02/11/2001

Ομιλία του Προέδρου του Συνασπισμού στη Διεθνή Διάσκεψη "Η Ευρώπη και το μέλλον της" (2-3/11/2001)

2 Νοεμβρίου 2001

Ομιλία του Προέδρου του Συνασπισμού Νίκου Α.Κωσνταντόπουλου στη Διεθνή Διάσκεψη με θέμα:

"Η Ευρώπη και το μέλλον της: Νέες προκλήσεις για την ασφάλεια-παγκοσμιοποίηση και νέα κοινωνικά κινήματα"

Αθήνα-Ζάππειο Μέγαρο, 2-3/11/2001
Οργανωτές:

Φίλες και φίλοι,
Συντρόφισσες και σύντροφοι,

Σας καλωσορίζουμε στη σημαντική αυτή διεθνή διάσκεψη.

Ευχαριστούμε την Ομάδα της Ευρωπαϊκής Ενωτικής Αριστεράς / Βόρειας Πράσινης Αριστεράς του Ευρωκοινοβουλίου που ανταποκρίθηκε και χαιρετίζουμε την παρουσία του Προέδρου της Φράνσις Βουρτζ.

Καλωσορίζουμε όλες τις αντιπροσωπείες των αριστερών κομάτων της Ευρώπης που βρίσκονται εδώ, αλλά και τις αντιπροσωπείες από χώρες εκτός Ευρώπης και από τα κοινωνικά κινήματα, για την 21η Σύνοδο του Φόρουμ της Νέας Ευρωπαϊκής Αριστεράς.

Φίλες και φίλοι,

Η διάσκεψή μας είναι δραματικά επίκαιρη. Πραγματοποιείται σε μια νέα φάση των διεθνών εξελίξεων, που σφραγίζεται από το τρομοκρατικό χτύπημα της 11ης Σεπτεμβρίου και τον πόλεμο στο Αφγανιστάν.

Παλαιά και νέα προβλήματα έχουν έλθει στο προσκήνιο. Καμιά χώρα του κόσμου, καμιά περιοχή της γης δεν μένει ανεπηρέαστη από τις εξελίξεις μετά τις 11 Σεπτέμβρη. Η παγκόσμια αλληλεξάρτηση με όλες της τις όψεις προβάλλει σήμερα πιο έντονα μπροστά στα μάτια όλων των ανθρώπων του πλανήτη μας. Και ιδιαίτερα σε μας, τους ευρωπαίους πολίτες, τίθενται πιο πιεστικά τα ερωτήματα για την Ευρώπη και το μέλλον της, την πορεία της ενοποίησης της και το ρόλο της στις παγκόσμιες εξελίξεις.

Οφείλουμε να επιχειρήσουμε μια βαθύτερη ανάλυση και να μην περιοριστούμε στο σχολιασμό της συγκυρίας.

Η πρώτη επισήμανση που θα ήθελα να κάνω είναι ότι οι τεράστιες οικονομικές ανισότητες που χαρακτηρίζουν σήμερα τον κόσμο, η πολύ μεγάλη διαφορά βιοτικού επιπέδου ανάμεσα στις αναπτυγμένες και τις αναπτυσσόμενες χώρες, οι εκτεταμένες ζώνες φτώχειας σε ολόκληρο τον πλανήτη και στο εσωτερικό των κοινωνιών, σε συνδυασμό με τη δημογραφική έκρηξη, αποτελούν το μεγάλο πρόβλημα του σύγχρονου κόσμου. Τα τραγικά αδιέξοδα αυτών των ανισοτήτων δημιουργούν το θερμοκήπιο για φονταμενταλισμούς, μεταφυσικές δοξασίες, την έκρηξη του ρατσισμού και της ξενοφοβίας, την επιβίωση εθνικιστικών φαινομένων, τη δημιουργία μαζικών μεταναστευτικών ρευμάτων, την αναπαραγωγή πολιτικών εθνοκαθάρσεων και γενοκτονίας.

Η δεύτερη επισήμανση έχει να κάνει με το οξύ πρόβλημα υποβάθμισης της πολιτικής και συρρίκνωσης της δημοκρατίας. Η απόλυτη κυριαρχία των νόμων της αγοράς σε παγκόσμια κλίμακα, στις σύγχρονες συνθήκες παγκοσμιοποίησης των οικονομικών διαδικασιών, έχει αλλάξει το πεδίο λήψης των αποφάσεων και έχει αλλάξει δραματικά τους όρους άσκησης της πολιτικής. Η πραγματική εξουσία συγκεντρώνεται σε ισχυρά υπερεθνικά και έξω από κάθε διαδικασία νομιμοποίησης και ελέγχου κέντρα.

Η τρίτη επισήμανση αφορά τη σημερινή παγκόσμια τάξη, τις ισορροπίες και τις δομές της. Οι οικονομικές, κοινωνικές και πολιτικές αλλαγές που έχουν σημειωθεί τα τελευταία χρόνια στον κόσμο, σε συνδυασμό με το καθεστώς της "μιας υπερδύναμης", που προέκυψε μετά το 1989, μεταβάλλουν ριζικά το σύστημα διεθνών σχέσεων που διαμορφώθηκε μετά τους δυο παγκοσμίους πολέμους του 20ου αιώνα.

Ούτε η παγκοσμιοποίηση της αγοράς και οι υπερεξουσίες της δημιουργούν ισόρροπη ανάπτυξη με ευημερία και δικαιοσύνη για όλους τους λαούς και για όλους τους πολίτες στις κοινωνίες. Ούτε η "Νέα Τάξη πραγμάτων της μιας υπερδύναμης των ΗΠΑ παράγει σταθερότητα και ασφάλεια με ειρήνη και πολιτική συνύπαρξη στον κόσμο.

Απάντηση δεν είναι η επιστροφή σε παλαιά δόγματα και περιχαρακώσεις, σε βεβαιότητες και αναλύσεις που αντιστοιχούσαν σε άλλες εποχές. Αντίθετα, απαιτούνται απαντήσεις με σύγχρονους όρους αντίστασης και υπέρβασης αυτών των φαινομένων. Απαντήσεις που πηγάζουν από τη λογική ότι οι άνθρωποι είναι πάνω από τα κέρδη, τη λογική της πολύμορφης αριστεράς των κομμάτων και των κοινωνικών κινημάτων, που εξέφρασαν τα τελευταία χρόνια το ζωογόνο κύμα της κριτικής ριζοσπαστικής σκέψης και της αντιπαράθεσης στα δόγματα της νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης με σταθμούς το Σιάτλ, το Πόρτο Αλλέγκρε και βέβαια τη Γένοβα.

Τα νέα κοινωνικά κινήματα αποτελούν δυναμικό φαινόμενο των τελευταίων χρόνων.

Η ανάπτυξή τους σε όλες τις χώρες και σε όλο τον κόσμο αποτελεί στοιχείο νεωτερικότητας, τόσο από πλευράς περιεχομένου όσο και από πλευράς πολιτικής και κοινωνικής δράσης.

Η ανάπτυξη των κοινωνικών κινημάτων αποτελεί ενίσχυση της πλουραλιστικής βάσης της Δημοκρατίας και ανανέωση των μορφών αυτοοργάνωσης και συμμετοχής των πολιτών, γύρω από ιδιαίτερα προβλήματα κοινωνικών, περιφερειακών και περιβαλλοντικών ανισοτήτων στη ζωή, στην απασχόληση και στην φροντίδα.

Ένας νέος παγκόσμιος δημόσιος χώρος για σύγχρονη πολιτική παρέμβαση και κοινωνική δράση δημιουργείται, που διευρύνει και αναζωογονεί τους δημοκρατικούς θεσμούς, την αντιπροσωπευτικότητα, την κοινωνική νομιμοποίηση και αξιοπιστία τους.

Οι μεγάλοι μαζικοί αγώνες στην τελευταία δεκαετία προβάλουν με το δικό τους τρόπο ένα ριζοσπαστικό και πολιτικό λόγο για την εναλλακτική προοπτική του κόσμου, για τον διαφορετικό από το σημερινό κόσμο όπως τον παγιδεύουν και των παραμορφώνουν ο νεοφιλελευθερισμός και η νέα θεολογία της παγκοσμιοποίησης.

Σε αυτό το νέο παγκόσμιο δημόσιο χώρο η συνάντηση των δυνάμεων της αριστεράς και της οικολογίας με τα νέα κοινωνικά κινήματα έχει δυναμική, ανανεωτική, απελευθερωτική και διαμορφωτική εξελίξεων.

Θεωρούμε ότι ο πόλεμος που εξαπέλυσαν οι ΗΠΑ σαν απάντηση στο αποτρόπαιο έγκλημα της 11 Σεπτεμβρίου όχι μόνο δεν συμβάλλει στην αντιμετώπιση των προβλημάτων ασφάλειας του σύγχρονου κόσμου, αλλά απεναντίας οξύνει όλα τα προβλήματα που τροφοδοτούν τις συνθήκες επώασης των φαινομένων της τυφλής βίας και τρομοκρατίας.

Ζητούμε την άμεση κατάπαυση των βομβαρδισμών στο Αφγανιστάν και τον τερματισμό του πολέμου. Οι δραματικές εξελίξεις που ζούμε απαιτούν επιτακτικά την αναζήτηση μιας εναλλακτικής πρότασης για την ειρήνη και την ασφάλεια. Μιας πρότασης συνολικής, που θα συνδέει την απάντηση στο πρόβλημα ασφάλειας του σύγχρονου κόσμου με την απάντηση στα πελώρια οικονομικά, κοινωνικά και οικολογικά προβλήματα που απειλούν τον πλανήτη. Μιας πρότασης για μια δίκαιη παγκόσμια οικονομική τάξη, που θα βασίζεται στην αναδιανομή του πλούτου, στον περιορισμό και την εξάλειψη των τρομακτικών ανισοτήτων που σήμερα εντείνονται. Μιας πρότασης που θα αποβλέπει σε μια νέα οργάνωση της διεθνούς ζωής βασιζόμενης στον εκδημοκρατισμό των διεθνών σχέσεων, στη στερέωση και εμβάθυνση της δημοκρατίας με την αναζωογόνηση της πολιτικής στις συνθήκες της παγκοσμιοποίησης.

Με βάση τα σημερινά δεδομένα, η έννοια της ασφάλειας επανατροφοδοτείται. Δεν είναι έννοια στρατιωτική, είναι πολυδιάστατη.

• Αληθινή ασφάλεια σημαίνει συνασφάλεια, ασφάλεια που επιτυγχάνεται με τη διαμόρφωση όρων που κατοχυρώνουν όλους. Αληθινή ασφάλεια δεν σημαίνει στρατιωτική υπεροχή. Σημαίνει μείωση των εξοπλισμών, ριζικό περιορισμό του διεθνούς εμπορίου όπλων, διατήρηση και επέκταση των διεθνών συνθηκών ελέγχου των εξοπλισμών (όπως η Συνθήκη ΑΒΜ και η Σύμβαση για τα βιολογικά όπλα), γενικό πυρηνικό αφοπλισμό, απαγόρευση της χρησιμοποίησης του διαστήματος για στρατιωτικούς σκοπούς.

Μόνο ένα συλλογικό σύστημα μπορεί να εγγυηθεί την ειρήνη και την ασφάλεια στον κόσμο. Κεντρική θέση σ'ένα παρόμοιο σύστημα πρέπει να κατέχει ο ΟΗΕ και άλλοι διεθνείς οργανισμοί, όπως ο ΟΑΣΕ και όχι το ΝΑΤΟ. Ο ΟΗΕ, που έχει περιθωριοποιηθεί, είναι ανάγκη να αποκατασταθεί στο βασικό ρόλο του. Είναι ανάγκη να ενισχυθεί και να αναμορφωθεί στην κατεύθυνση του εκδημοκρατισμού και της βελτίωση της αντιπροσωπευτικότητας του θεσμού, της αυτονομίας του. Να πλαισιωθεί από νέους διεθνείς θεσμούς, όπως το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο, που η σύστασή του καθυστερεί εξ αιτίας της στάσης των ΗΠΑ.

• Αληθινή ασφάλεια σημαίνει δίκαιη ασφάλεια. Νέες σχέσεις Βορρά-Νότου. Μεταφορά πόρων και αναδιανομή του πλούτου προς όφελος των φτωχότερων χωρών και κοινωνικών ομάδων. Μέτρα που τείνουν σ'αυτή την κατεύθυνση, όπως η επιβολή του "Φόρου Tobin", η εξάλειψη των φορολογικών παραδείσων και η κατάργηση των χρεών του Τρίτου Κόσμου. Καταπολέμηση της φτώχειας, των επιδημιών, του αναλφαβητισμού, της καταστροφής του περιβάλλοντος.

• Αληθινή ασφάλεια σημαίνει ασφάλεια εναρμονισμένη με τις αρχές του διεθνούς δικαίου, με τα ανθρώπινα και κοινωνικά δικαιώματα, με τις δημοκρατικές ελευθερίες. Κάθε προσπάθεια αποδόμησης του ισχύοντος διεθνούς δικαίου, συρρίκνωσης του εσωτερικού περιεχομένου της δημοκρατίας με πρόσχημα την αντιμετώπιση της τρομοκρατίας, όχι μόνο δεν ενισχύει, αλλά υπονομεύει τη διεθνή ασφάλεια. Η αντιμετώπιση της τρομοκρατίας απαιτεί μέτρα στην κατεύθυνση της ενίσχυση της εμπιστοσύνης του πολίτη, της κατοχύρωσής του από τον κίνδυνο της φαλκίδευσης απαράγραπτων δικαιωμάτων του.

• Αληθινή ασφάλεια σημαίνει προτεραιότητα στην άμεση επίλυση προβλημάτων που αποτελούν επικίνδυνες, μόνιμες εστίες έντασης, όπως το Παλαιστινιακό, που έχει ιδιαίτερη σημασία στην κρίσιμη περιοχή της Μέσης Ανατολής.

Για την Ευρωπαϊκή Αριστερά, την Αριστερά των κοινωνικών κινημάτων και της οικολογίας, οι προσπάθειες ενεργού συμβολής στον επαναπροσδιορισμό της ασφάλειας και στην οικοδόμηση ενός διεθνούς φιλειρηνικού κινήματος σ'αυτή την κατεύθυνση, μπορούν και πρέπει να αποτελέσουν τη βάση για ένα κοινά αποδεκτό, στις γενικές του γραμμές, πολιτικό πρόγραμμα, για μεγάλες πρωτοβουλίες και για συντονισμένες δραστηριότητες σε πανευρωπαϊκή κλίμακα.

Δημιουργούνται πολύμορφα πεδία ουσιαστικής συνάντησης της Ευρωπαϊκής Αριστεράς και της παγκόσμιας Αριστεράς με τα νέα κοινωνικά κινήματα κατά της νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης με όλα τα φιλειρηνικά, αντιεθνικιστικά και αντιρατσιστικά κινήματα, με τις οικολογικές ευαισθησίες και κινήματα σε ολόκληρο τον πλανήτη, με όλα τα κινήματα για τα ανθρώπινα, τα ατομικά και κοινωνικά δικαιώματα, με τα συνδικάτα που προασπίζονται τις κατακτήσεις των εργαζομένων, την ποιότητα της ζωής, τις αξίες πολιτισμού κι ανθρωπισμού.

Ο ρόλος της Ευρώπης

Φίλες και φίλοι,

Αναδεικνύεται το τεράστιο πρόβλημα απουσίας της Ε.Ε. από την παγκόσμια σκηνή ως αυτόνομης δύναμης και της ρυμούλκησής της από τις ΗΠΑ.

Η Ευρωπαϊκή Αριστερά πρέπει να αντιπαρατεθεί με στις κυβερνήσεις και τα θεσμικά όργανα της Ε.Ε. από τη σκοπιά των ιδεών της Ευρωπαϊκής πολιτικής ενοποίησης, του διαφορετικού ρόλου της Ευρώπης στις παγκόσμιες εξελίξεις. Η Ευρωπαϊκή Αριστερά πρέπει να σηκώσει την σημαία της άλλης Ευρώπης. Της πολιτικά ενωμένης και αυτόνομης από τις ΗΠΑ Ευρώπης. Το περιεχόμενο της νέα πολιτικής για το νέο κόσμο είναι υπόθεση κυρίως της Αριστεράς των ιδεών, των οραμάτων και των κινημάτων.

Ο πόλεμος δημιουργεί μια τεράστια απειλή για τα δημοκρατικά δικαιώματα στην Ευρώπη. Η Ευρωπαϊκή Αριστερά οφείλει να αγωνιστεί για την προάσπιση των δημοκρατικών κατακτήσεων των ευρωπαϊκών κοινωνιών και να αποκρούσει την συρρίκνωσή τους. Να καταβάλει κάθε προσπάθεια για να αποδοθεί στα πλαίσια της ΕΕ η ιδιότητα του πολιτικού πρόσφυγα στους ανθρώπους που φεύγουν από τις πολεμικές εστίες και για να ενεργοποιηθούν προγράμματα για την οικονομική στήριξη και φιλοξενία τους.

Η πολιτική ενοποίηση της Ευρώπης, μέσα από τις διαδικασίες διεύρυνσης και κοινωνικής εμβάθυνσης, η χειραφέτηση της ΕΕ από τις ΗΠΑ με τη διαμόρφωση κοινής εξωτερικής και αμυντικής πολιτικής σε φιλειρηνική κατεύθυνση και η παρέμβαση της ΕΕ στις διαδικασίες παγκοσμιοποίησης από τη σκοπιά των αντιλήψεων του κοινωνικού κράτους, της κοινωνικής αλληλεγγύης, της κοινωνικής τελικά αναδιανομής του πλούτου, αποτελούν το πεδίο ιστορικής συγκρότησης της σύγχρονης ευρωπαϊκής αριστεράς και τον ορίζοντα μιας αποτελεσματικής για τις παγκόσμιες εξελίξεις παρέμβασής της.

Οι πιο σημαντικές πολιτικές δυνάμεις των χωρών - μελών της Ε.Ε. έχουν συγκροτήσει ευρωπαϊκά κόμματα. Η σύγχρονη δημοκρατική, ριζοσπαστική Αριστερά της Ευρώπης είναι η μόνη που υστερεί σ'αυτό το σημείο, με αποτέλεσμα τον περιορισμό των δυνατοτήτων για μια παρόμοια παρέμβασή της. Πιστεύουμε πως είναι ώρα το θέμα της δημιουργίας του κόμματος της Ευρωπαϊκής Αριστεράς να εγγραφεί στην ημερήσια διάταξη. Γι'αυτό ο ΣΥΝ έχει προτείνει τη συγκρότηση ομάδας εργασίας από όσα κόμματα το επιθυμούν, που θα μελετήσει τα σχετικά προβλήματα (πολιτικό πλαίσιο, καταστατικές αρχές κ.λ.π.), θα διαμορφώσει και θα προτείνει εναλλακτικές λύσεις σ'αυτά και θα επιχειρήσει συστηματικό διάλογο με όλα τα άλλα κόμματα της Ευρωπαϊκής Αριστεράς. Είναι αυτονόητο ότι το επιζητούμενο Ευρωπαϊκό Κόμμα της Αριστεράς, ούτε θα αντιπαρατεθεί, ούτε θα αλλοιώσει το σημερινό χαρακτήρα των άλλων σημαντικών μορφωμάτων συνεργασίας της Ευρωπαϊκής Αριστεράς, όπως το ΦΕΝΑ (NELF) και η GUE-NGL, που θα συνεχίσουν την εξαιρετικά χρήσιμη λειτουργία τους.

Το μέλλον της Ευρώπης βρίσκεται σήμερα στο επίκεντρο ευρύτατων συζητήσεων για το περιεχόμενο των επιλογών που κυριαρχούν σήμερα στην Ε.Ε., στον οικονομικό και κοινωνικό τομέα στα πλαίσια της νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης. Η συρρίκνωση του κοινωνικού κράτους, η απορύθμιση των εργασιακών σχέσεων, οι μαζικές απολύσεις εργαζομένων και τα υψηλά ποσοστά ανεργίας, η εμπορευματοποίηση της παιδείας και της υγείας, οι αλόγιστες εκτεταμένες ιδιωτικοποιήσεις, προκαλούν έντονες αντιδράσεις.

Η πολιτική ενοποίηση της Ευρώπης αποκτά επείγοντα χαρακτήρα. Η συζήτηση για τη μορφή και την κατεύθυνση που θα λάβει, περιορίζεται μέχρι τώρα μεταξύ των ισχυρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Εν όψει της νέας Διακυβερνητικής που έχει αποφασιστεί για το 2004 και που σκοπό έχει να προετοιμάσει την Ενωμένη Ευρώπη για τη διεύρυνση, τα θέματα αυτά επιβάλλεται να απασχολήσουν τις δυνάμεις της Ευρωπαϊκής Αριστεράς. Ο ΣΥΝ πιστεύει ότι η Ε.Ε. πρέπει να κινηθεί προς ομοσπονδιακή κατεύθυνση με τη διαμόρφωση δημοκρατικών θεσμών που θα φέρνουν τον ευρωπαίο πολίτη πιο κοντά στα κέντρα λήψης των αποφάσεων.

5 προτάσεις για άμεση κοινή δράση

Αγαπητοί φίλοι,

Η σύνθεση της Διάσκεψής μας εγγυάται έναν γόνιμο και δημιουργικό διάλογο. Πολλές ιδέες και προτάσεις μπορούν να προκύψουν από τις εργασίες της, σήμερα και αύριο.

Εκ μέρους του ΣΥΝ, καταθέτω τις ακόλουθες ιδέες για μια αποτελεσματική παρέμβαση της Ευρωπαϊκής Αριστεράς και των κοινωνικών κινημάτων στην παρούσα κρίσιμη συγκυρία. Ιδέες που με τη συμβολή όλων μας στην συζήτηση που θα ακολουθήσει, μπορούν να αποκρυσταλλωθούν σε μια κοινή, μεγάλη πρωτοβουλία των κομμάτων, κινημάτων και άλλων φορέων που βρίσκονται εδώ σήμερα.

1. Να ζητήσουμε την άμεση κατάπαυση των βομβαρδισμών στο Αφγανιστάν και να δράσουμε πανευρωπαϊκά για τον τερματισμό του πολέμου. Στην κατεύθυνση αυτή θα μπορούσαμε να ορίσουμε μια Ευρωπαϊκή Ημέρα για αντιπολεμικές εκδηλώσεις και παράλληλα να καταβάλουμε κοινή προσπάθεια για σχετικό ψήφισμα του Ευρωκοινοβουλίου και άλλες ενέργειες στα πλαίσια των άλλων ευρωπαϊκών θεσμών (Συμβούλιο της Ευρώπης κλπ).

2. Παρέμβαση της Ευρωπαϊκής Αριστεράς κατά τη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ στις Βρυξέλλες, στις 16 Δεκεμβρίου. Συνάντηση των ευρωπαϊκών αριστερών κομμάτων και κοινωνικών κινημάτων σε επίπεδο ηγεσιών, κοινό διάβημα στη Σύνοδο για την πορεία της Ευρώπης και μεγάλη συγκέντρωση στη Βελγική πρωτεύουσα.

3. Ανάληψη πρωτοβουλίας για την ίδρυση Ευρωπαϊκού Παρατηρητηρίου για τα ανθρώπινα δικαιώματα, τις δημοκρατικές και κοινωνικές κατακτήσεις, στα πλαίσια απόκρουσης των κινδύνων συρρίκνωσής τους στο όνομα καταπολέμησης της τρομοκρατίας.

4. Επεξεργασία προτάσεων για δημιουργία δεσμών επικοινωνίας και τρόπων αντιπροσώπευσης των κοινωνικών κινημάτων - του "λαού του Σιάτλ και της Γένοβα" - στους ευρωπαϊκούς θεσμούς και στους διεθνείς οργανισμούς, όπως ο ΟΗΕ και οι συνδεδεμένες με αυτόν οργανώσεις.

5. Να εργαστούμε για μια διεθνή συνάντηση ειρήνης στην Παλαιστίνη - στη Βηθλεέμ - στις 25 Δεκεμβρίου 2001 με συμμετοχή αντιπροσωπειών από όλη την Ευρώπη στην ευρύτερη διεθνή βάση για να διακηρύξουμε την ανάγκη για άμεση λύση του Παλαιστινιακού με τη δημιουργία ανεξάρτητου Παλαιστινιακού κράτους, δίπλα στο κράτος του Ισραήλ, στη βάση της κοινής ασφάλειας και τη συνανάπτυξης όλης της Μέσης Ανατολής.

Ο σημερινός κόσμος γίνεται ολοένα και πιο σύνθετος και διαρκώς περισσότερο αντιφατικός, που δύσκολα ερμηνεύεται και τακτοποιείται με μοιραλατρείες, αφορισμούς, ηγεμονισμούς και εθνικισμούς, τρομοκρατικές επιθέσεις και πολεμικές εκστρατείες.

Η Ευρωπαϊκή Αριστερά, τα νέα κοινωνικά κινήματα, οι ενώσεις πολιτών για το περιβάλλον και την οικολογική ποιότητα, για τα δικαιώματα και τις ελευθερίες, για μια πολυπολιτισμική συνύπαρξη με αλληλεγγύη, συνοχή και δημιουργικότητα, θέλει και αγωνίζεται ώστε ο 21ος αιώνας να είναι ένας καινούργιος αιώνας με τις μικρότερες αναλογίες προς άλλους οδυνηρούς αιώνας και με τα λιγότερα φαντάσματα από το παρελθόν.