Το κείμενο του Πράσινου Βιβλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τον εκσυγχρονισμό του εργατικού δικαίου περιλαμβάνει γενικές κατευθύνσεις πολιτικής στα ζητήματα της εργασίας και των εργασιακών σχέσεων.
Στόχος των εμπνευστών του είναι ο συντονισμός του περιεχομένου του εργατικού δικαίου των χωρών μελών της Ε.Ε. με βάση τις ανάγκες ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων και όχι τις ανάγκες των εργαζομένων για βελτίωση της ποιότητας και της ασφάλειας στην εργασία τους.
Με τις επιχειρούμενες αλλαγές επιδιώκουν μείωση των δικαιωμάτων των εργαζομένων σε περίπτωση απόλυσης, αφού θεωρούν, ότι η «άκαμπτη» εργατική νομοθεσία αποτελεί ανασταλτικό παράγοντα για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και επομένως για την καταπολέμηση της ανεργίας.
Στο πλαίσιο των επιχειρούμενων αλλαγών η έννοια της flexicurity (ευελιξία και ασφάλεια) αποτελεί την βασική επιλογή της Πράσινης Βίβλου για την εργασία. Η νεοφιλελεύθερη κυρίαρχη πολιτική ελίτ της Ευρωπαϊκής Ένωσης προωθώντας από τις αρχές της δεκαετίας του ʼ90 την ευελιξία και την εργασιακή απορύθμιση, ως βασικά εργαλεία για την ανταγωνιστικότητα και τη μείωση του εργατικού κόστους, έχει προκαλέσει ανασφάλεια σε ένα σημαντικό μέρος των εργαζομένων. Για να κάμψει τις κοινωνικές αντιδράσεις παρουσιάζει τις επιχειρούμενες με την πράσινη βίβλο αλλαγές στην εργατική νομοθεσία ως μέσα για την επίτευξη εργασιακιής ασφάλειας.
Η ισορροπία όμως ανάμεσα στην ευελιξία και στην ασφάλεια είναι στην πράξη αδύνατη. Η ευελιξία συνιστά την προτεραιότητα της πράσινης βίβλου, ενώ η ασφάλεια αποτελεί το πρόσχημα, για να ενισχυθεί ακόμα περισσότερο η ευελιξία και να γίνει μάλιστα αποδεκτή από τους εργαζόμενους. Την ίδια στιγμή που στο κείμενο της Πράσινης Βίβλου γίνεται επίκληση της flexicurity, προτείνεται η χαλάρωση των προϋποθέσεων προσφυγής στην ευέλικτη απασχόληση (π.χ. συμβάσεις ορισμένου χρόνου, δανεισμός προσωπικού κλπ.).
Οι κατευθύνσεις της πράσινης βίβλου για την εργασία επικεντρώνονται στην αλλαγή του ισχύοντος πλαισίου των ατομικών και ομαδικών απολύσεων, ώστε να γίνει περισσότερο ευέλικτο και χαλαρό (μείωση των αποζημιώσεων απόλυσης, καταβολή αποζημίωσης ανεξάρτητα από την προϋπηρεσία, κατάργηση του αιτιολογημένου χαρακτήρα των απολύσεων σε όποιες χώρες αυτός ισχύει, μείωση του χρόνου προειδοποίησης, αύξηση του ορίου των ομαδικών απολύσεων, περιορισμός των διοικητικών υποχρεώσεων στις περιπτώσεις των ομαδικών απολύσεων). Σε αυτή την αύξηση της ευελιξίας, που θα αυξήσει υπέρμετρα την ανεργία, προτείνεται ως αντιστάθμισμα και ως ελεημοσύνη η βελτίωση των όρων επιδότησης των ανέργων (σε ύψος και διάρκεια επιδότησης) με την παράλληλη υπόσχεση κατάρτισης και επανακατάρτισης τους.
Με αυτό τον τρόπο επιδιώκεται η μείωση των δικαιωμάτων των εργαζομένων μειώνοντας το κόστος και την «γραφειοκρατία» των απολύσεων και η παράλληλη μεταφορά του αυξημένου κόστους διαχείρισης της αύξησης της ανεργίας από τις επιχειρήσεις και το κράτος στο «κοινωνικό σύνολο». Αυτή η εξέλιξη σε συνδυασμό και με την απορύθμιση της εργατικής νομοθεσίας θα επιδεινώσει την θέση των εργαζομένων, οι οποίοι θα κληθούν επιπλέον να αναλάβουν σημαντικότατο μερίδιο χρηματοδότησης των «νέων» πολιτικών διαχείρισης της ανεργίας.
Η επέκταση της προστασίας της εργατικής νομοθεσίας σε κατηγορίες απασχολούμενων με αυτοαπασχόληση που υποκρύπτει εξαρτημένη εργασία με στόχο εκ μέρους των επιχειρήσεων την καταστρατήγηση της εργατικής νομοθεσίας, δεν αποτελεί πραγματική προτεραιότητα στο κείμενο του Πράσινου Βιβλίου.
Το φαινόμενο της αδήλωτης και μαύρης εργασίας αποτελεί αντικείμενο προβληματισμού του Πράσινου Βιβλίου λόγω των κοινωνικών και οικονομικών παρενεργειών του. Όμως η πρόταση για μετατροπή της αδήλωτης εργασίας σε νόμιμη, όπου έχει εφαρμοστεί έχει οδηγήσει στη νομιμοποίηση πλευρών της παράνομης ευελιξίας.
Το Πράσινο Βιβλίο για τον εκσυγχρονισμό του εργατικού δικαίου επιδιώκει την μεταρρύθμισή του με όρους που συνεπάγονται την απορύθμισή του και τον περιορισμό της προστασίας των εργαζόμενων. Διευκολύνει τις επιχειρήσεις να μειώσουν το κόστος εργασίας σε βάρος της ασφάλειας των εργαζομένων έναντι μιας αβέβαιης εναλλακτικής διαχείρισης της ανεργίας τους, της οποίας το κόστος μεταφέρεται από τις επιχειρήσεις προς το κοινωνικό σύνολο.
Απορυθμίζει θεμελιώδεις αρχές του ευρωπαϊκού εργατικού δικαίου, όπως η ασφάλεια στην απασχόληση, απαλλάσσοντας τις επιχειρήσεις από βασικές υποχρεώσεις τους και ενισχύοντας το μερίδιό τους στην κατανομή του παραγόμενου εισοδήματος.
Η Πράσινη Βίβλος για την εργασία, αποτελεί το μανιφέστο της κυρίαρχης νεοφιλελεύθερης ελίτ της Ε.Ε. για την πλήρη κατεδάφιση των εργασιακών σχέσεων στην Ευρώπη. Στο όνομα της ανταγωνιστικότητας και της αύξησης των επιχειρηματικών κερδών προτείνει ένα ζοφερό εργασιακό μοντέλο με γενικευμένη εφαρμογή της ελαστικής και μερικής απασχόλησης σε βάρος της πλήρους και σταθερής, με πλήρη ελευθερία στις επιχειρήσεις για απολύσεις εργαζόμενων και με την κατάργηση των όποιων προστατευτικών για τους εργαζόμενους διατάξεων της Εργατικής Νομοθεσίας έχουν απομείνει.
Η λεγόμενη «flexicurity”, ο συνδυασμός δηλαδή της ευελιξίας με την ασφάλεια είναι στην πράξη ανέφικτη, αφού ο βασικός πυρήνας της ευελιξίας είναι η ανασφάλεια, η αβεβαιότητα και η προσωρινότητα των εργαζομένων.
Το κόμμα της ευρωπαϊκής αριστεράς, τα ευρωπαϊκά συνδικάτα των εργαζομένων, το ευρωπαϊκό κοινωνικό φόρουμ θα πρέπει να προσπαθήσουν να εκφράσουν κοινωνικά και πολιτικά τα θύματα της εργασιακής απορύθμισης, τους ελαστικά απασχολούμενους, τους κακοπληρωμένους και ανασφάλιστους νέους εργαζόμενους, τους ανέργους, τους νέους φτωχούς, τους κοινωνικά αποκλεισμένους και γενικά τους απόκληρους της εποχής μας. Να κηρύξουμε τον πόλεμο στην εργασιακή ανασφάλεια και την ανεργία. Να οργανώσουμε μια μεγάλη αντεπίθεση για μία άλλη κοινωνική, δημοκρατική, φιλειρηνική Ευρώπη. Για την επαναρύθμιση των εργασιακών σχέσεων με βασικούς άξονες την πλήρη και σταθερή απασχόληση, την προάσπιση των εργασιακών και ασφαλιστικών δικαιωμάτων και τη δραστική μείωση του χρόνου εργασίας.
Βασικοί στόχοι της Αριστεράς, των συνδικάτων και των κοινωνικών κινημάτων για την αντιμετώπιση της εργασιακής ανασφάλειας θα μπορούσαν να είναι:
• Η αντικατάσταση του συμφώνου σταθερότητας της Ευρωπαϊκής Ένωσης με ένα νέο σύμφωνο για την βιώσιμη ανάπτυξη, την απασχόληση και την κοινωνική προστασία.
• Η δραστική αύξηση του ετήσιου προϋπολογισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των δημόσιων επενδύσεων.
• Η δημιουργία νέων θέσεων εργασίας πλήρους και σταθερής απασχόλησης με την αξιοποίηση και του κοινωνικού και του «πράσινου» τομέα.
• Η μείωση του χρόνου εργασίας, και πιο συγκεκριμένα η εφαρμογή του 35ώρου χωρίς μείωση των αποδοχών.
• Ο ριζικός περιορισμός της έκτασης εφαρμογής των λεγόμενων ευέλικτων μορφών απασχόλησης προς όφελος της πλήρους και σταθερούς απασχόλησης.
• Η διασφάλιση όλων των εργασιακών, μισθολογικών, συνδικαλιστικών και κοινωνικών δικαιωμάτων των ελαστικά απασχολούμενων.
• Η κατάργηση των διακρίσεων για τους νέους εργαζόμενους.
• Η επέκταση της προστασίας της εργατικής νομοθεσίας σε κατηγορίες εργαζομένων που η απασχόλησή τους υποκρύπτει εξαρτημένη μισθωτή σχέση, όπως στους τηλεεργαζόμενους, εργαζόμενους με συμβάσεις ανεξάρτητων υπηρεσιών.
• Η κατάργηση αναχρονιστικών και δουλοπρεπών μορφών απασχόλησης, όπως για παράδειγμα η ενοικίαση των εργαζομένων.
• Η στήριξη, η βελτίωση και η εφαρμογή της ισχύουσας εργατικής νομοθεσίας και η αυστηρή αντιμετώπιση των περιπτώσεων καταστρατήγησής της από τις επιχειρήσεις και τις κυβερνήσεις.
• Η υπεράσπιση και η αναβάθμιση των δικαιωμάτων των εργαζομένων στο χώρο εργασίας, γιατί αυτά αποτελούν την πολιτική βάση κάθε άλλης έκφρασης δικαιωμάτων στις σύγχρονες κοινωνίες. Η διασφάλιση της συμμετοχής τους με τη μορφή του εργατικού και κοινωνικού ελέγχου στα κέντρα των επιχειρηματικών αποφάσεων και ελέγχων.
• Η προώθηση μέτρων για τον περιορισμό των απολύσεων και για την ουσιαστική προστασία των ανέργων.
• Η νομιμοποίηση των μεταναστών και η απόδοση σε αυτούς των θεσμοθετημένων μισθολογικών, εργασιακών και ασφαλιστικών δικαιωμάτων.
Ο νεοφιλελευθερισμός δεν είναι ανίκητος. Απαραίτητη προϋπόθεση για να ηττηθεί είναι, κατά τη γνώμη του ΣΥΝΑΣΠΙΣΜΟΥ ΤΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ, η κοινή δράση και η επεξεργασία και προώθηση εναλλακτικών σε αυτόν σχεδίων από τα εργατικά συνδικάτων και τα νέα κοινωνικά κινήματα καθώς επίσης και από την πολιτική και κοινωνική Αριστερά σε εθνικό, ευρωπαϊκό και πλανητικό επίπεδο.
ΑΡΧΗ
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ
RSS