Skip to main content.
03/10/2004

Ομιλία του Προέδρου του Συνασπισμού Νίκου Κωνσταντόπουλου στο Φεστιβάλ Νεολαίας ΣΥΝ

3 Οκτωβρίου 2004

Ομιλία του Προέδρου του Συνασπισμού Νίκου Κωνσταντόπουλου στο Φεστιβάλ Νεολαίας ΣΥΝ

Φίλες και φίλοι
Συντρόφισσες και σύντροφοι

Είναι μεγάλη η συγκίνησή μου απόψε, που, ως Πρόεδρος του κόμματος απευθύνομαι, για τελευταία φορά, στο Φεστιβάλ της νεολαίας του ΣΥΝ.

Σύντροφοι και συντρόφισσες της νεολαίας

Όταν πριν από τέσσερις περίπου δεκαετίες, νέος και εγώ, ξεκινούσα το μεγάλο ταξίδι της πολιτικής ένταξης και συμμετοχής στο μαζικό κίνημα, δεν μπορούσα - όπως και κανείς άλλος άλλωστε - να φανταστώ ούτε το πόσα μεγάλα γεγονότα θα σφράγιζαν αυτές τις τέσσερις δεκαετίες ούτε τις διαδρομές της δικής μου προσωπικής πορείας.

Σήμερα, όμως, μπορώ να σας διαβεβαιώσω ότι η επιλογή της πολιτικής ένταξης και της συλλογικής δράσης, έδωσε πολλά στην γενιά μας.
Παρά τους κινδύνους και τις δυσκολίες, που υπήρχαν στα ταραγμένα χρόνια που γνώρισε η Ελλάδα, η πολιτική στράτευση, μας διαμόρφωσε ως ανθρώπους και πολίτες. Μας άνοιξε τους μεγάλους ορίζοντες της ιστορίας. Μας έκανε ικανούς για προσφορά, για δράση, για αυτογνωσία.
Μας έκανε δημιουργικούς.

Η δική σας γενιά δεν έχει να αντιμετωπίσει τις ίδιες δυσκολίες.
Δεν είναι αντιμέτωπη με την άμεση, την ωμή βία της ανάπηρης ή της γυψωμένης Δημοκρατίας των δικών μας νεανικών χρόνων.
Όμως από πολλές άλλες απόψεις η δική σας γενιά είναι αντιμέτωπη με ακόμα μεγαλύτερες δυσκολίες. Με ακόμα μεγαλύτερες προκλήσεις.

Ο σύγχρονος κόσμος - όπως αυτός διαμορφώθηκε μετά την μεγάλη κατάρρευση του '89, την παγκόσμια επικράτηση του νεοφιλελευθερισμού, την προσαρμογή της σοσιαλδημοκρατίας και την επιβολή της μονοκρατορίας των Η.Π.Α - είναι ένας κόσμος γεμάτος ανασφάλεια και τυφλή βία, γεμάτος ανισότητες και αδικία. Ένας κόσμος στον οποίον απειλούνται άμεσα μεγάλες κατακτήσεις του θεσμικού, πολιτικού και κοινωνικού πολιτισμού.

Ταυτόχρονα όμως είναι και ένας κόσμος γεμάτος δυνατότητες.

Συντρόφισσες και σύντροφοι

Στις συνθήκες αυτού του αντιφατικού σύγχρονου κόσμου, αποκτά τεράστια αξία για την εξέλιξη των κοινωνιών, η πολιτική.

Και είναι η δική σας γενιά αυτή, που καλείται να αποκαταστήσει την πολιτική, στην πραγματική θέση που της αξίζει.
Να της δώσει το χαμένο της νόημα.
Να την συνδέσει με τις πραγματικές κοινωνικές διεργασίες.
Να την αναδείξει σε δύναμη αντιμετώπισης και επίλυσης των μεγάλων σύγχρονων προβλημάτων.

Συντρόφισσες και σύντροφοι της νεολαίας του ΣΥΝ

Ο δρόμος που επιλέξατε είναι ένας δρόμος δύσκολος, αλλά ταυτόχρονα ένας δρόμος γεμάτος ενδιαφέροντα, γεμάτος προσφορά, γεμάτος από διαρκείς αναμετρήσεις με τον εαυτό σας και με τον κοινωνικό σας περίγυρο.

Είναι ο δρόμος των οραμάτων και των αγώνων, της δράσης και των ιδεών.
Σε ό,τι με αφορά θα θεωρώ πάντα ως στοιχείο προσωπικής δικαίωσης την ισχυροποίηση της νεολαίας του ΣΥΝ τα τελευταία χρόνια και την ανταπόκριση, που ο ΣΥΝ βρίσκει, σε μεγάλο τμήμα της ελληνικής νεολαίας.

Για μένα μια συγκεκριμένη πολιτική περίοδος, συλλογικού προβληματισμού και κοινής δράσης, ολοκλήρωσε τον ιστορικό της κύκλο. Δεν αισθάνομαι ότι έχω να επιβεβαιώσω ή να διεκδικήσω τίποτε προσωπικά. Για σας ένας νέος ιστορικός κύκλος βρίσκεται μπροστά σας, με όλα τα μέτωπα ανοιχτά για τις καινούργιες ιδέες, για τις σύγχρονες προοδευτικές απαντήσεις, για την Αριστερά του 21ου αιώνα, που θα ξαναδώσει στην πολιτική το κοινωνικό, ιδεολογικό και ηθικό της αντίκρισμα.

Οι συντροφικές μας σχέσεις δεν είναι σχέσεις μηχανισμών και φιλοδοξιών, δεν είναι σχέσεις οπαδών και θεατών, σε αγώνες εξουσίας. Οι συντροφικές μας σχέσεις έχουν αντίκρισμα ζωής και συνείδησης, καθώς υπηρετούν ιδέες κι αξίες, καθώς αναλώνονται σε αγώνες κι οράματα, για τον καλύτερο κόσμο, που είναι εφικτός.

Έχει ξεχωριστή συναισθηματική και πολιτική φόρτιση για μένα, η σημερινή μας συνάντηση, νέες και νέοι του Συνασπισμού, σ'όλη την Ελλάδα.

Το συναίσθημα στην πολιτική δεν είναι ελάττωμα. Ούτε η υπαρξιακή ευαισθησία και η συνειδησιακή αγωνία, αποτελούν κουσούρι γραφικό.

Χορτάσαμε από τους ψυχρούς κι ιδιοτελείς τεχνικούς της εξουσίας. Γέμισαν τον κόσμο οι κυνικοί κι αμοραλιστές περιηγητές του δημοσίου βίου, που μετατρέπουν την πολιτική από πεδίο ιδεών κι αγώνων, σε τέλμα νοσηρών φιλοδοξιών κι ανταγωνισμών.

Νέες και νέοι του ΣΥΝ

Δεν είναι λίγα κι ασήμαντα, αυτά που κατακτήσαμε, με τη συλλογική μας προσπάθεια στο ΣΥΝΑΣΠΙΣΜΟ. Είναι πολλά κι ακριβά. Να τα αξιοποιήσουμε δημιουργικά και πολλαπλασιαστικά. Να μην τα τεμαχίσουμε σε εσωκομματικούς παραγοντισμούς κι ανταγωνισμούς επιβολής. Χρειαζόμαστε το ΣΥΝ, όχι για να επιβεβαιώνουμε τους εαυτούς μας, αλλά για να προβάλλουμε την ανάγκη της ριζοσπαστικής και δημοκρατικής αριστεράς, της αριστεράς των κοινωνικών κινημάτων και της οικολογίας, ως ανανεωτικής κι αγωνιστικής δύναμης, για τις κοινωνίες του 21ου αιώνα.

Νέες και νέοι του ΣΥΝ

Τα συλλογικά μας βιώματα, μέσα από δύσκολους κι άνισους αγώνες, είναι δύναμη αυτοπροσδιορισμού μας, μέτρο κριτικής κι αυτοκριτικής στάσης, έμπνευση για μια διαφορετική πορεία της ελληνικής αριστεράς, που είναι άδικο κι αρνητικό, στο τέλος της μεταπολίτευσης, να συγκεντρώνει αθροιστικά τα μικρότερα ποσοστά. Θα αγωνιστούμε για την ελληνική αριστερά του 21ου αιώνα, χωρίς δογματικούς ηγεμονισμούς, χωρίς τακτικισμούς σχημάτων ή ανταγωνισμούς παραγόντων, αφήνοντας πίσω μας μεθόδους, πρακτικές και νοοτροπίες, που έρχονται από το παρελθόν και παραπέμπουν στο παρελθόν.

Φίλες και φίλοι
Συντρόφισσες και σύντροφοι

Ο Σεπτέμβριος ήταν ένας σκληρός μήνας για την πολιτική ζωή της χώρας.
Με το τέλος της Ολυμπιάδας, η Ελλάδα βρέθηκε αντιμέτωπη με την σκληρή πραγματικότητα και αντιδρά σπασμωδικά. Σαν να της φταίνε όλα και να μην μπορεί να προσδιορίσει τί είναι αυτό που της φταίει και κυρίως ποιός είναι αυτός που της φταίει, πιο πολύ.

Η Ν.Δ. θυμήθηκε ότι είναι κυβέρνηση και ότι πρέπει να κυβερνήσει έναν τόπο, με μεγάλα προβλήματα και όχι αυτόν που περιέγραφε ως αντιπολίτευση.

Το ΠΑΣΟΚ θυμήθηκε ότι δεν είναι πια κυβέρνηση και ότι πρέπει να κάνει αντιπολίτευση αλλά χωρίς να μπορεί ακόμα να πει για ποιόν ακριβώς λόγο πρέπει να κάνει αντιπολίτευση, για να ξανάρθουν τα ίδια ή για να αλλάξουν κι αυτά.

Ο ελληνικός λαός προσπαθεί να καταλάβει αν κάτι έχει αλλάξει και τα βλέπει όλα ίδια και απαράλλαχτα.
Εικόνα σύγχυσης, ασάφειας και αμηχανίας κι απογοήτευσης.
Ταυτόχρονα όμως εικόνα απόλυτα ερμηνεύσιμη και πολύ ανησυχητική για το μέλλον.

Φίλες και φίλοι
Συντρόφισσες και σύντροφοι

Η κυβέρνηση της Ν.Δ. είναι φανερό ότι αντιμετωπίζει μεγάλο πρόβλημα.
Που όμως οφείλεται το πρόβλημά της;
Κέρδισε πρόσφατα τις εκλογές, με μεγάλη πολιτική και κοινοβουλευτική πλειοψηφία.

Το ΠΑΣΟΚ βρίσκεται σε αμηχανία και σε μεταβατική φάση, χωρίς να είναι σε θέση να δημιουργήσει στην κυβέρνηση σοβαρά προβλήματα.
Οι ίδιοι ομολογούν ότι κινούνται με ορίζοντα τετραετίας και γιατί όχι και οκταετίας στην αντιπολίτευση.

Ποιό είναι λοιπόν το πρόβλημα της κυβέρνησης;
Γιατί δεν ξεκινάει το πρόγραμμα των ριζικών αλλαγών που προανήγγειλε;
Γιατί αρχίζει από κει που σταμάτησε το ΠΑΣΟΚ, για να συνεχίσει στον ίδιο μονόδρομο;

Το πρόβλημα δυστυχώς για την Ν.Δ. έχει μόνο μία σοβαρή και ταυτόχρονα οδυνηρή γι'αυτήν ερμηνεία.

Η Ν.Δ. ως αντιπολίτευση υποδύθηκε έναν ρόλο που δεν έχει σχέση με την πραγματική της νεοφιλελεύθερη επιλογή.

Αντιπολιτεύτηκε την κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, ενώ αυτό εφάρμοζε και την δική της πολιτική.
Και την αντιπολιτεύθηκε από θέσεις φιλολαϊκές.

Εμείς είχαμε τονίσει σε όλους τους τόνους προεκλογικά ότι η Ν.Δ. δεν μπορεί να αποτελέσει εναλλακτική λύση στην κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, για τον απλούστατο λόγο ότι το ΠΑΣΟΚ έχει μετακινηθεί και εφαρμόζει την πολιτική που με τους κλασικούς και παραδοσιακούς όρους είναι πολιτική της Ν.Δ.

Και ότι αν μιλάμε για εναλλακτική λύση κι όχι για παραλλαγή του ΠΑΣΟΚ, αυτή μπορεί να είναι μονάχα η Αριστερά.

Βεβαίως ο ελληνικός λαός στα πλαίσια του δικομματικού συστήματος και της παραδοσιακής λογικής, επέλεξε τη Ν.Δ.

Τώρα λοιπόν η Ν.Δ. είναι υποχρεωμένη να ξεχάσει το προεκλογικό της προφίλ και να εφαρμόσει, ως κυβέρνηση, αυτό που αποτελεί το πραγματικό της πρόγραμμα.

Δηλαδή να συνεχίσει ως παραλλαγή, ως ήπια προσαρμογή στην πολιτική του ΠΑΣΟΚ.

Κάτι τέτοιο όμως είναι φανερό ότι την φέρνει αμέσως σε δυσαρμονία, με το εκλογικό σώμα, που της έδωσε την πλειοψηφία.

Εδώ βρίσκεται η ουσία του προβλήματος που αντιμετωπίζει σήμερα η Ν.Δ.

Και αυτή η προσέγγιση επιτρέπει να κατανοηθούν πολύ εύκολα οι μέχρι σήμερα βασικές κινήσεις της κυβέρνησης.

Κι ακόμα για να πειστεί ο ψηφοφόρος της Ν.Δ. ότι ο αντίπαλος του παραμένει το ΠΑΣΟΚ και η δική του πολιτεία.

Δυστυχώς όμως για τη κυβέρνηση της Ν.Δ. όλα αυτά δεν είναι ούτε πειστικά ούτε και πρόκειται να αποδώσουν τίποτα.

Η Ν.Δ. όφειλε να γνωρίζει την πραγματική κατάσταση της οικονομίας όπως όφειλε να γνωρίζει και το κόστος της Ολυμπιάδας.
Κι έπρεπε πρώτον να μιλήσει εγκαίρως γι'αυτά και με ειλικρίνεια στον ελληνικό λαό. Και δεύτερον έπρεπε να σχεδιάσει πολιτική, με αυτά τα δεδομένα, και όχι με τα δεδομένα που παρουσίαζε το ΠΑΣΟΚ και που όλοι ξέραμε ότι δεν είναι πραγματικά.

Πάνω απ'όλα η Ν.Δ. οφείλει να απαντήσει στο κεντρικό ερώτημα:
Γιατί μετά από τόσα χρόνια περιοριστικής πολιτικής, ιδιωτικοποιήσεων, απελευθερώσεων αγορών και ελαστικοποιήσεων στις εργατικές σχέσεις, η οικονομία βρίσκεται σε τόσο κακή κατάσταση;

Μήπως η κακή κατάσταση οφείλεται σε αυτές ακριβώς τις πολιτικές;
Μήπως αυτές πρέπει να αλλάξουν;

Βεβαίως η Ν.Δ. αρνείται να θέσει αυτό το ερώτημα.

Η δική της η απάντηση είναι ότι φταίει η διαφθορά, το σπάταλο κράτος, και η διαχειριστική ανικανότητα του ΠΑΣΟΚ.

Όμως είναι προφανές ότι αυτές οι απαντήσεις δεν αρκούν.

Όλα αυτά είναι προβλήματα που πρέπει να αντιμετωπιστούν, αλλά η αντιμετώπισή τους δεν θα έλυνε το πρόβλημα της οικονομίας.
Και το κυριότερο η αντιμετώπισή τους δεν μπορεί να γίνει, εντός του ίδιου πλαισίου πολιτικής.

Για μας. Για τον ΣΥΝ τα πράγματα είναι απολύτως σαφή.

Όλα αυτά όμως δεν προέκυψαν ξαφνικά.
Δεν υπήρξαν αποτέλεσμα της ανικανότητας ή της ανευθυνότητας της ηγεσίας και των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ.

Υπήρξαν το αποτέλεσμα σοβαρών διαδικασιών, που έχουν να κάνουν με το τί σήμερα επικρατεί στην Ε.Ε.

Υπήρξαν το αποτέλεσμα του πολιτικού συστήματος της χώρας.

Υπήρξαν το αποτέλεσμα της εξουδετέρωσης των μηχανισμών σοβαρής αντίστασης από την πλευρά των κοινωνικών και πνευματικών δυνάμεων.

Η Ν.Δ. και ως αντιπολίτευση στα κρίσιμα αυτά σημεία φρόντισε να κινείται παράλληλα με το ΠΑΣΟΚ.

Τώρα ή θα κάνει αλλαγές σ'αυτά τα σημεία ή νομοτελειακά θα κινηθεί στις ίδιες κατευθύνσεις και με τα ίδια αποτελέσματα.

Εμείς δεν έχουμε κανένα πρόβλημα, με την απογραφή της πραγματικής κατάστασης της οικονομίας.

Όμως θα αλλάξει όλο το σύστημα, ώστε να μην μπορεί η κάθε κυβέρνηση να εξαπατά τους πάντες ως προς την οικονομική της διαχείριση;
Θα αλλάξει ο τρόπος κατάρτισης, συζήτησης και ελέγχου υλοποίησης του προϋπολογισμού;
Θα γίνει δεκτή η πρόταση για την συγκρότηση στη βουλή γραφείου προϋπολογισμού;
Θα καταργηθούν οι ειδικοί λογαριασμοί;

Εμείς είπαμε ναι για την σύσταση εξεταστικών επιτροπών, για τα εξοπλιστικά προγράμματα.
Όμως το κύριο είναι το σύστημα προμηθειών. Θα αλλάξει; Θα υπάρξει πλαφόν σε σχέση με το ΑΕΠ; Θα μειωθούν οι στρατιωτικές δαπάνες;
Θα υπάρξει πραγματική εξουσία της βουλής για τις στρατιωτικές προμήθειες;
Εμείς δεν αγνοούμε τη μεγάλη κοινωνική δυσφορία.
Δεν χρειάζονται, λοιπόν, ψίχουλα 10€ αύξηση για τους συνταξιούχους. Θα υπάρξει εγγυημένο κατώτερο εθνικό εισόδημα; Θα γίνει δίκαιη αναδιανομή του εθνικού προϊόντος;

Φίλες και φίλοι
Συντρόφισσες και σύντροφοι

Ειδικά στο σημείο αυτό θέλω να κάνω μια ιδιαίτερη αναφορά.

Το φαινόμενο της διαπλοκής και της διαφθοράς είναι ένα από τα κεντρικότερα προβλήματα.
Πρέπει να αντιμετωπιστεί.

Όμως η αντιμετώπισή του είναι μια υπόθεση σύνθετη και σοβαρή.

Προσωπικά δεν έχω λόγο να αμφισβητήσω τις προθέσεις του κ. Καραμανλή.

Όπως δεν έχω κανένα ρόλο να αμφισβητήσω όσα λέει ο κ. Παπανδρέου.
Ανεξαρτήτως προθέσεων και λόγων, η διαφθορά και η διαπλοκή υπάρχουν και δεν είναι αυτοφυείς ούτε πέσανε από τον ουρανό.
Στο θερμοκήπιο του κρατικού και κυβερνητικού συστήματος ανθούν και θάλλουν.

Εάν η πρόθεση είναι να γίνουν σοβαρά βήματα προς αυτήν την κατεύθυνση, τότε θέλω με έμφαση να υπογραμμίσω ότι κάθε τί που οδηγεί είτε προς λογικές ποινικοποίησης είτε προς συνθήματα περί ομηρίας, δημιουργούν προσχήματα και θα λειτουργήσουν ανασταλτικά για την προώθηση του στόχου αντιμετώπισης της διαπλοκής σε βάθος.

Ο κ. Καραμανλής και ο κ. Παπανδρέου, ως νέοι αρχηγοί του δικομματικού μοντέλου θα κριθούν προσωπικά και δεν έχουν κανένα λόγο να υιοθετήσουν ρόλους προέκτασης γνωστών συνθηκών κι εντυπώσεων.

Η θεσμική θωράκιση και η δημιουργία θεσμικών και πολιτικών αντίβαρων είναι ο μόνος ασφαλής δρόμος.

Δυστυχώς το πολιτικό μας σύστημα με τον τρόπο που λειτουργεί δεν προβλέπει αντίβαρα σε κανένα επίπεδο.

Η μονοκομματική κυβέρνηση είναι παντοδύναμη και ανεξέλεγκτη.
Παντοδύναμη απέναντι στη βουλή, στην δικαστική εξουσία, στον λαό.

Εξαιρετικά ευάλωτη όμως στα μεγάλα οικονομικά και εκδοτικά συμφέροντα.
Και αυτό δεν είναι καθόλου ανεξήγητο.

Ο Πρωθυπουργός, ο Υπουργός, ο Σύμβουλος που ξέρει ότι δεν υπάρχει τρόπος να ελεγχθεί, που ξέρει ότι αυτός μόνος αποφασίζει, είναι εύκολο να μπει στον πειρασμό της εκμετάλλευσης αυτής της απόλυτης εξουσίας.
Και εκεί ακριβώς πατάνε τα μεγάλα συμφέροντα.

Προτείνω λοιπόν για μια σειρά ζητήματα που σχετίζονται με τις κρατικές προμήθειες, με τα όρια διαχειριστικής ευθύνης των υπουργών, με το καθεστώς που διέπει τα ΜΜΕ και τις σχέσεις του κράτους με αυτά να υπάρξει σοβαρή συζήτηση για την επεξεργασία νέων θεσμών.

Θα μπορούσε γι'αυτά να δοθεί και σχετική άνεση χρόνου και να συσταθεί ειδική διακομματική επιτροπή της βουλής που να διαμορφώσει προτάσεις.

Προς αυτήν την κατεύθυνση το έργο των εξεταστικών επιτροπών που τώρα θα συγκροτηθούν μπορεί να είναι πολύ χρήσιμο.

Το 2004 δεν είναι το ίδιο με το 1994. Μια ακόμα δεκαετία καθηλώθηκε «εντός κι επί τα αυτά». Τελείωσε η μεταπολιτευτική περίοδος, χωρίς η Ελλάδα να μπει σε τροχιά αυτοτροφοδοτούμενης ανάπτυξης, κοινωνικής δικαιοσύνης και περιφερειακής σύγκλισης. Κι όμως εκατοντάδες τρισεκατομμυρίων δραχμών, από κοινοτικούς πόρους, εθνικούς προϋπολογισμούς και θυσίες του ελληνικού λαού, διαχειρίστηκαν οι κυβερνήσεις ΠΑΣΟΚ και Ν.Δ. Τα χρήματα υπήρχαν, οι πολιτικές με κοινωνικές κι αναπτυξιακές προτεραιότητες έλειπαν. Ο ελληνικός λαός έβαλε πλάτη και πλήρωσε πολλά, με άδικο κι άνισο τρόπο, αλλά η ρουτίνα, ο κομματισμός, η έλλειψη ελέγχου, η διαφθορά και οι πολυπλόκαμοι μηχανισμοί συμφερόντων, λεηλάτησαν πόρους και χρόνια, που δεν γυρίζουν πίσω.

'Αλλαξε η διακυβέρνηση της χώρας. Η Ν.Δ. είναι στην εξουσία, το ΠΑΣΟΚ στην αντιπολίτευση. Αλλαξε το Σύνταγμα, που το ΠΑΣΟΚ και η Ν.Δ. το ψήφισαν ως θετικό βήμα, χωρίς ακόμα να έχουν ολοκληρώσει την εφαρμογή του. Αλλάζει η ελληνική κοινωνία με ραγδαίο τρόπο, που κάνει φανερές ανομοιογένειες και αντιθέσεις, αποκλεισμούς κι αδικίες. Το μόνο αναλλοίωτο παραμένει το δικομματικό πολιτικό σύστημα, ως σύστημα πολιτικών και οικονομικών συμφερόντων, που βρίσκεται μακριά από την πραγματικότητα και την κοινωνία.

Η γενικότερη κατάσταση στην κοινωνία, στο κράτος, στους θεσμούς, στην οικονομία, στο σύστημα διακυβέρνησης, κατακτάει το δημόσιο βίο νοσηρό κι ανούσια την πολιτική ζωή. Κύκλοι συμφερόντων και μηχανισμοί οικονομικοπολιτικής δύναμης προκαλούν εκφυλιστικά φαινόμενα, που τα διαχειρίζονται διαβρωτικά κι αποπροσανατολιστικά τα μέσα επικοινωνίας.

Το αίτημα της αλλαγής εξακολουθεί να είναι πρωτεύον, προκειμένου να αλλάξουν οι πολιτικές, να γίνουν διαρθρωτικές αλλαγές στο κρατικό και κυβερνητικό μοντέλο, που θα βγάλουν την Ελλάδα του 21ου αιώνα από το τέλμα μιας χρόνιας πολιτικής κρίσης κι αναξιοπιστίας.

Γι'αυτό το αίτημα της αλλαγής στις πολιτικές, στο κράτος, στους θεσμούς, στις προτεραιότητες, δύναμη ριζοσπαστική είναι η αριστερά των κοινωνικών κινημάτων και της οικολογίας, που δεν εγκλωβίζεται στο νεοφιλελευθερισμό, τον δογματισμό και τον δικομματισμό.

Φίλες και φίλοι
Συντρόφισσες και σύντροφοι

Αναφέρθηκα ιδιαίτερα στην κυβέρνηση και είναι φυσικό.
Όμως οφείλω να πω δύο λόγια και για το ΠΑΣΟΚ.
Κι αυτό γιατί η ουσία της αντιπολίτευσης που θα ασκήσει το ΠΑΣΟΚ θα παίξει σημαντικό ρόλο για την διαμόρφωση του πολιτικού κλίματος.

Φίλες και φίλοι

Τα μέχρι τώρα δείγματα είναι απογοητευτικά.
Το ΠΑΣΟΚ ασκεί αντιπολίτευση σε ανώδυνα για την πολιτική της κυβέρνησης θέματα.
Η μέχρι σήμερα αντιπολίτευσή του υπογραμμίζει με έμφαση την εμμονή του ΠΑΣΟΚ στην πολιτική που εφάρμοσε ως κυβέρνηση και άρα προδιαγράφει σύμπτωση με τις πολιτικές που θα εφαρμόσει από δω και πέρα η Ν.Δ.

Βεβαίως πρέπει να περιμένουμε το συνέδριο του και την οριστικοποίηση των νέων ισορροπιών στο εσωτερικό του.
Όμως πιστεύω ότι το ΠΑΣΟΚ για άλλη μια φορά θα ακολουθήσει μια τακτική συντηρητικών επιλογών υπό τον μανδύα ρητορικών σχημάτων που κατά περιόδους θα χρωματίζονται με διάφορους τρόπους.

Συντρόφισσες και σύντροφοι

Η κατάσταση που περιέγραψα νομίζω ότι φωτίζει πλήρως τα προβλήματα που πρέπει να απασχολήσουν τον ΣΥΝ το επόμενο διάστημα και ιδιαίτερα το συνέδριό του.

Το κεντρικό ζητούμενο για την ελληνική κοινωνία είναι η περιγραφή μιας εναλλακτικής προοπτικής σε αυτήν που της προσφέρουν η Ν.Δ. και το ΠΑΣΟΚ.

Και αυτή δεν μπορεί παρά να είναι η εναλλακτική πρόταση της Αριστεράς.

Το πρόβλημα αυτό δεν αφορά μονάχα την Ελλάδα. Αφορά ολόκληρη την Ευρώπη. Και γι'αυτό η απάντηση δεν μπορεί ούτε να αναζητηθεί ούτε να διατυπωθεί στα στενά εθνικά όρια.

Βεβαίως λέγοντας αυτά έχω πλήρη συνείδηση της δυσκολίας που έχει το όλο εγχείρημα.
Όμως δεν υπάρχει άλλος δρόμος.

Εναλλακτική πρόταση στον νεοφιλελευθερισμό σήμερα, όπως και εναλλακτική πρόταση στα μεγάλα προβλήματα της ειρήνης και του πολέμου που απασχολούν τον σύγχρονο κόσμο, δεν μπορεί να νοηθεί χωρίς να αναφέρεται στον τρόπο συγκρότησης, τις πολιτικές και τον διεθνή ρόλο της Ε.Ε.

Για μια φορά ακόμα στην ιστορία πρέπει να πούμε ότι δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί σοσιαλισμός σε μια μόνο χώρα.
Ότι η Ευρώπη είναι η ορατή γεωγραφική αλλά και ταυτόχρονα ιστορική κλίμακα για να διατυπωθεί μια πρόταση σοσιαλιστικής προοπτικής.

Η δύναμη που θα υποδείξει με έντονο, πειστικό και αγωνιστικό τρόπο αυτήν την προοπτική θα μπορέσει πιστεύω να διεκδικήσει με ισχυρές προϋποθέσεις επιτυχίας τον ρόλο της κοινωνικής και πολιτικής πρωτοπορίας στις μέρες μας.

Από την εμπειρία των τελευταίων χρόνων είμαι βέβαιος ότι σε ευρωπαϊκή κλίμακα η δική μας Αριστερά, η Αριστερά που έχει άμεση επαφή με τα σύγχρονα κινήματα και που μορφοποιείται βασανιστικά στο ευρωπαϊκό κόμμα της Αριστεράς, αυτή η Αριστερά έχει τις προϋποθέσεις για έναν τέτοιο ρόλο.
Κι εδώ βρίσκεται ο ρόλος και η προοπτική του ΣΥΝ.

Η επεξεργασία αυτής της στρατηγικής πρέπει να αποτελέσει το κέντρο των αναζητήσεών μας εν όψει του Συνεδρίου.

Η συζήτηση περί άμεσων κυβερνητικών συνεργασιών είναι εκτός τόπου και χρόνου.

Η Ευρωπαϊκή Σοσιαλδημοκρατία στο σύνολό της αντιμετωπίζει ένα μέγα πρόβλημα ταυτότητας.

Μια συνεργασία σήμερα των δυνάμεων της Αριστεράς στο σύνολό τους με μοναδικό στόχο την κυβερνητική εξουσία χωρίς εναλλακτικό πρόγραμμα και όρους εφαρμογής του δεν έχει να προσφέρει τίποτε απολύτως παρά μονάχα την επίταση των φαινομένων κρίσης της Αριστεράς.

Ας κοιτάξουμε λοιπόν στο μέλλον.
Σ' αυτά που έρχονται και σ'αυτά που πρέπει να γίνουν.

Στον δύσκολο 21ο αιώνα που έχουμε μπει η Αριστερά θα ανασυγκροτηθεί μονάχα εάν αποτελέσει και πάλι δύναμη οράματος κι ελπίδας.

Η Ευρωπαϊκή Αριστερά κουβαλάει εμπειρίες πολύτιμες. Κουβαλάει ένα τεράστιο οραματικό και ιστορικό φορτίο.

Χρέος μας να μετασχηματίσουμε αυτό το φορτίο σε σύγχρονο όραμα.
Σε σύγχρονο πρόγραμμα.

Πρόγραμμα όμως με τους όρους της Αριστεράς.
Δηλαδή με την ικανότητα να κινητοποιεί συναισθηματικά και πολιτικά μεγάλες ανθρώπινες μάζες.