- ΠΕΝΤΕ ΕΜΠΟΔΙΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΣΟΣΙΑΛΙΣΜΟ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ
- ΑΝ ΣΤΗΝ ΟΛΛΑΝΔΙΑ ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΚΟ ΧΡΩΜΑ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΜΟΒ, ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΤΙΡΚΟΥΑΖ
Ο Πρόεδρος του ΣΥΝ Αλέκος Αλαβάνος μίλησε σήμερα στην εκδήλωση με θέμα «Οι προοπτικές του σοσιαλισμού στην Ευρώπη» με αφορμή την έκδοση στην Ελλάδα του βιβλίου «Αρκετά! Ο Σοσιαλισμός αντεπιτίθεται» του Προέδρου του Σοσιαλιστικού Κόμματος Ολλανδίας Jan Marijnissen.
Ο Αλ. Αλαβάνος εισαγωγικά ανάφερε ότι το θέμα συζήτησης θα μπορούσε να τεθεί υπό τύπο ερωτήματος : «Πώς θα αντεπιτεθεί ο σοσιαλισμός στην Ευρώπη;». Για τον ίδιο όμως θα είναι πιο εύκολο να δώσει απάντηση στο ερώτημα : « Ποια εμπόδια πρέπει να ξεπεράσει ο σοσιαλισμός για να αρχίσει να αντεπιτίθεται;».
Ο Πρόεδρος του Συνασπισμού ανάφερε μια σειρά τέτοια εμπόδια που πρέπει να υπερπηδηθούν :
Πρώτο : Αν η ιστορική αριστερά, καταφέρει να μάθει «ξένες γλώσσες». Και ιδιαίτερα τη γλώσσα της νέας γενιάς της παγκοσμιοποίησης, του Διαδικτύου, της φτωχής εργασίας.
Οι αξίες της αριστεράς για ισότητα, δικαιοσύνη, αδελφοσύνη, ελευθερία θα σαπίσουν αν μείνουν στο χώρο των αναμνήσεων και της νοσταλγίας. Θα ανθίσουν αν σπαρούν μέσα στη νέα γενιά.
Η σχέση της ιστορικής αριστεράς με την νεολαία δεν μπορεί να είναι πατερναλιστική, καθοδηγητική με την παραδοσιακή έννοια. Η αριστερά μπορεί να πυροδοτεί τα κινήματα, να εκφράζει σε πολιτικό επίπεδο τους στόχους τους. Όχι όμως να τα ποδηγετεί, να τα φοβάται και να υπονομεύει την αυτονομία τους. Η σχέση είναι αμφίδρομη. Όσο η νέα γενιά ενσωματώνει αξίες και ιδέες της αριστεράς, τις μετασχηματίζει μέσα στη δική της μήτρα και καλείται και η ίδια η αριστερά να μετασχηματισθεί και να ανανεωθεί.
Η επαναπροσέγγιση αριστερών ιδεών και νέας γενιάς φαινόταν πριν λίγα χρόνια αδύνατη. Οι νέοι και οι νέες φέρονταν ως ενσωματωμένοι στην συντηρητική φιλοσοφία, στον ανταγωνισμό, στον ατομισμό. Υπήρξαν όμως τα τεράστια ποτάμια νέων στη Γαλλία ενάντια στην ανασφάλιστη εργασία, στο νόμο για το Συμβόλαιο Πρώτης Απασχόλησης, που τελικά αποσύρθηκε. Και υπήρξε η θύελλα της φοιτητικής και μαθητικής νεολαίας στην Ελλάδα, ενάντια στην τροποποίηση του άρθρου 16 για τα ιδιωτικά πανεπιστήμια που καταρρέει. Δύο εξελίξεις με πανευρωπαϊκή διάσταση που δημιουργούν αισιοδοξία και προοπτική.
Δεύτερο :Αν η ιστορική αριστερά σταματήσει να βλέπει προς τα πίσω όπως ο Λωτ στα Σόδομα, οπότε κινδυνεύει να γίνει στήλη άλατος, κι αρχίσει να βλέπει μπροστά.
Πίσω βρίσκονται διαιρέσεις, διασπάσεις, εντάσεις, αντιπαραθέσεις. Υπάρχουν ανανεωτές, κομμουνιστές, ευρωπαϊστές, ευρωκομουνιστές, τροτσκιστές, άλλοι τροτσκιστές, μαοϊκοί, σοσιαλιστές, άλλοι σοσιαλιστές, πράσινοι.
Μπροστά υπάρχει η προοπτική της κοινής δράσης, της συμπαράταξης, του συνασπισμού. Σε ένα δομημένο κοινό πολιτικό πρόγραμμα ρήξεων και μεταρρυθμίσεων. Και με ανοιχτό πάντα τον ιδεολογικό διάλογο για τον σοσιαλισμό, ένα σοσιαλισμό με δημοκρατία και ελευθερία, που θα διακρίνεται από προηγούμενα εγχειρήματα που κατάρρευσαν χωρίς καν λαϊκή αντίσταση.
Βλέπουμε και τις δυο αυτές πλευρές, την απαισιόδοξη και την αισιόδοξη, στην περίπτωση της Γαλλίας.
Ένα πλατύ μέτωπο, από την εξωκοινοβουλευτική αριστερά μέχρι μια μεγάλη πτέρυγα των σοσιαλιστών, οδήγησε σε κατάρρευση το Σχέδιο του Ευρωσυντάγματος για ανεξέλεγκτες αγορές και υποταγή της Ευρώπης στις ΗΠΑ και στο ΝΑΤΟ. Μια επιτυχία που επισφραγίστηκε σε λίγες βδομάδες με την παράλληλη νίκη στην Ολλανδία.
Σήμερα στις προεδρικές εκλογές της Γαλλίας βλέπουμε την άλλη όψη. Πολυδιάσπαση και αποδυνάμωση. Υποψήφιοι από τους κομμουνιστές, από τους τροτσκιστές, από άλλους τροτσκιστές, από τους αγροτιστές, από τους πράσινους.
Δυνάμεις της αμφισβήτησης από το Σοσιαλιστικό κόμμα απούσες, ενσωματωμένες τώρα στην επίσημη υποψήφιά του. Η αριστερά φυτοζωεί κάτω από τη σκιά του Σαρκοζί, της Ρουαγιάλ, του Μπαϊρού και του Λεπέν.
Η κοινή δράση της αριστεράς είναι η ελπίδα της. Η διαίρεση είναι η παγίδα της.
Η κοινή δράση της αριστεράς είναι η απειλή για το καπιταλιστικό κατεστημένο. Η διαίρεσή της είναι για το κατεστημένο ευλογία.
Τρίτο : Αν η αριστερά αποκτήσει αυτοπεποίθηση και δεν κλείνεται στον εαυτό της ως μια δορυφορική δύναμη που μπορεί να έχει τροχιά μόνο μέσα στο πεδίο βαρύτητας του κυρίαρχου πολιτικού συστήματος που σε όλες σχεδόν τις ευρωπαϊκές χώρες έχει τη μορφή του δικομματισμού.
Ο Πρόεδρος του Σ. Κ. Ολλανδίας μιλάει για τους αγώνες ενάντια στη Μοβ Συμμαχία – το χρώμα από το γαλάζιο των δεξιών φιλελεύθερων και το Κόκκινο των σοσιαλδημοκρατών. Στην Ελλάδα σήμερα το πρόβλημα είναι το γαλάζιο, το χρώμα της Ν.Δ. Σε μακρά προοπτική όμως είναι το τιρκουάζ, το γαλαζοπράσινο, η πολιτική σύγκλιση σε κεντρικές επιλογές τη Ν.Δ. και του ΠΑΣΟΚ, παρά τις επιμέρους διαφοροποιήσεις, που πρώτα από όλα πληγώνει ριζοσπαστικές δυνάμεις που επιβιώνουν στον ίδιο τον χώρο της σημερινής αξιωματικής αντιπολίτευσης και κατανοούν ότι το μεγάλο πρόβλημα για αυτούς, όπως πιστεύω, είναι ακριβώς το τιρκουάζ.
Στόχος της αριστεράς δεν είναι να προσαρμοσθεί στον δικομματισμό, να σταθεί μόνιμα στη θέση του μικρού, ιδιόρρυθμου και ακίνδυνου «τρίτου» της παρέας, αλλά να τον αμφισβητήσει.
Η αριστερά πρέπει να βλέπει μέσα στον ευρύ σοσιαλιστικό χώρο δυνάμεις αντίστασης, αμφισβήτησης, ριζοσπαστισμού με τις οποίες να επιδιώκει κοινές δράσεις.
Η γοητεία της εξουσίας, στην οποία κάποιοι υποκύπτουν όταν τα σοσιαλιστικά κόμματα είναι στην κυβέρνηση, η γοητεία των ψηφοδελτίων, η γοητεία των συμβούλων και γραμματέων, η γοητεία των μεγάλων πολιτικών «κόλπων» κι όλες οι άλλες γοητείες που είχαμε ζήσει στο παρελθόν, ευτυχώς, οδηγούν την αριστερά σε απαξίωση. Οδηγούν δυνάμεις αριστερής καταγωγής σε κομφορμιστική ενσωμάτωση μέσα στις κομματικές δομές εξουσίας στον σοσιαλδημοκρατικό χώρο, τις οδηγούν σε δεξιά ρεύματα αυτού του χώρου σε αντίθεση με ζωντανές και ατίθασες δυνάμεις του, ειδικά στη νεολαία κι όχι μόνο, που αναζητούν με αγωνία τον ριζοσπαστισμό.
Αντίθετα η εμμονή της αριστεράς σε ιδέες και αξίες, η μαχητικότητά της, ο προσανατολισμός της σε δομικές αλλαγές, ο κινηματικός χαρακτήρα της, οι προτάσεις της για κοινές δράσεις σε αιχμηρά ζητήματα όπως της Παιδείας, του Κοινωνικού Κράτους, του Δημόσιου Χώρου μπορεί να λειτουργήσει μετασχηματιστικά και έξω από τα σύνορά της.
Μόνο έτσι μπορούμε ίσως να κατανοήσουμε σε πολιτικό επίπεδο τη συνήχηση ανάμεσα στις θέσεις του Συνασπισμού Ριζοσπαστικής Αριστεράς για το άρθρο 16, και τις θέσεις που ψήφισε προχθές το Συνέδριο της Νεολαίας του ΠΑΣΟΚ.
Τέταρτο : Αν η αριστερά, μαχόμενη ενάντια στην καπιταλιστική παγκοσμιοποίηση, δεν φοβάται η ίδια να παγκοσμιοποιηθεί. Να λειτουργήσει δηλαδή και σε ευρωπαϊκό και σε οικουμενικό επίπεδο.
Η μήτρα από την οποία έχουμε βγει είναι η τελευταία φράση του Μανιφέστου του Μαρξ και του Ενγκελς «Προλετάριοι όλων των χωρών ενωθείτε».
Η αντίθεση στις κυρίαρχες επιλογές της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν μπορεί να γίνει μέσα από τακτικές εθνικής αναδίπλωσης, που κατακερματίζει τις δυνάμεις, αλλά μέσα από ένα άλλο σχέδιο για την πορεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης προς την κοινωνική πρόοδο, την ειρήνη, τη δημοκρατία, την ελευθερία, τον σεβασμό του περιβάλλοντος.
Η Ευρώπη αποτελεί ένα πεδίο σκληρών πολιτικών και ταξικών αγώνων, που στην συντονισμένη επίθεση του ενοποιημένου σε ευρωπαϊκό επίπεδο κεφαλαίου χρειάζεται ενοποιημένη απάντηση των κινημάτων. Γιʼ αυτό υποστηρίζουμε την ανάγκη μιας εναλλακτικής πρότασης για Συνταγματική Συνθήκη, με βάση τις αρχικές εισηγήσεις που διατυπώνουν ο Λαφοντέν και ο Γκίζι. Γιʼ αυτό συμμετέχουμε στο Κόμμα της Ευρωπαϊκής Αριστεράς. Γιʼ αυτό είμαστε παρόντες στην Συνομοσπονδιακή Αριστερή Ομάδα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Γιʼ αυτό παίρνουμε δραστήριο μέρος στο Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Φόρουμ, που το 2006 μας πρόσφερε την ογκωδέστερη διαδήλωση που γνώρισε την τελευταία δεκαετία η Αθήνα.
Κι όπως υπάρχει πεδίο πάλης έξω από τα σύνορά μας, έτσι υπάρχει κι έξω από την Ευρώπη. Το μεγάλο κίνημα για εναλλακτικές λύσεις στην καπιταλιστική παγκοσμιοποίηση γεννήθηκε στο Πόρτο Αλέγκρε της Βραζιλίας, έδωσε τα πρώτα του άνθη στο Σιάτλ των Ηνωμένων Πολιτειών. Οι πολιτικές αλλαγές στη Λατινική Αμερική εκεί που κυριαρχούσαν πριν λίγα χρόνια δικτατορικά καθεστώτα, με τις ιδιομορφίες και τα ερωτηματικά τους στην κάθε χώρα, στην Βολιβία, στη Νικαράγουα, στο Εκουαδόρ, στη Χιλή, στη Βραζιλία, στην Αργεντινή, δεν είναι αποσπασματικές ή προσωρινές ώστε να λειτουργούν ως αντικαταθλιπτικό, αλλά μπορούν να μας οδηγήσουν σε γόνιμους προβληματισμού, προτάσεις και ενέργειες και μας πείθουν ότι το « Σοσιαλισμός αντεπιτίθεται» είναι στον Ενεστώτα και όχι σε κάποιον Αόριστο Μέλλοντα.
Πέμπτο : Αν η αριστερά καταφέρνει να συνδυάζει, κι όχι να αντιπαραθέτει, εκεί που χρειάζεται σύνθεση, δηλαδή πρώτα από όλα στην κινηματική και προγραμματική της δράση. Κινηματική και προγραμματική δράση μπορούν και πρέπει να αλληλοτροφοδοτούνται και όχι να αλληλοαποκλείονται.
Η κινηματική δράση μπορεί να φέρει προγραμματικά, «κυβερνητικά» αποτελέσματα. Αυτό έχει γίνει πολλές φορές και σχεδόν παντού. Γίνεται όμως με ασύλληπτη επιτυχία αυτό τον καιρό στην Ελλάδα, με την ικανότητα του φοιτητικού και όλου του εκπαιδευτικού κινήματος να διαλύσουν τη «μητέρα των μεταρρυθμίσεων» της κυβέρνησης της Ν.Δ., τη Συνταγματική Αναθεώρηση, γιατί η επιτυχία στο άρθρο 16 συμπαρέσυρε και όλα τα άλλα υπό αναθεώρηση άρθρα του Συντάγματος.
Από την άλλη κοινωνικές δράσεις, χωρίς προγραμματικό ορίζοντα, καταντούν γραφικές κομματικές γυμναστικές επιδείξεις χωρίς καμιά επίδραση στις πολιτικές εξελίξεις. Όπως και ο ρόλος κυβερνητικού συμπληρώματος, άχρωμου, άγευστου και γραφειοκρατικού χωρίς καμιά κινηματική βάση και που αφήνουν ανεπηρέαστη την πολιτική ζωή και την αριστερά τραυματισμένη.
Η περίπτωση των Πρασίνων της Γερμανίας σηματοδοτεί το παράδειγμα προς αποφυγήν. Από ένα ριζοσπαστικό κίνημα που κέρδιζε την ψυχή της κοινωνίας και στην ουσία υπαγόρευε από τους δρόμους τη περιβαλλοντική νομοθεσία εξελίχθηκε σε συμπληρωματική δύναμη του Καγκελάριου Σρέντερ και οι ηγέτες του από πρωτοπόροι του οικολογικού ευρωπαϊκού κινήματος έγιναν στρατηγοί στους βομβαρδισμούς της πρώην Γιουγκοσλαβίας και τροχονόμοι του νεοφιλελευθερισμού στη Γερμανία. Όπως αντίθετα είναι θετικές οι διεργασίες για την ενοποίηση ριζοσπαστικών δυνάμεων σοσιαλδημοκρατικής αφετηρίας με το PDS και προσφέρονται προς βαθιά μελέτη.
Το να πιστεύουμε ότι « Ο Σοσιαλισμός αντεπιτίθεται» σημαίνει βέβαια ότι έχει επεξεργαστεί και ότι διαθέτει συνολική εναλλακτική πρόταση για την κοινωνία. Αυτή η πρόταση όμως δεν μπορεί παρά να είναι τουλάχιστον αφετηρία δομικών μετασχηματισμών και μια τέτοια πρόταση για έχει κάποια τύχη, σημαίνει ότι στηρίζεται σε μια κοινωνία που κινείται και δεν κοιμάται , που είναι κινηματική και όπου οι ιδέες και οι αξίες σοσιαλισμού με ελευθερία και δημοκρατία έχουν κάνει μεγάλα βήματα για την ηγεμονία τους μέσα στους πολίτες.
ΑΡΧΗ
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ
RSS