17/03/2001

Ομιλία του Ν.Κωνσταντόπουλου στην Πανελλαδική Σύσκεψη του ΣΥΝ για το Γ' Κ.Π.Σ.

17 Μαρτίου 2001

Πανελλαδική Σύσκεψη Εκπροσώπων των Οργανώσεων του ΣΥΝ για το Γ' Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης

Ομιλία του Προέδρου του Συνασπισμού της Αριστεράς και της Προόδου Νίκου Κωνσταντόπουλου

Πραγματοποιήθηκε το Σάββατο 17 Μαρτίου 2001 η Πανελλαδική Σύσκεψη εκπροσώπων των oργανώσεων του Συνασπισμού από όλη την Ελλάδα, με θέμα συζήτησης το Γ' Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης.

Ο Πρόεδρος του Συνασπισμού Νίκος Κωνσταντόπουλος, χαιρετίζοντας τις εργασίες, τόνισε:

"Φίλες και Φίλοι,
Συντρόφισσες και Σύντροφοι,

Με ιδιαίτερη χαρά χαιρετίζω τις εργασίες της Πανελλαδικής σύσκεψης που διοργανώνει το Τμήμα Οικονομικής Πολιτικής του Συνασπισμού. Μια σύσκεψη που φέρνει στο ίδιο τραπέζι τους εκπροσώπους της κοινωνίας των πολιτών και του Συνασπισμού σε μια συζήτηση για την ανάπτυξη του τόπου. Ανάπτυξη με πλήρη απασχόληση, κοινωνική προστασία και οικολογική ισορροπία. Με οικονομική, κοινωνική και περιβαλλοντική βιωσιμότητα, για την ενσωμάτωση της οποίας σε όλους τους τομείς της δημόσιας ζωής ο Συνασπισμός προτείνει τη συγκρότηση Εθνικής Επιτροπής για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη. Ανάπτυξη με αποκέντρωση, που θα αξιοποιεί και θα αναδεικνύει τις εξειδικεύσεις και τα τοπικά συγκριτικά πλεονεκτήματα κάθε περιοχής.

Αλλά η ανάπτυξη θα έχει αυτά τα χαρακτηριστικά, μόνον εάν προς αυτήν την κατεύθυνση αξιοποιηθεί και το τελευταίο ευρώ από το Γ'ΚΠΣ.

Το Γ' ΚΠΣ είναι η τελευταία μεγάλη ευκαιρία για το συνολικό, δημοκρατικό και προοδευτικό εκσυγχρονισμό της χώρας. Είναι η τελευταία αυτής της κλίμακας συνδρομή της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην πραγματική και κοινωνική σύγκλιση της χώρας μας. Εάν και αυτό ακολουθήσει την πεπατημένη των δύο προηγούμενων, τότε θα παγιωθεί η κοινωνική, αναπτυξιακή και ανταγωνιστική μειονεξία της χώρας και των παραγωγικών μονάδων της. Και η Ελλάδα θα παραμείνει ο φτωχός συγγενής της ζώνης του ευρώ.

Γιατί το δίλημμα τίθεται εκ των πραγμάτων: Ή το Γ' ΚΠΣ θα λειτουργήσει στην πράξη ως ο κρίσιμος πολλαπλασιαστής για την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας και το άνοιγμα του βηματισμού της προς τη νέα οικονομία ή θα "αξιοποιηθεί" και αυτό ως "Ελντοράντο της διαπλοκής, της αρπαχτής και της προχειρότητας".

Αλλά η μέχρι τώρα πορεία του προκαλεί εύλογη ανησυχία:

μόνο στην Ελλάδα- από όλες τις δικαιούχους χώρες- η εφαρμογή του δεν ξεκίνησε το 2000.

η φιλοσοφία και ο προσανατολισμός του έρχονται από το παρελθόν: χρηματοδοτεί σε σημαντικό βαθμό καθυστερήσεις και υπερβάσεις του προηγούμενου.

και αυτό το Πλαίσιο Στήριξης επιβεβαιώνει μια πραγματικότητα που έχουμε όλοι μας διαπιστώσει και στο παρελθόν: ότι, δηλαδή, στη χώρα μας δεν υπάρχει αποκεντρωμένος, ορθολογικός και ολοκληρωμένος αναπτυξιακός σχεδιασμός. Σχεδιασμός ο οποίος να εντάσσει τις ιδιαίτερες ανάγκες και να αναδεικνύει και να συνθέτει τα τοπικά συγκριτικά πλεονεκτήματα σ' ένα συνολικό εθνικό σχέδιο ανάπτυξης και δημοκρατικού εκσυγχρονισμού. Υπάρχει απλώς, ως καρικατούρα σχεδιασμού για την ανάπτυξη, μια ad hoc συρραφή αιτημάτων και κοπτική και ραπτική παλαιοκομματικής ιδιοτέλειας από την εκάστοτε πολιτική εξουσία.

διαμορφώθηκε χωρίς κανείς να γνωρίζει την αποτελεσματικότητα των προγραμμάτων που χρηματοδότησε το Β' ΚΠΣ. Γνωρίζουμε μόνον τις υπερβάσεις στο κόστος και τις καθυστερήσεις στο χρόνο. Γνωρίζουμε επίσης από τους σχετικούς ελέγχους της Επιτροπής και την κακή ποιότητα της πλειονότητας των έργων που εκτελούνται. Παρά ταύτα η κυβέρνηση δεν προχωρεί στη σύνταξη "μαύρης λίστας". Για να αποκλείονται από επόμενους διαγωνισμούς κατασκευαστές που ευθύνονται για κακοτεχνίες και προβλήματα ασφάλειας.

διαμορφώθηκε για μία ακόμη φορά ερήμην του Κοινοβουλίου και των πολιτικών κομμάτων ως θεσμών της δημοκρατίας.

το διαχειριστικό μοντέλο που επινόησε η κυβέρνηση είναι ακόμη πιο συγκεντρωτικό και πιο αδιαφανές από αυτό που ίσχυσε στο παρελθόν. Οδηγεί σε ακόμη πιο μεγάλη συγκέντρωση εξουσίας στο ΥΠΕΘΟ, ώστε να διασφαλισθεί η αποκλειστικότητα στη διαχείριση των κονδυλίων. Αποτελεί κακέκτυπο του συγκεντρωτικού κράτους που δήθεν επιδιώκει να αναπτύξει την περιφέρεια, ερήμην και εναντίον της.

παρά την ιδιαίτερη σημασία του, η κατάρτιση και η συνολική θεσμική και λειτουργική προπαρασκευή του Γ' ΚΠΣ από τη κυβέρνηση αποτελούν υπόδειγμα γενικευμένης ανευθυνότητας και προχειρότητας.

Η προσωρινή διακοπή της χρηματοδότησης του Εθνικού Κτηματολογίου που αποφάσισε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποτελεί την ισχυρότερη απόδειξη της αναξιοπιστίας που περιβάλλει τη διαχείριση Κοινοτικών Πλαισίων Στήριξης από τις ελληνικές κυβερνήσεις. Με το 83% του προϋπολογισμένου ποσού εκτελέσθηκε μόλις το 21% του προϋπολογισμένου έργου. Ένα έργο η έγκαιρη ολοκλήρωση του οποίου θα αποτελούσε προτεραιότητα για οποιαδήποτε κυβέρνηση εννοούσε τον εκσυγχρονισμό ως πολιτική δέσμευση και πράξη και όχι ως πομφόλυγα. Ένα αναντικατάστατο έργο υποδομής είναι τώρα στον αέρα.

Στην περιπέτεια αυτού του έργου αποτυπώνεται το στρεβλό ελληνικό μοντέλο αξιοποίησης των κονδυλίων από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η διασπάθιση πόρων με πρόσχημα την ανάπτυξη, αλλά τελικά και στην ουσία εις βάρος της ανάπτυξης:

αδιαφορία για τους χρόνους και το κόστος εκτέλεσης.
αμαρτωλή, άτακτη και ανορθολογική διαχείριση.
πρόοδος έργου αντιστρόφως ανάλογη με την κοινωνική και αναπτυξιακή συμβολή του- τόση όση να αρκεί για εντατική πολιτική και εκλογική αξιοποίηση.
ανυπαρξία αξιόπιστων ελέγχων.
απουσία μηχανισμού κυρώσεων.
έμφαση στην πρόωρη διαφημιστική αξιοποίηση ενός έργου και όχι στην έγκαιρη υλοποίησή του.

Την ευθύνη γι' αυτήν την εξέλιξη την έχουν όλοι μαζί όσοι διαπραγματεύονται το οικοσύστημα και την ποιότητα ζωής με τα διαπλεκόμενα εργολαβικά και άλλα συμφέροντα. Την ευθύνη την έχουν όλοι μαζί όσοι θέλουν το Γ' ΚΠΣ οδοστρωτήρα στο περιβάλλον και μέσο εξυπηρέτησης κυβερνητικών σκοπιμοτήτων, πελατειακών σχέσεων και συμφερόντων. Όλοι μαζί όσοι θέλουν την ανάπτυξη της Ελλάδας του 21^ου αι. στα πρότυπα της δεκαετίας του '50.

Η δια του αρμοδίου Υπουργού Εθνικής Οικονομίας αναγγελία από την κυβέρνηση μέτρων για τη δήθεν απλούστευση και επιτάχυνση των διαδικασιών υλοποίησης των έργων επιβεβαιώνει δύο πράγματα:

την ύπαρξη και ισχύ της γραφειοκρατικής διοίκησης, με ευθύνη της κυβερνητικής πολιτικής.

την πολιτική ευκολία με την οποία- αντί για τις αναγκαίες διαρθρωτικές αλλαγές στη διοίκηση- επιλέγονται παρεκκλίσεις, εξαιρέσεις και διαδικασίες-εξπρές, που αποδυναμώνουν τον έλεγχο και τη διαφάνεια, επιτρέπουν αυθαιρεσίες και δεν πετυχαίνουν ούτε την αξιόπιστη αποτελεσματικότητα την οποία επικαλούνται ως πρόσχημα.

Το πολιτικό συμπέρασμα είναι οδυνηρό:

παρά τη φλυαρία περί εκσυγχρονισμού, η ελληνική κυβέρνηση δεν είναι σε θέση να προγραμματίζει και να υλοποιεί στην ώρα τους και με το σωστό τρόπο μεγάλης σημασίας επενδυτικά σχέδια. Αυτό λειτουργεί εις βάρος της επιχειρηματικότητας, της ανταγωνιστικότητας και της ανάπτυξης.

ο τρόπος με τον οποίο η κυβέρνηση δρα δεν εξασφαλίζει τις αναγκαίες συνθήκες υγιούς ανταγωνισμού, διαφάνειας και ελέγχου. Αυτό λειτουργεί εις βάρος της ορθολογικής αξιοποίησης των πόρων, εις βάρος της συνολικής αποτελεσματικότητας της οικονομίας, εις βάρος της ανάπτυξης και της κοινωνικής ευημερίας.

Φίλες και Φίλοι,
Συντρόφισσες και Σύντροφοι,

Η αποτελεσματική αξιοποίηση του Γ' ΚΠΣ προϋποθέτει τη συνολική, προοδευτική μεταρρύθμιση του κράτους, των θεσμών και των δομών του. Προϋποθέτει ισχυρούς, αυτοδύναμους, δημοκρατικούς και αποτελεσματικούς θεσμούς αυτοδιοίκησης, οι οποίοι θα έχουν το κρίσιμο μέγεθος για να επωφεληθούν από τις οικονομίες της κλίμακας που θα προκύψουν. Προϋποθέτει κράτος φιλικό προς τον πολίτη, με την ενσωμάτωση κριτηρίων και προδιαγραφών ποιότητας στις υπηρεσίες που παρέχει και στο έργο που παράγει.

Εμείς θέλουμε, με την ευκαιρία του Γ' ΚΠΣ, να διαμορφωθούν οι συνολικές συνθήκες- όχι μόνον η αναγκαία επέκταση των τεχνολογικών υποδομών- για τη μετάβαση της χώρας μας στη νέα οικονομία:

με την αποφασιστική χρηματοδότηση της έρευνας και της ανάπτυξης στις νέες τεχνολογίες.
με την ενίσχυση της επιχειρηματικότητας και της παραγωγικότητας των επιχειρήσεων και των εργαζομένων.
με τη συστηματική επένδυση στο ανθρώπινο κεφάλαιο.
με τη διαμόρφωση συνθηκών κοινωνικής ασφάλειας: δηλαδή, ασφάλεια στις εργασιακές σχέσεις, αλλά και τη συγκρότηση ενός εξελιγμένου και αξιόπιστου κράτους κοινωνικής προστασίας διευρυμένων εγγυήσεων στις οποίες θα περιλαμβάνεται και η ασφαλής κινητικότητα των εργαζομένων. Γιατί η νέα οικονομία δεν μπορεί να αναπτυχθεί σε συνθήκες κοινωνικής σύγκρουσης ή όξυνσης των κοινωνικών αντιθέσεων και αντιπαραθέσεων. Και είναι αντιφατικό, από τη μια η κυβέρνηση να ισχυρίζεται ότι επιδιώκει αυτήν τη μετάβαση στη νέα οικονομία και από την άλλη να προωθεί μέτρα κοινωνικής ανασφάλειας στις εργασιακές σχέσεις και στο ασφαλιστικό.

Εμείς θέλουμε, με την ευκαιρία του Γ' ΚΠΣ, να διαμορφωθεί σύγχρονη βασική υποδομή στις μεταφορές και το περιβάλλον και να αναπτυχθεί η εναλλακτική βιολογική γεωργία. Θέλουμε ένα πραγματικά αναπτυξιακό και όχι πολιτικοεκλογικό ΚΠΣ. Και ζητάμε την ουσιαστική συμμετοχή και συμβολή του ιδιωτικού τομέα στην ανάπτυξη του τόπου. Χωρίς η εγγύηση του Δημοσίου- ή άλλες δεσμεύσεις παρόμοιας μορφής- να τίθεται ως προϋπόθεση για την προσέλευση ιδιωτικών κεφαλαίων.

Με τις επισημάνσεις αυτές, εύχομαι την επιτυχία των εργασιών αυτής της σύσκεψης".