21 Ιανουαρίου 2002
Εκδήλωση για τα 50 ΧΡΟΝΙΑ ΤΗΣ ΕΔΑ
Ομιλία του Προέδρου του Συνασπισμού Νίκου Κωνσταντόπουλου
Ο ΣΥΝ πήρε την πρωτοβουλία να πραγματοποιηθεί ο εορτασμός των 50 χρόνων από την ίδρυση της ΕΔΑ και για λόγους ιστορικής μνήμης, αλλά και για λόγους πολιτικής ουσίας.
Η ΕΔΑ υπήρξε πρωτότυπο και πρωτοπόρο εγχείρημα, όχι μόνο για τα ελληνικά αλλά και για τα ευρωπαϊκά δεδομένα. Παρά το ότι δεν αξιοποιήθηκε από το πολιτικό και κομματικό σύστημα, ιστορικά είναι δικαιωμένη.
Μετά την ήττα της Αριστεράς στον τραγικό εμφύλιο πόλεμο, τη στιγμή της μεγάλης κατάρρευσης, όταν πολλοί πίστεψαν ότι όλα έχουν χαθεί, η ΕΔΑ κατάφερε να ανασυγκροτήσει την ελληνική Αριστερά και να την καταστήσει βασικό παράγοντα της κοινωνικής και πολιτικής ζωής, επιδιώκοντας, όχι μονάχα τη δημοκρατική στροφή, αλλά και παλεύοντας ενάντια στις δυνάμεις της Δεξιάς, τους διμέτωπους του Κέντρου και τους πατερναλισμούς του πολιτικού γραφείου του ΚΚΕ.
Σήμερα σε άλλες προφανώς ιστορικές συνθήκες., μετά την κατάρρευση του υπαρκτού σοσιαλισμού και ενώ και πάλι κάποιοι έσπευσαν να προδικάσουν το θρίαμβο του καπιταλισμού, το ζητούμενο είναι η ανασυγκρότηση της Αριστεράς και η επάνοδός της στο ιστορικό προσκήνιο με όρους πρωταγωνιστή. Σ΄ αυτήν την προσπάθεια για μας, για το ΣΥΝ, το κόμμα που αποτελεί τη συνέχεια όλων των ανανεωτικών εγχειρημάτων στο χώρο της Αριστεράς, η ιστορική εμπειρία της ΕΔΑ είναι πολύτιμη. Η σύγκρουση με τα καθιερωμένα δόγματα, η πολιτική της τόλμη, η οργανωτική της πρωτοτυπία και κυρίως η ταύτισή της με τον αγώνα για την ειρήνη και τη δημοκρατία αποτελούν για μας μεγάλες πηγές έμπνευσης.
Εγώ, όπως καλά γνωρίζετε Μανόλη και Λεωνίδα, στα φοιτητικά μου χρόνια δεν υπήρξα μέλος της ΕΔΑ ή της Νεολαίας Λαμπράκη. Ως Πρόεδρος του ΣΥΝ σήμερα εύχομαι να βρούμε τη δύναμη, την πνευματική και πολιτική τόλμη που απαιτείται για να πλησιάσουμε το παράδειγμα της ΕΔΑ.
Τιμάμε σήμερα την ΕΔΑ, την Ενιαία Δημοκρατική Αριστερά, το κόμμα που έγραψε μια λαμπρή σελίδα στην ιστορία του λαϊκού κινήματος της χώρας μας. Το κόμμα που με τους αγώνες του για την αποκατάσταση της δημοκρατικής ομαλότητας, την καταπολέμηση της τρομοκρατίας, την άρση της αντιδημοκρατικής νομοθεσίας και των άλλων συνεπειών του εμφυλίου πολέμου συνέβαλε αποφασιστικά στην εθνική συμφιλίωση, τον εκδημοκρατισμό και την πρόοδο του τόπου.
Τιμάμε σήμερα την ΕΔΑ, που ιδρύθηκε σε απόσταση αναπνοής μετά το τέλος του εμφυλίου και την επικράτηση του αντιδημοκρατικού, καταπιεστικού και ανελεύθερου καθεστώτος που επέβαλαν οι νικητές. Τιμή στην ΕΔΑ σημαίνει τιμή στην ακατανίκητη δύναμη της Αριστεράς να αντιστέκεται, να αναγεννάται και να προχωρεί, στο πείσμα των δυνάμεων της συντήρησης που θέλουν να την εξουδετερώσουν και να την εξοβελίσουν από το πολιτικό σκηνικό. Με την ΕΔΑ η Αριστερά κατέκτησε τότε μέσα στις πιο ενάντιες συνθήκες, μια άξια θέση, ένα διακριτό και αναντικατάστατο ρόλο και πάλι στην πολιτική και κοινωνική ζωή της καθημαγμένης από τον πόλεμο Ελλάδας. Και σήμερα, που τα κηρύγματα για το «τέλος της ιστορίας» καλύπτουν επιθυμίες και επιδιώξεις για το τέλος της Αριστεράς, το μήνυμα της ΕΔΑ είναι μήνυμα ελπίδας για μια συνέχεια και νέα ανάπτυξη της Αριστεράς μέσα από τη δράση εναντίον των νεοφιλελεύθερων επιλογών, τους αγώνες της εναντίον της παγκοσμιοποίησης, της ένδειας και των ανισοτήτων, την προβολή του οράματος «ενός άλλου κόσμου που είναι εφικτός», όπως διακηρύσσουν στη χώρα μας και στα πιο διαφορετικά πλάτη και μήκη της γης τα πολιτικά κόμματα της σύγχρονης ριζοσπαστικής Αριστεράς και οι δυνάμεις των νέων κοινωνικών κινημάτων, ο λαός του Σιάτλ, της Γένοβας και του Πόρτο Αλέγκρε.
Τιμάμε σήμερα την ΕΔΑ, το κόμμα που με τις ακαταπόνητες προσπάθειες των στελεχών του μέσα και έξω από τη Βουλή, με τη μαχητική στήριξη του συνδικαλιστικού κινήματος, με τις εμπεριστατωμένες πολιτικές προτάσεις για τον εκδημοκρατισμό και την ανάπτυξη της χώρας, τις εμπνευσμένες παρεμβάσεις του στον τομέα του πολιτισμού και της επιστήμης, προσέφερε πολύτιμη συμβολή στην εθνική, πολιτική και κοινωνική ζωή της χώρας. Τιμάμε τους ηγέτες που ανέδειξε, όπως ο Γιάννης Πασαλίδης, ο Ηλίας Ηλιού και τόσοι άλλοι, καθώς και τις μυριάδες των ανώνυμων αγωνιστών που έδρασαν στις γραμμές της. Τιμάμε τη νεολαία της, που πρωτοστάτησε - Νεολαία της ΕΔΑ και Λαμπράκηδες - στους αγώνες του 114, του 15% για την Παιδεία, στις αξέχαστες Μαραθώνιες πορείες Ειρήνης.
Η ΕΔΑ υπήρξε στα κρίσιμα εκείνα χρόνια ο μεγάλος αντίπαλος της Δεξιάς. Το ίδιο όμως, ως μεγάλος αντίπαλος, αντιμετωπίστηκε και από την κεντρώα φιλελεύθερη παράταξη.
Οι μέθοδοι ήταν διαφορετικοί, όμως ο στόχος και των δύο παρατάξεων, κοινός. Το πώς δηλαδή θα οδηγηθεί η ΕΔΑ, η Αριστερά, στο περιθώριο της πολιτικής ζωής και δεν θα έχει τη δυνατότητα να επηρεάσει τις εξελίξεις.
Σήμερα βεβαίως οι συνθήκες έχουν αλλάξει. Σήμερα το δημοκρατικό μας πολίτευμα λειτουργεί, σε σχέση με την προδικτατορική περίοδο, άψογα.
Όμως θεσμικά και πολιτικά εξακολουθεί να διαπνέεται από την καχυποψία προς την Αριστερά και τον αυτόνομο ρόλο της.
Επίσης τα δύο μεγάλα κόμματα έχουν μετεξελιχθεί και έχουν εκσυγχρονιστεί. Όμως επίσης τα δύο κόμματα εξακολουθούν να βλέπουν την Αριστερά με έναν ιδιόμορφο «ρατσιστικό» θα έλεγα τρόπο.
Αντιλαμβάνονται το πολιτικό παιχνίδι στην Ελλάδα ως ένα παιχνίδι αποκλειστικής εναλλαγής ανάμεσα στους δύο και υπό αυτό το πρίσμα κρίνουν και αντιμετωπίζουν την Αριστερά.
Για αυτό δεν κρίνουν την ουσία των πολιτικών της επιλογών αλλά προσπαθούν να της αποδώσουν προθέσεις υποβοήθησης του ενός ή του άλλου στην προσπάθεια κατάληψης ή παραμονής στην εξουσία.
Συντρόφισσες και
Σύντροφοι,
Παλιοί Εδαϊτες ,
Ζήσατε όλη σας τη ζωή αντιμέτωποι με αυτά τα διλήμματα. Τα ίδια διλήμματα αντιμετωπίζουμε και εμείς.
Όμως ούτε εσείς, ούτε εμείς θα υποχωρήσουμε κάτω από αυτά.
Για μας ο στόχος εξακολουθεί να είναι ένας.
Σε ένα δημοκρατικό σύστημα η Αριστερά δικαιούται το δικό της ρόλο, τη δική της αξιοπρέπεια, τη δική της αξιοπιστία και παρουσία.
Η διακριτική και αποτελεσματική παρουσία της Σύγχρονης Αριστεράς, των Κοινωνικών Κινημάτων, των δικαιωμάτων και της οικολογίας, αποτελεί ενίσχυση της πλουραλιστικής βάσης της Δημοκρατίας, αποτελεί πολιτική και πολιτισμική κατάκτηση.