύω, γιατί θεώρησα ότι έπρεπε να το κάνω, σας είπα μάλιστα ότι το θεωρώ και λίγο ανορθόδοξο, και σίγουρα δεν υπάρχει 100% αντίθεση με τα πάντα, δε θα ήμασταν στο ίδιο κόμμα, έλεος δηλαδή.

Η δεύτερη ερώτησή σας, που αφορά αν κατάλαβα καλά την εισαγωγή δεύτερης διακριτής θέσης μέσα στο Κόμμα και αν εγώ θα αποδεχόμουν κάτι τέτοιο.

Δεν είναι η στιγμή για να γίνει αυτή η κουβέντα, αλλά δεν μου αρέσει να υπεκφεύγω και θα σας πω την άποψή μου σαφώς. Δεν είμαι υπέρ των λεγόμενο διυκών ή δυαρχικών συστημάτων, όταν αφορούν το ίδιο αντικείμενο, είναι πηγή τριβής και κακό για το Κόμμα.

Δηλαδή δύο άνθρωποι οι οποίοι θα έχουν την ίδια πολιτική αρμοδιότητα, ο ένας θα λέει άλφα και κατά καιρούς ο άλλος θα λέει βήτα, γάμα ή δέλτα. Όχι, προς Θεού.

Αν ήμασταν σε άλλη συγκυρία, έξω από το συνέδριο που έρχεται και την ανησυχία που έχουν πολλοί, πώς θα βολέψουμε τα στελέχη μας κλπ. το οποίο εμένα δε με απασχολεί, να σας το πω καθαρά, δε με απασχολεί καθόλου, θα μπορούσα να προτείνω τέτοιου τύπου λύσεις.

Όχι για να βολευτούν στελέχη ή καταστάσεις ή αντιθέσεις. Γιατί πράγματι χρειάζεται. Επιτρέψτε μου και το έχω πει μέσα στο Κόμμα μου δε θα το πω πρώτη φορά δημόσια, σε ανύποπτο χρόνο, έχω προτάσεις, για άλλου τύπου οργάνωση, που αφορούν την Κεντρική μας Επιτροπή και πώς διοικείται, που αφορούν τα τμήματα της Κεντρικής Επιτροπής και άλλα ζητήματα. Αν τα πω τώρα είναι σαν να μου λέτε ότι βάζω όρους, θα πει κάποιος νάτη η θέση που ζητάει ο Παπαγιαννάκης. Δε ζητάω καμία.

    ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Με αφορμή τις δηλώσεις του κ.Δημητρακόπουλου, αν θέλετε να μας πείτε ποια είναι η άποψή σας για το θέμα αυτό;

Μ.ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΑΚΗΣ: Πολύ ευχαρίστως, αλλά να μείνουμε στα συνεδριακά μας πρώτα. Αν μου επιτρέπετε να το αναποδογυρίσουμε

    ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Κατ' αρχήν θα ήθελα να μου επιτρέψετε ένα σχόλιο προσωπικό. Είπατε ότι δεν κάνετε κριτική στους αντιπάλους σας για την προεδρία, αλλά από αυτά που μας είπατε, από αυτά μάλλον που βλέπω στο κείμενο που μας δώσατε, απαντάτε ουσιαστικά και κάνετε κριτική στον κ. Αλαβάνο, όταν λέτε ότι δεν εκκρεμεί ο «επαναπατρισμός σε κάποια χαμένη πατρίδα» και ότι δεν αισθάνεστε «φυγάδες». Αυτό είναι ένα σχόλιο και το προσπερνώ.

    Να σας φέρω λίγο στο θέμα των συνεργασιών. Σε περίπτωση που εκλεγείτε Πρόεδρος του Συνασπισμού σε 15 μέρες και έχουμε πρόωρες εκλογές ή θα έρθουν οι δημοτικές εκλογές και υπάρξει μια προσέγγιση και ένα άνοιγμα από το ΠΑΣΟΚ, στο Συνασπισμό, εσείς πώς θα το βλέπατε αυτό και αν θα επιχειρούσατε μια συνεργασία.

Μ.ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΑΚΗΣ: Με τους όρους ακριβώς που έχω μέσα στο κείμενο και που έχω επαναλάβει και στο Κόμμα μου και δημόσια και το ξέρετε όλοι 100 φορές.

Συνεργασία δε σημαίνει προσχώρηση και υποταγή σε κανέναν. Συνεργασίες, όποτε είναι να γίνουν και με όποιον είναι να γίνουν, σημαίνει συνεργασία από θέσεις αυτονομίας και ισότιμων πολιτικών οργανισμών.

Είχα πει μάλιστα γραφικά, για να γίνω και πιο κατανοητός, έχουμε διεύθυνση και τηλέφωνο και ηγεσία. Όποιος θέλει απευθύνει το αίτημά του, την πρότασή του, στον Πρόεδρο και την Πολιτική Γραμματεία και την Κεντρική Επιτροπή του Συνασπισμού κλπ. και θα κριθεί βεβαίως η πρόταση από την ουσία της την προγραμματική και την πολιτική.

Αν είναι να πετύχουμε πράγματα που αξίζουν τον κόπο και που θεωρούμε ότι οι Έλληνες πολίτες θα τα θεωρήσουν αποδοτικά, σωστά, αποτελεσματικά, γιατί όχι. Αν όχι και πάλι ωραίοι είμαστε και με συγχωρείτε για την έκφραση.

Έχουμε κάνει μια σειρά δημοτικές συνεργασίες. Θα έπρεπε να κάνουμε και έναν απολογισμό. Εγώ θεωρώ ότι σε πάρα πολλές, όχι βέβαια σε όλες, σε πάρα πολλές πήγαμε πάρα πολύ καλά.

Κάναμε καλά πράγματα, ικανοποιήσαμε τους πολίτες, λύσαμε προβλήματα κλπ. γιατί να μη χρησιμοποιήσουμε αυτή την πείρα, δεν το κατάλαβα. Αλλά δε θεωρώ ότι ποτέ σε καμία περίπτωση, καμία συνεργασία, κανένας διάλογος δεν μπορεί να έχει προκαθορισμένο τέλος.

Λέω πάντα ανοιχτός διάλογος, θέλω να είμαστε σαφείς. Ανοιχτός διάλογος σημαίνει ότι μιλάμε, συμφωνούμε σε δύο, διαφωνούμε σε 8, κάνουμε ταμείο στο τέλος όπως λέμε, απογραφή και λέμε, δε γίνεται παιδιά.

Αντίθετα συμφωνούμε σε περισσότερα και κάνουμε. Δεν μπορεί να υπάρχει άλλη σοβαρή μέθοδος, για την προστασία όλων μας, την αξιοπρέπειά μας, την αξιοπιστία μας, την αυτονομία μας και τη σοβαρότητά μας.

Αυτό και δεν είναι κάτι καινούριο, σκοπεύω να το υπερασπιστώ παντού. Εκείνο που με ενοχλεί είναι όταν κάποιοι, με κάποιους τρόπους, έτσι έμμεσα, χωρίς να το θέλουμε το αποκλείουν χωρίς να υπάρχει λόγος.

Τώρα θέλετε να αναφερθώ στον κ. Δημητρακόπουλο; Ο κ. Δημητρακόπουλος είπε κάποιες αλήθειες. Δεν ξέρω ποια ήταν η συγκυρία και τα κίνητρά του, για να εκφραστεί όπως εκφράστηκε και να έρθει σε αντίθεση βεβαίως με την επίσημη γραμμή του Κόμματός του, το οποίο δεν είναι ποτέ ευχάριστο σε ένα κόμμα, σας το λέω εγώ που έχω έρθει σε αντίθεση με τη γραμμή του Κόμματός μου και δεν το έκανα με τρόπο που να οδηγεί σε ρήξη ή σε πλήρη καταγγελία του ενός ή του άλλου κλπ.

Ελπίζω να μην καταλήξει και από τη Νέα Δημοκρατία αυτό, διότι συμπαθώ πολύ το Γιώργο Δημητρακόπουλο και κάνει καλή δουλειά. Ωστόσο, δεν ξέρω γιατί το έκανε και θα ήθελα να σας πω ως σχόλιο, ότι εγώ διαφωνώ λιγάκι, διαφωνώ δεν είμαι σύμφωνος, δεν έχω την ανάλυση που έκαναν πολλοί και ο ίδιος ο Γιώργος Δημητρακόπουλος.

Το μέγα πρόβλημα, κατά τη γνώμη μου, είναι ότι η Κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας αποπειράθηκε να κάνει ένα πράγμα, που θα μπορούσε να είναι νορμάλ, απλό. Κάθε κυβέρνηση που έρχεται κι αν δεν το λέει ακόμα κάνει απογραφή, τι παρέλαβε και τι μπορώ να κάνω.

Προσπάθησε αυτό να του δώσει ένα χαρακτήρα, να το φουσκώσει, να το κάνει κάτι δραματικό για να απαξιώσει προφανώς την προηγούμενη κυβέρνηση και για να δικαιολογήσει και τη μη εφαρμογή μέρους του προγράμματός της.

Μέχρι εκεί θα έλεγα ότι είναι μέσα στο παιχνίδι. Τους ξέφυγε από τα χέρια και εκεί αρχίζουν να δημιουργούνται προβλήματα πλέον για την ίδια τη χώρα. Τους ξέφυγε από τα χέρια.

Γιατί έμπλεξε, όπως λέω καμιά φορά, εικονογραφώντας, βούτηξε στον ωκεανό των προβλημάτων και των αντιθέσεων της ΟΝΕ, των παικτών των μεγάλων της ΟΝΕ και των μεγάλων ζητημάτων που τίθενται και της Ευρωπαϊκής Τράπεζας και εκεί της έφυγε από τα χέρια.

Όταν ξέρουμε όλοι, ότι ορισμένες μεγάλες χώρες ζητάνε π.χ. όχι να λασκάρει το Σύμφωνο Σταθερότητας, αλλά να φύγουμε από τα κριτήρια του ελλείμματος και να πάμε στο κριτήριο του χρέους, σκεφτείτε ότι εμείς, το έλλειμμά μας είναι κοντινό, ίδιο, με το γερμανικό και το γαλλικό, επομένως ό,τι μέτρα ληφθούν ή συστάσεις γίνουν, θα είναι περίπου ίδιες.

Αν πάμε όμως στο χρέος, το γερμανικό χρέος είναι 62% του ΑΕΠ και το ελληνικό είναι 120% οπότε θα είναι δύο εντελώς διαφορετικές περιπτώσεις. Δε θα έχει τη δυνατότητα να εξασφαλίσει συμμαχίες και να παίξει ισότιμα στο παιχνίδι.

Εκεί της ξέφυγε της Κυβέρνησης. Και αν αυτό υπονοεί με αυτά που λέει ο Γιώργος Δημητρακόπουλος, επαναλαμβάνω ότι λέει αλήθειες και έχει δίκιο. Και θα έπρεπε να βρουν, δε θέλω να το θέσω κομματικά της Νέας Δημοκρατίας, θα τα λύσει εκείνη, αλλά ως προς την ουσία του προβλήματος, θα έπρεπε πραγματικά να το δούμε ξανά όλοι, μην το αφήσουμε να σαπίσει.

    κ.ΑΛΙΦΕΡΟΠΟΥΛΟΣ («ALPHA»): Ήθελα να σας ρωτήσω το εξής: Πάρα πολύς κόσμος που συζητάμε, οι δημοσιογράφοι, αλλά και εσείς θα έχετε γίνει αποδέκτης τέτοιων συζητήσεων, φοβάται για το μέλλον του Συνασπισμού και το διατυπώνει και ευθέως και ευθαρσώς. Και λέει, ότι ο Συνασπισμός στις τελευταίες βουλευτικές εκλογές είχε ένα χαμηλό ποσοστό, αλλάζει ο Πρόεδρός του, υπάρχουν κάποιες εσωτερικές διαδικασίες.

    Συνδυάζει την τύχη και το μέλλον του Συνασπισμού με άλλα κόμματα, που στο παρελθόν υπήρξαν, είχαν ένα ποσοστό και σιγά-σιγά το χάσανε το παιχνίδι. Θέλω να σας ρωτήσω σε προσωπικό επίπεδο, να μου απαντήσετε εάν θεωρείτε ότι το μέλλον του Συνασπισμού ως αυτόνομο κόμμα, είναι ανθηρό, υπάρχει, είναι υπαρκτό.

    Ή εάν ο Συνασπισμός από εδώ και πέρα πρέπει να σκέφτεται το πώς θα συνεργαστεί με κάποιο άλλο κόμμα, θα αφομοιωθεί με την καλή έννοια του όρου, όσο καλή μπορεί να είναι.

Μ.ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΑΚΗΣ: Χρησιμοποιήσατε ένα ρήμα το οποίο κατέστρεψε όλο σας τον συλλογισμό, τουλάχιστον στο δικό μου το μυαλό.

    ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Θέλω να σας πω ότι δεν μπορεί να συνεργαστεί με δύο μικρούς κομματικούς οργανισμούς και να υπάρξει.

Μ.ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΑΚΗΣ: Όχι, εγώ πήρα το ρήμα «αφομοιώνω», το οποίο θεωρώ ότι είναι ένα είδος αυτοκτονίας. Είναι άλλο πράγμα να συζητάς συνεργασίες, συμμαχίες, οτιδήποτε θέλεις, όχι ντε και καλά για την εκλογική σου επιδίωξη. Εγώ όσα σας είπα προηγουμένως δεν τα είπα για την εκλογική επιβίωση.

    ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Η ερώτηση, να το κάνω πιο σαφές, απ΄ το να μην υπάρχει, απ' το φόβο του να μην υπάρξεις, να μην έχεις παρέμβαση, εσείς θεωρείτε ότι είναι καλύτερο να υπάρχεις έστω και σε έναν άλλο κομματικό οργανισμό ή συνεργαζόμενος;

Μ.ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΑΚΗΣ: Εγώ καταλαβαίνω απόλυτα το ερώτημά σας, αλλά θέλω να σας πω ότι αυτό το δίλημμα δεν το δέχομαι ή μάλλον να το πω πιο ακριβώς, δεν δέχομαι να εργαστώ μ' αυτό το δίλημμα. Πολύ απλά. Δεν δέχομαι να εργαστώ μ' αυτό το δίλημμα. Εγώ πιστεύω ότι κατ' αρχήν ο Συνασπισμός δεν μπορεί να συγκριθεί με άλλα τέτοια εγχειρήματα που αναφέρατε, τα οποία ήταν μιας χρήσεως.

Ο Συνασπισμός έχει πλέον και σας το είπα απ' την αρχή και έχει σημασία και διακριτότητα και ιστορικότητα. Δεν αποκλείω να πάθει ζημιά. Δεν θέλω βεβαίως και πρέπει να κάνουμε το παν δυνατόν να μην πάθει ζημιά, αλλά όχι όμως αναιρώντας την προσωπικότητά του και την ύπαρξή του.

Επομένως ο μόνος δρόμος που μένει, είναι ο δρόμος της αναπροσαρμογής, της επικαιροποίησης, της δραστηριοποίησης, του μεγαλύτερου ακτιβισμού, της μεγαλύτερης επαφής με τους πολίτες, της μεγαλύτερης έντασης ενασχόλησης με τα προβλήματα, λύσης τους, εμφάνισης προοπτικών τους.

Κοιτάξτε, σε αυτά που είπατε τα απαισιόδοξα, εγώ να σας πω και μερικά αισιόδοξα. Όλα τα ζητήματα που προέκυψαν τον τελευταίο καιρό στην ελληνική πολιτική ζωή δικαιώνουν τον Συνασπισμό. Και δεν θέλουμε να τα κεφαλαιοποιήσουμε. Απ' τους Ολυμπιακούς Αγώνες, ποιος έλεγε για το έλλειμμα των Ολυμπιακών Αγώνων; Ποιος έλεγε για τις καταστροφές τις οικολογικές των Ολυμπιακών Αγώνων; Για τις φαραωνικές δαπάνες; Για τις εγκαταλείψεις έργων;

Ποιος τα έλεγε αυτά; Μόνο ο Συνασπισμός. Και με τεράστιο κόστος. Και επιτρέψτε μου να το λέω με τόση ένταση και τόση βία, γιατί ήμουν μεταξύ των πρώτων που το έκανε. Στο όνομα του Συνασπισμού φυσικά, όχι από κεφαλιού μου ως φουκαράς.

Τι έγινε με τα εθνικά ζητήματα; Και στα τρία που επικρατούν τώρα, που είναι τώρα της στιγμής. Στο Μακεδονικό ποιος είχε πει ότι είναι αδιέξοδη η στρατηγική σας; Ούτε η χώρα μας ηττήθηκε, ούτε το έθνος ηττήθηκε, ούτε απειλή, ούτε τίποτα. Ηττήθηκε μια αντίληψη η οποία 15 χρόνια τώρα μας ταλαιπωρεί και μάλιστα μας ταλαιπωρεί τζάμπα και βερεσέ, διότι δεν ασχολήθηκε και καθόλου. Από κανένα-δυο συλλαλητήρια που έκανε, δεν έκανε και τίποτα άλλο.

Μια αντίληψη εθνικιστική περιορισμένη, στενή, χωρίς οπτική για τα Βαλκάνια και για τον κόσμο και βασισμένη σε ιδεοληψίες. Ποιος δικαιώνεται για το Κυπριακό; Λέγανε ότι δεν θα υπάρξουν συνέπειες για το Κυπριακό. Ή μας λέγανε κάτι ψέματα, ότι λέτε θα καταστραφεί, θα βουλιάξει η Κύπρος. Ποτέ δεν είπαμε τέτοια πράγματα. Είπαμε ότι θα έχει συνέπειες πολιτικές. Όταν κάνεις μια επιλογή έχεις πολιτικές συνέπειες.

Οι πολιτικές συνέπειες που έχει τώρα δεν αρέσουν. Εγώ τις κάνω; Θέλω να πω δηλαδή κάποιοι τις είχαν προβλέψει. Μπορεί να είναι και άλλες. Και επείγει το γρηγορότερο δυνατό να προχωρήσουμε στη γραμμή που λέει ο Συνασπισμός για τις λίγες πιθανότητες που μένουν ακόμα να επανέλθουμε στη σωστή γραμμή για τη λύση του Κυπριακού.

Για το τουρκικό το ίδιο. Σαχλαμάρες λέγονται. Επιφανειακές εκρήξεις από εδώ και από εκεί, πολλές φορές κατευθυνόμενες, ούτε ξέρει κανείς ποιος τις δουλεύει, για το κύριο ζήτημα. Είχαμε πει ότι όταν η Τουρκία θα μπει στο δρόμο της ευρωπαϊκής της ένταξης και θα αρχίσουν να μπαίνουν τα εμπόδια, η Τουρκία θα στριμωχθεί.

Το βλέπετε κάθε μέρα. Βγαίνουν σοβαρές αναλύσεις. Και εγώ δεν θέλω να στριμωχτεί η Τουρκία, αλλά το γεγονός παραμένει, στριμώχνεται η Τουρκία. Και επομένως μπορούμε να προωθήσουμε εάν έχουμε σοβαρή πολιτική μαζί της και λύσεις που να αφορούν όχι μόνο την Ευρώπη και την Τουρκία, αλλά και εμάς. Με σοβαρότητα.

Ο Συνασπισμός δεν δικαιώθηκε; Θέλετε να σας πω για την οικολογία; Αυξήθηκε η τιμή του πετρελαίου και κοιτώντας λίγο ένα εκατοστό πέρα απ' τη μύτη τους, όλοι μιλάγανε μόνο για την τιμή του πετρελαίου. Που πραγματικά είναι σοβαρότατο ζήτημα και μπορεί να μας βάλει σε γιγάντιες περιπέτειες.

Όμως, το θέμα της εξοικονόμησης της ενέργειας, το θέμα της ηλίθιας, της απόλυτης εξάρτησης απ' το πετρέλαιο, το θέμα ότι δεν έχουμε καμία προοπτική για αλλαγές τρόπου χρήσης της ενέργειας, εξοικονόμηση της ενέργειας, εναλλακτικές μορφές ενέργειας, το έθεσε κανένας άλλος; Μόνο ο καημένος ο Συνασπισμός και δεν περνάει καν στη δημοσιότητα.

Εγώ γι' αυτά θέλω να πολεμήσουμε, μ' αυτό τον τρόπο και σ' αυτά τα θέματα. Από εκεί και πέρα δεν μπορώ να σας κάνω καμία προφητεία ιδιαίτερα αισιόδοξη ή απαισιόδοξη. Στο κάτω-κάτω ξέρετε, όπως το έλεγε και ο ποιητής, σας το γράφω μέσα στο κείμενο, να σας το θυμίσω: «Δρόμος δεν υπάρχει. Τον ανοίγουμε περπατώντας». Καλή στρατιά λέμε στην Κρήτη.

Σας ευχαριστώ πάρα πολύ που ήσασταν εδώ και για τις ερωτήσεις σας και για την κουβέντα που κάναμε.