11/12/2003

Χαιρετισμός του Προέδρου του Συνασπισμού στην Ε' Παγκόσμια Συνέλευση του Συμβουλίου Απόδημου Ελληνισμού

11 Δεκεμβρίου 2003

Χαιρετισμός του Προέδρου του Συνασπισμού στην Ε' Παγκόσμια Συνέλευση του Συμβουλίου Απόδημου Ελληνισμού

Κύριε Πρόεδρε της Βουλής, κύριε Πρόεδρε της Νέας Δημοκρατίας, κύριοι συνάδελφοι, Μακαριότατε, Εκπρόσωποι των Εκκλησιών, φίλες και φίλοι,

Κάθε μέρα που περνάει δείχνει ολοένα και πιο έντονα την ιστορική σημασία της περιόδου, που βιώνει η ανθρωπότητα, την ιστορική σημασία των γεγονότων, που ζούμε όλοι μας. Είναι μια περίοδος μεγάλων προκλήσεων αλλά και κραυγαλέων αντιφάσεων, μία περίοδος μεγάλων ανατροπών αλλά και έντονων διεργασιών, που συντελούνται σε όλες τις κοινωνίες του κόσμου. Από όλα αυτά, θα προκύψουν οι κοινωνίες του 21ου αιώνα, από όλα αυτά θα προκύψει το περιεχόμενο ζωής, που θα έχουν μέσα τους οι επόμενες δεκαετίες, για ολόκληρη την ανθρωπότητα, για τον πλανήτη, για τον Ελληνισμό όπου γης. Το οικουμενικό μέλλον είναι κοινό. Κι όπου γης, η ανθρωπότητα θέλει ένα μέλλον με αλληλεγγύη, χωρίς διακρίσεις, αποκλεισμούς, ρατσισμούς και εθνικισμούς. Ένα μέλλον με ειρήνη, χωρίς πολέμους και επιδρομές βαρβαρότητας και τρομοκρατίας, που όπως κι αν τις ονομάσουν, είναι εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας. Ένα μέλλον με περισσότερη δημοκρατία και με δικαιώματα για όλους χωρίς αυταρχισμούς και περιορισμούς στο Κράτος Δικαίου, που είναι το Κράτος των δημοκρατικών εγγυήσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Ένα μέλλον με κοινωνική δικαιοσύνη, χωρίς φτώχια και κοινωνική εξαθλίωση, που προκαλεί η εκμετάλλευση και η εμπορευματοποίηση των ανθρώπων και των συλλογικών αγαθών. Ένα μέλλον με οικολογική εγρήγορση, με περιβαλλοντική ευαισθησία και ποιότητα, ισόρροπης ανάπτυξης, με ανθρώπινο πρόσωπο για όλους.

Ο Ελληνισμός όπου γης θέλουμε να είναι δημιουργική και ευαίσθητη δύναμη γι’ αυτόν τον διαφορετικό κόσμο. Ο Ελληνισμός όπου γης θέλουμε να είναι δύναμη αγωνιστική και διακριτή, για να μην παραμερίζουν τις οικουμενικές αξίες της κοινωνικής δημοκρατίας οι νόμοι της αγοράς και του εξουθενωτικού ανταγωνισμού. Για να μην διασύρουν τους συλλογικούς θεσμούς και τις καταστατικές διακηρύξεις του ΟΗΕ και της Διεθνούς Κοινότητας ψευδοδόγματα αυτοκρατορικής ηγεμονίας εκείνου, που διαθέτοντας την δύναμη των όπλων, θέλει να την βάλει στην θέση του δίκαιου των λαών.

Εσείς εκπροσωπείτε τον Ελληνισμό όπου γης και η παρουσία σας πρέπει να συμβάλλει προς αυτήν την εξέλιξη των πραγμάτων. Η έξαρση της προσήλωσης στην πατρίδα, η υποστήριξη των εθνικών προβλημάτων από σας, όπου διαβιείτε, σας χαρακτηρίζουν. Δεν είναι, όμως, το αποκλειστικό πρίσμα, για την καλύτερη αντιμετώπισή σας από την πατρίδα.

Όροι όπως μετανάστης, απόδημος, ομογενής, ομοεθνής δεν μπορούν και δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται αδιακρίτως, ως περίπου ταυτόσημοι. Ο προσδιορισμός των διαφορετικών και των κοινωνικών και των κοινών στοιχείων των επιμέρους ενοτήτων των αποδήμων είναι προϋπόθεση για την χάραξη μιας ορθής πολιτικής για τα προβλήματα που αντιμετωπίζετε.

Και κριτήρια γι’ αυτήν την πολιτική, πιστεύουμε ότι πρέπει να είναι, πρώτον, η συμβολή στην ικανοποίηση της ανάγκης των αποδήμων για ισότιμη και δημιουργική ένταξή τους στην κοινωνία της χώρας, όπου ζουν κι εργάζονται, η εξασφάλιση ίσων κοινωνικών δικαιωμάτων, με τον τοπικό πληθυσμό και η ματαίωση του κινδύνου για κοινωνικούς αποκλεισμούς και για απομόνωσή τους. Δεύτερον, ο συνδυασμός της δημιουργικής ένταξης, είτε βραχύτερης είτε μακρότερης διάρκειας, με την απόκρουση του κινδύνου της αφομοίωσης, με την διαφύλαξη της πολιτισμικής και ιστορικής ταυτότητας των Ελλήνων της Διασποράς. Τρίτο κριτήριο η ανάδειξη των Ελλήνων της Διασποράς και των Κοινοτήτων τους, σε κύτταρα δεσμών φιλίας και συνεργασίας, ανάμεσα στο λαό μας και την χώρα μας, από την μια, και στους λαούς και τις χώρες της υποδοχής, από την άλλη.

Σε αυτό το πλαίσιο, ενισχύεται η υπόθεση της ειρήνης και της αλληλεγγύης, αλλά και γίνεται αποτελεσματική η συμβολή των αποδήμων στην προώθηση εθνικών θεμάτων. Αναγκαίο στήριγμα αυτών των προσπαθειών η πολιτική του Ελληνικού Κράτους, της Ελληνικής Πολιτείας, η πολιτική των Ελληνικών Κυβερνήσεων. Με έναν αναγκαίο όρο, ο ορίζοντας της πολιτικής των Κυβερνήσεων και του Κράτους να είναι η οικουμενικότητα των προβλημάτων του Ελληνισμού κι όχι ο μικρόκοσμος των εσωτερικών κομματικών ανταγωνισμών.

Η πολιτική, που εφαρμόζεται, η πολιτική, που ισχύει, οδήγησε στην διαμόρφωση του Συμβουλίου Απόδημου Πολιτισμού, κι εμείς από την πλευρά του Συνασπισμού, της Αριστεράς, των κινημάτων και της οικολογίας, συμβάλλαμε αποφασιστικά. Έχουν γίνει βήματα, δεν τα μηδενίζουμε. Αυτά τα βήματα μην τα εξωραΐζουμε. Υπάρχει και σήμερα που μιλάμε, στο 2003, σοβαρό έλλειμμα υπεύθυνης πολιτικής, σχεδιασμένης εθνικής στρατηγικής για τους Έλληνες της Διασποράς. Χρειάζονται πρόσθετα μέτρα κι άλλα μέτρα, που πρέπει να ανταποκρίνονται στην σημερινή κατάσταση.

Έχουν μεταβληθεί πολλά, σε σχέση με το όχι πολύ μακρινό παρελθόν. Οι μετανάστες της δεκαετίας του ’50 και του ’60, στο Βέλγιο, στη Γερμανία, στην Αυστραλία και οι σημερινοί απόδημοι της δεύτερης και τρίτης γενιάς διαφέρουν πολύ μεταξύ τους. Τα παλιά προβλήματα έχουν αντικατασταθεί από καινούρια, τα διαπερνά το ίδιο νήμα, η επέλαση των σύγχρονων προβλημάτων, που δοκιμάζουν την καθημερινότητα της ζωής όλων, κοινωνικών προβλημάτων, όπως η ανεργία, όπως η αποδόμηση του κοινωνικού κράτους, όπως ο κοινωνικός αποκλεισμός, προβλημάτων που θίγουν ιδιαίτερα τα ασθενέστερα κοινωνικά στρώματα, στα οποία περιλαμβάνονται πάντοτε οι αλλοδαποί, οι μετανάστες, ή μεγάλα τμήματά τους. Η απώλεια της ιστορικής και πολιτισμικής ταυτότητας αποτελεί έναν άλλο σοβαρό κίνδυνο, που εντείνεται από τις πρόσθετες δυσχέρειες, που διαβιώνουν στην καθημερινή τους ζωή.

Τα σημερινά αυτά προβλήματα των ξένων, προβλήματα και των αποδήμων Ελλήνων απαιτούν, πριν από όλα, αγώνες των ίδιων για την αντιμετώπισή τους, απαιτούν όμως και σφυρηλάτηση δεσμών αλληλεγγύης, με τα εντόπια θύματα όλων αυτών των κοινωνικών πολιτικών στις χώρες υποδοχής των αποδήμων. Και χρειάζεται προς αυτήν την κατεύθυνση η αλληλεγγύη και η διεύρυνση της κοινωνικής πολιτικής, για να μην δημιουργούνται αισθήματα ξενοφοβίας και ανασφάλειας, που πλήττουν την κοινωνική συνοχή και την πραγματική σύγκλιση.

Πιστεύουμε, από την πλευρά του Συνασπισμού της Αριστεράς των Κινημάτων και της Οικολογίας ότι πρέπει να ενισχυθεί αποφασιστικά, πρέπει να ενισχυθούν αποφασιστικά οι ομογενειακές οργανώσεις, κοινότητες, ομοσπονδίες, ως μοχλοί για την διεκδίκηση λύσεων στα προβλήματα των αποδήμων, αλλά κι ως παράγοντες αλληλεγγύης και συνοχής τους. Να ενισχυθούν οι οργανώσεις που είναι απαραίτητες τόσο για την αποτελεσματικότητα των προσπαθειών των αποδήμων όσο και για την διαφύλαξη της ιστορικής και πολιτιστικής ταυτότητας των μελών τους. Να ενισχυθούν οι οργανώσεις και η συγκρότηση και η λειτουργία τους να βασίζεται στο σεβασμό των δημοκρατικών διαδικασιών και στις αρχές της αντιπροσωπευτικότητας, της αυτονομίας και της απαλλαγής από κάθε εξάρτηση κυβερνητική, κομματική ή εκκλησιαστική.

Ο Συνασπισμός συμμετέχει με τα μέλη του, που βρίσκονται στις χώρες, όπου υπάρχουν απόδημοι, στην προσπάθεια που κάνουν οι Κοινότητες και οι απόδημοι. Υποστηρίζει κι ενισχύει την δημιουργία και ανάπτυξη των λαϊκών κοινοτήτων. Θεωρεί αναγκαία την προώθηση της αυτο-οργάνωσης και συσπείρωσης των αποδήμων σε μια κοινότητα, σε κάθε πόλη ή περιοχή, ή σε σωματεία, με βάση τον τόπο της καταγωγής τους.

Ο ρόλος του Ελληνικού Κράτους στην ενίσχυση των ομογενειακών οργανώσεων αποτελεί πρωταρχικό στοιχείο μιας εθνικής στρατηγικής για τους απόδημους. Επιβάλλεται να επιδιωχθεί η αναβάθμιση στις διακρατικές θέσεις, της μέριμνας της ελληνικής πλευράς για τα προβλήματα των αποδήμων, και προς αυτήν την κατεύθυνση είναι αναγκαίο, επίσης, να γίνουν πολλά. Επιβάλλεται, ακόμη, μια συνεχής προσπάθεια για την διαμόρφωση συνεκτικής εκπαιδευτικής και πολιτιστικής πολιτικής για τους αποδήμους, που να είναι συνεπής στην εφαρμογή της.

Δεν είναι υπερβολή να λεχθεί ότι σήμερα υπάρχει χάος στον τομέα αυτό. Τα ελληνόπουλα του Εξωτερικού έχουν ανάγκη από μία εκπαίδευση, που μαζί με την εμπέδωση της ιστορικής και γλωσσικής τους ταυτότητας, θα τους εξασφαλίζει ίσες δυνατότητες με τους νέους των χωρών της υποδοχής τους. Θεωρούμε ότι στο διαπολιτισμικό περιβάλλον, όπου μεγαλώνουν τα παιδιά των Ελλήνων της Διασποράς, ελληνικά σχολεία του σημερινού τύπου, ξένα προς το παιδαγωγικό, γνωστικό και κοινωνικό πλαίσιο της χώρας υποδοχής δεν αποτελούν πρόσφορη λύση.

Χρειάζεται αναπροσανατολισμός της εκπαιδευτικής πολιτικής της Ελληνικής Πολιτείας και των χωρών υποδοχής, με την σύναψη διακρατικών συνθηκών, που θα οδηγούν σε σχολεία με έναν κοινό κορμό βασικής παιδείας, στα οποία θα εντάσσονται σειρές μαθημάτων, που θα ανταποκρίνονται στην αναγνώριση της πολιτισμικής διαφοράς, όπως μαθήματα ελληνικής γλώσσας, ιστορίας, πολιτισμού.

Υπάρχει ένα σοβαρό πρόβλημα της συμμετοχής των Ελλήνων της Διασποράς στις Βουλευτικές Εκλογές της χώρας, την προβλέπει το αναθεωρημένο Σύνταγμα. Η Κυβέρνηση καθυστερεί την υλοποίηση της συνταγματικής επιταγής, για τεχνικούς λόγους. Υπήρξαν πρόσφατες δηλώσεις ότι το θέμα θα αντιμετωπιστεί στα πλαίσια του νέου εκλογικού νόμου, αλλά το θέμα αυτό δεν έχει καμία συνέχεια. Και απασχολεί τους Έλληνες της Διασποράς, και είναι πρόβλημα δημοκρατίας, και είναι πρόβλημα που διευρύνει την συμμετοχή, την δημοκρατία της συμμετοχής, την αντιπροσώπευση του Ελληνισμού στην διαμόρφωση των πολιτικών εξελίξεων.

Μια άλλη κατηγορία θεμάτων είναι τα προβλήματα των αποδήμων, που αποφασίζουν να παλιννοστήσουν. Και σ’ αυτά τα προβλήματα είναι που χρειάζεται με περισσότερη συστηματικότητα να συνεννοηθούμε. Είναι ευρύ το φάσμα αυτών των προβλημάτων, οικονομική επανένταξη, δυσκολίες γλωσσικής επικοινωνίας, θέματα αναγνώρισης και μεταφοράς ασφαλιστικών και συνταξιοδοτικών δικαιωμάτων, εκπαίδευση των παιδιών σχολικής ηλικίας και άλλα. Η αντιμετώπιση αυτών, που θέλουν να παλιννοστήσουν, από τις αρμόδιες αρχές δεν είναι εκείνη που θα έπρεπε. Έχει δημιουργήσει δικαιολογημένες πικρίες, στην πολυπληθή αυτήν κατηγορία αποδήμων, που αισθάνονται πολλές φορές να έχουν αφεθεί, καθώς οι προσδοκίες τους έχουν διαψευσθεί. Χρειάζεται σε αυτόν τον τομέα σχεδιασμένη συστηματική πολιτική προς την κατεύθυνση εκπόνησης προγραμμάτων, μετεγκατάστασης σε συγκεκριμένες περιοχές, με συνδυαζόμενη μέριμνα για την ανάπτυξη των περιοχών αυτών και για την κοινωνική ένταξη των παλιννοστούντων.

Τελευταίο πρόβλημα, στο οποίο θέλω να αναφερθώ, είναι το πρόβλημα της αλλαγής της δομής του ΣΑΕ. Εμείς θέλουμε το ΣΑΕ να λειτουργεί ως συνέλευση των αποδήμων, και οι απόδημοι να εκπροσωπούνται, με τρόπο αντιπροσωπευτικό, και να μπορούν να έχουν λόγο και ρόλο. Δεν θέλουμε το ΣΑΕ να μετατρέπεται σε πεδίο προέκτασης των πολιτικών και κομματικών ανταγωνισμών της εσωτερικής πολιτικής ζωής του τόπου.

Θέλουμε, λοιπόν, η οποιαδήποτε αλλαγή στη δομή και την λειτουργία του ΣΑΕ να κατοχυρώνει την πλήρη αυτονομία κι αυτοδυναμία της λειτουργίας του. Δεν θέλουμε να οδηγηθεί το ΣΑΕ προς ασφυκτικούς εναγκαλισμούς από το Κράτος ή από τις κυβερνήσεις, γιατί τότε θα μεγαλώσουν οι δυσκολίες και οι αδυναμίες, που και σήμερα υπάρχουν. Και να είμαστε ειλικρινείς, και σήμερα υπάρχουν δυσκολίες κι αδυναμίες, που πρέπει να ξεπεραστούν, αν θέλουμε να κοιτάξουμε τον οικουμενικό ορίζοντα του Ελληνισμού όπου γης, κι αν δεν θέλουμε να αντιμετωπίζουμε τον χώρο των αποδήμων ως προέκταση του εσωτερικού πεδίου πολιτικού ανταγωνισμού.

Με αυτές τις σκέψεις, εμείς θέλουμε να βελτιωθεί η λειτουργία του ΣΑΕ, να μην χάσει τον δημοκρατικό αντιπροσωπευτικό της χαρακτήρα. Και με αυτές τις σκέψεις θέλουμε να ευχηθούμε, από τον Συνασπισμό της Αριστεράς των Κινημάτων και της Οικολογίας, μια δημιουργική συνέλευση να έχετε, υγεία και δύναμη, προκοπή σε σας και στις οικογένειές σας, όπου ζείτε και όπου εργάζεστε.