08/02/2002

Χαιρετισμός του Προέδρου του Συνασπισμού Ν.Κωνσταντόπουλου στο προσυνέδριο του ΣΥΝ "Η Αριστερά για την Ευρώπη"

8 Φεβρουαρίου 2002

Η Ελλάδα στην Ευρώπη, σήμερα, η Ελλάδα στον κόσμο του 21ου αιώνα, δεν μπορεί να διεκδικήσει τη σωστή θέση και να αξιοποιήσει τις θυσίες του λαού της και τα συγκριτικά πλεονεκτήματά της, με την κατάσταση που επικρατεί στο δημόσιο βίο, στην διαχείριση των πόρων, στη λειτουργία του κράτους και στο κυβερνητικό και πολιτικό σύστημα.

Το πολιτικό μας σύστημα, σήμερα, βιώνει αλλοιώσεις και στρεβλώσεις, που το ταλαιπωρούν και το εκθέτουν, γιατί το κρατικό και κυβερνητικό μοντέλο έδωσε την άνεση της παντοδυναμίας στα εξωθεσμικά κέντρα, οδηγώντας τους θεσμούς στην διάβρωση, την αναποτελεσματικότητα και την αναξιοπιστία.

Αποκαλυπτικό δείγμα γραφής αυτής της κατάστασης, όσα συμβαίνουν στον τομέα των Μ.Μ.Ε., των προμηθειών του Δημοσίου, των επιχειρηματικών τομέων του δημοσίου και των κοινοτικών πλαισίων στήριξης. Μετά από δύο κοινοτικά πλαίσια στήριξης, πολύχρονη λιτότητα και κυβερνητική σταθερότητα, έπρεπε να είναι διαφορετική η κατάσταση στις υποδομές κοινωνικής στήριξης και ανάπτυξης.

Η συμμετοχή στην Ευρωζώνη, θετικό βήμα, που μπορούσε να γίνει πιο νωρίς, με μικρότερο κόστος και πιο δίκαιη κατανομή, δεν αρκεί για να λύσει τα προβλήματα, απεναντίας μπορεί να δημιουργήσει πιο έντονες αποκλίσεις και πιέσεις.

Το Ευρώ δεν είναι εικόνισμα, για να το επιδεικνύουμε ξορκίζοντας τις ανησυχίες. Το Ευρώ είναι εργαλείο, που πρέπει να αξιοποιηθεί για την πραγματική σύγκλιση, γιατί τώρα φαίνονται οι αποστάσεις της ελληνικής οικονομίας και κοινωνίας, που εξακολουθούν να καθυστερούν στις πιο χαμηλές βαθμίδες των κρίσιμων για την ανάπτυξη, την παραγωγικότητα, την απασχόληση και τη συνοχή δεικτών.

Σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, επίσης, η καθιέρωση κοινού νομίσματος, δεν παύει να έχει και σημαντικές πολιτικές παραμέτρους, ενόψει μάλιστα και της διεύρυνσης. Το ζητούμενο είναι οι πολιτικές συνέπειες από την καθιέρωση του κοινού νομίσματος να λειτουργήσουν ως καταλύτης για την προώθηση της πολιτικής ενοποίησης, των θεσμικών οργάνων και της σύνθεσής τους, την θέσπιση Συντάγματος για μια διακρατική ένωση, ομοσπονδιακού χαρακτήρα, με πολυπολιτισμική και πολυεθνική συνύπαρξη, με ενισχυμένη κοινωνική προστασία, διευρυμένες δημοκρατικές εγγυήσεις και οικολογικές προτεραιότητες. Το κοινό σπίτι της Ευρώπης, που θα συστεγάσει τις διαφορετικές πατρίδες των Ευρωπαίων πολιτών, τις σχέσεις των κρατών με την Ευρωπαϊκή Ένωση, οι νέες πολιτικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης και ο τρόπος με τον οποίο θα γίνεται η εθνική αντιπροσώπευση και θα λαμβάνονται οι αποφάσεις, η ενίσχυση του ρόλου του Κοινοβουλίου και του Κοινοτικού Προϋπολογισμού, οι σχέσεις εθνικής κυριαρχίας και Ευρωπαϊκού κεκτημένου, εθνικών κοινοβουλίων και διακυβερνητικών συνόδων, είναι κρίσιμα ζητήματα για το παρόν και το μέλλον της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που αποτελεί πρωτότυπο και σύνθετο ιστορικό εγχείρημα, στην εξέλιξη του οποίου πολλά είναι τα βήματα και, εξίσου πολλά αν όχι περισσότερα, τα ελλείμματα.

Η ιστορική συγκυρία απαιτεί στρατηγικής σημασίας επιλογές και ιστορικής εμβέλειας τομές, ώστε να μην εγκλωβιστούν στα διακυβερνητικά - διακρατικά στεγανά, οι ανοιχτές κοινωνίες και οι ραγδαίες εξελίξεις της συγκυρίας.

Ως πολιτικό αντίδοτο της αποτυχίας της Νίκαιας και ως θεσμικό αντίβαρο της σημερινής γραφειοκρατικής διόγκωσης της Ευρωπαϊκής διακυβερνητικής συνεργασίας, αποφασίστηκε η Ευρωπαϊκή Συνέλευση, ως αντιπροσωπευτικό Forum κυβερνήσεων και κοινοβουλίων.

Ο στόχος δεν μπορεί να είναι μια ακόμα διαδικασία άτυπης θεσμικής τελετουργίας.

Ο στόχος πρέπει να είναι η γνησιότερη αντιπροσώπευση των Ευρωπαϊκών λαών, δια των κοινοβουλίων και των κυβερνήσεών τους, ο πλουραλισμός των ιδεών και οι εναλλακτικές πολιτικές προτάσεις, που μπορούν να βγάλουν την Ευρωπαϊκή προοπτική έξω από το μέχρι σήμερα στερεότυπο.

Στην Ευρώπη δεν υπάρχει μόνο φιλελεύθερη δεξιά και σοσιαλδημοκρατία. Υπάρχει και η Αριστερά, υπάρχουν τα κόμματα της οικολογίας, υπάρχουν οι δυνάμεις των κινημάτων.

Ο περιορισμός αυτού του πλουραλισμού αποτελεί αναίρεση της πολιτικής ιστορίας και των δημοκρατικών κατακτήσεων της Ευρώπης. Και αυτό δεν μπορεί να περάσει αμαχητί.

Ο ΣΥΝ στην Ελλάδα αλλά και τα άλλα αριστερά κόμματα στις άλλες χώρες ζητάνε την εξασφάλιση εκπροσώπησης όλων των ρευμάτων.

Στείλαμε σχετική επιστολή στον Πρόεδρο της Βουλής και θα επανέλθουμε με πολύ συγκεκριμένο διάβημα.

Η πρότασή μας είναι απλή : Να εκπροσωπηθούν στην Ευρωπαϊκή Συνέλευση και τα τέσσερα κόμματα του ελληνικού κοινοβουλίου.

Η ίδια πρόταση θα κατατεθεί και στα άλλα κοινοβούλια των χωρών της Ευρωπαϊκής Ενωσης από αριστερά και οικολογικά κόμματα.

Τα διαδικαστικά θέματα δεν μπορούν να καλύψουν την ουσία

Η σημερινή Ευρώπη δεν είναι μόνο οι κυβερνήσεις, δεν εξαντλείται στα κυβερνητικά κόμματα, δεν αντιπροσωπεύεται από το νεοφιλελευθερισμό και την προσαρμογή στο μονόδρομο της σοσιαλδημοκρατίας, δεν εμπνέεται και δεν μπορεί να λειτουργήσει με το θεώρημα της ενιαίας σκέψης εντός της παγκοσμιοποίησης ούτε με το ιδεολόγημα του Ευρωατλαντισμού για εκστρατείες αντιτρομοκρατικών ιερών πολέμων. Πολύ περισσότερο δεν μπορεί να υπάρξει με συρρίκνωση του κοινωνικού κράτους, περιορισμούς του κράτους δικαίου, η διεκδίκηση των οποίων από τα κοινωνικά κινήματα του Σιάτλ, της Γένοβας, του Πόρτο Αλέγκρε, θα γίνεται με θέσπιση θεσμών διεθνούς καταστολής και αυταρχίας, που ανατρέπουν την ουσία του Ευρωπαϊκού κεκτημένου σε όλες τις χώρες.

Για όλα αυτά, δεν αρκεί μονάχα η εκπροσώπηση όλων των δυνάμεων των εθνικών κοινοβουλίων. Χρειάζεται και η θεσμοθέτηση μιας διευρυμένης συμμετοχής και των κοινωνικών κινημάτων.

Χρειάζεται, επιπροσθέτως η Βουλή να συμμετέχει ενεργά, με διαρκή συζήτηση και ενημέρωση.

Από την πλευρά του ΣΥΝ θα προτείνω, πριν και μετά κάθε σύγκλιση της Ευρωπαϊκής Συνέλευσης, να γίνεται ειδική συνεδρίαση της Βουλής, ώστε να υπάρχει ενημέρωση για τα θέματα των διασκέψεων αλλά και έλεγχος για την πορεία των συζητήσεων.

Από την πλευρά του ΣΥΝ, επίσης, θα επιδιωχθεί η αξιοποίηση όλων εκείνων, επιστημόνων και πολιτικών που έχουν γνώση, πείρα κι ενασχόληση, σε συναντήσεις εργασίας και προετοιμασίας, έτσι ώστε από το ΣΥΝ να διατυπωθεί η εναλλακτική θεώρηση της Ευρωπαϊκής Ολοκλήρωσης από θέσεις δημοκρατικής αριστεράς, των κοινωνικών κινημάτων και της Οικολογίας.

Το θέμα της Σύνθεσης της Ευρωπαϊκής Συνέλευσης είναι πεδίο αντιπαράθεσης, για τον ΣΥΝ. Και θα επιμείνουμε στην ανάγκη να υπάρξει πολιτική και διαδικαστική πρόνοια ώστε η ελληνική βουλή να εκπροσωπηθεί κι από τα τέσσερα κόμματα.

Θέλουμε να μιλήσει και η Αριστερά για την Ευρώπη, να μιλήσουν και τα κοινωνικά κινήματα για την Ευρώπη.

Ως Πρόεδρος του ΣΥΝ θα μιλήσω για το όραμα της σύγχρονης αριστεράς των κοινωνικών κινημάτων και της οικολογίας, για την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση.

Όσοι βλέπουν την Ευρωπαϊκή Συνέλευση, ως ευκαιρία επίδειξης παραπολιτικού και επικοινωνιακού πνεύματος, δείχνουν την εμμονή τους στον παραδοσιακό τρόπο άσκησης της πολιτικής ως μικροκομματικής πρακτικής.

Το ένα λοιπόν θέμα είναι η σύνθεση της Συνέλευσης.

Το άλλο θέμα είναι η ουσία των θεμάτων που θα συζητηθούν σε αυτή

Το τρίτο θέμα είναι πως η Ελληνική και οι άλλες Ευρωπαϊκές κοινωνίες θα έρθουν σε επαφή με αυτή την ιστορική διαδικασία.

Η Ελληνική Βουλή, λοιπόν, πρέπει να οργανώσει με σοβαρό τρόπο την συζήτηση των μεγάλων αυτών προβλημάτων και για την ενημέρωση των βουλευτών αλλά και για τον προβληματισμό της ελληνικής κοινωνίας.

Φίλες και φίλοι προσκεκλημένοι μας
Συντρόφισσες και σύντροφοι,

Η προοπτική της ΕΕ και η θέση της χώρας μας στα πλαίσια αυτής της προοπτικής είναι από άποψη σπουδαιότητας το κεντρικό θέμα με το οποίο οφείλουμε όλοι κυβέρνηση, κόμματα, κοινωνία, να απασχοληθούμε αυτή την περίοδο.

Η Ευρωπαϊκή Ενοποίηση υπό ορισμένες προϋποθέσεις θα μπορούσε να είναι η απάντηση της Ευρώπης στις μεγάλες προκλήσεις της παγκοσμιοποίησης και ο δρόμος για τη θετική παρέμβαση της Ευρώπης στο παγκόσμιο γίγνεσθαι.

Οι μεγάλοι κίνδυνοι που προκύπτουν από την παγκόσμια κυριαρχία της μιας υπερδύναμης μπορούν να αντιμετωπιστούν μόνο μέσω της δημιουργία και άλλων ισχυρών πόλων στην παγκόσμια σκηνή και μάλιστα ισχυρών πόλων που θα εμφορούνται και από διαφορετικές αντιλήψεις για την οργάνωση των διεθνών σχέσεων και την παγκόσμια διακυβέρνηση.

Η Ευρωπαϊκή Ενοποίηση, υπό ορισμένες προϋποθέσεις το τονίζουν συνεχώς αυτό θα μπορούσε να διαμορφώσει έναν τέτοιο ισχυρό πόλο.

Επίσης η αμφισβήτηση της κυριαρχίας των αγορών και η ανασυγκρότηση της δημόσιας εξουσίας ώστε να υπάρξει πολιτικός έλεγχος επί των αγορών προϋποθέτει πολιτικούς θεσμούς και διαδικασίες παρέμβασης των κοινωνιών που να αντιστοιχούνται στις συνθήκες που διαμορφώνονται στις σημερινές συνθήκες παγκοσμιοποίησης. Και ακριβώς τέτοιου είδους θεσμούς και διαδικασίες θα μπορούσε να διαμορφώσει για το σύνολο των ευρωπαϊκών κοινωνιών η Ευρωπαϊκή Ενοποίηση.

Αυτή η ιστορική δυνατότητα δεν θα πραγματοποιηθεί βεβαίως νομοτελειακά. Θα αποτελέσει, εάν πραγματοποιηθεί, το προϊόν πολιτικών πρωτοβουλιών, πολιτικών και κοινωνικών διεργασιών και συγκρούσεων.

Φορείς αυτών των πρωτοβουλιών μπορούν να είναι οι πολιτικές δυνάμεις της Ευρώπης. Μόνο που και αυτή είναι η ιστορική πρωτοτυπία του εγχειρήματος στο πεδίο των πρωτοβουλιών για το μέλλον της Ευρώπης συναρθρώνονται ιδεολογικές, πολιτικές και εθνικές αφετηρίες.

Τα συμφέροντα των κοινωνικών τάξεων και στρωμάτων των επιμέρους ευρωπαϊκών κοινωνιών πρέπει να συνδεθούν με τα επιμέρους εθνικά συμφέροντα και τελικώς μέσα από αυτή την ιστορική διαλεκτική να προκύψει μια συνολική σύνθεση που θα αφορά το ευρωπαϊκό συμφέρον στα πλαίσια του σύγχρονου κόσμου.

Και βεβαίως για μας τους αριστερούς υπάρχει πάντα η κοινωνική οπτική και η έννοια της ηγεμονίας.

Το κοινό ευρωπαϊκό συμφέρον είναι μια έννοια που θα πάρει διαφορετικό περιεχόμενο υπό την ηγεμονία των δυνάμεων της εργασίας και διαφορετικό νόημα υπό την ηγεμονία των δυνάμεων του κεφαλαίου.

Βρισκόμαστε λοιπόν μπροστά σε μεγάλα προβλήματα που θα απασχολήσουν την Ευρώπη και που θα κριθούν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο και από την τέτοια ή αλλιώτικη κρίση τους θα υπάρξουν μεγάλες συνέπειες για τις ευρωπαϊκές κοινωνίες και τους ευρωπαϊκούς λαούς.

Από αυτή την ιστορική διαδικασία η Αριστερά όχι μόνον δεν μπορεί να είναι απούσα αλλά αντιθέτως πρέπει να βρει τους τρόπους να παίξει ενεργό και σημαντικό ρόλο.

Οι δυνάμεις της ευρωπαϊκής αριστεράς, της οικολογίας, των κοινωνικών κινημάτων πρέπει να αντιληφθούν το πραγματικό περιεχόμενο των συγκρούσεων που διεξάγονται για το μέλλον της Ευρώπης και να διατυπώσουν τη δική τους προοπτική.

Ο ΣΥΝ ως κόμμα της ανανεωτικής Αριστεράς, ως κόμμα που φιλοδοξεί να πετύχει μια οργανική σύνδεση με τις δυνάμεις της οικολογίας και των κινημάτων και στο εσωτερικό της χώρας και σε ευρωπαϊκό επίπεδο, θα συμβάλλει με όλες του τις δυνάμεις ώστε η ευρωπαϊκή αριστερά να παίξει ένα σημαντικό ρόλο στο ευρωπαϊκό γίγνεσθαι σήμερα.

Η Συντακτική Ευρωπαϊκή Συνέλευση που συγκαλείται εν όψει της νέας Διακυβερνητικής είναι ένα πρώτο πεδίο πρωτοβουλιών.

Φίλες και φίλοι,
Συντρόφισσες και Σύντροφοι,

Ο ΣΥΝ ανοίγει σήμερα μια πολύ σοβαρή συζήτηση.
Μας τιμά η συμμετοχή εκπροσώπων άλλων κομμάτων και σοβαρών επιστημόνων και μελετητών.
Υποσχόμαστε το σημερινό προσυνέδριο να είναι μόνο το πρώτο βήμα.